Lì xì có được xem là hành vi rửa tiền theo Bộ luật Hình sự?

Chào chị, Ban biên tập xin giải đáp như sau:

1. Lì xì có được xem là hành vi rửa tiền theo Bộ luật Hình sự?

Rửa tiền là gì?

Rửa tiền được hiểu là hành vi làm cho tiền hoặc tài sản bất hợp pháp (tiền có được từ hành vi phạm tội) thành tài sản hợp pháp bằng cách thông qua các nghiệp vụ tài chính, ngân hàng hoặc các giao dịch khác; sử dụng tiền, tài sản đó vào việc tiến hành các hoạt động kinh doanh hoặc hoạt động kinh tế khác; che dấu nguồn gốc bất hợp pháp của tiền hoặc tài sản, cũng như thông tin về nguồn gốc, bản chất thực sự, vị trí, quá trình di chuyển hoặc quyền sở hữu đối với tiền, tài sản biết rõ là do phạm tội mà có hoặc cản trở việc xác minh các thông tin đó.

Lì xì, theo truyền thống, là một phong tục văn hóa mang ý nghĩa tốt đẹp trong dịp Tết Nguyên Đán, thể hiện lời chúc may mắn, tài lộc cho người nhận. Việc trao tặng lì xì thường diễn ra giữa người lớn và trẻ em, hoặc giữa những người thân thiết với nhau.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, lì xì có thể bị lợi dụng để che giấu các hành vi bất hợp pháp, bao gồm cả rửa tiền. Rửa tiền là quá trình che giấu nguồn gốc bất hợp pháp của tiền hoặc tài sản thu được từ các hoạt động phi pháp, nhằm mục đích hợp pháp hóa chúng.

Theo quy định tại Khoản 1 Điều  324 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi 2017 thì người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây được xem là phạm tội rửa tiền cụ thể:

(1) Tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào giao dịch tài chính, ngân hàng hoặc giao dịch khác nhằm che giấu nguồn gốc bất hợp pháp của tiền, tài sản do mình phạm tội mà có hoặc biết hay có cơ sở để biết là do người khác phạm tội mà có;

(2) Sử dụng tiền, tài sản do mình phạm tội mà có hoặc biết hay có cơ sở để biết là do người khác thực hiện hành vi phạm tội mà có vào việc tiến hành các hoạt động kinh doanh hoặc hoạt động khác;

(3) Che giấu thông tin về nguồn gốc, bản chất thực sự, vị trí, quá trình di chuyển hoặc quyền sở hữu đối với tiền, tài sản do mình phạm tội mà có hoặc biết hay có cơ sở để biết là do người khác phạm tội mà có hoặc cản trở việc xác minh các thông tin đó;

(4) Thực hiện một trong các hành vi tại (1), (2) và (3) đối với tiền, tài sản biết là có được từ việc chuyển dịch, chuyển nhượng, chuyển đổi tiền, tài sản do người khác thực hiện hành vi phạm tội mà có.

Như vậy, theo quy định trên thì việc lì xì không phải là hành vi rửa tiền trong mọi trường hợp. Nếu lì xì được thực hiện với mục đích truyền thống, như để chúc may mắn, tài lộc cho người nhận, thì đây không phải là hành vi rửa tiền. Tuy nhiên, nếu có nghi ngờ lì xì được sử dụng vì mục đích để che giấu nguồn gốc bất hợp pháp của tiền hoặc tài sản thì có thể  vì đó có thể là hành vi rửa tiền. Nhưng nhìn chung, lì xì vẫn được xem là hoạt động bình thường trong dịp Tết.

2. Người phạm tội rửa tiền bị xử lý thế nào?

Theo Điều 324 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi 2017 quy định mức xử phạt đối với cá nhân và pháp nhân phạm tội rửa tiền như sau:

Đối với cá nhân phạm tội rửa tiền

- Người nào thực hiện một trong các hành vi tại (1), (2), (3) và (4) thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:

+ Có tổ chức;

+ Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

+ Phạm tội 02 lần trở lên;

+ Có tính chất chuyên nghiệp;

+ Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt;

+ Tiền, tài sản phạm tội trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

+ Thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng;

+ Tái phạm nguy hiểm.

- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm:

+ Tiền, tài sản phạm tội trị giá 500.000.000 đồng trở lên;

+ Thu lợi bất chính 100.000.000 đồng trở lên;

+ Gây ảnh hưởng xấu đến an toàn hệ thống tài chính, tiền tệ quốc gia.

- Người chuẩn bị phạm tội rửa tiền, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

- Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Đối với pháp nhân phạm tội rửa tiền

- Pháp nhân thương mại phạm tội rửa tiền quy định tại Điều 324 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi 2017, thì bị phạt như sau:

+ Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 324 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi 2017, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng;

+ Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, c, d, đ, e, g và h khoản 2 Điều 324 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi 2017, thì bị phạt tiền từ 5.000.000.000 đồng đến 10.000.000.000 đồng;

+ Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 324, thì bị phạt tiền từ 10.000.000.000 đồng đến 20.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 01 năm đến 03 năm;

+ Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Điều 79 Bộ luật Hình sự 2015, thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn;

+ Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.

Như vậy, người phạm tội rửa tiền sẽ bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều 324 Bộ luật Hình sự sửa đổi 2017 với các hình phạt chính là phạt tiền, phạt tù tuỳ theo tính chất, mức độ của hành vi phạm tội. Ngoài ra, tùy thuộc vào từng trường hợp, người phạm tội còn có thể bị phạt bổ sung hoặc biện pháp tư pháp khác. Đối với pháp nhân thương mại, có thể bị phạt tiền cao hơn, đình chỉ hoạt động, cấm kinh doanh hoặc cấm huy động vốn theo quy định.