Bao sái bàn thờ là một nghi thức tâm linh quan trọng trong văn hóa người Việt, đặc biệt là vào dịp cuối năm hoặc các dịp lễ đặc biệt. Đây là hành động làm sạch, dọn dẹp bàn thờ tổ tiên, thể hiện lòng thành kính và biết ơn của con cháu đối với ông bà, tổ tiên.
(1) Văn khấn trước khi rút tỉa chân nhang
Nam Mô A Di Đà Phật
Nam Mô A Di Đà Phật
Nam Mô A Di Đà Phật
Tín chủ con tên là:...
Cư ngụ tại địa chỉ:...
Hôm nay ngày... tháng... năm..., tín chủ con tự xét thấy bản thân mình chưa chu toàn nên để hương án có chút bụi bẩn, có chút chưa được sạch sẽ.
Tín chủ xin kính cáo với các chư vị (tùy theo bàn thờ đó thờ thần linh, hộ pháp, hay gia tiên…), chọn được ngày lành tháng tốt hôm nay xin cho phép tín chủ được sái tịnh để cho bàn thờ được trang nghiêm thanh tịnh. Kính mong các chư vị chứng minh và gia hộ.
Mong các vị tạm ẩn tạm lánh, độ cho con lau dọn được khang trang mỹ hảo, cho hương án được an chính vị, cho âm phần được an yên, cho gia cư được lạc thổ, cho cung tài không động, cung lộc không hao.
Chúng con người trần mắt thịt, tội lỗi đầy thân, chỉ biết kính cẩn tâm thành nếu có gì si mê lầm lỡ kính xin được tha thứ bỏ quá đại xá cho.
Nam Mô A Di Đà Phật
(2) Văn khấn bao sái bàn thờ
Nam Mô A Di Đà Phật
Nam Mô A Di Đà Phật
Nam Mô A Di Đà Phật
Tín chủ tên là:...
Cư ngụ tại địa chỉ:...
Hôm nay ngày... tháng... năm..., xét thấy bản thân mình chưa đủ chu toàn nên để hương án bị bụi, tín chủ con xin thành tâm sám hối.
Tín chủ con xin kính cáo với các chư vị (tùy theo bàn thờ đó bàn thờ gì, thần linh, hộ pháp, hay gia tiên…), hôm nay chọn được ngày lành tháng tốt xin cho phép tín chủ con được sái tịnh để cho bàn thờ được trang nghiêm và thanh tịnh nhất. Kính mong các chư vị chứng minh và gia hộ.
Mong các vị độ cho chúng con lau dọn được chỉn chu khang trang mỹ hảo, cho hương án được an chính vị, cho âm phần được an yên, cho gia cư được lạc thổ,
Chúng con người trần mắt thịt, tội lỗi đầy thân, chỉ biết kính cẩn tâm thành nếu có gì si mê lầm lỡ kính xin được tha thứ bỏ quá đại xá cho.
Nam Mô A Di Đà Phật
Nam Mô A Di Đà Phật
Nam Mô A Di Đà Phật
(3) Văn khấn bao sái bát hương, xin rút tỉa chân nhang tại ban thờ Thần Tài - Thổ Địa
Nam Mô A Di Đà Phật
Nam Mô A Di Đà Phật
Nam Mô A Di Đà Phật
Con xin lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con xin tấu lạy vua cha Ngọc hoàng Thượng đế, Hoàng thiên, Hậu thổ, Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Thổ thần, Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Tín chủ con là:...
Ngụ tại:...
Con xin tấu lạy nhị vị Thần tài vị tiền, Thổ địa vị tiền đang cai quản tại địa chỉ:...
(Nếu trang thờ có 3 vị thì khấn:
Con xin tấu lạy tam vị Thiên Thần tài vị tiền, Nhân Thần tài vị tiền, Thổ địa vị tiền đang cai quản tại địa chỉ:...).
Hôm nay là ngày... tháng..., con xin phép được bao sái lại bàn thờ trang thờ chư vị linh thần để cho sạch sẽ thanh tịnh mong chư vị chấp thuận.
Nam Mô A Di Đà Phật
Nam Mô A Di Đà Phật
Nam Mô A Di Đà Phật
Thông tin trên chỉ mang tính tham khảo ./.
Hiện nay, chưa có quy định pháp luật cụ thể liên quan đến việc thắp hương bao sái bàn thờ. Tuy nhiên, người dân có thể tham khảo quy định tại khoản 2 Điều 6 Nghị định 110/2018/NĐ-CP quy định về quyền và trách nhiệm của người tham gia lễ hội:
Điều 6. Quyền và trách nhiệm của người tham gia lễ hội
…
2. Người tham gia lễ hội có các trách nhiệm sau
a) Chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật; nội quy thực hiện nếp sống văn minh trong lễ hội;
b) Ứng xử có văn hóa trong hoạt động lễ hội; trang phục lịch sự, phù hợp với thuần phong mỹ tục của dân tộc Việt Nam; không nói tục, chửi thề xúc phạm tâm linh, gây ảnh hưởng xấu tới không khí trang nghiêm của lễ hội;
c) Thắp hương, đốt vàng mã đúng nơi quy định; không chen lấn, xô đẩy gây mất trật tự an ninh; giữ gìn vệ sinh môi trường;
d) Không tổ chức hoặc tham gia các hoạt động mê tín, dị đoan, cờ bạc và các hành vi vi phạm pháp luật khác.
...
Đồng thời, trường hợp người dân thắp hương không đúng nơi quy định vi phạm quy định về tổ chức lễ hội sẽ phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng (điểm a khoản 1 Điều 14 Nghị định 38/2021/NĐ-CP).
Như vậy, người dân thắp hương bao sái bàn thờ năm 2025 cần đặc biệt lưu ý không vi phạm các quy định chung liên quan đến nếp sống văn minh, an toàn, và phòng cháy chữa cháy (PCCC).
Dù hiện nay chưa có quy định pháp luật cụ thể về bao sái bàn thờ, nhưng theo khoản 2 Điều 6 Nghị định 110/2018/NĐ-CP, cần thắp hương đúng nơi quy định,. Đồng thời, tránh để hương, đèn gần các vật dễ cháy như rèm cửa, giấy tiền, và đảm bảo các biện pháp PCCC tại khu vực thờ cúng.