Bản án về tranh chấp bồi thường thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm số 49/2021/DS-ST

TÒA ÁN NHÂN DÂN HUYỆN LÂM HÀ, TỈNH LÂM ĐỒNG

BẢN ÁN 49/2021/DS-ST NGÀY 24/06/2021 VỀ TRANH CHẤP BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI DO TÍNH MẠNG BỊ XÂM PHẠM

Ngày 24 tháng 6 năm 2021, tại Trụ sở Tòa án nhân dân huyện Lâm Hà xét xử sơ thẩm công khai vụ án thụ lý số: 337/2020/TLST-DS ngày 01 tháng 12 năm 2020 về “Tranh chấp về bồi thường thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm” theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 42/2021/QĐXXST-DS ngày 27 tháng 5 năm 2021, giữa các đương sự:

1. Nguyên đơn: Chị Hoàng Thị A, sinh năm 1983. Địa chỉ: thôn T, xã X, huyện H, tỉnh Lâm Đồng.

Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho nguyên đơn: Luật sư Dương Đình B – Văn phòng luật sư Dương Đình B, trụ sở: tổ A, thị trấn D, huyện Đ, tỉnh Lâm Đồng.

2. Bị đơn: Chị Phan Thị D, sinh năm: 1982.

Địa chỉ: thôn L, xã X, huyện H, tỉnh Lâm Đồng.

3. Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Bà Triệu Thị M, sinh năm: 1942.

Địa chỉ: thôn K, xã Y, huyện F, tỉnh Lạng Sơn.

(Tại phiên tòa: chị A, chị D, Luật sư B có mặt, bà Triệu Thị M có đơn đề nghị giải quyết vắng mặt).

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo đơn khởi kiện và bản tự khai nguyên đơn chị Hoàng Thị A trình bày:

Vào khoảng 7 giờ 15 phút ngày 02/6/2019 chồng chị là anh Hoàng Văn X, sinh năm 1977 có đi làm công việc phụ hồ gần Công ty X thuộc thôn P, xã M, huyện H, tỉnh Lâm Đồng. Khi chuẩn bị bắt đầu công việc do quên đồ nên chồng chị có sang bên đường nơi dựng xe máy để lấy đồ thì bất ngờ bị chị Phan Thị D điều khiển xe mô tô BKS: 49D1-496.37 chở theo chị Phạm Thị H, sinh năm 1985, HKTT: thôn L, xã X, huyện H, tỉnh Lâm Đồng có chở thêm hàng hóa va chạm với chồng chị. Ngay lúc đó những người đi làm cùng chồng chị đưa chồng chị đi cấp cứu tại Trung tâm y tế huyện Lâm Hà và báo cho gia đình chị. Ngay sau đó Trung tâm y tế huyện Lâm Hà chuyển chồng chị lên Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lâm Đồng, nhưng khi chị lên đến nơi thì chồng chị đã qua đời.

Sau khi chồng chị mất gia đình chị gặp rất nhiều khó khăn, chị vừa chăm lo cho các con ăn học, vừa là người lao động chính trong gia đình. Từ khi chồng chị bị tai nạn qua đời đến nay gia đình chị D có bồi thường cho gia đình chị số tiền là 20.000.000 đồng để lo hậu sự, từ đó gia đình chị D không hề qua thăm hỏi, động viên, có thái độ bỏ mặc không quan tâm, điều này khiến gia đình chị rất bức xúc. Gia đình chị có hoàn cảnh khó khăn, chị lại thường xuD đau ốm, các con hiện nay đang đi học, thu nhập của chồng chị là nguồn chính để trang trải cho cuộc sống gia đình, nay chồng chị mất đi các con mất đi người cha, vợ mất đi người chồng, nhưng phía gia đình chị D không những không thăm hỏi động viên, giúp đỡ mà thường xuD có thái độ thách thức, dọa nạt đối với chị. Gia đình không có người đàn ông trụ cột nên gia đình chị D luôn có thái độ coi thường, thách thức chị, có những lời lẽ không hay về chồng chị.

Tuy nhiên do không đủ cơ sở để khởi tố vụ án hình sự nên Công an huyện Lâm Hà đã ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự. Từ khi gây tai nạn khiến chồng chị qua đời đến nay, chị D không bồi thường thỏa đáng cho gia đình chị. Nay chị khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết buộc chị Phan Thị D phải bồi thường cho chị những khoản tiền sau:

+ Tiền mai táng: 30.000.000 đồng.

+ Tiền xe đi và về: 5.000.000 đồng.

+ Tiền cấp dưỡng nuôi con cho đến khi các cháu đủ 18 tuổi là 1.000.000 đồng/tháng/cháu: Cháu Hoàng Thị M, sinh ngày 25/3/2007 cấp dưỡng đến khi cháu đủ 18 tuổi với số tiền là 1.000.000 đồng x 72 tháng = 72.000.000 đồng;

Cháu Hoàng Ánh N, sinh ngày 08/9/2009 cấp dưỡng đến khi cháu đủ 18 tuổi với số tiền là 1.000.000 đồng x 96 tháng = 96.000.000 đồng.

+ Tiền bồi thường tổn thất tinh thần: 1.490.000 đồng x 100 = 149.000.000 đồng.

Tổng số tiền chị yêu cầu chị Phan Thị D phải bồi thường cho chị là 352.000.000 đồng (Ba trăm năm mươi hai triệu đồng).

Quá trình hòa giải tại Tòa án chị A yêu cầu chị D bồi thường về tổn thất tinh thần là 50 tháng lương cơ bản. Các khoản khác chị A vẫn giữ nguyên yêu cầu.

Tại bản tự khai bị đơn chị Phan Thị D trình bày: Vào khoảng 7 giờ 30 phút ngày 02/6/2019, chị điều khiển xe máy chở theo chị Phạm Thị H có đi qua cổng Công ty X, thuộc thôn P, xã M, huyện H, tỉnh Lâm Đồng thì xảy ra va chạm giao thông với anh Hoàng Văn X, hậu quả vụ tai nạn là anh X chết. Sau khi anh X chết thì chị có qua thăm hỏi và bồi thường cho gia đình anh X 20.000.000đ. Nay chị A khởi kiện yêu cầu chị bồi thường số tiền 352.000.000đ thì chị không đồng ý vì điều kiện gia đình khó khăn. Khi anh X qua đời chị và hàng xóm có đến viếng, đưa tang anh X. Sau tang lễ thì chị có vay mượn được 100.000.000đ cầm vào đưa cho chị A nhưng chị A không nhận. Sau đó chị A có đồng ý để chị bồi thường thêm 80.000.000đ nhưng khi đó chị chỉ còn 70.000.000đ, chị có đưa cho chị A nhưng chị A không nhận. Đến nay thì gia đình chị đang lâm vào hoàn cảnh rất khó khăn, chồng thì chơi bời không lo làm ăn, chị thì chạy chợ ngày kiếm được 100.000đ đến 200.000đ nên chị không có tiền để bồi thường cho gia đình chị A theo yêu cầu của chị A. Chị chỉ có thể bồi thường cho chị A thêm số tiền là 20.000.000đ. Ngoài ra chị D không có ý kiến hay yêu cầu nào khác.

Tại biên bản lấy lời khai của đương sự ghi ngày 13/4/2021 của Tòa án nhân dân huyện Bình Gia, tỉnh Lạng Sơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan bà Triệu Thị M trình bày: Chồng bà là ông Hoàng Văn Vđã chết năm 1985. Vợ chồng bà có tám người con gồm bốn trai, bốn gái, anh Hoàng Văn X, sinh năm 1977 là người con thứ bảy. Anh Hoàng Văn X vào Miền nam sinh sống từ năm 1999, sau đó lấy vợ là Hoàng Thị A, sinh năm 1983 quê ở Cao Bằng và ở tại thôn S, xã X, huyện H, tỉnh Lâm Đồng đến nay. Năm 2019, chị Hoàng Thị A là vợ anh X có thông tin cho bà biết anh Hoàng Văn X bị tai nạn giao thông và tử vong nhưng do đường xa và tuổi già nên bà không thể đến được. Hàng thừa kế quyền của anh X nay còn bà Triệu Thị M (mẹ đẻ) và hai người con của anh X đang ở với chị Hoàng Thị A. Về yêu cầu bồi thường thiệt hại với tổng số tiền mà chị A yêu cầu là 352.000.000đ bao gồm các khoản chi phí viện phí, thuốc men, mai táng phí, tổn thất về tinh thần cho bà, cho chị A và các con của anh X bà hoàn toàn đồng ý và không có ý kiến khác. Khi Tòa án nhân dân huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng tiến hành phiên họp kiểm tra chứng cứ và hòa giải bà không thể đến được vì đường xa. Nếu phải xét xử thì bà đề nghị Tòa án xét xử vắng mặt cho đến khi kết thúc vụ án. Ngoài bà Triệu Thị M ra thì tại huyện F, tỉnh Lạng Sơn không còn ai là người thuộc hàng thừa kế thứ nhất nữa. Ngoài ra, bà Triệu Thị M không trình bày gì thêm.

Tòa án đã hòa giải nhưng nguyên đơn, bị đơn không thỏa thuận được với nhau về việc giải quyết vụ án.

Tại phiên tòa:

Chị A vẫn giữ nguyên các khoản yêu cầu bồi thường như tại phiên hòa giải tại Tòa án, riêng đối với khoản tiền xe thì chị A đề nghị bồi thường là 3.000.000đ. Nếu trong trường hợp chị D không đồng ý bồi thường theo yêu cầu khởi kiện của chị A mà chị D chỉ đồng ý bồi thường thêm cho chị A số tiền là 80.000.000đ thì chị A cũng đồng ý.

Chị D không đồng ý theo yêu cầu khởi kiện của chị A, chị D đồng ý bồi thường thêm cho chị A số tiền là 40.000.000đ.

Luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho nguyên đơn trình bày luận cứ pháp lý bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho nguyên đơn. Đồng thời đề nghị Hội đồng xét xử xem xét chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của chị Hoàng Thị A.

Đại diện viện kiểm sát phát biểu ý kiến về việc tuân theo pháp luật tố tụng của Thẩm phán, Thư ký Tòa án, của Hội đồng xét xử, sự chấp hành pháp luật của những người tham gia tố tụng. Đồng thời đề nghị Hội đồng xét xử căn cứ Điều 584, 585, 586, 591 Bộ luật dân sự năm 2015, chấp nhận đơn khởi kiện của chị Hoàng Thị A về việc “Tranh chấp đòi bồi thường thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm” với chị Phan Thị D. Buộc chị Phan Thị D bồi thường cho chị Hoàng Thị A số tiền 80.000.000đ. Về án phí: chị Phan Thị D phải chịu án phí dân sự sơ thẩm đối với nghĩa vụ tài sản phải bồi thường cho chị Hoàng Thị A.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Qua nghiên cứu tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án và kết quả thẩm tra tại phiên tòa cũng như ý kiến tranh luận của đương sự, ý kiến Kiểm sát viên, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Về thủ tục tố tụng: Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan bà Triệu Thị M vắng mặt và có lời khai đề nghị giải quyết vắng mặt. Do đó, Căn cứ khoản 1 Điều 227; khoản 1 Điều 228 của Bộ luật Tố tụng dân sự, Hội đồng xét xử tiến hành xét xử vụ án vắng mặt bà Triệu Thị M là phù hợp.

[2] Về quan hệ tranh chấp, tư cách tham gia tố tụng của đương sự và thẩm quyền giải quyết vụ án: Theo tài liệu, chứng cứ và lời khai nhận của các bên đương sự xác định vào khoảng 07 giờ 15 phút ngày 02/6/2019, chị Phan Thị D điều khiển xe mô tô biển kiểm soát 49D1 – 496.37 chở theo chị Phạm Thị H, sinh năm 1985, HKTT: thôn L, xã X, huyện H, tỉnh Lâm Đồng điều khiển hướng từ xã Phúc Thọ đi xã Tân Hà. Khi đi đến đoạn đường nhựa trước công ty Hasfram thuộc thôn Phúc Hưng, xã Phúc Thọ, huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng thì va chạm với anh Hoàng Văn X (là chồng của chị Hoàng Thị A, là con của bà Triệu Thị M) đang làm phụ hồ ở ven đường đi băng qua đường. Hậu quả anh X tử vong trên đường đi cấp cứu. Sau khi sự việc xảy ra chị Hoàng Thị A đã có đơn đề nghị khởi tố gửi Cơ quan công an. Cơ quan cảnh sát điều tra công an huyện Lâm Hà đã điều tra, xử lý vụ việc. Ngày 18/9/2019, cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Lâm Hà ban hành Quyết định không khởi tố vụ án số 94 và Thông báo về việc không khởi tố vụ án số 164. Ngày 19/9/2019, Viện kiểm sát nhân dân huyện Lâm Hà có văn bản số 94/KSTB “...thống nhất với quan điểm của Cơ quan cảnh sát điều tra công an huyện Lâm Hà về việc không khởi tố vụ án hình sự...”. Ngày 28/9/2020, chị Hoàng Thị A – vợ anh Hoàng Văn X có đơn khởi kiện tại Tòa án yêu cầu Tòa án giải quyết buộc chị Phan Thị D – là người điều khiển xe mô tô va chạm giao thông với anh Hoàng Văn X phải bồi thường cho gia đình chị tổng số tiền thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm là 352.000.000đ. Vì vậy, cần căn cứ khoản 6 Điều 26 của Bộ luật tố tụng dân sự xác định quan hệ tranh chấp của vụ án là “Tranh chấp về bồi thường thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm”. Qua lời khai nhận của chị Hoàng Thị A và bà Triệu Thị M và tài liệu chứng cứ xác định anh Hoàng Văn X có mẹ là Triệu Thị M, có bố là Hoàng Văn Vđã chết năm 1985 (chết trước khi anh X chết), có vợ là chị Hoàng Thị A và có 02 con là Hoàng Thị M, sinh ngày 25/3/2007 và Hoàng Ánh N, sinh ngày 08/9/2009. Anh X không có bố mẹ nuôi, không có con nuôi. Hiện nay thì các con anh X còn nhỏ dưới 18 tuổi. Chị Hoàng Thị A, vợ anh X là người khởi kiện nên cần xác định chị A là nguyên đơn, chị Phan Thị D là bị đơn và bà Triệu Thị M là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là phù hợp. Bị đơn chị Phan Thị D cư trú tại huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng nên vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân huyện Lâm Hà theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 35, điểm a khoản 1 Điều 39 Bộ luật tố tụng dân sự.

[3] Về nội dung tranh chấp:

[3.1] Xét yếu tố lỗi:

Theo Bản kết luận giám định pháp y về tử thi số 222/2019/TT ngày 26/6/2019 của Trung tâm pháp y thuộc Sở y tế tỉnh Lâm Đồng thì nguyên nhân anh Hoàng Văn X chết là “chấn thương sọ não do tai nạn giao thông”.

Theo Biên bản khám nghiệm hiện trường thể hiện tại đoạn đường xảy ra tai nạn là đoạn đường nhựa đi qua thôn Phúc Hưng, xã Phúc Thọ, huyện Lâm Hà là đoạn đường nhựa bằng phẳng, có vạch phân cách giữa hai làn, đường rộng 6,4 mét, cách hiện trường 100m ở dải đất bên phải theo hướng đi Phúc Thọ có biển báo hiệu “đi chậm” và cách hiện trường 300 mét hướng đi Phúc Thọ ở dải đất bên trái lề đường có biển báo hiệu “đi chậm xe ra vào thường xuD”, tại hiện trường tai nạn không có vạch kẻ cho người đi bộ. Theo bản sơ đồ hiện trường của Cơ quan điều tra thì vùng va chạm có các dấu vết nằm trên phần đường dành cho xe mô tô.

Cơ quan Điều tra Công an huyện Lâm Hà cũng đã có Quyết định trưng cầu giám định đối với tốc độ xe mô tô do chị D điều khiển vào thời điểm xảy ra tại nạn giao thông. Theo Kết luận giám định số 1162/GĐ-PC09 ngày 31/7/2019 của Phòng kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Lâm Đồng thì “Không xác định được tốc độ của xe mô tô biển số 49D1 – 496.37 ngay trước khi xảy ra tai nạn giao thông”.

Căn cứ vào sơ đồ hiện trường vụ tại nạn giao thông và biên bản khám nghiệm hiện trường vụ tai nạn giao thông vào ngày 02/6/2019 xác định lỗi thuộc về phía anh X là tại thời điểm xảy ra tai nạn, anh Hoàng Văn X đang làm phụ hồ ở ven đường (phía bên trái theo hướng đi của xe mô tô) đi bộ qua đường để sang bên phải (hướng xe mô tô đi), anh Hoàng Văn X khi đi bộ qua đường không đảm bảo an toàn, đã vi phạm khoản 3 Điều 32 Luật giao thông đường bộ.

Ngày 18/9/2019, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Lâm Hà đã ra Quyết định không khởi tố vụ án hình sự đối với vụ án Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ, do “Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội đã chết”. Viện kiểm sát nhân dân huyện Lâm Hà cũng đã có công văn số 94/KSTB ngày 19/9/2019 thống nhất với quan điểm không khởi tố vụ án của cơ quan cảnh sát điều tra công an huyện Lâm Hà.

Sau khi Cơ quan cảnh sát điều tra công an huyện Lâm Hà ban hành thông báo không khởi tố vụ án, chị Hoàng Thị A và gia đình không có khiếu nại gì.

Qua kết quả điều tra để xem xét xử lý trách nhiệm hình sự thì không có căn cứ xác định chị Phan Thị D vi phạm luật giao thông đường bộ. Tuy nhiên, tại bản tường trình ngày 02/6/2019, chị Phan Thị D xác định “ ...tôi điều khiển phương tiện giao thông và thiếu quan sát và không giữ khoảng cách an toàn dẫn đến việc tôi tông vào 01 người đàn ông gây tai nạn giao thông dẫn đến 01 người tử vong là sai...”. Hơn nữa, sau khi tai nạn xảy ra thì chị D cũng đã đến gia đình chị A để thỏa thuận bồi thường với mức là 100.000.000đ nhưng chị A không đồng ý. Như vậy, xét về dân sự thì chị D cũng có một phần lỗi nên chị D phải chịu bồi thường tương ứng với phần lỗi của chị D là phù hợp. Xác định lỗi là 10 phần thì chị D 4 phần, anh X 6 phần (do anh X là người vi phạm luật giao thông như cơ quan điều tra xác định).

[3.2] Xét về các khoản chị A yêu cầu:

Tại phiên tòa, chị A yêu cầu chị D bồi thường cụ thể các khoản gồm:

+ Tiền mai táng: 30.000.000 đồng.

+ Tiền xe đi và về: 3.000.000 đồng.

+ Tiền cấp dưỡng nuôi hai con kể từ ngày anh X chết cho đến khi các cháu đủ 18 tuổi là 1.000.000đồng/tháng/cháu, với tổng số tiền là 168.000.000đ.

+ Tiền bồi thường tổn thất tinh thần: 1.490.000 đồng x 50 = 74.500.000 đồng.

Tuy nhiên chị A lại không cung cấp được chứng cứ chứng minh đối với các khoản chị yêu cầu.

Qua kết quả xác minh thực tế và đối chiếu với quy định của pháp luật thì cần chấp nhận các khoản sau:

+ Tiền mai táng: 19.000.000đ;

+ Tiền xe đi bệnh viện và chở về: 3.000.000đ;

+ Tiền cấp dưỡng nuôi hai con với tổng số tiền là 168.000.000đ + Tiền tổn thất tinh thần 1.490.000đ x 50 tháng = 74.500.000đ; Tổng cộng: 264.500.000đ.

Xác định lỗi 4/6 như đã nêu trên thì số tiền chị D phải bồi thường là 264.500.000đ x 4 : 10 = 105.800.000đ.

Do chị D đã bồi thường 20.000.000 đ nên cần khấu trừ số tiền này vào số tiền chị D phải bồi thường. Số tiền sau khi cấn trừ là 85.800.000đ. Tuy nhiên tại phiên tòa, chị A trình bày nếu chị D đồng ý bồi thường thêm cho chị 80.000.000 đồng thì chị cũng đồng ý nên cần ghi nhận ý kiến của chị A, buộc chị D phải bồi thường tiếp cho chị A số tiền 80.000.000 đồng là phù hợp.

[4] Về án phí:

Miễn án phí dân sự sơ thẩm cho nguyên đơn Bị đơn phải chịu án phí dân sự sơ thẩm trên số tiền phải bồi thường cho nguyên đơn.

Vì các lẽ trên:

QUYẾT ĐỊNH

- Căn cứ khoản 6 Điều 26; điểm a khoản 1 Điều 35; điểm a khoản 1 Điều 39; Điều 147; Điều 203; khoản 1 Điều 227; khoản 1 Điều 228; Điều 235; Điều 266 Bộ luật Tố tụng dân sự;

- Căn cứ Điều 584; 585; 586; 591 của Bộ luật Dân sự năm 2015;

- Căn cứ Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ quốc hội qui định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.

Xử :

1. Chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của chị Hoàng Thị A về việc “Tranh chấp về bồi thường thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm” với chị Phan Thị D. Buộc chị Phan Thị D phải bồi thường tiếp cho chị Hoàng Thị A số tiền là 80.000.000 đồng (Tám mươi triệu đồng).

Kể từ ngày có đơn yêu cầu thi hành án của người được thi hành án cho đến khi thi hành án xong, bên phải thi hành án còn phải chịu khoản tiền lãi của số tiền còn phải thi hành án theo mức lãi suất quy định tại Điều 357, Điều 468 của Bộ luật Dân sự năm 2015, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

2. Về án phí:

Buộc chị Phan Thị D phải nộp 4.000.000 đồng (Bốn triệu đồng) án phí dân sự sơ thẩm Miễn án phí dân sự sơ thẩm cho chị Hoàng Thị A.

3. Về quyền kháng cáo: Chị Hoàng Thị A, chị Phan Thị D có quyền kháng cáo trong thời hạn 15 (Mười lăm) ngày kể từ ngày tuD án sơ thẩm (24/6/2021). Bà Triệu Thị M vắng mặt tại phiên tòa có quyền kháng cáo trong thời hạn 15 (Mười lăm) ngày kể từ ngày nhận được Bản án để yêu cầu Tòa án nhân dân tỉnh Lâm Đồng xét xử phúc thẩm.

“Trường hợp bản án, quyết định được thi hành theo quy định tại Điều 2 Luật thi hành án dân sự thì người được thi hành án dân sự, người phải thi hành án dân sự có quyền thỏa thuận thi hành án, quyền yêu cầu thi hành án, tự nguyện thi hành án hoặc bị cưỡng chế thi hành án theo quy định tại các Điều 6, 7, 7a, 7b và 9 Luật thi hành án dân sự; thời hiệu thi hành án được thực hiện theo quy định tại Điều 30 Luật thi hành án dân sự”