Hành vi truyền HIV cho người khác: Mức án nào cho kẻ gieo rắc hiểm họa?

Chào chị, Ban biên tập xin giải đáp·như sau:

1. Khung hình phạt tội “Lây truyền HIV cho người khác” và tội “Cố ý truyền HIV cho người khác”

Mức phạt tội lây truyền HIV cho người khác được quy định tại Điều 148 Bộ luật Hình sự 2015, được sửa đổi 2017 như sau:

- Người nào biết mình bị nhiễm HIV mà cố ý lây truyền HIV cho người khác, trừ trường hợp nạn nhân đã biết về tình trạng nhiễm HIV của người bị HIV và tự nguyện quan hệ tình dục, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 03 năm.

- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:

+ Đối với 02 người trở lên;

+ Đối với người dưới 18 tuổi, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 142 và Điều 145 Bộ luật Hình sự;

+ Đối với phụ nữ mà biết là có thai;

+ Đối với thầy thuốc hoặc nhân viên y tế trực tiếp chữa bệnh cho mình;

+ Đối với người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân.

Bên cạnh đó, tại Điều 149 Bộ luật Hình sự 2015, được sửa đổi 2017 quy định về tội cố ý truyền HIV cho người khác như sau:

- Người nào cố ý truyền HIV cho người khác, nếu không thuộc trường hợp tại mục 1, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm.

- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

+ Có tổ chức;

+ Đối với người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân;

+ Đối với người dưới 18 tuổi;

+ Đối với từ 02 người đến 05 người;

+ Lợi dụng nghề nghiệp;

+ Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.

- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

+ Đối với phụ nữ mà biết là có thai;

+ Đối với 06 người trở lên;

+ Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

+ Làm nạn nhân tự sát.

- Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

2. Nhận biết tội “Lây truyền HIV cho người khác” và tội “Cố ý truyền HIV cho người khác”

Có thể nhiều người sẽ nhầm lẫn giữa hai tội “Lây truyền HIV cho người khác” và tội “Cố ý truyền HIV cho người khác”. Hai tội này đều là cố ý khiến cho nạn nhân bị nhiễm vi rút HIV. Tuy nhiên, để phân biệt được hai tội này thì dựa vào hai yếu tố sau:

- Về mặt khách quan: 

+ Tội lây truyền HIV cho người khác: Hành vi lây truyền HIV cho người khác có thể thực hiện thông qua việc tiếp xúc cơ thể trực tiếp giữa người phạm tội và nạn nhân hoặc gián tiếp thông qua các phương tiện trung gian nhưng vật chất truyền vào nạn nhân phải lấy từ cơ thể của người phạm tội.

+ Tội cố ý truyền HIV cho người khác: Hành vi truyền HIV cho người khác thông qua các phương tiện trung gian và vật chất truyền vào nạn nhân không phải lấy từ cơ thể của người phạm tội.

- Về mặt chủ thế:

+ Tội lây truyền HIV cho người khác: được thực hiện bởi người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự, đạt độ tuổi theo luật định và phải là người đang bị nhiễm HIV.

+ Tội cố ý truyền HIV cho người khác: được thực hiện do người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự, đạt độ tuổi theo luật định.

Như vậy, tùy vào đối tượng thực hiện, mức độ, hành vi và tính chất vụ việc mà người cố ý làm cho người khác bị nhiễm HIV có để bị quy vào tội “Lây truyền HIV cho người khác” hoặc tội “Cố ý truyền HIV cho người khác”. 

3. Bản án liên quan về tội cố ý truyền HIV cho người khác

Sau đây là bản án về tội cố ý truyền HIV cho người khác đã được xét xử trên thực tế, mời chị tham khảo qua:

Bản án số 82/2022/HS-ST ngày 28/09/2022 về tội cố ý truyền HIV cho người khác:

- Cấp xét xử: Sơ thẩm

- Cơ quan xét xử: Tòa án nhân dân huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An

- Trích dẫn nội dung: Nguyễn Bá B và chị Nguyễn Thị L đã lý hôn, thời gian sau anh B muốn nối lại tình cảm với chị L nhưng chị L không đồng ý. Do đó, B đã nảy sinh ý định trả thù chị L. Để thực hiện ý định trả thù này bị cáo B nghĩ đến việc sẽ lấy máu của chị Đặng Thị L, là người đã bị nhiễm HIV và tìm cách đưa vào cơ thể của chị Nguyễn Thị L, để chị Nguyễn Thị L cũng sẽ bị nhiễm HIV. Sau khi có được máu chị Đặng Thị L thì B điều khiển xe mô tô chờ chị Nguyễn Thị L đi qua đó để thực hiện hành vi trả thù. Sau phát hiện thấy chị Nguyễn Thị L, bị cáo đã điều khiển xe mô tô đuổi theo. Khi đuổi đến khu vực thuộc xóm Bình Cát, xã Minh Sơn, Đô Lương, thì bị cáo điều khiển xe tăng tốc chạy từ phía sau lên, áp sát bên phải xe mô tô của chị Nguyễn Thị L và dùng tay trái cầm ống tre bên trong có bơm kim tiêm chứa máu có nhiễm HIV của chị Đặng Thị L, đâm vào vùng mông bên phải của chị Nguyễn Thị L, đồng thời ấn bơm kim tiêm để đẩy máu vào người của chị Nguyễn Thị L. 

- Kết quả xét xử: Bị cáo Nguyễn Bá B phạm tội "Cố ý truyền HIV cho người khác và bị phạt tù 38 tháng.