Bản án về tội tham ô tài sản số 103/2023/HS-PT

TÒA ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BẢN ÁN 103/2023/HS-PT NGÀY 19/04/2023 VỀ TỘI THAM Ô TÀI SẢN

Ngày 19 tháng 4 năm 2023, tại trụ sở Tòa án nhân dân Thành phố H, xét xử phúc thẩm công khai vụ án hình sự thụ lý số 64/2023/TLPT-HS ngày 20/02/2023 đối với bị cáo Bành Tất H do có kháng cáo của bị cáo và kháng nghị của Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố H đối với Bản án hình sự sơ thẩm số 14/2023/HS-ST ngày 13/01/2023 của Tòa án nhân dân quận Tân Bình, Thành phố H.

Bị cáo có kháng cáo, bị kháng nghị:

Họ và tên: Bành Tất H; giới tính: Nam; sinh ngày: 27/9/1993, tại tỉnh A; nơi đăng ký thường trú: đường C, khóm D, phường L, thị xã T, tỉnh A; nghề nghiệp: Nhân viên giao hàng; trình độ học vấn: 12/12; dân tộc: Hoa; tôn giáo: Phật; quốc tịch: Việt Nam; con ông Bành Thẩy H1 và bà Trịnh Thị Thanh T; tiền án, tiền sự: không;

Bị tạm giữ, tạm giam ngày 06/5/2021; có mặt.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Ông Bành Thẩy H1, sinh năm 1974, Địa chỉ: chung cư N, phường A, quận B, thành phố H; có mặt.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Ngày 04/5/2020, Bành Tất H được Công ty Cổ phần Giao hàng TK - Chi nhánh Thành phố H nhận vào làm việc tại kho hàng. Bành Tất H được cấp mã nhân viên, tài khoản và mật khẩu (nhân viên COD), Bành Tất H được tải ứng dụng (App) “G” của Công ty Cổ phần Giao hàng TK cài đặt trên điện thoại di động của Bành Tất H để thực hiện việc giao hàng. Công ty quản lý đơn hàng của Bành Tất H thông qua ứng dụng. Bành Tất H phụ trách giao hàng trên tuyến đường THĐ, phường C, quận A, Thành phố H. Vào 07 giờ 30 phút và 13 giờ 30 phút hàng ngày, công ty gửi thông tin đơn hàng gồm tên khách hàng, mã số đơn hàng, giá tiền thu hộ, địa chỉ và số điện thoại khách nhận hàng vào ứng dụng cho Bành Tất H, Bành Tất H nhận thông tin và bấm xác nhận với bộ phận điều phối. Sau đó, Bành Tất H đến kho nhận hàng, sau khi nhận hàng xong, Bành Tất H liên hệ với khách hàng qua ứng dụng để xác định có giao hàng được hay không, nếu được thì Bành Tất H mang hàng đến giao, thu tiền và bấm xác nhận tình trạng giao hàng thành công trên ứng dụng; nếu không giao được hoặc khách hàng hẹn lại thời gian nhận hàng, Bành Tất H bấm tình trạng “hẹn lại” (delay). Cuối ca sáng kết thúc lúc 12 giờ 30 phút, ca chiều kết thúc lúc 17 giờ 30 phút, Bành Tất H phải mang tiền hàng đã thu của khách và số hàng không giao được về trả lại kho; nhân viên kho dùng máy quét để kiểm tra, đối chiếu số hàng không giao được để nhận lại.

Từ giữa tháng 9/2020, Bành Tất H nảy sinh ý định chiếm đoạt số tiền khách trả khi giao thành công, cụ thể từ ngày 07/10/2020 đến ngày 28/10/2020, Bành Tất H giao hàng thành công 13 đơn hàng có mã: 663967703, 807200108, 698421622, 888110996, 558690421, 527287872, 923995048, 967068606, 648524656, 523043587, 610057581, 85398303013, 679623580 và nhận được số tiền tổng số tiền là 27.144.800 đồng. Bành Tất H không giao nộp tiền về cho công ty theo quy định mà đem tiêu xài hết. Cách thức Bành Tất H chiếm đoạt như sau: Khi giao thành công cho khách và nhận được tiền đầy đủ thì Bành Tất H phải báo giao hàng thành công và đem tiền về nộp cho công ty nhưng Bành Tất H lại bấm vào ứng dụng thông báo cho công ty về việc khách hàng “hẹn lại” (delay) nên không giao được; sau đó, Bành Tất H về kho hàng nhặt giấy catton làm lại hộp hàng khác, lấy gạch, đá, giấy vụn,... bỏ vào rồi dán kín lại, sử dụng điện thoại di động kết nối với máy in của công ty truy cập vào ứng dụng đến phần hàng chưa giao, in mã sản phẩm của đơn hàng rồi dán lên hộp, giao cho bộ phận kiểm tra của công ty.

Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 14/2023/HS-ST ngày 13/01/2023 của Tòa án nhân dân quận Tân Bình, Thành phố H đã quyết định:

Căn cứ vào điểm c khoản 2 Điều 353; điểm b, h, s khoản 1 Điều 51 và Điều 38, Khoản 1 Điều 54 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017;

khoản 3 Điều 298 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015;

Tuyên bố bị cáo Bành Tất H phạm tội “Tham ô tài sản”.

Xử phạt: Bành Tất H 03 (ba) năm tù. Thời hạn tù tính từ ngày 06/5/2021.

Ngoài ra, Tòa án cấp sơ thẩm còn tuyên về xử lý vật chứng, án phí và quyền kháng cáo theo luật định.

Sau khi xét xử sơ thẩm, ngày 18/01/2023, bị cáo Bành Tất H kháng cáo cho rằng Tòa án nhân dân quận Tân Bình xử phạt bị cáo về tội “Tham ô tài sản” là không phù hợp và xin giảm nhẹ hình phạt.

Ngày 27/01/2023, Viện kiểm sát nhân dân quận Tân Bình có Quyết định kháng nghị phúc thẩm số 01/QĐ-VKS-TB kháng nghị bản án hình sự sơ thẩm của Tòa án nhân dân quận Tân Bình, đề nghị Tòa án nhân dân Thành phố H sửa bản án sơ thẩm theo hướng tuyên bố bị cáo Bành Tất H phạm tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 175 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Tại phiên tòa phúc thẩm, bị cáo Bành Tất H giữ nguyên nội dung kháng cáo; đại diện Viện kiểm sát giữ nguyên nội dung kháng nghị.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân Thành phố H phát biểu quan điểm về việc giải quyết vụ án như sau:

- Về hình thức: Đơn kháng cáo của bị cáo, quyết định kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân quận Tân Bình trong thời hạn luật định nên hợp lệ.

- Về nội dung: Bản án hình sự sơ thẩm đã xét xử bị cáo Bành Tất H về tội “Tham ô tài sản” là chưa đúng về tội danh. Trong vụ án này, khách thể bị xâm hại là tài sản của Công ty có vốn điều lệ là 12.900.000.000 đồng, chưa thực hiện chào bán thành công cổ phiếu lần đầu ra công chúng thông qua đăng ký với Ủy ban chứng khoán Nhà nước theo quy định nên không phải công ty đại chúng; Công ty cũng không phải là tổ chức tín dụng; tổ chức tín dụng do Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ hoặc Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thành lập hoặc phê duyệt điều lệ có huy động các khoản đóng góp của nhân dân để hoạt động từ thiện (theo các quy định tại Điều 295 Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018, khoản 1 Điều 32 Luật Chứng khoán năm 2019). Như vậy, xét về chủ thể và khách thể của tội phạm, hành vi phạm tội của bị cáo Bành Tất H không thỏa mãn về các điều kiện quy định tại Điều 353 Bộ luật Hình sự. Căn cứ các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, diễn biến tại phiên tòa thì hành vi của bị cáo Bành Tất H đã cấu thành tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” được quy định tại điểm a khoản 1 Điều 175 Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017. Bản án hình sự sơ thẩm số 14/2023/HSST ngày 13/01/2023 của Tòa án nhân dân quận Tân Bình xét xử đối với bị cáo Bành Tất H về tội “Tham ô tài sản” quy định tại điểm c khoản 2 Điều 353 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 là gây bất lợi cho bị cáo. Bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ nên đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm căn cứ điểm b Điều 355; điểm đ Điều 357 của Bộ luật Tố tụng hình sự, sửa Bản án hình sự sơ thẩm số 14/2023/HSST ngày 13/01/2023 của Tòa án nhân dân quận Tân Bình, áp dụng điểm a khoản 1 Điều 175; điểm b, h, s khoản 1 Điều 51 và Điều 38 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 tuyên phạt bị cáo Bành Tất H 02 năm tù đến 02 năm 06 tháng tù về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.

Bị cáo Bành Tất H và đương sự không tham gia tranh luận, Lời nói sau cùng của bị cáo: Đề nghị Hội đồng xét xử xem xét tội danh của bị cáo và giảm nhẹ hình phạt để sớm trở về gia đình, hòa nhập xã hội.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Về hành vi, quyết định tố tụng của các cơ quan tiến hành tố tụng quận Tân Bình, Thành phố H; trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử đã thực hiện đúng về thẩm quyền, trình tự, thủ tục quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.

[2] Đơn kháng cáo của bị cáo Bành Tất H, Quyết định kháng nghị của Viện Kiểm sát nhân dân quận Tân Bình trong thời hạn luật định là hợp lệ nên thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án cấp phúc thẩm.

[3] Tại phiên tòa, căn cứ lời khai của bị cáo và các tài liệu, chứng cứ khác do cơ quan điều tra thu thập để chứng minh hành vi phạm tội của bị cáo, có đủ cơ sở kết luận: Bị cáo Bành Tất H là người được công ty tuyển dụng, được giao thực hiện công việc cụ thể với chức năng, nhiệm vụ là: thông qua tài khoản được công ty cấp, để truy cập vào ứng dụng, tiến hành giao hàng cho khách hàng, nhận tiền từ khách hàng và nộp về cho công ty mỗi ngày, nếu không giao được hàng thì phải trả lại hàng về kho. Trong phạm vi nhiệm vụ của mình, bị cáo Bành Tất H có quyền thu tiền khách hàng, trường hợp khách hàng không trả tiền có quyền từ chối giao hàng, có quyền quản lý số tiền thu được trong khoảng thời gian theo quy định để nộp lại cho công ty. Tuy nhiên, từ ngày 07/10/2020 đến ngày 28/10/2020, sau khi nhận tiền thu hộ từ khách hàng khi giao hàng, bị cáo đã không nộp về công ty mà thực hiện các thủ đoạn gian dối để công ty không phát hiện rồi chiếm đoạt số tiền thu hộ của 13 đơn hàng. Hội đồng xét xử xét thấy: Có cơ sở xác định bị cáo Bành Tất H đã lợi dụng quyền hạn được giao để chiếm đoạt tài sản mà bị cáo có trách nhiệm quản lý có giá trị 27.144.800 đồng.

[4] Xét kháng cáo của bị cáo Bành Tất H: Bị cáo cho rằng Tòa án cấp sơ thẩm xét xử sai tội danh đối với bị cáo và xin giảm nhẹ hình phạt. Như đã phân tích, Hội đồng xét xử xét thấy hành vi của bị cáo đã cấu thành tội “Tham ô tài sản”. Tòa án cấp sơ thẩm đã căn cứ điểm c khoản 2 Điều 353; điểm b, h, s khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017. Bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ, cấp sơ thẩm đã áp dụng khoản 1 Điều 54 của Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 xét xử bị cáo dưới khung hình phạt và xử phạt bị cáo 03 năm tù là có căn cứ, đúng người đúng tội, không oan sai.

Tuy nhiên, bị cáo đã chiếm đoạt số tiền 27.144.800 đồng nhưng cấp sơ thẩm áp dụng tình tiết giảm nhẹ quy định tại điểm h khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự phạm tội nhưng chưa gây ra thiệt hại là không đúng, cần rút kinh nghiệm áp dụng pháp luật khi xét xử.

Tại phiên tòa hôm nay, bị cáo không cung cấp được chứng cứ nào khác chứng minh nên không có cơ sở chấp nhận kháng cáo, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Xét Quyết định kháng nghị số 01/QĐ-VKS-TB ngày 27/01/2023 của Viện Kiểm sát nhân dân quận Tân Bình cho rằng: Bản án hình sự sơ thẩm số 14/2023/HSST ngày 13/01/2023 của Tòa án nhân dân quận Tân Bình xét xử đối với bị cáo Bành Tất H về tội “Tham ô tài sản” quy định tại điểm c khoản 2 Điều 353 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 là gây bất lợi cho bị cáo, đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm sửa Bản án hình sự sơ thẩm tuyên bố bị cáo Bành Tất H phạm tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 175 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017. Hội đồng xét xử nhận thấy: Tại khoản 2 Điều 352 Bộ luật hình sự quy định: “Người có chức vụ là người do bổ nhiệm, do bầu cử, do hợp đồng hoặc do một hình thức khác, có hưởng lương hoặc không hưởng lương, được giao thực hiện một nhiệm vụ nhất định và có quyền hạn nhất định trong thực hiện công vụ, nhiệm vụ”. Theo khoản 5 Điều 2 Nghị quyết 03/2020/NQ-HĐTP ngày 30/12/2020 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao quy định:

“Do một hình thức khác” quy định tại khoản 2 Điều của 352 Bộ luật Hình sự là trường hợp không phải do bổ nhiệm, do bầu cử, do tuyển dụng, do hợp đồng nhưng được giao thực hiện nhiệm vụ và có quyền hạn trong khi thực hiện nhiệm vụ đó.

Từ những phân tích nêu trên, Hội đồng xét xử xét thấy nội dung kháng cáo của bị cáo Bành Tất H và nội dung kháng nghị của Viện Kiểm sát nhân dân quận Tân Bình là không có căn cứ chấp nhận; giữ nguyên bản án sơ thẩm.

[5] Do kháng cáo của bị cáo Bành Tất H không được chấp nhận nên bị cáo phải chịu án phí hình sự phúc thẩm.

[6] Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị đã có hiệu lực pháp luật, kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

 1. Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 355; Điều 356 của Bộ luật tố tụng hình sự; Không chấp nhận kháng cáo của bị cáo Bành Tất H; không chấp nhận Quyết định kháng nghị số 01/QĐ-VKS-TB ngày 27/01/2023 của Viện Kiểm sát nhân dân quận Tân Bình; giữ nguyên Bản án hình sự sơ thẩm số 14/2023/HS-ST ngày 13/01/2023 của Tòa án nhân dân quận Tân Bình, Thành phố H như sau:

Căn cứ điểm c khoản 2 Điều 353; điểm b, s khoản 1 Điều 51 và Điều 38, khoản 1 Điều 54 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017; khoản 3 Điều 298 Bộ luật tố tụng Hình sự năm 2015, Xử phạt bị cáo Bành Tất H: 03 (ba) năm tù về tội “Tham ô tài sản”.

Thời hạn tù tính từ ngày 06/5/2021.

Bị cáo Bành Tất H phải chịu 200.000 đồng án phí hình sự phúc thẩm.

2. Các quyết định khác của bản án hình sự sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị đã có hiệu lực pháp luật, kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực kể từ ngày tuyên án.