Quyết định giám đốc thẩm 05/2017/HC-GĐT ngày 11/07/2017 về khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai

TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI ĐÀ NẴNG

QUYẾT ĐỊNH GIÁM ĐỐC THẨM 05/2017/HC-GĐT NGÀY 11/07/2017 VỀ KHIẾU KIỆN QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

Ngày 11-7-2017, tại trụ sở Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng xét xử giám đốc thẩm vụ án hành chính về “Khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai”, giữa các đương sự:

1. Người khởi kiện: Bà Lê Thị L, sinh năm 1959; địa chỉ cư trú: số 240, đường L, thị trấn G, huyện G, tỉnh Quảng Trị.

Người đại diện theo ủy quyền: Ông Ngô V; địa chỉ cư trú: khu phố 5, thị trấn G, huyện G, tỉnh Quảng Trị (được ủy quyền theo các Giấy ủy quyền ngày 04-5-2015 và ngày 28-10-2015).

2. Người bị kiện: Ủy ban nhân dân huyện G, tỉnh Quảng Trị.

Địa chỉ trụ sở: khu phố 9, thị trấn G, huyện G, tỉnh Quảng Trị.

Người đại theo pháp luật: Ông Trần Ngọc L- Chức vụ: Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện G, tỉnh Quảng Trị.

Người đại diện theo ủy quyền: Ông Nguyễn Đăng A - Chức vụ: Trưởng phòng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện G, tỉnh Quảng Trị (được ủy quyền theo Giấy ủy quyền số 517/GUQ-UBND ngày 09-6-2015).

3. Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Bà Ngô Thị Hồng N; địa chỉ cư trú: thôn Lại An, xã G, huyện G, tỉnh Quảng Trị.

Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bà N: Ông Lê Văn H- Luật sư, Công ty Luật Văn H thuộc Đoàn Luật sư tỉnh Quảng Trị.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Tháng 02-1995, bà Lê Thị L làm đơn xin cấp đất và tại Quyết định số 211/QĐ-UB ngày 17-6-1995, Ủy ban nhân dân huyện G quyết định giao cho bà Lê Thị L 250 m2 để làm nhà ở và vườn, tại thôn L, xã G, huyện G.

Tại Quyết định số 971/QĐUBND ngày 26-5-2006, Ủy ban nhân dân huyện G quyết định thu hồi và hủy bỏ giá trị pháp lý của Quyết định giao đất số 211/QĐ-UB ngày 17-6-1995 cấp cho bà Lê Thị L, với lý do: đất chưa sử dụng bị lấn chiếm; tại Quyết định số 2684/QĐ-UBND ngày 10-9-2012, Ủy ban nhân dân huyện G quyết định thu hồi Quyết định số 971/QĐ-UBND ngày 26-5-2006, với lý do: do thu hồi không đúng quy định của pháp luật.

Bà Ngô Thị Hồng N cho rằng Ủy ban nhân dân huyện G cấp đất cho bà Lê Thị L không đúng quy định, nên ngày 05-6-2014 có đơn khiếu nại; ngày 28-8-2014, Ủy ban nhân dân huyện G ban hành Quyết định số 3617/QĐ-UBND về việc giải quyết khiếu nại của bà Ngô Thị Hồng N, có nội dung: hủy bỏ Quyết định số 2684/QĐ-UBND ngày 10-9-2012 của Ủy ban nhân dân  huyện G về việc thu hồi, hủy bỏ giá trị pháp lý Quyết định số 971/QĐ-UBND ngày 26-5-2006 của Ủy ban nhân dân huyện G.

Ngày 13-10-2014, Ủy ban nhân dân huyện G tiếp tục ban hành Quyết định số 4400/QĐ-UBND thu hồi Quyết định số 211/QĐ-UB ngày 17-6-1995, với lý do: đất được giao không đúng đối tượng (đất không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liền mà không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định giao đất đó cho phép).

Ngày 16-10-2014, bà Lê Thị L khiếu nại Quyết định số 4400/QĐ-UBND ngày 13-10-2014; ngày 26-12-2014, Ủy ban nhân dân huyện G ban hành Quyết định số 5435/QĐ-UBND giải quyết khiếu nại của bà Lê Thị L, có nội dung: hủy bỏ Quyết định số 4400/QĐ-UBND ngày 13-10-2014 về việc thu hồi Quyết định số 211/QĐ-UB ngày 17-6-1995, do việc trích thêm nội dung để giải thích lý do thu hồi tại Điều 1 của Quyết định số 4400/QĐ-UBND ngày 13-10-2014 “đất không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liền mà không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định giao đất đó cho phép” là không đúng quy định; ngày 02-02-2015, Ủy ban nhân dân huyện G ban hành Quyết định số 552/QĐ-UBND thu hồi Quyết định số 211/QĐ-UB ngày 17-6-1995 về việc giao đất xây dựng nhà ở và vườn cho bà Lê Thị L, với lý do: đất được giao không đúng đối tượng.

Ngày 23-01-2015, bà Lê Thị L khởi kiện vụ án hành chính, yêu cầu Tòa án hủy các Quyết định: số 3617/QĐ-UBND ngày 28-8-2014; số 5435/QĐ-UBND ngày 26-12-2014; đồng thời, phục hồi Quyết định số 211/QĐ-UB ngày 17-6-1995 và Quyết định số 2684/QĐ-UBND ngày 10-9-2012 của Ủy ban nhân dân huyện G.

Ngày 04-3-2015, bà Lê Thị L bổ sung đơn khởi kiện, yêu cầu hủy Quyết định số 552/QĐ-UBND ngày 02-02-2015 của Ủy ban nhân dân huyện G.

Tại Bản án Hành chính sơ thẩm số 01/2015/HCST ngày 28-8-2015, Tòa án nhân dân huyện Gio Linhio Linh áp dụng khoản 1 Điều 29, khoản 1 Điều 103, điểm a khoản 2 Điều 104, điểm b khoản 2 Điều 163 của Luật tố tụng Hành chính; khoản 1 Điều 2, khoản 2 Điều 11, điểm c khoản 2 Điều 14, Điều 30 Luật Khiếu nại năm 2011; khoản 1 Điều 34 Pháp lệnh án phí, lệ phí Toà án, xử: chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Lê Thị L.

1. Hủy Quyết định số 3617/QĐ-UBND ngày 28-8-2014 của Ủy ban nhân dân huyện G về việc giải quyết khiếu nại của bà Ngô Thị Hồng N; trú tại: thôn Lại An, xã G, huyện G, tỉnh Quảng Trị.

2. Hủy Quyết định số 5435/QĐ-UBND ngày 26-12-2014 của Ủy ban nhân dân huyện G về việc giải quyết khiếu nại của bà Lê Thị L; trú tại: khu phố 5, thị trấn G, huyện G, tỉnh Quảng Trị.

3. Hủy Quyết định số 552/QĐ-UBND ngày 02-02-2015 của Ủy ban nhân dân huyện G về việc thu hồi Quyết định số 211/QĐ-UB ngày 17-6-1995 về việc giao đất xây dựng nhà ở và vườn cho bà Lê Thị L.

- Ngày 03-9-2015, Ủy ban nhân dân huyện G kháng cáo, yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm sửa án sơ thẩm, bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của bà Lê Thị L.

- Ngày 04-9-2015, bà Ngô Thị Hồng N kháng cáo, yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm hủy một phần bản án sơ thẩm và đình chỉ việc giải quyết vụ án đối với các Quyết định: số 3617/QĐ-UBND ngày 28-8-2014; số 5435/QĐ-UBND ngày 26-12-2014, thừa nhận Quyết định số 552/QĐ-UBND ngày 02-02-2015; đồng thời, bà N cho rằng Tòa án cấp sơ thẩm không đưa Ủy ban nhân dân xã GP, Ủy ban nhân dân xã GM, Hợp tác xã L, Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất vào tham gia tố tụng với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là vi phạm tố tụng.

Tại Bản án Hành chính phúc thẩm số 01/2015/HCPT ngày 08-12-2015, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Trị quyết định:

+ Chấp nhận kháng cáo của người bị kiện là Ủy ban nhân dân huyện G; chấp nhận kháng cáo của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan bà Ngô Thị Hồng N; sửa bản án sơ thẩm.

+ Không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Lê Thị L về việc hủy Quyết định hành chính số 552/QĐ-UBND ngày 02-02-2015 của Ủy ban nhân dân huyện G về việc thu hồi Quyết định số 211/QĐ-UB ngày 17-6-1995 của Ủy ban nhân dân huyện G về việc giao đất xây dựng nhà ở và vườn cho bà Lê Thị L, vì không có căn cứ theo quy định của pháp luật.

+ Hủy một phần bản án sơ thẩm và đình chỉ giải quyết vụ án đối với việc khởi kiện Ủy ban nhân dân huyện G đối với Quyết định số 3617/QĐ-UBND ngày 28-8-2014 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện G về giải quyết các khiếu nại của bà Ngô Thị Hồng N và Quyết định số 5435/QĐ-UBND ngày 26-12-2014 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện G về giải quyết các khiếu nại của bà Lê Thị L. 

Tại Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 04/2017/KN-HC ngày 03-5-2017, Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng đề nghị Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân  dân  cấp  cao  tại Đà  Nẵng  hủy toàn  bộ  Bản  án  hành  chính  phúc thẩm số 01/2015/HCPT ngày 08-12-2015 của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Trị và Bản án hành chính sơ thẩm số 01/2015/HCST ngày 28-8-2015 của Tòa án nhân dân huyện Gio Linh; giao hồ sơ vụ án hành chính cho Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Trị để xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.

Tại phiên tòa giám đốc thẩm, đại diện Viện Kiểm sát nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng đề nghị Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng chấp nhận kháng nghị của Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

[1]. Tại Quyết định số 552/QĐ-UBND ngày 02-02-2015, Ủy ban nhân dân huyện G thu hồi Quyết định số 211/QĐ-UB ngày 17-6-1995 của Ủy ban nhân dân huyện G “về việc giao đất xây dựng nhà ở và vườn cho bà Lê Thị L”, nhưng trong quyết định thu hồi, Ủy ban nhân dân huyện G không đề cập đến số tiền 50.000 đồng mà bà Lê Thị L đã nộp để thực hiện nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất (theo Biên lai thu số 003475 ngày 16-5-1995). Quá trình giải quyết vụ án, bà Lê Thị L đã cung cấp bản photocoppy biên lai thu tiền cấp đất làm nhà ở số 003475 ngày 16-5-1995, nhưng Tòa án cấp sơ thẩm không xác minh, thu thập chứng cứ để xác định bà L có thực nộp tiền sử dụng đất hay không? để giải quyết hậu quả khi thu hồi Quyết định số 211/QĐ-UB ngày 17-6-1995 là không thực hiện đúng quy định tại khoản 3 Điều 113 của Luật tố tụng Hành chính.

[2]. Tòa án cấp phúc thẩm không khắc phục được sai lầm của Tòa án cấp sơ thẩm, chấp nhận đơn kháng cáo của Ủy ban nhân dân huyện G, bác yêu cầu khởi kiện của bà Lê Thị L, nhưng cũng không xem xét đến nội dung này là thiếu sót, gây thiệt hại đến quyền lợi chính đáng của bà Lê Thị L.

Ngoài ra, Tòa án cấp phúc thẩm căn cứ điểm a khoản 5 Điều 28 Nghị định số 30/HĐBT ngày 23-3-1989 của Hội đồng Bộ trưởng hướng dẫn Luật Đất đai năm 1987 quy định về điều kiện để được giao đất ở là“có hộ khẩu thường trú ở nơi xin đất ở” để xác định bà Lê Thị L không đủ điều kiện được giao đất là sai lầm trong việc áp dụng pháp luật, bởi lẽ: tại thời điểm Ủy ban nhân dân huyện G ban hành Quyết định số 211/QĐ- UB ngày 17-6-1995 giao đất cho bà Lê Thị L, thì Luật Đất đai năm 1993 đã có hiệu lực pháp luật (Nghị định số 30/HĐBT ngày 23-3-1989 của Hội đồng Bộ trưởng hướng dẫn Luật Đất đai năm 1987 đã hết hiệu lực). Do đó, để đánh giá tính hợp pháp của Quyết định số 211/QĐ-UB ngày 17-6-1995 của Ủy ban nhân dân huyện G phải áp dụng Luật Đất đai năm 1993 và các văn bản hướng dẫn Luật Đất đai năm 1993 (ban hành và có hiệu lực trước ngày 17-6-1995) mới đúng quy định của pháp luật.

Như vậy, Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm đều có những vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự; do đó, cần phải hủy bản án phúc thẩm và bản án sơ thẩm để xét xử sơ thẩm lại.

[3]. Theo quy định tại khoản 4 Điều 32 Luật tố tụng Hành chính năm 2015, thì Tòa án nhân dân cấp tỉnh giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những khiếu kiện sau đây “Khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính của Ủy ban nhân dân cấp huyện, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện trên cùng phạm vi địa giới hành chính với Tòa án”. Vì vậy, giao hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Trị để xét xử sơ thẩm lại.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ khoản 3 Điều 272; Điều 274 của Luật tố tụng Hành chính năm 2015.

1. Hủy toàn bộ Bản án hành chính phúc thẩm số 01/2015/HCPT ngày 08-12-2015 của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Trị và hủy toàn bộ Bản án hành chính sơ thẩm số 01/2015/HCST ngày 28-8-2015 của Tòa án nhân dân huyện Gio Linh, giải quyết việc “Khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai”, giữa các đương sự: người khởi kiện là bà Lê Thị L, người bị kiện là Ủy ban nhân dân huyện G và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là bà Ngô Thị Hồng N.

2. Giao hồ sơ vụ án hành chính cho Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Trị để xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.