Bản án về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản số 137/2023/HS-PT

TÒA ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BẢN ÁN 137/2023/HS-PT NGÀY 24/05/2023 VỀ TỘI LẠM DỤNG TÍN NHIỆM CHIẾM ĐOẠT TÀI SẢN

Ngày 24 tháng 5 năm 2023 tại Trụ sở Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh xét xử phúc thẩm công khai vụ án hình sự thụ lý số: 94/TLPT-HS ngày 29 tháng 3 năm 2023 đối với bị cáo Đặng Tân T do có Quyết định kháng nghị phúc thẩm số 11/QĐ-VKS ngày 15 tháng 3 năm 2023 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đối với bản án hình sự sơ thẩm số 14/2023/HS-ST ngày 17 tháng 02 năm 2023 của Tòa án nhân dân Quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh. Phiên tòa được tổ chức bằng hình thức trực tuyến tại 02 điểm cầu, điểm cầu Trung tâm là Phòng xử án tại Trụ sở Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, điểm cầu thành phần là Phòng xử án tại Trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.

- Bị cáo bị kháng nghị:

Đặng Tân T; Sinh ngày 04 tháng 9 năm 1983 tại Bà Rịa – Vũng Tàu; Thường trú: 2033 Tổ A, Khu phố D, phường P, thành phố B, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu; Chỗ ở: Không có nơi cư trú rõ ràng; Nghề nghiệp: Xe ôm công nghệ; Trình độ học vấn: 06/12; Dân tộc: Kinh; Giới tính: Nam; Tôn giáo: Thiên chúa giáo; Quốc tịch: Việt Nam; Con ông Đặng Thoại T1 (chết) và bà Trần Thị V; Bị cáo chưa có vợ, con; Tiền án, tiền sự: Không;

Nhân thân: Bị cáo đang bị bắt, tạm giam để điều tra, truy tố trong vụ án “Cướp giật tài sản” theo Quyết định khởi tố vụ án số: 58/QĐ-ĐCSHS-KTMT ngày 01/3/2023, Quyết định khởi tố bị can số 122/QĐ-ĐCSHS-KTMT ngày 01/3/2023 của Công an huyện L, tỉnh Bà Rịa, Vũng Tàu.

Bị bắt, tạm giam trong vụ án này từ ngày 24/10/2022 đến ngày 17/02/2023 được trả tự do tại phiên tòa sơ thẩm.

Bị bắt tạm giam trong vụ án khác theo Lệnh bắt bị can để tạm giam số: 23/LB-ĐCSHS-KTMT ngày 01/3/2023 của Công an huyện L, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (Hiện đang bị tạm giam tại Nhà tạm giữ Công an huyện L, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu) - Có mặt tại điểm cầu thành phần.

- Bị hại:

Bà Đoàn Thị H; Sinh năm 1955; Trú tại: G T, Khu phố D, phường T, Quận G, Thành phố Hồ Chí Minh - Vắng mặt.

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:

1. Ông Nguyễn Tế H1; Sinh năm 1987; Trú tại: Căn hộ S.08 Block C, Chung cư P, phường B, thành phố T, Thành phố Hồ Chí Minh – Vắng mặt.

2. Công ty Cổ phần T3 Địa chỉ: Tầng A, Khu V, số E Đ, Phường B, quận B, Thành phố Hồ Chí Minh – Vắng mặt.

- Những người tham gia tố tụng khác:

Cán bộ dẫn giải Nhà tạm giữ Công an huyện L, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu: Ông Nguyễn Huy H2, ông Võ Trường G và ông Nguyễn Trần P – Có mặt tại điểm cầu thành phần.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Vào lúc 17 giờ 53 phút ngày 09/10/2022, bà Đoàn Thị H đặt xe ôm công nghệ Go Jek qua ứng dụng trong điện thoại di động thì được Đặng Tân T chở. T dùng số điện thoại 096316xxxx gọi cho bà H số 093262xxxx để xác nhận điểm đón. T chở bà H bằng xe Airblade biển số: 72F1-xxxxx đi từ số A đường số E, phường B, thành phố T về nhà bà H số 793/28/1/16A Trần Xuân S, khu phố D, phường T, Quận G với giá 74.000 đồng. Khi lên xe, bà H đưa 02 giỏ xách cho T treo trước baga xe (bên trong giỏ xách sọc xám dọc đậm nhạt xen kẽ có 4.500.000 đồng, giỏ xách còn lại màu kem hiệu ALDO không có tài sản). Khi chở bà H về đến đầu hẻm G T, phường T, Quận G, T thấy bà H đã lớn tuổi, 02 giỏ xách T đang treo trước baga xe và trong hẻm vắng người nên nảy sinh ý định chiếm đoạt 02 giỏ xách của bà H bằng cách khi cho bà H xuống xe sẽ lấy tiền cước phí và chạy đi. Khi T chở bà H đến trước nhà G T, khu phố D, phường T, Quận G, bà H xuống xe, trả cho T số tiền 100.000 đồng. T cầm tiền và tăng ga xe bỏ chạy. Bà H chạy theo kêu T trả lại 02 giỏ xách, T nghe thấy nhưng giả vờ như không nghe, cố tình bỏ chạy. Bà H điện thoại cho T nhiều lần nhưng T không nghe máy, T chạy xe đến đường V, phường T, thành phố T, mở 02 giỏ xách, phát hiện bên trong giỏ xách sọc màu nâu có số tiền 4.500.000 đồng nên lấy bỏ vào túi quần. Đến 23 giờ cùng ngày, T chạy xe quay lại nhà bà H, ném 02 giỏ xách trên vào sân nhà rồi bỏ đi. Do không liên lạc được với T nên bà H đến công ty G1 báo lại sự việc. Ngày 18/10/2022, Công ty G1 liên hệ được với T và yêu cầu T trả tiền cho bà H. T liên hệ bà H và chuyển khoản trả lại 4.000.000 đồng, bà H cho T số tiền 500.000 đồng còn lại. Sau khi trả tiền cho bà H, Công ty G1 yêu cầu bà H đến Công an phường T trình báo sự việc.

Tại cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Q, Đặng Tân T khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội như đã nêu trên.

Theo Kết luận định giá tài sản số 422/KL-HĐ ĐGTTHS ngày 07/11/2022 của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự Quận G, kết luận về giá trị tài sản: 01 giỏ xách sọc màu xám dọc đậm nhạt xen kẻ, chiều dài 40cm và chiều rộng 40cm đã qua sử dụng có giá trị 100.000 đồng; 01 giỏ xách màu kem hiệu ALDO có 02 quai xách ngang, chiều dài 40cm và chiều rộng 20cm đã qua sử dụng có trị giá 300.000 đồng. Tổng 02 giỏ xách là 400.000 đồng.

Tại bản án hình sự sơ thẩm số 14/2023/HS-ST ngày 17 tháng 02 năm 2023 của Tòa án nhân dân Quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh đã Quyết định:

Tuyên bố bị cáo Đặng Tân T phạm tội: “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.

Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 175; điểm b, i, h, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 38; Điều 50; khoản 1, khoản 3 Điều 54 của Bộ luật hình sự năm 2015.

Xử phạt bị cáo Đặng Tân T 03 (ba) tháng 27 (hai mươi bảy) ngày tù. Thời hạn tù tính từ ngày 24/10/2022 đến ngày 17/02/2023. Bị cáo đã chấp hành xong hình phạt tù.

Căn cứ khoản 5 Điều 328 của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Trả tự do ngay tại phiên tòa cho bị cáo Đặng Tân T nếu bị cáo không bị tạm giữ, tạm giam về một tội phạm khác.

Ngoài ra bản án còn tuyên về xử lý vật chứng, án phí và quyền kháng cáo của bị cáo và những người tham gia tố tụng khác.

Ngày 15/3/2023, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh có kháng nghị phúc thẩm số 11/QĐ-VKS kháng nghị toàn bộ Bản án hình sự sơ thẩm số 14/2023/HS-ST ngày 17/02/2023 của Tòa án nhân dân Quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh. Đề nghị Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh xét xử phúc thẩm vụ án theo hướng hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại theo thủ tục chung.

Tại phiên tòa phúc thẩm, Đại diện Viện kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh sau khi phân tích tính chất, mức độ, hậu quả hành vi phạm tội do bị cáo thực hiện xét thấy bản án sơ thẩm xét xử bị cáo Đặng Tân T về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” là không đúng với hành vi khách quan mà bị cáo đã thực hiện. Bởi việc bà H đưa 02 giỏ xách cho T treo trước baga xe gắn máy là để thuận lợi trong khi di chuyển và tài sản vẫn trong tầm kiểm soát của bà H. Khi bà H xuống xe bị cáo đã lợi dụng trời tối, đường vắng, bà H lớn tuổi, giỏ sách vẫn đang treo trên xe để nhanh chóng tăng ga bỏ chạy, chiếm đoạt 02 giỏ xách bên trong có số tiền 4.500.000 đồng. Hành vi của bị cáo có dấu hiệu của tội phạm nặng hơn quy định tại Bộ luật hình sự. Do đó, đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm áp dụng điểm a khoản 1 Điều 358 của Bộ luật Tố tụng hình sự, hủy toàn bộ bản án sơ thẩm chuyển hồ sơ về cấp sơ thẩm để điều tra, truy tố, xét xử lại theo thủ tục chung.

Bị cáo không tự bào chữa và không tham gia tranh luận.

Lời nói sau cùng: Bị cáo xin Hội đồng xét xử xem xét về tội danh theo quy định của pháp luật.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Kháng nghị phúc thẩm số 11/QĐ-VKS ngày 15/3/2023 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hồ Chí Minh làm trong thời hạn luật định là hợp lệ nên thuộc thẩm quyền giải quyết của Toà án cấp phúc thẩm.

[2] Căn cứ lời khai của bị cáo Đặng Tân T tại phiên tòa phúc thẩm, cùng các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, có đủ cơ sở xác định:

[2.1] Bị cáo Đặng Tân T làm nghề tài xế xe ôm công nghệ, chuyên chở hành khách bằng xe gắn máy hiệu Honda Blade, biển số 72F1-xxxxx. Vào khoảng 17 giờ 53 phút ngày 09/10/2023, thông qua ứng dụng Go Jek, Đặng Tân T nhận chở bà Đoàn Thị H từ số A đường số E, phường B, thành phố T về nhà số G T, khu phố D, phường T, Quận G với cước phí 74.000 đồng. Tại điểm đón, bà H đưa cho T 01 giỏ xách sọc xám đậm nhạt xen kẽ bên trong có 4.500.000 đồng và 01 giỏ xách còn lại màu kem hiệu ALDO không có tài sản, để T treo trước ba ga xe nhằm thuận tiện cho việc di chuyển. Khi đến điểm trả khách, bà H xuống xe và trả cho T số tiền 100.000 đồng tiền cước phí và tiền cho thêm. Lúc này, bị cáo tăng ga, điều khiển xe bỏ chạy chiếm đoạt 02 túi xách và số tiền 4.500.000 đồng của bị hại H mặc dù bị hại đã tri hô yêu cầu bị cáo trả lại tài sản. Tổng trị giá tài sản bị cáo chiếm đoạt của bị hại trị giá 4.900.000 đồng.

[2.2] Hội đồng xét xử phúc thẩm xét thấy, tại thời điểm bị cáo chiếm đoạt tài sản của bị hại Đoàn Thị H, bị hại chưa chuyển giao quyền tài sản cho bị cáo, tài sản vẫn trong phạm vi quản lý của bị hại thì bị cáo đã lợi dụng thời điểm trời tối, địa điểm vắng người, bị hại là người cao tuổi, đồng thời tài sản của bị hại đang treo trên xe gắn máy của bị cáo để điều khiển xe tăng ga tẩu thoát rồi chiếm đoạt tài sản. Việc Bản án sơ thẩm số 14/2023/HS-ST ngày 17/02/2023 của Tòa án nhân dân Quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh đã xử phạt bị cáo về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” là chưa phù hợp với tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội mà bị cáo thực hiện. Hành vi của bị cáo có dấu hiệu phạm tội nặng hơn tội đã tuyên trong bản án sơ thẩm. Do đó, Hội đồng xét xử phúc thẩm có căn cứ chấp nhận lời trình bày của đại diện Viện kiểm sát tại phiên tòa phúc thẩm, chấp nhận Kháng nghị phúc thẩm số 11/QĐ-VKS ngày 15/3/2023 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh hủy toàn bộ Bản án sơ thẩm và giao hồ sơ về Tòa án cấp sơ thẩm để điều tra, truy tố, xét xử lại theo thủ tục chung quy định tại Bộ luật Tố tụng hình sự.

[2.3] Ngoài ra, tại phần thủ tục bắt đầu phiên tòa phúc thẩm, bị cáo Đặng Tân T khai có cha tên Đặng Thọ T2 và mẹ tên Trần Thị Kim N, bị cáo có một tiền án về tội “Trộm cắp tài sản” vào năm 2012 nên quá trình thụ lý, giải quyết lại vụ án, cấp sơ thẩm cần xác minh lại nhân thân, lý lịch của bị cáo Đặng Tân T theo đúng quy định pháp luật.

[3] Bị cáo không phải chịu án phí hình sự phúc thẩm theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự và Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 của Ủy ban thường vụ Quốc hội.

Vì các lẽ trên, 

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ Điều 345; điểm c khoản 1 Điều 355, điểm a khoản 1 Điều 358 của Bộ luật tố tụng hình sự;

Chấp nhận Quyết định kháng nghị phúc thẩm số 11/QĐ-VKS ngày 15/3/2023 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và hủy toàn bộ Bản án hình sự sơ thẩm số 14/2023/HS-ST ngày 17/02/2023 của Tòa án nhân dân Quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh.

Giao hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp sơ thẩm để chuyển cho Viện kiểm sát nhân dân cùng cấp điều tra lại theo thủ tục chung của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Căn cứ Điều 135, Điều 136 của Bộ luật tố tụng hình sự; Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội, Bị cáo Đặng Tân T không phải chịu án phí hình sự phúc thẩm. Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.