Bản án về tội vi phạm quy định bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm số 149/2022/HS-PT

TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH CÀ MAU

BẢN ÁN 149/2022/HS-PT NGÀY 25/11/2022 VỀ TỘI VI PHẠM QUY ĐỊNH BẢO VỆ ĐỘNG VẬT NGUY CẤP, QUÝ, HIẾM

Ngày 25 tháng 11 năm 2022, tại trụ sở, Tòa án nhân dân tỉnh Cà Mau, xét xử phúc thẩm công khai vụ án hình sự phúc thẩm thụ lý số: 128/2022/TLPT-HS ngày 12 tháng 10 năm 2022 đối với các bị cáo Trần Tấn P, Lê Văn T do có kháng cáo của các bị cáo đối với Bản án hình sự sơ thẩm số 16/2022/HS-ST ngày 06 tháng 9 năm 2022 của Tòa án nhân dân huyện Phú Tân, tỉnh Cà Mau.

- Bị cáo có kháng cáo:

1. Họ và tên: Trần Tấn P, sinh năm 1978, tại tỉnh Bạc Liêu; Nơi cư trú: huyện P, tỉnh Cà Mau; nghề nghiệp: Mua bán; trình độ học vấn: Mù chữ (không biết chữ); dân tộc: Kinh; giới tính: Nam; tôn giáo: Không; quốc tịch: Việt Nam; con ông Trần Mộc T, con bà Sơn Thị D; vợ Phan Thị Thanh T và có 03 người con; tiền án, tiền sự: Không; Bị cáo không bị bắt tạm giữ, tạm giam; có mặt.

2. Họ và tên: Lê Văn T, sinh năm 1981, tại tỉnh Cà Mau;

Nơi cư trú: huyện P, tỉnh Cà Mau; nghề nghiệp: Mua bán, làm vuông; trình độ học vấn: 06/12; dân tộc: Kinh; giới tính: Nam; tôn giáo: Không; quốc tịch: Việt Nam; con ông Lê Văn C, con bà Lư Thị T; vợ Phạm Thị N và có 02 người con; tiền án, tiền sự: Không; Bị cáo không bị bắt tạm giữ, tạm giam; có mặt.

- Người bào chữacho bị cáo Tâm: Ông Trần Hoàng P – Luật sư, Văn phòng Luật sư Trần Hoàng P thuộc Đoàn Luật sư tỉnh Cà Mau; có mặt.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Trần Tấn P làm nghề buôn bán hải sản tại chợ huyện Phú Tân, tỉnh Cà Mau. Vào khoảng 04 giờ 00 phút, ngày 20 tháng 02 năm 2022, có một người đàn ông không xác định được nhân thân điều khiển vỏ máy đến bán 02 cá thể loài Vích và 01 cá thể loài Đồi mồi dứa có tổng trọng lượng 45,5kg với tổng số tiền 4.300.000đ.

Phong mua và nhốt 03 cá thể vào trong bơ nhựa đặt gần nơi bán hải sản.

Đến khoảng 06 giờ 30 phút cùng ngày, Lê Văn T đến chợ để giao chả cá thì gặp P, P hỏi T có mua Vích không, giá 100.000đ/01kg. Do biết ông Phan Thanh D (ở gần nhà) có sở thích nuôi cá cảnh nên T mua của P 01 cá thể Vích có trọng lượng 6,5kg giá 650.000đ để cho ông D nuôi. Trên đường vận chuyển cá thể Vích về thì bị Tổ công tác Đồn biên phòng Cái Đôi Vàm phát hiện tiến hành lập biên bản thu giữ. Sau đó, Đồn biên phòng Cái Đôi Vàm tiếp tục kiểm tra tại nơi bán hải sản của P thì phát hiện P đang giữ 01 cá thể loài Vích và 01 cá thể loài Đồi mồi dứa nên tiến hành lập biên bản thu giữ và chuyển hồ sơ cho Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Phú Tân giải quyết theo đúng quy định. Quá trình điều tra, Trần Tấn P và Lê Văn T đã thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình.

Kết luận giám định mẫu vật số 45/BB-PVHS, ngày 04 tháng 3 năm 2022 của Phân viện Nghiên cứu hải sản Phía Nam kết luận:

- 01 cá thể rùa biển còn sống có trọng lượng 6,5kg, chiều dài mai 39cm thu giữ của ông Lê Văn Tâm (kí hiệu là A1) có tên gọi/tên khoa học là Vích, rùa xanh - Chelonia mydas; Họ rùa biển (vích) - Chelonidae; Bộ rùa - Testudines; Lớp bò sát - Reptilia.

- 01 cá thể rùa biển còn sống có trọng lượng 08kg, chiều dài mai 42cm thu giữ của ông Trần Tấn Phong (kí hiệu là A2) có tên gọi/tên khoa học là Vích, rùa xanh - Chelonia mydas; Họ rùa biển (vích) - Chelonidae; Bộ rùa - Testudines; Lớp bò sát - Reptilia.

- 01 cá thể rùa biển còn sống có trọng lượng 31kg, chiều dài mai 66cm thu giữ của ông Trần Tấn Phong (kí hiệu là A3) có tên gọi/tên khoa học là Đồi mồi dứa - Lepidochelys olivacea; Họ rùa biển (vích) - Chelonidae; Bộ rùa - Testudines; Lớp bò sát - Reptilia.

02 loài Vích và Đồi mồi dứa đều thuộc Phụ lục I (Nghị định 64/NĐ-CP ngày 16/4/2019) - Danh mục các loài nguy cấp, quí, hiếm được ưu tiên bảo vệ; Phụ lục I - Công ước Quốc tế về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES).

Bản án hình sự sơ thẩm số 16/2022/HS-ST ngày 06 tháng 9 năm 2022 của Tòa án nhân dân huyện Phú Tân, quyết định:

Áp dụng điểm a khoản 1 Điều 244; điểm s khoản 1 và khoản 2 Điều 51 của Bộ luật hình sự.

Xử phạt: - Trần Tấn P 01 (một) năm 03 (ba) tháng tù về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”.

- Lê Văn T 01 (một) năm tù về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”.

Ngoài ra, án sơ thẩm còn tuyên về xử lý vật chứng, án phí và quyền kháng cáo theo luật định.

Ngày 19 tháng 9 năm 2022, bị cáo Lê Văn T nộp đơn kháng cáo xin hưởng án treo với lý do: Bị cáo phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại; Nhân thân tốt, không tiền án, tiền sự; Bản thân luôn chấp hành tốt chính sách pháp luật tại địa phương; Phạm tội lần đầu thuộc trường hợp ít nghiêm trọng; Nhận thức pháp luật còn hạn chế; Phạm tội do lạc hậu; Luôn thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải.

Ngày 20 tháng 9 năm 2022, bị cáo Trần Tấn P nộp đơn kháng cáo xin hưởng án treo với lý do: Nhất thời phạm tội; Bị cáo mù chữ nên nhận thức pháp luật hạn chế; Mục đích bị cáo mua để phóng sanh chứ không giết mổ; Bị cáo phạm tội lần đầu, gây hậu quả không lớn; Bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; Bị cáo luôn chấp hành tốt chính sách pháp luật tại địa phương và có thời gian tham gia lực lượng dân phòng của thị trấn.

Tại phiên tòa, các bị cáo giữ nguyên yêu cầu kháng cáo.

- Ý kiến của Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Cà Mau:

Đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng điểm b khoản 1 Điều 355 và Điều 357 Bộ luật Tố tụng hình sự; Chấp nhận yêu cầu kháng cáo của các bị cáo, Sửa bản án sơ thẩm đối với các bị cáo về hình phạt theo hướng giữ nguyên mức hình phạt nhưng cho các bị cáo hưởng án treo. Áp dụng bổ sung điểm h khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình cho các bị cáo Trần Tấn P, Lê Văn T.

- Các bị cáo P, T: Không có ý kiến tranh luận, chỉ xin Hội đồng xét xử xem xét cho bị cáo được hưởng án treo.

- Người bào chữa: Thống nhất với quan điểm và đề nghị của Viện kiểm sát; Bổ sung thêm tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo T là bị cáo có 02 người bác ruột tham gia cách mạng trong đó có một người đã được tặng thưởng huy chương kháng chiến và đã hy sinh.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1]. Trần Tấn P làm nghề buôn bán hải sản tại chợ thuộc huyện Phú Tân, tỉnh Cà Mau. Vào khoảng 04 giờ 00 phút, ngày 20 tháng 02 năm 2022, có một người đàn ông không xác định được nhân thân đến bán cho P 02 cá thể loài Vích và 01 cá thể loài Đồi mồi dứa có tổng trọng lượng 45,5kg với tổng số tiền 4.300.000đ.

Đến khoảng 06 giờ 30 phút cùng ngày, Lê Văn T đi chợ thì gặp P, P hỏi T có mua Vích không, giá 100.000đ/01kg. Do biết ông Phan Thanh D nhà ở gần có sở thích nuôi cá cảnh nên T mua 01 cá thể Vích có trọng lượng 6,5kg giá 650.000đ để cho ông D nuôi. Trên đường đem về thì bị Tổ công tác Đồn biên phòng Cái Đôi Vàm phát hiện lập biên bản thu giữ. Đồn biên phòng tiếp tục kiểm tra tại nơi bán hải sản của P thì phát hiện P đang giữ 01 cá thể loài Vích và 01 cá thể loài Đồi mồi dứa nên tiến hành lập biên bản thu giữ và chuyển hồ sơ cho Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Phú Tân giải quyết theo quy định.

Kết luận giám định mẫu vật số 45/BB-PVHS, ngày 04 tháng 3 năm 2022 của Phân viện Nghiên cứu hải sản Phía Nam kết luận:

- 01 cá thể rùa biển còn sống có trọng lượng 6,5kg, chiều dài mai 39cm thu giữ của ông Lê Văn T có tên gọi/tên khoa học là Vích, rùa xanh - Chelonia mydas; Họ rùa biển (vích) - Chelonidae; Bộ rùa - Testudines; Lớp bò sát - Reptilia.

- 01 cá thể rùa biển còn sống có trọng lượng 08kg, chiều dài mai 42cm thu giữ của ông Trần Tấn P có tên gọi/tên khoa học là Vích, rùa xanh - Chelonia mydas; Họ rùa biển (vích) - Chelonidae; Bộ rùa - Testudines; Lớp bò sát - Reptilia.

- 01 cá thể rùa biển còn sống có trọng lượng 31kg, chiều dài mai 66cm thu giữ của ông Trần Tấn P có tên gọi/tên khoa học là Đồi mồi dứa - Lepidochelys olivacea; Họ rùa biển (vích) - Chelonidae; Bộ rùa - Testudines; Lớp bò sát - Reptilia.

02 loài Vích và Đồi mồi dứa đều thuộc Phụ lục I (Nghị định 64/NĐ-CP ngày 16/4/2019) - Danh mục các loài nguy cấp, quí, hiếm được ưu tiên bảo vệ; Phụ lục I - Công ước Quốc tế về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES).

Quá trình điều tra, P khai nhận do nhu cầu phóng sinh nên bị cáo nhu cầu mua 02 cá thể nhưng ngưới bán cho biết: Phải mua cả 03 cá thể thì họ mới bán nên bị cáo mua 03 cá thể. Sau đó, bị cáo Phong bán lại cho T 01 cá thể còn 02 cá thể P giử lại để đến tối đem phóng sanh.

Như vậy, hành vi phạm tội của bị cáo P là hành vi buôn bán, nhốt trái phép động vật nguy cấp, quý, hiếm; Hành vi phạm tội của bị cáo T là hành vi mua, vận chuyển trái phép động vật nguy cấp, quý, hiếm. Do đó, án sơ thẩm của Tòa án nhân dân huyện Phú Tân xét xử Trần Tấn P, Lê Văn T phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo điểm a khoản 1 Điều 244 của Bộ luật Hình sự là có căn cứ, đúng pháp luật.

[2]. Xét kháng cáo của các bị cáo, thấy rằng:

Án sơ thẩm áp dụng mức hình phạt 01 năm 03 tháng tù đối với bị cáo P và 01 năm tù đối với bị cáo T là đã có xem tính chất vụ án, mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội cùng nhân thân và các tình tiết giảm nhẹ đối với các bị cáo như: Nhân thân tốt, không tiền án, tiền sự; quá trình điều tra và tại phiên tòa các bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; các bị cáo phạm tội lần đầu, có trình độ học vấn thấp nên nhận thức pháp luật còn hạn chế; bị cáo P đã tự nguyện nộp lại số tiền do phạm tội mà có. Tuy, có xem xét giảm nhẹ cho các bị cáo nhưng còn phải thể hiện tính răn đe, phòng ngừa chung cho toàn xã hội.

Ngoài các tình tiết giảm nhẹ mà cấp sơ thẩm đã áp dụng thì các bị cáo còn có tình tiết giảm nhẹ mà chưa được cấp sơ thẩm xem xét đó là hậu quả chưa xảy ra (03 cá thể rùa biển đã được thả về với biển) được quy định tại điểm h khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự. Bị cáo Tâm có 02 người bác ruột tham gia cách mạng trong đó có 01 người đã hy sinh là tình tiết giảm nhẹ quy định tại khoản 2 Điều 51 của Bộ luật Hình sự. Mặc dù, các bị cáo có thêm tình tiết giảm nhẹ mới nhưng vẫn không làm giảm bớt tính chất nghiêm trọng của khách thể mà các bị cáo xâm hại;

đó là, môi trường sinh thái, các giống loài đang bị đe dọa nghiêm trọng do có nguy cơ bị tiệt chủng không chỉ ở Việt Nam mà tất cả các quốc gia trên thế giới bảo vệ. Hiện nay, tình hình săn bắt, nuôi nhốt, buôn bán động vật nguy cấp, quý hiếm là vấn đề mà không chỉ có ở Việt Nam mà thế giới đặc biệt quan tâm cần phải xử lý nghiêm. Do đó, cần giữ nguyên mức hình phạt mà án sơ thẩm đã xử phạt và buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt tù có thời hạn nhằm để răn đe, góp phần trong công tác đấu tranh phòng chống đối với loại phạm này trong tình hình hiện nay tại địa phương. Do đó, không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của các bị cáo, không chấp nhận đề nghị của Viện kiểm sát.

[3]. Do kháng cáo của các bị cáo không được chấp nhận nên các bị cáo phải chịu án phí hình sự phúc thẩm theo quy định.

[4]. Các phần khác của án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị đã có hiệu lực thi hành kể từ khi hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Vì các lẽ trên,

QUYẾT ĐỊNH

1. Căn cứ vào điểm a khoản 1 Điều 355; Điều 356 Bộ luật Tố tụng hình sự; Không chấp nhận kháng cáo của các bị cáo Trần Tấn P, Lê Văn T; Giữ nguyên Bản án hình sự sơ thẩm số 16/2022/HS-ST ngày 06 tháng 9 năm 2022 của Tòa án nhân dân huyện Phú Tân về hình phạt.

2. Áp dụng điểm a khoản 1 Điều 244; điểm s, h khoản 1 và khoản 2 Điều 51 của Bộ luật Hình sự; Điểm b khoản 2 Điều 23 - Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của UBTV Quốc hội quy định về án phí và lệ phí Tòa án.

Xử phạt: Bị cáo Trần Tấn P 01 (một) 03 (ba) tháng tù về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”; Thời hạn tù tính từ ngày bị cáo chấp hành án.

Bị cáo Lê Văn T 01 (một) năm tù về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”; Thời hạn tù tính từ ngày bị cáo chấp hành án.

Án phí hình sự phúc thẩm: Bị cáo Trần Tấn P, bị cáo Lê Văn T mỗi bị cáo phải chịu 200.000 đồng.

3. Các phần khác của án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị đã có hiệu lực thi hành kể từ khi hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.