Bản án về tội vi phạm quy định bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm số 16/2024/HS-ST

TOÀ ÁN NHÂN DÂN HUYỆN TỨ KỲ, TỈNH HẢI DƯƠNG

BẢN ÁN 16/2024/HS-ST NGÀY 02/02/2024 VỀ TỘI VI PHẠM QUY ĐỊNH BẢO VỆ ĐỘNG VẬT NGUY CẤP, QUÝ, HIẾM

Ngày 02 tháng 02 năm 2024, tại trụ sở Tòa án nhân dân huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương xét xử sơ thẩm công khai vụ án hình sự sơ thẩm thụ lý số 06/2024/TLST-HS ngày 19 tháng 01 năm 2024, theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số: 08/2024/QĐXXST-HS ngày 23 tháng 01 năm 2024 đối với bị cáo:

Đặng Văn L, sinh năm 1991; Nơi ĐKHKTT: thôn T, xã V, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang; nghề nghiệp: Lao động tự do; trình độ văn hóa (học vấn): 6/12; dân tộc: Dao; giới tính: Nam; tôn giáo: Không; quốc tịch: Việt Nam; con ông Đặng Văn T và bà Đặng Thị L; gia đình có 05 anh chị em, bị cáo là con thứ năm. Tiền án, tiền sự: Không.

Bị cáo bị tạm giam từ ngày 17/10/2023 tại Trại tạm giam Công an tỉnh Hải Dương đến nay, có mặt.

- Người bào chữa cho bị cáo: Bà Nguyễn Thị L- Trợ giúp viên pháp lý của Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Hải Dương, có mặt.

- Người làm chứng:

+ Anh Nguyễn Văn T, sinh năm 1972;

+ Anh Lý Thành C, sinh năm 1995;

+ Anh Lò Văn X, sinh năm 1993;

+ Anh Hoàng Ngọc D, sinh năm 1997;

+ Ông Đỗ Văn T1, sinh năm 1970; Những người làm chứng đều vắng mặt.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Ngày 04/10/2023, Đặng Văn L được anh Lý Thành C (gọi L là cậu vợ) cho số điện thoại 0813.837.... của một người đàn ông để L liên hệ với người này tìm việc làm. L sử dụng số điện thoại 0335.582.... của mình gọi điện đến số 0813.837.... thì người đàn ông nghe máy và bảo L đi xe khách về khu công nghiệp Đại An thuộc thành phố Hải Dương người này sẽ ra đón và cho L việc làm. Sáng ngày 05/10/2023, L đi xe khách đi từ xã H, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang đến khu vực cổng khu công nghiệp Đại An thuộc thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương. Khoảng 19 giờ 30 phút cùng ngày, có một người đàn ông đi xe ô tô, màu trắng cùng với người lái xe và một nam thanh niên (L không biết tên tuổi, địa chỉ của 03 người này) đến khu vực khu công nghiệp Đại An đón L và chở đi ăn tối. Sau đó, người này cho L 225.000 đồng để L và một người nam thanh niên ở tỉnh Sơn La thuê nhà nghỉ. Sáng ngày 06/10/2023, người đàn ông cùng một người lái xe ô tô màu trắng đến nhà nghỉ đón L và nam thanh niên, chở đến một quán nước ở cạnh đường (thuộc huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang) người đàn ông bảo L chờ một lát rồi sẽ quay lại đón. Khoảng một tiếng sau, người đàn ông quay lại đón L và nam thanh niên đi về hướng tỉnh Hải Dương. Khi đi đến một bãi đất trống thì người đàn ông xuống xe (L không biết địa chỉ), đi đến một gốc cây, xách một bao tải dứa màu trắng lên xe. Sau khi ăn trưa xong, người đàn ông mở bao tải dứa ra thì L thấy bên trong bao tải dứa có 01 bình thủy tinh, bên trong bình có 03 con rắn đã chết được ngâm trong chất lỏng. Người đàn ông bảo L: “Cầm hàng này xuống ngã tư M, xã Q cho anh với”, L hỏi hàng gì thì người đàn ông nói: “Đây là rượu ngâm rắn hổ chúa, em mang đến đấy thì sẽ có người trả 700.000 đồng tiền xe cho em”. L hiểu người đàn ông bảo L đem bình thủy tinh bên trong bao tải dứa là bình rượu ngâm rắn hổ chúa đến khu vực ngã tư M, xã Q, huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương giao cho người khác và sẽ được trả số tiền 700.000 đồng từ người này, L đồng ý. Người đàn ông cho L số điện thoại 0367.061.... của người nhận, L gọi điện đến số điện thoại này thì có một người nam giới nghe máy và bảo L đem bình rượu rắn hổ chúa đến khu vực ngã tư M, xã Q, huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương, đến nơi thì gọi người này ra lấy. L đồng ý. Người đàn ông chở L đến khu vực ngã ba thuộc phường Sao Đỏ, thành phố Chí Linh, L xuống xe, thuê xe taxi biển số 34A - 442… của anh Nguyễn Văn T ở thành phố Chí Linh, tỉnh Hải Dương chở đến khu vực ngã tư M, xã Q, huyện Tứ Kỳ. L xách bao tải dứa chứa bình rượu rắn hổ chúa lên ngồi ở hàng ghế sau, vị trí sau ghế lái và để bình rượu rắn ở vị trí giữa hai chân, trên đường đi, người đàn ông thuê L còn nhắn tin vào máy của L bảo với người nhận hàng “Đây là rắn hổ chúa”. Khoảng 13 giờ 40 phút cùng ngày, anh T chở L đi đến khu vực ngã tư M thuộc thị tứ Q, xã Q, huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương, L gọi điện cho người nhận thì người này bảo L chờ. Khoảng 13 giờ 45 phút cùng ngày khi L đang chờ người nhận đến thì bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Tứ Kỳ kiểm tra, phát hiện tại vị trí giữa 02 chân L đang ngồi trên xe ô tô có 01 vỏ bao tải dứa màu trắng, kích thước (90x50)cm, mở kiểm tra bên trong vỏ bao có 01 bình thủy tinh hình trụ, đường kính 22cm, cao 37cm, nắp bình bằng nhựa màu hồng, hình tròn đường kính 14,5cm, bên ngoài nắp bình được quấn băng dính màu đen, bên trong bình chứa 03 cá thể rắn đã chết được ngâm trong chất lỏng. Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Tứ Kỳ đã lập biên bản, thu giữ vật chứng.

Tại Bản kết luận giám định hình thái động vật số 1681 ngày 09/10/2023 của Viện sinh thái và tài nguyên sinh vật thuộc Viện hàn L khoa học và công nghệ Việt Nam kết luận:

Xác định tên loài động vật:

- 01 (Một) cá thể động vật đã chết là loài Rắn hổ chúa có tên khoa học là Ophiophagus hannah, lớp Bò sát (Reptilia).

- 01 (Một) cá thể động vật đã chết là loài Rắn hổ mang Trung Quốc có tên khoa học là Naja atra, lớp Bò sát (Reptilia).

- 01 (Một) cá thể động vật đã chết là loài Rắn ráo có tên khoa học là Ptyas korros, lớp Bò sát (Reptilia).

Xác định tình trạng bảo tồn theo quy định của pháp luật:

- Loài Rắn Hổ chúa có tên trong Phụ lục I, Danh mục các loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, ban hành kèm theo Nghị định số 64/2019/NĐ-CP, ngày 16/7/2019 của Chính phủ.

- Loài Rắn Hổ chúa cũng có tên trong Phụ lục IB, Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm ban hành kèm theo Nghị định số 84/2021/NĐ-CP, ngày 22/9/2021 của Chính phủ.

- Loài Rắn hổ mang Trung Quốc có tên trong Phụ lục IIB, Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm ban hành kèm theo Nghị định số 84/2021/NĐ-CP, ngày 22/9/2021 của Chính phủ.

- Loài Rắn ráo không có tên trong Nghị định số 64/2019/NĐ-CP, ngày 16/7/2019 của Chính phủ và Nghị định số 84/2021/NĐ-CP, ngày 22/9/2021 của Chính phủ.

Tại Bản kết luận định giá tài sản số 26 ngày 29/11/2023 của Hội đồng định giá tài sản UBND huyện Tứ Kỳ xác định: 01 cá thể động vật Rắn hổ mang Trung Quốc đã chết, khối lượng 01kg, tại thời điểm định giá ngày 06/10/2023 tài sản có giá trị là 290.000 đồng; 01 cá thể động vật Rắn ráo, khối lượng 0,8kg tại thời điểm định giá ngày 06/10/2023 tài sản có giá trị là 245.000 đồng. Tổng giá trị tài sản là 535.000 đồng (năm trăm ba mươi lăm nghìn đồng) Tại bản cáo trạng số 10/CT-VKSTK, ngày 16/01/2024, Viện kiểm sát nhân dân huyện Tứ Kỳ truy tố bị cáo Đặng Văn L về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo điểm b khoản 1 Điều 244 Bộ luật hình sự (BLHS).

Tại phiên tòa: VKSND huyện Tứ Kỳ giữ nguyên quyết định truy tố, đề nghị Hội đồng xét xử (HĐXX) áp dụng điểm b khoản 1 Điều 244; điểm s khoản 1 Điều 51, Điều 38 BLHS. Tuyên bố bị cáo Đặng Văn L phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”, xử phạt bị cáo Đặng Văn L từ 12 đến 15 tháng tù, thời hạn tù tính từ ngày bắt tạm giam. Không áp dụng hình phạt bổ sung là hình phạt tiền đối với bị cáo; áp dụng điểm a, c khoản 1 Điều 47 BLHS; điểm a, b, c khoản 2 Điều 106 Bộ luật Tố tụng hình sự (BLTTHS); Tịch thu tiêu hủy 01 bình thủy tinh bên trong có 03 cá thể động vật đã chết được ngâm trong chất lỏng, 01 sim điện thoại số 0335.582....; Tịch thu phát mại nộp vào ngân sách nhà nước 01 điện thoại Nokia 150 vỏ màu đen, miễn án phì hình sự sơ thẩm cho bị cáo.

Tại phiên tòa, người bào chữa cho bị cáo L, bà Nguyễn Thị L xác định VKSND huyện Tứ Kỳ truy tố bị cáo về tội danh là chính xác. Sau khi phạm tội, bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, bản thân bị cáo là người dân tộc, thuộc hộ cận nghèo hiểu biết pháp luật còn hạn chế, đề nghị HĐXX xem xét áp dụng các tình tiết giảm nhẹ theo điểm s, i khoản 1 Điều 51 BLHS, xử phạt bị cáo mức án thấp nhất để bị cáo sớm trở về với gia đình và xã hội, miễn án phì hình sự sơ thẩm cho bị cáo. Bị cáo L nhất trí với bài bào chữa và không bổ sung gì thêm và xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Về hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan điều tra, Điều tra viên, Viện kiểm sát, Kiểm sát viên trong quá trình điều tra, truy tố đã thực hiện đúng về thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo quy định của BLTTHS. Các hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan, người tiến hành tố tụng cơ bản là hợp pháp.

[2] Lời khai của bị cáo tại phiên tòa cơ bản phù hợp với lời khai của bị cáo tại Cơ quan điều tra, phù hợp với lời khai của người làm chứng, biên bản vụ việc, kết luận giám định và các tài liệu, chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án, HĐXX có đủ căn cứ kết luận: Khoảng 13 giờ 45 phút ngày 06/10/2023 tại lề đường tỉnh 391 thuộc địa phận thị tứ Q, xã Q, huyện Tứ Kỳ, Đặng Văn L đang có hành vi vận chuyển 01 bình thủy tinh chứa chất lỏng, bên trong có ngâm 03 cá thể động vật, trong đó có 01 cá thể Rắn Hổ chúa có tên trong Phụ lục I, Danh mục các loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ và cũng có tên trong Phụ lục IB, Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và 01 con Rắn Hổ mang Trung Quốc, 01 con Rắn ráo để giao cho một người đàn ông (không rõ họ tên, địa chỉ) để lấy số tiền 700.000 đồng thì bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Tứ Kỳ phát hiện, lập biên bản, thu giữ vật chứng. Mặc dù tại phiên tòa, bị cáo khai ban đầu bị cáo chỉ được nghe người đàn ông nhờ bị cáo vận chuyển bình rượu nói là rắn hổ mang, không nói rõ là rắn hổ chúa. Tuy nhiên khi bị cáo đang trên đường vận chuyển, người đàn ông đó nhắn tin cho bị cáo với nội dung “Em bảo với thằng em anh con rắn hổ chúa này là 4kg...” thì lúc đó bị cáo mới biết là rắn hổ chúa. Do đang trên đường đi nên bị cáo vẫn vận chuyển cho người đàn ông đó để lấy tiền.

[3] Bị cáo là người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự, nhận thức rõ hành vi vận chuyển động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm là vi phạm pháp luật, song với mục đích muốn kiếm lời nên bị cáo vẫn cố ý thực hiện. Số động vật bị cáo vận chuyển trái phép là 01 cá thể Rắn Hổ chúa được ngâm trong dung dịch nên hành vi của bị cáo đã đủ yếu tố cấu thành tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo điểm b khoản 1 Điều 244 BLHS, như quyết định truy tố của VKSND huyện Tứ Kỳ đối với bị cáo về tội danh và các điều luật nêu trên là có căn cứ, đúng người đúng tội, đúng pháp luật.

[4] Hành vi phạm tội của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm đến đến sự bảo tồn đa dạng sinh học, mất cân bằng hệ sinh thái, môi trường sống tự nhiên của con người nhưng vì muốn kiếm lời trái và ý thức coi thường pháp luật, bị cáo vẫn cố ý thực hiện. Vì vậy, hành vi phạm tội của bị cáo cần phải xử lý theo quy định của pháp luật.

[5] Xét tính chất hành vi phạm tội, các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ, điều kiện nhân thân của bị cáo, thấy rằng: Bị cáo không phải chịu tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự. Quá trình điều tra và tại phiên toà bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, phạm tội lần đầu thuộc trường hợp ít nghiêm trọng là tình tiết giảm nhẹ quy định tại điểm s, i khoản 1 Điều 51 BLHS. Xét thấy bị cáo là người dân tộc hiểu biết và nhận thức pháp luật còn hạn chế, chưa có tiền án tiền sự, có nhân thân tốt, có nhiều tình tiết giảm nhẹ. Vì vậy cần áp dụng Điều 54 BLHS, xử bị cáo dưới khung hình phạt thể hiện tính khoan hồng của pháp luật, song dù có giảm nhẹ vẫn cần thiết buộc bị cáo phải cách ly xã hội một thời gian để chấp hành hình phạt tù để giáo dục riêng bị cáo và đấu tranh, phòng ngừa chung trong xã hội.

[6] Về hình phạt bổ sung: Xét bị cáo không nghề nghiệp ổn định, không có thu nhập nên HĐXX không áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền đối với bị cáo.

[7] Về xử lý vật chứng: Đối với 01 chiếc điện thoại Nokia 150 vỏ màu đen là phương tiện bị cáo sử dụng vào việc phạm tội nên cần tịch thu phát mại nộp vào ngân sách nhà nước; đối với 01 bình thủy tinh hình trụ, nắp bằng nhựa màu hồng, bên trong có chứa 03 cá thể động vật đã chết được ngâm trong dung dịch chất lỏng gồm 01 cá thể Rắn Hổ chúa, 01 cá thể Rắn Hổ mang Trung Quốc, 01 cá thể Rắn ráo, 01 vỏ bao tải, 01 sim số 0335.582.... là vật cấm lưu hành và không còn giá trị nên cần tịch thu cho tiêu hủy.

[8] Ngoài hành vi đã cấu thành tội phạm nêu trên, Đặng Văn L còn có hành vi vận chuyển 01 cá thể Rắn hổ mang Trung Quốc, 01 cá thể Rắn ráo. Ngày 07/12/2023, Công an huyện Tứ Kỳ đã ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính là phù hợp.

[9] Đối với anh Nguyễn Văn T sử dụng xe ô tô loại xe Toyota Vios màu sơn đen, BKS 34A-442.. chở L cùng với bình rượu. Tuy nhiên anh T không biết bên trong chứa 01 cá thể Rắn Hổ chúa nên anh T không phải chịu trách nhiệm. Ngày 11/10/2023, Cơ quan CSĐT Công an huyện Tứ Kỳ đã trả lại xe cho anh T là phù hợp, đối với người đàn ông thuê Đặng Văn L vận chuyển và người nhận hàng, quá trình điều tra Cơ quan điều tra không làm rõ được tên tuổi, địa chỉ nên không có căn cứ để xử lý.

[10] Về án phí : Bị cáo phạm tội nên phải chịu án phí hình sự sơ thâm theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên bị cáo L thuộc hộ cận nghèo nên được miễn án phí hình sự sơ thẩm theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 12 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30-12-2016 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về...án phí và lệ phí Toà án.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ điểm b khoản 1 Điều 244, điểm s, i khoản 1 Điều 51, Điều 54, Điều 38 của BLHS;

1. Tuyên bố: Bị cáo Đặng Văn L phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”.

Xử phạt bị cáo Đặng Văn L 06 (Sáu) tháng tù, thời hạn tù tính từ ngày bắt 17/10/2023 2. Về xử lý vật chứng: Áp dụng điểm a, c khoản 1 Điều 47 của BLHS; điểm a, b, c khoản 2 Điều 106 BLTTHS. Tịch thu phát mại nộp ngân sách Nhà nước 01 điện thoại Nokia 150 vỏ màu đen đã cũ. Tịch thu tiêu hủy 01 bình thủy tinh hình trụ, nắp bằng nhựa màu hồng, bên trong có chứa 03 cá thể động vật đã chết được ngâm trong dung dịch chất lỏng gồm 01 cá thể Rắn Hổ chúa, 01 cá thể Rắn Hổ mang Trung Quốc, 01 cá thể Rắn ráo. Bên ngoài nắp quấ băng dính màu đen được niêm phong, trên giáy niêm phong có chữ ký, con dấu của thành phần giam gia, 01 vỏ bao tải dứa màu trắng, 01 sim số 0335.582.....

(Đặc điểm vật chứng theo biên bản giao, nhận vật chứng ngày 23/01/2024 giữa Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Tứ Kỳ và Chi cục Thi hành án dân sự huyện Tứ Kỳ).

3. Về án phí: Áp dụng khoản 2 Điều 136 BLTTHS, điểm đ khoản 1 Điều 12 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về ...án phí và lệ phí Toà án. Miễn án phí hình sự sơ thẩm cho bị cáo Đặng Văn L.

4. Về quyền kháng cáo: Áp dụng Điều 331, Điều 333 BLTTHS, Bị cáo có quyền kháng cáo bản án trong thời hạn 15, kể từ ngày tuyên án sơ thẩm./.