Bản án về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản số 244/2023/HS-PT

TÒA ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HÀ NỘI

BẢN ÁN 244/2023/HS-PT NGÀY 21/03/2023 VỀ TỘI LẠM DỤNG TÍN NHIỆM CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN

Ngày 21 tháng 3 năm 2023, tại trụ sở Tòa án nhân dân thành phố H mở phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án hình sự thụ lý số 1020/2022/TLPT- HS ngày 21 tháng 12 năm 2022 đối với bị cáo Vũ Minh H do có kháng cáo của bị cáo Vũ Minh H đối với bản án hình sự sơ thẩm số 183/2022/HS-ST ngày 26/10/2022 của Tòa án nhân dân quận Tây Hồ, thành phố H.

Bị cáo có kháng cáo:

Vũ Minh H, sinh năm 2001.

ĐKHKTT và nơi cư trú: Thôn T, xã A, thành phố H, tỉnh Hải Dương; nghề nghiệp: Không; trình độ văn hóa: Lớp 9/12; dân tộc: Kinh; tôn giáo: Không; giới tính: Nam; quốc tịch: Việt Nam; con ông Vũ Xuân L và bà Nguyễn Thị T; vợ, con: Chưa có (bị khai tại phiên tòa: có 01 con, sinh năm 2020 hiện ở cùng bị cáo); tiền án, tiền sự: Không; nhân thân: Không;

Danh chỉ bản số 000000222 lập ngày 10/6/2022 tại Công an quận Tây Hồ, thành phố H.

Bị cáo đầu thú và bị bắt, tạm giữ từ ngày 02/6/2022 đến ngày 10/6/2022 thay đổi biện pháp ngăn chặn Cấm đi khỏi nơi cư trú; có mặt tại phiên tòa;

Bị hại: Anh Nguyễn Văn Đ, sinh năm 1997; nơi cư trú: Thôn Q, xã Đ, huyện Ư, thành phố H; vắng mặt tại phiên toà.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Khoảng 07 giờ 00 phút ngày 19/3/2022, tại số 6 ngõ 76 An Dương, Yên Phụ, Tây Hồ, H, Vũ Minh H thấy anh Nguyễn Văn Đ (sinh năm 1997; trú tại thôn Q, Đ, Ứng Hoà, H - là bạn của H) cùng chị Nguyễn Thị Thu H1, chị Nguyễn Diệu L đang ngồi ăn sáng, H đã hỏi mượn xe máy Honda SH BKS: 29Y3-xxxxx của anh Đ. H nói “đi về quê có việc xong em lên luôn, cho em mượn cả giấy tờ xe để phòng khi Cảnh sát giao thông kiểm tra thì xuất trình”. Anh Đ đồng ý nên đã giao chìa khoá, xe máy nhãn hiệu Honda SH BKS: 29Y3-xxxxx cho H mượn, bên trong cốp xe có giấy đăng ký xe, căn cước công dân và giấy phép lái xe mang tên Đ. H đã điều khiển chiếc xe Honda SH BKS: 29Y3-xxxxx đến Khu công nghiệp Đại An, tỉnh H để xin việc. Sau đó, trên đường từ H về H, H nảy sinh ý định chiếm đoạt chiếc xe máy của Đ để lấy tiền chi tiêu cá nhân. H điều khiển chiếc xe đến cửa hàng kinh doanh dịch vụ cầm đồ tại số 11 Đặng Dung, phường Quán Thánh, quận Ba Đình, thành phố H. H đã cầm cố chiếc xe máy Honda SH BKS: 29Y3-xxxxx cùng giấy phép lái xe mang tên Nguyễn Văn Đ, 01 căn cước công dân tên Vũ Minh H, 01 đăng ký xe mang tên Nguyễn Văn Đ cho chị Cao Thị Hồng M (chủ cửa hàng kinh doanh dịch vụ cầm đồ) được số tiền 55.000.000 đồng. H thuê taxi (không rõ biển kiểm soát, hãng xe) đi đến thành phố H theo đường quốc lộ 5 đến địa bàn xã Lạc Hồng, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên thì xuống xe. Khoảng 12 giờ cùng ngày, H gọi điện thoại nói với anh Bùi Văn T1 (sinh năm 1997 - không rõ địa chỉ cụ thể, là bạn của H và anh Đ): “anh ơi em bị cướp xe rồi, ở chỗ trạm thu phí Quốc Lộ 5 thuộc huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên”. Anh T1 nói lại sự việc với anh Đ thì anh Đ đã bắt taxi đến gặp H tại trạm thu phí Quốc Lộ 5 thuộc huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên. Lúc này, Công an xã Lạc Hồng, huyện Văn Lâm có mặt thì H khai bị hai nam thanh niên lạ mặt đi xe máy áp sát, dùng chân đạp ngã xuống mương nước và cướp chiếc xe SH BKS: 29Y3-xxxxx. Đến 18 giờ 30 phút ngày 19/3/2022, H đi về tiếp tục giả vờ bản thân bị cướp, anh Đ hỏi rõ lại thì H thừa nhận đem đã cầm cố chiếc xe ở 11 Đặng Dung với giá 55.000.000 đồng để trả nợ, xin hẹn anh Đ khoảng 01, 02 tháng sẽ chuộc xe trả cho anh Đ. Tuy nhiên, đến ngày 05/5/2022, H bỏ đi và cắt đứt liên lạc với anh Đ nên anh Đ có đơn trình báo Cơ quan công an.

Cơ quan Cảnh sát điều tra – Công an quận Tây Hồ tiến hành ghi lời khai chị Cao Thị Hồng M, chị M khai: Do H có nói xe của anh họ của H nên chị M nhận cầm cố cho anh H, chị M có yêu cầu H phải bồi thường cho chị M số tiền 58.000.000 đồng, đồng thời chị M giao nộp:

- 01 xe máy Honda SH BKS: 29Y3-xxxxx của Vũ Minh H, 01 giấy phép lái xe mang tên Nguyễn Văn Đ, 01 căn cước công dân tên Vũ Minh H, 01 đăng ký xe mang tên Nguyễn Văn Đ.

- 01 bản photo giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh mang tên Cao Thị Hồng M, 01 bản photo phiếu cầm đồ xe máy Honda SH125i BKS: 29Y3- xxxxx số 948 ngày 19/3/2022.

Ngày 02/06/2022, Vũ Minh H có đơn xin đầu thú tại Cơ quan Công an quận Tây Hồ và khai nhận hành vi phạm tội như nội dung nêu trên. H khai mục đích chiếm đoạt xe để đặt cầm cố lấy tiền trả nợ và chi tiêu cá nhân.

Anh Nguyễn Văn Đ khai nhận như trên, anh Đ đã nhận lại tài sản và không có yêu cầu bồi thường gì về dân sự.

Tại Kết luận định giá tài sản số 109/KL-HĐĐG ngày 24/5/2022 của Hội đồng định giá tài sản tố tụng hình sự - Uỷ ban nhân dân quận Tây Hồ xác định: 01 xe máy Honda SH BKS: 29Y3-xxxxx trị giá là 55.000.000đồng.

Ngày 09/06/2022, ông Vũ Xuân L (là bố đẻ của Vũ Minh H) giao nộp cho Cơ quan điều tra số tiền là 55.000.000 đồng để bồi thường, khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội của H gây ra.

Đối với yêu cầu bồi thường của chị Cao Thị Hồng Minh, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an quận Tây Hồ trả cho chị Cao Thị Hồng M số tiền 55.000.000 (năm mươi lắm triệu) đồng, chị M nhận tiền và không có yêu cầu đề nghị gì về dân sự. Ngày 03/8/2022, Công an quận Tây Hồ ra Quyết định xử phạt hành chính mức phạt 5.000.000 đồng đối với chị Cao Thị Hồng M về hành vi nhận cầm cố tài sản thuộc sở hữu của người khác nhưng không có giấy uỷ quyền hợp lệ của người đó cho người mang tài sản đi cầm cố theo quy định tại điểm 1 khoản 3 Điều 12 Nghị định 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021 của Chính phủ.

Tại bản Cáo trạng số 161/CT-VKSTH ngày 29/9/2022 của Viện kiểm sát nhân dân quận Tây Hồ, thành phố H truy tố Vũ Minh H về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 175 Bộ luật Hình sự.

Bản án hình sự sơ thẩm số 183/2022/HS-ST ngày 26/10/2022 của Tòa án nhân dân quận Tây Hồ, thành phố H:

Tuyên bố bị cáo Vũ Minh H phạm tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” Áp dụng điểm c khoản 2 Điều 175; các điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 38 Bộ luật Hình sự Xử phạt bị cáo Vũ Minh H 30 tháng tù. Thời hạn tù tính từ ngày bắt thi hành án, được trừ thời hạn tạm giữ từ ngày 02/6/2022 đến ngày 10/6/2022.

Ngoài ra, bản án sơ thẩm còn tuyên về án phí và quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật.

Ngày 26/10/2022, bị cáo Vũ Minh H kháng cáo với nội dung xin được giảm nhẹ hình phạt và xin được hưởng án treo.

Tại phiên toà phúc thẩm, bị cáo Vũ Minh H thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội của mình, tỏ ra ăn năn hối cải, đề nghị Hội đồng xét xử xem xét cho bị cáo được giảm nhẹ hình phạt và cho bị cáo được cải tạo ngoài xã hội.

- Đại diện Viện kiểm sát nhân dân thành phố H nhận định:

Về hình thức kháng cáo: Đơn kháng cáo của bị cáo Vũ Minh H trong thời hạn luật định, đúng về chủ thể, đề nghị Hội đồng xét xử chấp nhận.

Về nội dung kháng cáo:

Căn cứ vào các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và lời khai của bị cáo Vũ Minh H tại phiên tòa, có đủ cơ sở xác định: Tòa án cấp sơ thẩm xét xử bị cáo Vũ Minh H về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 175 Bộ luật Hình sự là có căn cứ, đúng pháp luật. Tuy nhiên, Tòa án cấp sơ thẩm xử phạt bị cáo Vũ Minh H 30 tháng tù là có phần nghiêm khắc.

Về thẩm quyền giải quyết vụ án: Sau khi mượn xe máy, bị cáo Vũ Minh H nảy sinh ý định chiếm đoạt chiếc xe máy của anh Đ để lấy tiền chi tiêu cá nhân. Bị cáo Vũ Minh H đến cửa hàng kinh doanh dịch vụ cầm đồ tại số 11 Đặng Dung, phường Quán Thánh, quận Ba Đình, thành phố H để cầm cố xe máy cho chị Cao Thị Hồng Minh lấy số tiền 55.000.000 đồng. Tội phạm xảy ra trên địa bàn quận Ba Đình nhưng các cơ quan tiến hành tố tụng quận Tây Hồ điều tra, truy tố, xét xử là không đúng thẩm quyền, cần rút kinh nghiệm. Tuy nhiên, vi phạm thủ tục tố tụng này không phải là vi phạm nghiêm trọng, không ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của bị cáo, bị hại.

Do đó, đề nghị Hội đồng xét xử căn cứ điểm b khoản 1 Điều 355, điểm c khoản 1 Điều 357 Bộ luật Tố tụng hình sự, chấp nhận một phần kháng cáo của bị cáo Vũ Minh H và sửa quyết định của bản án sơ thẩm. Cụ thể:

Áp dụng điểm c khoản 2 Điều 175; các điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 38 Bộ luật Hình sự, xử phạt bị cáo Vũ Minh H từ 21 - 24 tháng tù về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Thời hạn tù tính từ ngày bắt thi hành án, được trừ thời gian tạm giữ từ ngày 02/6/2022 đến ngày 10/6/2022.

Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, không bị kháng cáo, kháng nghị có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận thấy như sau:

[1]Đơn kháng cáo của bị cáo Vũ Minh H trong thời hạn luật định, đúng về chủ thể, được Hội đồng xét xử chấp nhận để xem xét theo trình tự phúc thẩm.

[2]Căn cứ vào lời khai của bị cáo Vũ Minh H, vật chứng thu được, căn cứ vào các chứng cứ, tài liệu khác có trong hồ sơ vụ án, Hội đồng xét xử phúc thẩm có đủ cơ sở kết luận:

Ngày 19/3/2022, tại nhà số 6 ngõ 76 An Dương, phường Yên Phụ, quận Tây Hồ, thành phố H, Vũ Minh H mượn chiếc xe máy nhãn hiệu Honda SH125i BKS: 29Y3-xxxxx của anh Nguyễn Văn Đ để sử dụng làm phương tiện đi lại. Sau khi nhận được xe, Vũ Minh H đã lợi dụng sự tin tưởng của anh Nguyễn Văn Đ và nảy sinh ý định chiếm đoạt xe máy nhãn hiệu Honda SH125i BKS: 29Y3-xxxxx của anh Đ trị giá 55.000.000 đồng.

Hành vi của bị cáo Vũ Minh H đã cấu thành tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” với tình tiết “Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng”. Tội danh và hình phạt được quy định tại điểm c khoản 2 Điều 175 Bộ luật Hình sự. Tòa án cấp sơ thẩm xét xử bị cáo Vũ Minh H về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 175 Bộ luật Hình sự là có căn cứ, đúng pháp luật.

[3]Xét nội dung kháng cáo của bị cáo Vũ Minh H, Hội đồng xét xử phúc thẩm thấy rằng:

Hành vi của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản của công dân được pháp luật bảo vệ, gây bức xúc cho bị hại, gây mất trật tự trị an và an toàn xã hội. Khi thực hiện hành vi phạm tội, bị cáo nhận thức được việc mượn tài sản rồi tự ý chiếm đoạt tài sản của người khác là vi phạm pháp luật nhưng vẫn cố ý thực hiện. Do đó, cần phải xử lý nghiêm bị cáo theo quy định của pháp luật để răn đe và phòng ngừa chung.

Tòa án cấp sơ thẩm đã xác định bị cáo không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự; đồng thời xem xét bị cáo phạm tội lần đầu, nhân thân chưa có tiền án, tiền sự, quá trình điều tra và tại phiên tòa, bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; bị cáo đã tích cực tác động để gia đình thay mặt bị cáo, khắc phục thiệt hại; sau khi phạm tội, bị cáo đã đến Cơ quan điều tra để đầu thú; gia đình bị cáo có người thân là người có công với cách mạng để áp dụng các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo quy định tại các điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51 Bộ luật Hình sự là có căn cứ, đúng pháp luật.

Tại giai đoạn phúc thẩm, bị cáo không xuất trình tài liệu, chứng cứ mới. Tuy nhiên, xét mức hình phạt 30 tháng tù mà Tòa án cấp sơ thẩm đã tuyên là có phần nghiêm khắc nên Hội đồng xét xử chấp nhận một phần kháng cáo của bị cáo Vũ Minh H và sửa quyết định của bản án sơ thẩm, giảm nhẹ một phần hình phạt cho bị cáo.

[4]Hội đồng xét xử sửa quyết định của bản án sơ thẩm nên bị cáo Vũ Minh H không phải nộp án phí hình sự phúc thẩm.

[5]Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, không bị kháng cáo, kháng nghị có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Vì các lẽ trên, 

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ điểm b khoản 1 Điều 355, điểm c khoản 1 Điều 357 Bộ luật Tố tụng hình sự:

1. Chấp nhận một phần kháng cáo của bị cáo Vũ Minh H và sửa Quyết định của bản án sơ thẩm:

Áp dụng điểm c khoản 2 Điều 175; các điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 38 Bộ luật Hình sự Xử phạt bị cáo Vũ Minh H 24 (Hai mươi tư) tháng tù về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Thời hạn tù tính từ ngày bắt thi hành án, được trừ thời gian tạm giữ từ ngày 02/6/2022 đến ngày 10/6/2022.

2. Về án phí: áp dụng Điều 136 của Bộ luật Tố tụng hình sự; Điều 23 Nghị quyết số 326/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án, bị cáo Vũ Minh H không phải nộp án phí hình sự phúc thẩm.

3. Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, không bị kháng cáo, kháng nghị có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Bản án hình sự phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án 21/3/2023.