Làm sao để con được mang họ cha khi chưa đăng ký kết hôn?

1. Con sẽ mang họ ai khi cha mẹ chưa đăng ký kết hôn?

Căn cứ khoản 2 Điều 26 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:

Điều 26. Quyền có họ, tên

…

2. Họ của cá nhân được xác định là họ của cha đẻ hoặc họ của mẹ đẻ theo thỏa thuận của cha mẹ; nếu không có thỏa thuận thì họ của con được xác định theo tập quán. Trường hợp chưa xác định được cha đẻ thì họ của con được xác định theo họ của mẹ đẻ.

…

Đồng thời, căn cứ khoản 2, 3 Điều 15 Nghị định 123/2015/NĐ-CP quy định:

Điều 15. Đăng ký khai sinh cho trẻ chưa xác định được cha, mẹ

…

2. Trường hợp chưa xác định được cha thì khi đăng ký khai sinh họ, dân tộc, quê quán, quốc tịch của con được xác định theo họ, dân tộc, quê quán, quốc tịch của mẹ; phần ghi về cha trong Sổ hộ tịch và Giấy khai sinh của trẻ để trống.

3. Nếu vào thời điểm đăng ký khai sinh người cha yêu cầu làm thủ tục nhận con theo quy định tại Khoản 1 Điều 25 của Luật Hộ tịch thì Ủy ban nhân dân kết hợp giải quyết việc nhận con và đăng ký khai sinh; nội dung đăng ký khai sinh được xác định theo quy định tại Khoản 1 Điều 4 của Nghị định này.

…

Do đó, khi cha mẹ chưa đăng ký kết hôn thì có thể đăng ký khai sinh cho con theo trường hợp chưa xác định được cha, lúc này con sẽ mang họ của mẹ, còn phần ghi về cha trong Sổ hộ tịch và Giấy khai sinh của trẻ sẽ để trống 

Tuy nhiên, nếu vào thời điểm đăng ký khai sinh, người cha làm thủ tục nhận con thì UBND sẽ kết hợp giải quyết cả hai thủ tục nhận con và đăng ký khai sinh, lúc này thì cha mẹ có thể thỏa thuận để con mang họ của người cha

2. Làm sao để con được mang họ cha khi chưa đăng ký kết hôn?

Theo đó, khi đăng ký khai sinh cho trẻ em mà có người yêu cầu đăng ký nhận cha thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của cha hoặc mẹ kết hợp giải quyết thủ tục đăng ký khai sinh và thủ tục đăng ký nhận cha theo thủ tục sau đây:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ gồm có:

- Tờ khai đăng ký khai sinh.

Tải Tờ khai đăng ký khai sinh: https://cdn.thuvienphapluat.vn/uploads/DanLuat-BanAn/2024/to-khai-dang-ky-khai-sinh-04-2020-TT-BTP.doc

- Tờ khai đăng ký nhận cha con

Tải Tờ khai đăng ký nhận cha con: https://cdn.thuvienphapluat.vn/uploads/DanLuat-BanAn/2024/to-khai-dang-ky-nhan-CMC-04-2020-TT-BTP.doc

- Giấy chứng sinh hoặc giấy tờ thay thế giấy chứng sinh (Ví dụ: văn bản của người làm chứng xác nhận về việc sinh hoặc giấy cam đoan về việc sinh,..)

- Chứng cứ chứng minh quan hệ cha con:

+ Văn bản của cơ quan y tế, cơ quan giám định hoặc cơ quan, tổ chức khác có thẩm quyền ở trong nước hoặc nước ngoài xác nhận quan hệ cha con, quan hệ mẹ con. (Ví dụ: Giấy xét nghiệm ADN,...)

+ Trường hợp không có chứng cứ chứng minh quan hệ cha, mẹ, con như trên thì các bên nhận cha, mẹ, con lập văn bản cam đoan về mối quan hệ cha, mẹ, con theo quy định tại Điều 5 Thông tư 04/2020/TT-BTP, có ít nhất hai người làm chứng về mối quan hệ cha, mẹ, con.

* Lưu ý: Khi đi khai sinh cho con thì cha mẹ cần phải xuất trình được giấy tờ tùy thân (CMND/CCCD, hộ chiếu,..) và giấy tờ chứng minh nơi cư trú để chứng minh thẩm quyền đăng ký khai sinh (Ví dụ: giấy xác nhận thông tin về cư trú, giấy thông báo số định danh cá nhân và thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư,..) 

Bước 2: Đến UBND cấp xã nơi cư trú của cha hoặc mẹ để thực hiện thủ tục. 

Bước 3: Nộp hồ sơ cho cơ quan đăng ký hộ tịch 

Lưu ý: Khi đăng ký nhận cha con thì các bên phải có mặt.

Bước 4: 

- Trong thời hạn 03 ngày làm việc (trường hợp cần phải xác minh thì không quá 08 ngày làm việc), kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, nếu thấy việc nhận cha con là đúng và không có tranh chấp; thông tin khai sinh đầy đủ và phù hợp thì công chức Tư pháp - Hộ tịch báo cáo Chủ tịch UBND cấp xã.

- Trường hợp Chủ tịch UBND cấp xã đồng ý giải quyết thì công chức Tư pháp - Hộ tịch ghi nội dung nhận cha con vào Sổ đăng ký nhận cha con; ghi nội dung khai sinh vào Sổ đăng ký khai sinh, cùng người đi đăng ký khai sinh và nhận cha con ký tên vào Sổ.

- Sau đó Chủ tịch UBND cấp xã cấp Giấy khai sinh và Trích lục nhận cha con cho người yêu cầu.

*Lưu ý: 

- Để đổi họ của con từ họ mẹ sang họ cha thì phải có sự đồng ý của cha, mẹ và phải được thể hiện rõ trong Tờ khai đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch. Trường hợp con từ đủ 9 tuổi trở lên thì còn phải có sự đồng ý của con. 

- Trường hợp đăng ký khai sinh kết hợp đăng ký nhận cha, mẹ, con mà một bên có yêu cầu là người nước ngoài, công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài thì thẩm quyền thuộc UBND cấp huyện nơi cư trú của cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam.

(Quy định tại Điều 15 Thông tư 04/2020/TT-BTP)

Theo quy định tại khoản 1 Điều 15 Luật Hộ tịch 2014 thì trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày sinh con, cha hoặc mẹ có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho con; trường hợp cha, mẹ không thể đăng ký khai sinh cho con thì ông hoặc bà hoặc người thân thích khác hoặc cá nhân, tổ chức đang nuôi dưỡng trẻ em có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho trẻ em

Bên cạnh đó, trường hợp cha mẹ không đăng ký kết hôn, đã làm khai sinh cho con dưới 18 tuổi mang họ mẹ nhưng sau đó muốn đổi sang họ cha thì người cha cũng phải làm thủ tục nhận con (theo quy định tại Điều 25 Luật Hộ tịch 2014) trước, sau đó mới có thể thực hiện thủ tục đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch cho con (theo quy định tại Điều 28 Luật Hộ tịch 2014).

Từ khóa: Làm giấy khai sinh cho con khi chưa đăng ký kết hôn mang họ cha | Không đăng ký kết hôn con có được mang họ bố không | Thủ tục nhận cha con khi chưa đăng ký kết hôn | Thủ tục nhận cha con để làm giấy khai sinh | Thủ tục đăng ký khai sinh kết hợp nhận cha |