Bản án về tội hủy hoại tài sản số 106/2023/HS-PT

TÒA ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BẢN ÁN 106/2023/HS-PT NGÀY 21/04/2023 VỀ TỘI HỦY HOẠI TÀI SẢN

Ngày 21 tháng 4 năm 2023 tại trụ sở, Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh xét xử phúc thẩm vụ án hình sự phúc thẩm thụ lý số 27/HSPT ngày 01 tháng 02 năm 2023 đối với bị cáo Cao Văn Đ do có kháng cáo của bị cáo đối với bản án hình sự sơ thẩm số 226/2022/HS-ST ngày 16/12/2022 của Tòa án nhân dân quận Bình Tân, Thành phố Hồ Chí Minh.

Bị cáo có kháng cáo:

Cao Văn Đ, sinh ngày 10/3/1956, tại tỉnh Quảng Ngãi; giới tính: Nam; Nơi đăng ký hộ khẩu thường trú và chỗ ở: Nhà số N, đường A, Phường B, Quận C, Thành phố Hồ Chí Minh; nghề nghiệp: Cán bộ hưu trí; trình độ văn hóa: 12/12; quốc tịch: Việt Nam; dân tộc: Kinh; tôn giáo: Không; Đảng phái: Đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam (đã bị khai trừ Đảng ngày 22/3/2023); con ông Cao Văn T (chết) và bà Nguyễn Thị C (chết); có vợ và 02 con, lớn sinh năm 1987, nhỏ sinh năm 1999; tiền án, tiền sự: Không; bị cáo tại ngoại - có mặt.

Bị hại: Ông Trần Bình P, sinh năm 1959. Nơi đăng ký hộ khẩu thường trú: Nhà số D, đường L, Phường E, Quận F, Thành phố Hồ Chí Minh; nơi ở: Nhà số D, đường T, Khu phố M, phường T, quận B, Thành phố Hồ Chí Minh – Có đơn xin xét xử vắng mặt.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Vào khoảng 09 giờ 40 phút ngày 17/12/2017, ông Trần Bình P đang bán cơm tại nhà số 1181, đường Tỉnh Lộ 10, Khu phố 9, phường Tân Tạo, quận Bình Tân thì: Bị cáo Cao Văn Đ đến yêu cầu ông P tháo bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa” của nhà ông P xuống vì bảng hiệu treo lấn sang phần đất mà bị cáo Đ đang thuê của bà Trương Thị Tuyết T nhưng ông P không đồng ý bởi do, phần đất mà Đ thuê là đất đang tranh chấp trong nội bộ gia đình của ông P với bà T nên dẫn đến xảy ra cự cãi nhau. Trong lúc bị cáo Đ cự cãi với bà Trần Thị Như H (vợ ông P), Đ bị bà Hà cầm cây sắt kẹp than quơ trúng bắp tay trái nhưng không bị thương tích gì. Liền sau đó, bị cáo Đ cầm 01 cây xà gồ bằng kim loại, dài khoảng 04 mét chọc thủng 02 mặt bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa” của ông P nên ông P đến Công an phường Tân Tạo trình báo và yêu cầu giải quyết theo quy định của pháp luật. Đến khoảng 17 giờ ngày 18/12/2017, bị cáo Đ cùng với chị Võ Thị Tươi điều khiển xe môtô (không rõ biển số) đến nhà của ông P; tại đây, chị Tươi nắm giữ cái ghế Inox cho vững để bị cáo Đ đứng trên ghế dùng cây sắt (xà beng) dài khoảng 1,2 mét đập phá tiếp phần còn lại làm hư hỏng toàn bộ bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa” của ông P nên ông P tiếp tục đến Công an phường Tân Tạo trình báo. Sau khi tiếp nhận thông tin, khi Công an phường Tân Tạo đã tiến hành lập hồ sơ ban đầu rồi chuyển cho Cơ quan điều tra giải quyết theo thẩm quyền.

Theo Kết luận định giá tài sản số: 128/KL-HĐĐGTTHS, ngày 31/01/2018 của Hội đồng định giá tài sản thường xuyên trong tố tụng hình sự quận Bình Tân thì, 01 bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa”, kích thước 1,26 x 1,03 x 0,2m, khung nhôm và nhựa PKL, hiện đã bị bể luôn phần đèn, không còn giá trị sử dụng phải thay mới có trị giá là: 4.200.000 đồng. Đến ngày 10/9/2018, Cơ quan điều tra có văn bản đề nghị Hội đồng định giá tài sản thường xuyên trong tố tụng hình sự Thành phố Hồ Chí Minh định giá lại tài sản; ngày 28/9/2018, nơi đây có Công văn số: 6608/HĐĐGTS-BVG, trả lời yêu cầu Cơ quan điều tra cung cấp thông tin về căn cứ nghi ngờ về Kết luận định giá tài sản trên; ngay sau đó, tuy Cơ quan điều tra đã cung cấp phiếu thu tiền của nơi làm hộp đèn bảng hiệu cho ông P nhưng Hội đồng định giá tài sản thường xuyên trong tố tụng hình sự Thành phố Hồ Chí Minh lại có Công văn số: 6968/HĐĐGTS-BVG, ngày 16/10/2018, phúc đáp đề nghị Cơ quan điều tra trưng cầu Hội đồng định giá tài sản thường xuyên trong tố tụng hình sự quận Bình Tân để định giá lại tài sản thiệt hại này. Theo đó, tại Kết luận định giá tài sản số: 504/KL-HĐĐGTS, ngày 03/5/2019 của Hội đồng định giá tài sản thường xuyên trong tố tụng hình sự quận Bình Tân, kết luận “Giá trị còn lại của 01 bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa”, kích thước 1,26 x 1,03 x 0,2m, khung nhôm và nhựa PKL, hiện đã bị bể luôn phần đèn, không còn giá trị sử dụng, đã qua sử dụng có giá là 3.360.000 đồng (Kết luận định giá tài sản này thay thế kết luận định giá tài sản số 128/KL- HĐĐGTTHS ngày 31/01/2018)”. Đến sau khi Bản án hình sự phúc thẩm số:

493/2020/HS-PT, ngày 30/9/2020 của Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh hủy Bản án hình sự sơ thẩm số: 126/2020/HS-ST, ngày 22/6/2020 của Tòa án nhân dân quận Bình Tân, Cơ quan điều tra đã nhiều lần có văn bản đề nghị Hội đồng định giá tài sản thường xuyên trong tố tụng hình sự Thành phố Hồ Chí Minh định giá thiệt hại tài sản. Nhưng Cơ quan điều tra lần lượt nhận được các Công văn số: 1891/HĐĐGTS-QLG, ngày 07/4/2021; 4980/HĐĐG TS-QLG, ngày 26/8/2021; 5048/HĐĐGTS-QLG ngày 01/9/2021 và số 5128/HĐĐ GTS- QLG, ngày 09/9/2021 của Hội đồng định giá tài sản thường xuyên trong tố tụng hình sự Thành phố Hồ Chí Minh đều trả lời từ chối định giá do không thuộc thẩm quyền và đề nghị Cơ quan điều tra trưng cầu Hội đồng định giá tài sản thường xuyên trong tố tụng hình sự quận Bình Tân định giá lại tài sản thiệt hại theo quy định tại Nghị định 30/2018/NĐ-CP, ngày 07/3/2018 của Chính phủ và Thông tư 30/2020/TT-BTC, ngày 17/4/2020 của Bộ Tài Chính. Theo đó, tại Kết luận định giá tài sản số: 798/KL-HĐĐGTS, ngày 28/12/2021 của Hội đồng định giá tài sản thường xuyên trong tố tụng hình sự quận Bình Tân thì: “Xác định giá trị thiệt hại của bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa”, kích thước 1,26m x 1,03m x 0,2m, khung nhôm và nhựa PKL, hiện đã bị bể luôn phần đèn, không còn giá trị sử dụng, hộp đèn mua từ ngày 12/5/2017 có giá trị là 4.200.000 đồng, bị đập phá hư hỏng hoàn toàn ngày 17 và 18/12/2017, đã qua sử dụng” là 3.360.000 đồng (Kết luận định giá tài sản này thay thế Kết luận định giá tài sản số 504/KL-HĐĐGTS ngày 03/5/2019).

Tại Cơ quan điều tra, bị cáo Đ khai: Do bà Trương Thị Tuyết T nhắn tin qua điện thoại di động nhờ bị cáo Đ tháo dỡ bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa” xuống và thấy bảng hiệu đặt trên phần nhà đất mà ông thuê của bà T nên bị cáo Đ nghĩ bảng hiệu này đương nhiên là của bà T chứ không phải của ông P; đồng thời, không đồng ý với kết quả định giá thiệt hại của bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa” là 3.360.000 đồng. Tuy nhiên theo kết quả điều tra, đã đủ căn cứ xác định bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa” là của ông Trần Bình P, đã bị hư hỏng hoàn toàn và có giá trị thiệt hại là 3.360.000 đồng.

Tại bản án hình sự sơ thẩm số 226/2022/HS-ST ngày 16/12/2022 của Tòa án nhân dân quận Bình Tân, Thành phố Hồ Chí Minh đã quyết định:

Tuyên bố bị cáo Cao Văn Đ phạm “Tội hủy hoại tài sản”; Áp dụng khoản 1 Điều 143 Bộ luật Hình sự năm 1999, sửa đổi, bổ sung năm 2009; điểm i, s, v khoản 1 Điều 51; khoản 1, 2 và 3 Điều 65 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017; phạt bị cáo Cao Văn Đ 09 (chín) tháng tù, cho hưởng án treo; thời gian thử thách là 01 (một) năm 06 (sáu) tháng, kể từ ngày 16-12-2022. Giao bị cáo Cao Văn Đ cho Ủy ban nhân dân Phường 4, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh giám sát, giáo dục trong thời gian thử thách. Nếu trong trường hợp bị cáo thay đổi nơi cư trú thì thực hiện theo quy định của Luật thi hành án hình sự.

Ngoài ra bản án sơ thẩm còn tuyên về xử lý vật chứng, án phí và quyền kháng cáo.

Ngày 27/12/2022 bị cáo Cao Văn Đ có đơn kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm.

Tại phiên tòa phúc thẩm bị cáo Cao Văn Đ khai nhận: Vào ngày 17/12/2017, bị cáo đã dùng cây xà gồ bằng kim loại, dài khoảng 04 mét chọc thủng 02 mặt bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa” và ngày hôm sau là ngày 18/12/2017, bị cáo tiếp tục dùng cây sắt (xà beng) dài khoảng 1,2 mét đập phá phần còn lại của bảng hiệu làm hư hỏng toàn bộ bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa”. Bị cáo giữ nguyên yêu cầu kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm vì chưa xác định được ai là chủ sỡ hữu thực sự của bảng hiệu “cơm sườn cô Bảy Hoa” bị phá hủy và kết luận định giá tài sản số 798/KL-HĐĐGTS, ngày 28/12/2021 của Hội đồng định giá tài sản thường xuyên trong tố tụng hình sự quận Bình Tân là không chính xác, vi phạm quy định Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh phát biểu kết luận về hướng giải quyết vụ án: Căn cứ tài liệu chứng cứ có trong hồ sơ vụ án và lời khai nhận tội của bị cáo tại phiên tòa phúc thẩm xét thấy, bản án sơ thẩm đã tuyên xử bị cáo Cao Văn Đ phạm tội: “ Hủy hoại tài sản” đối với bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa” của ông Trần Bình P có giá trị thiệt hại là 3.360.000 đồng là có căn cứ, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Mức án Tòa cấp sơ thẩm đã xử phạt bị cáo là tương xứng với hành vi phạm tội của bị cáo. Do vậy đề nghị không chấp nhận kháng cáo của bị cáo, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Bị cáo Cao Văn Đ tự bào chữa cho rằng bị cáo tháo dỡ tấm bảng hiệu “cơm sườn cô Bảy Hoa” là do bà T (người cho bị cáo thuê đất để làm nơi kinh doanh) nhắn tin cho bị cáo nhờ tháo dỡ tấm bảng hiệu này. Về chủ sở hữu bảng hiệu “cơm sườn cô Bảy Hoa” thì theo bị cáo bà T có bảng tường trình và cam kết ngày 30/9/2020 khẳng định hộp đèn “cơm sườn cô Bảy Hoa” là của bà T, việc ông P khai nhận là chủ sở hữu và cung cấp phiếu thu ngày 12/5/2017 là 4.200.000 đồng ghi “Cơm tấm cô Hoa”, 2 tấm bảng hiệu này là khác nhau nên bị cáo không xâm hại đến tài sản của ông P và chỉ trong 3 ngày từ ngày 17,18,19/12/2017 ông P và vợ khai với công an phường Tân Tạo 5 mức độ giá khác nhau đối với bảng hiệu này, do đó việc ông P khai là đã đặt làm bảng hiệu và nhận bảng hiệu “cơm sườn cô Bảy Hoa” là không thuyết phục. Việc định giá giá trị tài sản bị thiệt hại của Hội đồng định giá là chưa khách quan, chưa chính xác giá trị tài sản bị thiệt hại vi phạm quy định Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Vào khoảng 09 giờ 40 phút ngày 17/12/2017, ông Trần Bình P đang bán cơm tại nhà số 1181, đường Tỉnh Lộ 10, Khu phố 9, phường Tân Tạo, quận Bình Tân thì: Bị cáo Cao Văn Đ đến yêu cầu ông P tháo bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa” của nhà ông P xuống vì bảng hiệu treo lấn sang phần đất mà bị cáo Đ đang thuê của bà Trương Thị Tuyết T nhưng ông P không đồng ý bởi do, phần đất mà Đ thuê là đất đang tranh chấp trong nội bộ gia đình của ông P với bà T nên dẫn đến xảy ra cự cãi nhau. Trong lúc bị cáo Đ cự cãi với bà Trần Thị Như H (vợ ông P), Đ bị bà Hà cầm cây sắt kẹp than quơ trúng bắp tay trái nhưng không bị thương tích gì. Liền sau đó, bị cáo Đ cầm 01 cây xà gồ bằng kim loại, dài khoảng 04 mét chọc thủng 02 mặt bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa” của ông P nên ông P đến Công an phường Tân Tạo trình báo và yêu cầu giải quyết theo quy định của pháp luật.

Đến khoảng 17 giờ ngày hôm sau là ngày 18/12/2017, bị cáo Đ cùng với chị Võ Thị Tươi điều khiển xe môtô (không rõ biển số) đến nhà của ông P; tại đây, chị Tươi nắm giữ cái ghế Inox cho vững để bị cáo Đ đứng trên ghế dùng cây sắt (xà beng) dài khoảng 1,2 mét đập phá tiếp phần còn lại làm hư hỏng toàn bộ bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa” của ông P nên ông P tiếp tục đến Công an phường Tân Tạo trình báo. Sau khi tiếp nhận thông tin, khi Công an phường Tân Tạo đã tiến hành lập hồ sơ ban đầu rồi chuyển cho Cơ quan điều tra giải quyết theo thẩm quyền.

Theo Kết luận định giá tài sản số 798/KL-HĐĐGTS, ngày 28/12/2021 của Hội đồng định giá tài sản thường xuyên trong tố tụng hình sự quận Bình Tân thì: “Xác định giá trị thiệt hại của bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa”, kích thước 1,26m x 1,03m x 0,2m, khung nhôm và nhựa PKL, hiện đã bị bể luôn phần đèn, không còn giá trị sử dụng, hộp đèn mua từ ngày 12/5/2017 có giá trị là 4.200.000 đồng, bị đập phá hư hỏng hoàn toàn ngày 17 và 18/12/2017, đã qua sử dụng” là 3.360.000 đồng (Kết luận định giá tài sản này thay thế Kết luận định giá tài sản số 504/KL-HĐĐGTS ngày 03/5/2019)”.

Sau khi xét xử sơ thẩm bị cáo Cao Văn Đ làm đơn kháng cáo trong thời hạn luật định nên được xem xét giải quyết xét xử theo trình tự phúc thẩm.

[2] Xét yêu cầu kháng cáo của bị cáo Cao Văn Đ, Hội đồng xét xử phúc thẩm nhận thấy, về xác định chủ sở hữu bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa”, ông P khai do chính ông mua tại Cửa hàng Quảng cáo Phúc Lộc với giá 4.200.000 đồng và có phiếu thu của Cửa hàng do chị Đỗ Thị Thanh T làm chủ. Đồng thời, chị T chủ cửa hàng cũng khai rằng bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa” là của Cửa hàng chị làm, có lập phiếu thu ghi ngày 12/5/2017 với giá 4.200.000 đồng và chữ ký phía dưới là của chị ký giao cho ông P, chị nghĩ việc viết phiếu thu là chỉ để công nhận cho ông P đã thanh toán tiền, không chú ý phải ghi đúng tên bảng hiệu nên mới dẫn đến sơ suất ghi trên phiếu thu là “Cơm tấm Cô Hoa”. Trong khi đó, người cho bị cáo thuê nhà là bà Trương Thị Tuyết T khai bảng hiệu này là do bà mua treo lên từ năm 2011 nhưng bà cũng không rõ là trong quá trình ông P buôn bán có thay đổi hộp đèn bảng hiệu hay không vì ông P không thông báo cho bà T biết và do có xích mích nên lâu ngày bà T không đến địa chỉ này nên không rõ ông P có thay bảng hiệu hay không và bà T cũng không thể khẳng định đây là bảng hiệu của bà T và cũng không có chứng từ hóa đơn gì để chứng minh. Ngoài ra, trước khi đập phá bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa” thì bị cáo Cao Văn Đ có yêu cầu ông P tháo gỡ xuống nhưng ông P không đồng ý, điều này cũng phù hợp với lời khai của ông P về việc ông P là chủ sở hữu của tấm bảng hiệu này và ông P đã treo tấm bảng hiệu này lên từ khoảng giữa năm 2017, nên bị cáo đã có hành vi đập phá bảng hiệu và cho rằng bảng hiệu đó của bà T kêu bị cáo tháo gỡ xuống là không có cơ sở. Do đó, đã có đủ căn cứ xác định bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa” là thuộc sở hữu của ông P.

Đối với Kết luận định giá tài sản số: 798/KL-HĐ ĐGTS, ngày 28/12/2021 của Hội đồng định giá tài sản thường xuyên trong tố tụng hình sự quận Bình Tân, đã thực hiện đúng theo quy định tại Nghị định số: 30/2018/NĐ-CP, ngày 07/3/2018 của Chính phủ và Thông tư số: 30/2020/TT-BTC, ngày 17/4/2020 của Bộ Tài Chính như có khảo sát giá nhiều công ty, cửa hàng tại thời điểm xảy ra thiệt hại, Hội đồng định giá có đủ thành phần…Việc định giá xác định giá trị thiệt hại của bảng hiệu “Cơm sườn Cô Bảy Hoa” theo Kết luận định giá tài sản số: 798/KL-HĐ ĐGTS, ngày 28/12/2021 của Hội đồng định giá tài sản thường xuyên trong tố tụng hình sự quận Bình Tân không vi phạm quy định tại khoản 1 Điều 218 Bộ luật Tố tụng hình sự, nên việc bị cáo cho rằng, kết luận giá trị thiệt hại tài sản 3.360.000 đồng là không đúng thì không có cơ sở chấp nhận.

Với hành vi vi phạm của bị cáo Cao Văn Đ và hậu quả xảy ra nêu trên, Tòa án cấp sơ thẩm đã tuyên xử bị cáo Cao Văn Đ phạm tội “Hủy hoại tài sản” theo khoản 1 Điều 143 Bộ luật Hình sự năm 1999, sửa đổi, bổ sung năm 2009 là có căn cứ, đúng pháp luật.

Tòa án cấp sơ thẩm đã áp dụng cho bị cáo các tình tiết giảm nhẹ là thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng; trước đây, đã có thành tích xuất sắc trong công tác thông qua việc được Nhà nước tặng thưởng Huy chương, Kỷ niệm chương vì sự nghiệp Hải Quan nên cần được xem xét giảm nhẹ cho bị cáo một phần hình phạt theo quy định tại điểm i, s, v khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 để giảm nhẹ và xử phạt bị cáo mức án 09 tháng tù, cho hưởng án treo là tương xứng với tính chất, mức độ, động cơ phạm tội của bị cáo. Do vậy, không chấp nhận kháng cáo của bị cáo, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

[3] Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị đã có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

[4] Bị cáo phải chịu án phí hình sự phúc thẩm theo qui định tại Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Quốc hội về án phí, lệ phí Tòa án có hiệu lực ngày 01/01/2017.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ vào điểm a khoản 1 Điều 355; Điều 356 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015;

Áp dụng khoản 1 Điều 143 Bộ luật Hình sự năm 1999, sửa đổi, bổ sung năm 2009; điểm i, s, v khoản 1 Điều 51; khoản 1, 2 và 3 Điều 65 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017; không chấp nhận kháng cáo của bị cáo Cao Văn Đ, giữ nguyên bản án sơ thẩm, xử phạt bị cáo Cao Văn Đ 09 (chín) tháng tù nhưng cho hưởng án treo về tội “Hủy hoại tài sản”; thời gian thử thách là 01 (một) năm 06 (sáu) tháng, kể từ ngày 16-12-2022.

Giao bị cáo Cao Văn Đ cho Ủy ban nhân dân Phường 4, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh giám sát, giáo dục trong thời gian thử thách. Trong thời gian thử thách, nếu bị cáo cố ý vi phạm nghĩa vụ theo quy định của Luật Thi hành án hình sự 02 lần trở lên, thì Tòa án có thể buộc phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo. Nếu bị cáo thay đổi nơi cư trú thì thực hiện theo quy định của Luật Thi hành án hình sự.

Bị cáo Cao Văn Đ phải chịu án phí hình sự phúc thẩm 200.000 (hai trăm ngàn) đồng.

Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị đã có hiệu lực pháp luật, kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.