Hướng dẫn giải quyết về quyền nuôi con sau ly hôn theo Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP

Chào chị, Ban biên tập xin giải đáp như sau:

Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao vừa ban hành Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng một số quy định của pháp luật trong giải quyết vụ việc về hôn nhân và gia đình.

Tải Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP: https://cdn.thuvienphapluat.vn/uploads/DanLuat-BanAn/01-2024-NQ-HNGD_1716455952853.pdf

Trong đó, Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP có quy định hướng dẫn giải quyết về quyền nuôi con sau ly hôn.

1. Hướng dẫn giải quyết về quyền nuôi con sau ly hôn theo Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP

Cụ thể, theo Điều 6 Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP thì khi xem xét quyền lợi về mọi mặt của con quy định tại khoản 2 Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 phải đánh giá khách quan, toàn diện những tiêu chí sau:

- Điều kiện, khả năng của cha, mẹ trong việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con, trong đó bao gồm cả khả năng bảo vệ con khỏi bị xâm hại, bóc lột;

- Quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi, được duy trì mối quan hệ với người cha, mẹ không trực tiếp nuôi;

- Sự gắn bó, thân thiết của con với cha, mẹ;

- Sự quan tâm của cha, mẹ đối với con;

- Bảo đảm sự ổn định, hạn chế sự xáo trộn môi trường sống, giáo dục của con;

- Nguyện vọng của con được ở cùng với anh, chị, em (nếu có) để bảo đảm ổn định tâm lý và tình cảm của con;

- Nguyện vọng của con được sống chung với cha hoặc mẹ.

Đồng thời, việc lấy ý kiến của con chưa thành niên từ đủ 07 tuổi trở lên quy định tại khoản 2 Điều Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 và khoản 3 Điều 208 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 phải đảm bảo các yêu cầu sau:

- Bảo đảm thân thiện, phù hợp với tâm lý, độ tuổi, mức độ trưởng thành để con có thể bày tỏ đúng và đầy đủ ý kiến của mình;

- Không lấy ý kiến trước mặt cha mẹ để tránh gây áp lực tâm lý cho con;

- Không ép buộc, không gây áp lực, căng thảng cho con.

Đối với người mẹ không đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP đã nêu rõ là người mẹ thuộc một trong các trường hợp:

- Mắc bệnh hiểm nghèo hoặc bị bệnh nặng khác mà không thể tự chăm sóc bản thân hoặc không thể trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con;

VD: Trường hợp người mẹ bị đột quỵ và bị liệt nửa người dẫn đến không còn khả năng đi lại thì Tòa án không giao con dưới 36 tháng tuổi cho người mẹ trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục.

- Có thu nhập mỗi tháng thấp hơn 1/2 tháng lương tối thiểu vùng tại nơi người mẹ đang cư trú và đồng thời không có tài sản nào khác để trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con;

- Người mẹ không có điều kiện về thời gian tối thiểu để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.

Nếu điều kiện trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con của người cha không tốt hơn điều kiện của người mẹ vừa nêu thì Tòa án quyết định giao con cho mẹ nuôi trực tiếp.

2. Hướng dẫn về nghĩa vụ cấp dưỡng cho con của cha mẹ không trực tiếp nuôi con

Tại Điều 7 Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP quy định hướng dẫn về nghĩa vụ cấp dưỡng cho con của cha mẹ không trực tiếp nuôi con theo khoản 2 Điều 82 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 như sau:

- Trường hợp người trực tiếp nuôi con không yêu cầu người không trực tiếp nuôi con cấp dưỡng thì Tòa án giải thích cho họ việc yêu cầu cấp dưỡng cho con là nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con. Nếu xét thấy người trực tiếp nuôi con có khả năng, điều kiện nuôi dưỡng và việc họ không yêu cầu cấp dưỡng là tự nguyện thì Tòa án không buộc bên kia phải cấp dưỡng cho con.

- Tiền cấp dưỡng cho con là toàn bộ chi phí cho việc nuôi dưỡng, học tập của con và do các bên thỏa thuận. Trường hợp các bên không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định mức cấp dưỡng căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng. Mức cấp dưỡng do Tòa án quyết định nhưng không thấp hơn 1/2 tháng lương tối thiểu vùng tại nơi người cấp dưỡng đang cư trú cho mỗi tháng đối với mỗi người con.

- Trường hợp các bên không thỏa thuận được phương thức cấp dưỡng thì Tòa án quyết định phương thức cấp dưỡng hàng tháng hoặc phương thức khác phù hợp với nhu cầu, lợi ích của con và điều kiện kinh tế của người cấp dưỡng,

- Nghĩa vụ cấp dưỡng cho con của cha mẹ đối với con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình phát sinh kể từ thời điểm cha, mẹ không chung sống với con hoặc chung sống với con nhưng vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.

3. Một số bản án về ly hôn, tranh chấp nuôi con chung

Dưới đây là một số bản án về ly hôn, tranh chấp nuôi con chung được Ban biên tập sưu tầm:

Bản án về ly hôn, tranh chấp nuôi con chung khi ly hôn số 04/2024/HNGĐ-ST.

Bản án về ly hôn, tranh chấp nuôi con chung số 162/2022/HNGĐ-ST.

Bản án về ly hôn, tranh chấp nuôi con chung số 88/2022/HNGĐ-ST.

Trân trọng!