Mâm cúng Mùng 1 Tết Ất Tỵ 2025 gồm những gì? Đốt vàng mã, thắp hương phải lưu ý những gì?

Mâm cúng Mùng 1 Tết Ất Tỵ 2025 gồm những gì?

Mâm cúng Mùng 1 là dịp để con cháu tưởng nhớ những người đã khuất, bày tỏ lòng biết ơn đối với công ơn sinh thành, dưỡng dục của ông bà, tổ tiên. Mâm cúng được chuẩn bị vào ngày đầu tiên của năm mới, mang ý nghĩa về một sự khởi đầu mới mẻ, tốt đẹp, thể hiện ước vọng về một năm mới an khang, thịnh vượng, mọi sự tốt lành.

Theo quyển Tín ngưỡng Việt Nam của tác giả Lưu Ánh được NXB trẻ xuất bản và lưu hành, thì mâm cỗ mùng 1 Tết gồm mâm ngũ quả, hương hoa, giấy tiền vàng mã, đèn, nến, trầu cau, rượu, trà, bánh chưng (hoặc bánh tét). Cỗ mặn hay cỗ chay đều được nhưng phải chuẩn bị kỹ càng và bày trí trang nghiêm, chỉnh chu.

Dưới đây là gợi ý những món ăn có thể trong mâm cúng Mùng 1 Tết:

- Gà luộc

- Giò lụa

- Xôi 

- Miến dong

- Bánh tráng cuốn rau sống

- Chả giò chiên

- Kiệu

- Bánh tét, bánh chưng

- Thịt kho trứng

- Canh khổ qua

- Rau củ xào chay (cà rốt, bắp non, nấm, cải thảo)

- Canh nấm chay

Khác với hai miền còn lại thì mâm cúng mùng 1 Tết miền Bắc thường được bày biện theo số lượng 4 hoặc 6, 8 (tượng trưng cho tứ trụ, bốn mùa, bốn phương) với các món ăn truyền thống, mang đậm hương vị Tết.

Mâm cúng mùng 1 Tết không chỉ là một nghi lễ cúng bái thể hiện lòng biết ơn, ước vọng về một cuộc sống tốt đẹp và sự gắn kết gia đình. Dù có những khác biệt về cách bày trí và các món ăn tùy theo từng vùng miền, nhưng ý nghĩa chung của mâm cúng mùng 1 Tết vẫn là cầu mong một năm mới an lành, hạnh phúc và thịnh vượng.

Đốt vàng mã, thắp hương phải lưu ý những gì?

Việc đốt vàng mã và thắp hương là một phần trong văn hóa tâm linh của người Việt, đặc biệt là vào các dịp lễ Tết, giỗ chạp. Tuy nhiên, việc thực hiện cần được chú ý để đảm bảo an toàn và văn minh. Dưới đây là những lưu ý quan trọng:

Về việc đốt vàng mã:

- Nên đốt ở nơi thoáng đãng, rộng rãi, tránh xa các vật liệu dễ cháy như nhà cửa, xe cộ, cây khô Tránh đốt ở nơi có gió lớn vì tàn lửa có thể bị thổi bay xa.. 

- Không đốt vàng mã trong nhà, trên vỉa hè, lòng đường gây cản trở giao thông và ô nhiễm môi trường.

- Nên đốt từ từ từng ít một, đảm bảo lửa cháy hết hoàn toàn trước khi bỏ thêm.

- Sau khi đốt xong, cần chờ cho tàn lửa nguội hẳn rồi mới dọn dẹp để tránh nguy cơ cháy âm ỉ.

- Dọn dẹp sạch sẽ tro tàn sau khi đốt, không để vương vãi gây mất vệ sinh và mỹ quan. Đổ tro vào nơi quy định, tránh đổ bừa bãi ra môi trường.

Về việc thắp hương:

- Không nên thắp quá nhiều hương cùng một lúc, gây ngột ngạt và ảnh hưởng đến sức khỏe.

- Không cắm hương gần các vật liệu dễ cháy, đảm bảo hương được cắm chắc chắn để tránh bị đổ gây cháy.

- Không để trẻ em chơi đùa gần khu vực thắp hương.

- Nên mở cửa sổ hoặc cửa thông gió khi thắp hương để không khí được lưu thông.

Trong trường hợp người dân đốt vàng mã, thắp hương không đúng nơi quy định thì theo điểm a khoản 1 Điều 14 Nghị định 38/2021/NĐ-CP sẽ phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

Điều 14. Vi phạm quy định về tổ chức lễ hội

1. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

a) Thắp hương hoặc đốt vàng mã không đúng nơi quy định;

b) Nói tục, chửi thề, xúc phạm tâm linh gây ảnh hưởng đến không khí trang nghiêm của lễ hội;

c) Mặc trang phục không lịch sự hoặc không phù hợp với truyền thống văn hóa Việt Nam.

...

Như vậy, khi đốt vàng mã, thắp hương khi cúng bái thì ngoài việc làm đúng theo phong tục truyền thống thì người dân cũng cần phải tuân thủ theo quy định pháp luật. Hãy tuân thủ những lưu ý trên để tránh những hậu quả đáng tiếc và góp phần bảo vệ môi trường. 

Những nguyên tắc cần lưu ý khi tổ chức lễ hội trong Tết Nguyên đán 2025?

Theo quy định tại Điều 5 Nghị định 110/2018/NĐ-CP thì khi tổ chức lễ hội cần lưu ý những điều sau:

- Việc tổ chức lễ hội nhằm giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, tôn vinh công lao các bậc tiền nhân, nhân vật lịch sử, những người có nhiều đóng góp trong quá trình hình thành, phát triển đất nước; tuyên truyền giá trị về lịch sử, văn hóa, kiến trúc của di tích, truyền thống tốt đẹp của lễ hội.

- Lễ hội phải được tổ chức trang trọng, thiết thực, hiệu quả; phù hợp với quy mô, nội dung của lễ hội; tổ chức lễ hội truyền thống theo đúng bản chất, ý nghĩa lịch sử văn hóa; giảm tần suất, thời gian tổ chức lễ hội văn hóa.

- Nghi lễ của lễ hội phải trang nghiêm, bảo đảm truyền thống; không thực hiện nghi lễ có tính bạo lực, phản cảm, trái với truyền thống yêu hòa bình, nhân đạo của dân tộc Việt Nam.

- Giáo dục, định hướng con người hình thành các hành vi, thái độ, nhận thức cao đẹp; loại bỏ xu hướng chạy theo lợi ích vật chất, lòng tham và các lợi ích cá nhân.

- Phải thực hiện các biện pháp bảo vệ di tích, danh lam thắng cảnh; bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội, phòng chống cháy nổ, an toàn giao thông và vệ sinh môi trường.

- Không lợi dụng việc tổ chức lễ hội nhằm mục đích trục lợi cá nhân, phục vụ lợi ích nhóm; không ép buộc tổ chức, cá nhân tham gia đóng góp kinh phí tổ chức lễ hội.

- Hạn chế sử dụng ngân sách nhà nước, đẩy mạnh xã hội hóa các nguồn lực trong việc tổ chức lễ hội; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.