Bản án về tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản số 26/2022/HS-PT

TOÀ ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ CẦN THƠ

BẢN ÁN 26/2022/HS-PT NGÀY 28/03/2022 VỀ TỘI HỦY HOẠI NGUỒN LỢI THỦY SẢN

Ngày 28 tháng 3 năm 2022, tại trụ sở Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ xét xử phúc thẩm công khai vụ án hình sự phúc thẩm thụ lý số: 27/2022/TLPT-HS ngày 23 tháng 02 năm 2022 đối với bị cáo Nguyễn Thanh C, do có kháng cáo của bị cáo đối với Bản án hình sự sơ thẩm số 85/2021/HSST ngày 24/12/2021 của Tòa án nhân dân quận O, thành phố T.

- Bị cáo có kháng cáo:

Nguyễn Thanh C, sinh năm: 1976 tại BT - VL;

Đăng ký thường trú: ấp T, xã AT, huyện BT, tỉnh VL; giới tính: Nam; quốc tịch: Việt Nam; dân tộc: Kinh; tôn giáo: Hòa Hảo; nghề nghiệp: Làm thuê; trình độ học vấn: 8/12; con ông Nguyễn Thành N (sinh năm: 1937) và bà Văn Thị X (sinh năm: 1938); anh chị em: có 09 người; vợ: Nguyễn Thị N (sinh năm: 1977); con: có 04 người (lớn nhất sinh năm 2002, nhỏ nhất sinh năm 2013); Tiền án: không;

Tiền sự: Ngày 09/7/2020 bị Ủy ban nhân dân phường TA, quận O, thành phố T xử phạt vi phạm hành chính số tiền 4.000.000 đồng về hành vi sử dụng công cụ kích điện để khai thác thủy sản, đối với trường hợp không sử dụng tàu cá, đã đóng phạt ngày 14/7/2020.

Bị cáo Nguyễn Thanh C đang bị áp dụng biện pháp ngăn chặn: Cấm đi khỏi nơi cư trú. Bị cáo có mặt tại phiên tòa.

* Người bào chữa cho bị cáo:

Luật sư Đỗ Vinh Q, Văn phòng Luật sư Vinh Q, thuộc Đoàn Luật sư thành phố T (có mặt) Trong vụ án còn có nguyên đơn dân sự và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan nhưng không có kháng cáo.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Vào khoảng 02 giờ ngày 01 tháng 12 năm 2020, Nguyễn Thanh C dùng vỏ lãi Composite mang theo công cụ kích điện trên đi bắt cá khi đến gần bè cá của ông Phương Văn T thuộc khu vực Thới Thạnh Đông, phường Thới Long, quận O, thì bị ông T phát hiện và nghĩ C dùng kích điện để bắt cá đang nuôi trong bè của mình, ông T tiến lại gần nên C đẩy vỏ lãi ra xa định bỏ chạy. Lúc này, ông T nhảy xuống lên vỏ lãi làm tất cả đồ vật trên vỏ lãi gồm các dụng cụ bắt cá cùng số cá C đã bắt bị chìm xuống sông và bị thu giữ gồm: 01 vợt bằng tre dài 1,7 mét, có gắn vòng kim loại và 01 thiết bị điện màu vàng, phía trên có ký hiệu DC12V98000W để cắm vào bình ắc quy nhãn hiệu Pinaco Đồng Nai, ký hiệu 12V-120AH, C dùng để bắt cá trên sông.

Trong quá trình cơ quan điều tra xác minh xử lý hành vi trên, thì đến ngày 29 tháng 01 năm 2021, C đến nhà Nguyễn Việt Đức (cháu ruột của C cư trú cùng ấp) tự ý lấy 01 vỏ Composite và công cụ bắt cá gồm 01 cây vợt đầu nối thanh tre có dây điện dài 04 mét, 01 cục kích điện màu tím bằng kim loại, có ký hiệu XFW- 999999VA; 01 máy xăng nhãn hiệu KB200 GASOLINE ENGINE và bình ắc quy hiệu Pinaco Đồng Nai 12V-150 của Đức để đi bắt cá trên sông. C đến khu vực Thới Trinh, phường TA, quận O, thành phố T để bắt cá, C bắt được 07kg cá các loại thì bị lực lượng công an phát hiện mời về làm việc.

Vật chứng thu giữ: 01 vỏ Composite màu xanh dương có ký hiệu HTC, dài 04 mét; 01 máy xăng nhãn hiệu Yokoda Engine; 01 thiết bị điện màu vàng, phía trên có ký hiệu DC12V98000W; 01 bình ắc quy nhãn hiệu Pinaco Đồng Nai, ký hiệu 12V- 120AH; 01 vợt bằng tre dài 1,7 mét, có gắn vòng kim loại; 01 máy sủi oxy cho cá nhãn hiệu Resun, model: MPQ-902; 01 vỏ Composite màu xanh ngọc có ký hiệu GMG, chiều dài 04 mét; 01 thiết bị điện có ký hiệu XFW-999999 VA, màu tím; 01 vợt bằng tre có gắn vòng kim loại nối dây điện 04 mét; 01 máy xăng nhãn hiệu KB200 GASOLINE ENGINE; 01 bình ắc quy nhãn hiệu Pinaco Đồng Nai, ký hiệu 12V- 150AH; 01 cây nạng thun; 01 cái lưỡi hái; 01 chai xăng 1,5 lít và 01 thùng đựng cá màu đỏ và 01 đầu đèn màu đen (tất cả đã qua sử dụng). Ngoài ra, Cơ quan điều tra thu giữ 07 kg cá các loại đã chết nên đã tiêu hủy.

Tại kết luận định giá số 30/KL-HĐĐGTS ngày 17 tháng 02 năm 2021 của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự quận O kết luận: 07 kg cá các loại đã chết. Giá trị của tài sản (07 kg cá các loại) vào thời điểm xảy ra vụ hủy hoại nguồn lợi thủy sản ngày 30 tháng 01 năm 2021 là 63.000 đồng.

Tại kết luận giám định số 1217/C09B ngày 16 tháng 3 năm 2021 của Phân viện khoa học hình sự tại thành phố Hồ Chí Minh - Viện khoa học hình sự kết luận (bộ công cụ C sử dụng để bắt cá vào ngày 30 tháng 01 năm 2021): 01 bình ắc quy hình chữ nhật, cao 26cm, dài 52cm, ngang 22cm loại 12V-150AH nhãn hiệu Pinaco Đồng Nai đã qua sử dụng, 01 thiết bị điện màu tím bằng kim loại, có ký hiệu XFW- 999999VA và 01 cây vợt bằng tre đầu gắn vòng kim loại có nối dây điện dài 04 mét là công cụ kích điện. Không đủ cơ sở để xác định các thiết bị trên được dùng để khai thác thủy sản. Bộ kích điện hoạt động theo nguyên lý như sau: Điện nguồn được cung cấp từ bình ắc quy 12V- 150AH hiệu Pinaco Đồng Nai, bật công tắc từ hộp kích điện và bấm công tắc trên thân tre thì điện áp ra tại vòng kim loại và đầu dây điện rời đo được là 76V- 216V- 358V.

Ngày 04 tháng 6 năm 2021, Phân viện khoa học hình sự tại thành phố Hồ Chí Minh có kết luận giám định số 2373/C09B về việc kết luận bổ sung kết luận giám định số 1217/C09B ngày 16 tháng 3 năm 2021 nêu trên như sau: “Dòng điện đầu ra từ bộ kích điện gửi giám định đo được qua thiết bị chuyên dụng lần lượt là 76V - 216V - 358V (do sử dụng nguồn điện từ bình ắc quy nên điện áp có lúc tăng áp hoặc sụt áp). Hiện tại C09B không có trang thiết bị để đo ampe A nên không xác định được Ampe dòng ra của bộ kích điện. Không đủ cơ sở để xác định với điện áp 76V- 216V- 358V của bộ kích điện gửi giám định khi sử dụng có làm chết nguồn lợi thủy sản hay không” Ngày 22 tháng 10 năm 2021 Cơ quan công an quận O tiến hành thực nghiệm điều tra, đã cho C sử dụng công cụ kích điện gồm 01 bình ắc quy hình chữ nhật cao 26cm dài 52cm, ngang 22cm loại 12V-150AH nhãn hiệu Pinaco Đồng Nai đã qua sử dụng, 01 thiết bị điện màu tím bằng kim loại, có ký hiện XFW-999999VA và 01 cây vợt bằng tre đầu gắn vòng kim loại có nối dây điện dài 04 mét, được kết nối với nhau (là công cụ được thu giữ vào ngày 30 tháng 01 năm 2021 do C sử dụng bắt cá). C xiệt cá trong bể bơi bằng nhựa có diện tích 1,1304m2, chứa 0,4m3 nước, trong bể chứa 05 kg cá. Kết quả: khi C dùng vợt đưa vào bồn nước thì cá trong bồn chết và nổi lên. Qua đó, chứng minh bộ công cụ kích điện đó làm chết cá (nguồn lợi thủy sản).

Tại bản án hình sự sơ thẩm số 85/2021/HSST ngày 24/12/2021 của Tòa án nhân dân quận O đã quyết định:

Tuyên bố: Nguyễn Thanh C phạm tội “Hủy hoại nguồn lợi thủy sản” - Áp dụng: Điểm a khoản 1 Điều 242; điểm s khoản 1 Điều 51, Điều 38, Điều 47, 48 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017); Điều 106 Bộ luật Tố tụng hình sự.

- Xử phạt: Nguyễn Thanh C 01 (một) năm tù. Thời hạn chấp hành hình phạt tù, tính từ ngày bị cáo bị bắt chấp hành án.

Ngoài ra, bản án còn tuyên về trách nhiệm dân sự, về xử lý vật chứng, án phí và quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật.

Sau khi tuyên án sơ thẩm, ngày 29/12/2021 bị cáo Nguyễn Thanh C có đơn kháng cáo xin được hưởng án treo, lý do: mức án Tòa án cấp sơ thẩm tuyên là quá nặng, gia đình thuộc diện hộ nghèo không có đất sản xuất, chỉ làm thuê, làm mướn sống qua ngày, bị cáo là lao động chính trong gia đình, vợ không có việc làm.

Tại phiên tòa phúc thẩm, bị cáo giữ nguyên yêu cầu kháng cáo xin được hưởng án treo.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân thành phố Cần Thơ tham gia phiên toà nhận định: Bản án sơ thẩm đã tuyên là có căn cứ, đúng pháp luật, đúng với hành vi phạm tội của bị cáo, đã xem xét toàn diện về nhân thân và các tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo. Hành vi của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội. Việc bị cáo C kháng cáo xin được hưởng án treo với lý do: bị cáo là lao động chính trong gia đình, gia đình thuộc diện hộ nghèo không có đất sản xuất, chỉ làm thuê, làm mướn sống qua ngày, vợ không có việc làm, là không có cơ sở để xem xét, bởi lẻ bị cáo không phải là lao động chính trong gia đình, vợ bị cáo còn trong độ tuổi lao động, bản thân bị cáo đã có tiền sự về hành vi này nên không đủ điều kiện để được hưởng án treo, các lý do khác không phải là căn cứ để được xem xét giảm nhẹ hình phạt hay được hưởng án treo. Mức án cấp sơ thẩm đã tuyên là tương xứng với hành vi của bị cáo.

Do đó, đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng điểm a khoản 1 Điều 355 và Điều 356 của Bộ luật tố tụng hình sự, không chấp nhận kháng cáo của bị cáo, và giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Luật sư bảo vệ quyền lợi cho bị cáo cho rằng, bị cáo có ông nội là người có công với Cách mạng được quy định tại điểm x khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự nhưng Tòa án cấp sơ thẩm không áp dụng nên đề nghị cấp phúc thẩm áp dụng; ngoài ra thời điểm bị cáo thực hiện hành vi đang có Chỉ thị 16 của Chính phủ nên điều kiện sống của gia đình bị cáo có khó khăn. Do đó, đề nghị Hội đồng xét xử xem xét giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Kháng cáo của bị cáo trong thời hạn luật định nên đủ điều kiện để Tòa án cấp phúc thẩm giải quyết theo quy định.

[2] Tại phiên tòa phúc thẩm, bị cáo Nguyễn Thanh C đã thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội đúng như nội dung cáo trạng và bản án sơ thẩm đã tuyên. Đối chiếu với tài liệu chứng cứ thể hiện trong hồ sơ vụ án, cho thấy:

Mặc dù kết luận giám định của Phân viện khoa học hình sự tại thành phố Hồ Chí Minh - Viện khoa học hình sự thể hiện nội dung công cụ kích điện mà bị cáo sử dụng không đủ cơ sở để kết luận có làm chết nguồn lợi thủy sản hay không, nhưng xét thấy lý do không kết luận được là do thiết bị hư hỏng và không đủ thiết bị để đo, và xét thấy lời nhận tội của bị cáo là hoàn toàn phù hợp với tang vật của vụ án, với kết quả thực nghiệm điều tra. Từ đó, đủ cơ sở kết luận:

Vào ngày 30/01/2021, bị cáo có hành vi dùng công cụ kích điện tạo thành dòng điện để hủy hoại nguồn lợi thủy sản, hành vi của bị cáo đã vi phạm vào Điều 7 Luật Thủy sản năm 2017, trước đó vào ngày 09/7/2020 bị cáo đã bị xử phạt hành chính cũng về hành vi này chưa được xóa tiền sự theo quy định nhưng bị cáo vẫn tiếp tục vi phạm. Vì vậy, hành vi của bị cáo lần này đã đủ yếu tố cấu thành tội “Hủy hoại nguồn lợi thủy sản” được quy định tại điểm a khoản 1 Điều 242 Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), Tòa án cấp sơ thẩm đã xử phạt bị cáo theo tội danh và điều luật nêu trên là hoàn toàn có căn cứ, đúng người, đúng tội.

[3] Hành vi của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, đã trực tiếp xâm phạm đến môi trường tự nhiên, nguồn lợi thủy sản được pháp luật hình sự bảo vệ, đồng thời còn gây ảnh hưởng an ninh trật tự tại địa phương. Bị cáo là người đã trưởng thành thừa hiểu việc hủy hoại nguồn lợi thủy sản bị pháp luật nghiêm cấm, nhưng chỉ vì động cơ tư lợi cá nhân mà bị cáo bất chấp pháp luật, gây bức xúc trong quần chúng nhân dân, trong thời gian cơ quan chức năng đang xem xét xử lý, bị cáo còn tiếp tục vi phạm cho thấy bị cáo quá xem thường pháp luật.

Bị cáo có thể lựa chọn cho mình cách bắt cá khác không vi phạm pháp luật, nhưng bị cáo vẫn cố tình lựa chọn cách đánh bắt cá mà pháp luật nghiêm cấm dù bản thân biết rõ là không được phép thực hiện, nhất là trong giai đoạn cả nước thực hiện Chỉ thị 16 về giãn cách xã hội nhưng bị cáo không chấp hành Chỉ thị vẫn ngang nhiên đi đánh bắt cá và đã vi phạm pháp luật. Vì vậy, bị cáo phải chịu sự chế tài của pháp luật hình sự Việt Nam.

[4] Xét kháng cáo của bị cáo xin được hưởng án treo, với lý do: mức án Tòa án cấp sơ thẩm tuyên là quá nặng, gia đình thuộc diện hộ nghèo không có đất sản xuất, chỉ làm thuê, làm mướn sống qua ngày, bị cáo là lao động chính trong gia đình, bị cáo còn phải nuôi cha mẹ già trên 80 tuổi.

Xét thấy, khi lượng hình Hội đồng xét xử sơ thẩm đã xem xét đầy đủ các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho bị cáo; các lý do bị cáo nại ra là không có cơ sở để xem xét, bị cáo không phải là lao động chính trong gia đình, vợ bị cáo đang còn trong độ tuổi lao động, bị cáo có tất cả 09 anh chị em nên bị cáo không phải là con duy nhất trong gia đình, nghĩa vụ chăm lo nuôi dưỡng cha mẹ già là của chung các con chứ không riêng gì bị cáo, bản thân bị cáo đã có tiền sự về hành vi này nhưng chưa được xóa nên bị cáo không đủ điều kiện để được hưởng án treo, cũng như các lý do khác không phải là tình tiết để xem xét cho bị cáo được hưởng án treo.

Việc Luật sư bảo vệ quyền lợi cho bị cáo cho rằng, bị cáo có ông nội là người có công trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước được Nhà nước tặng Huân chương kháng chiến hạng nhì nên được hưởng tình tiết giảm nhẹ tại điểm x khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự là chưa phù hợp, bởi vì tình tiết này chỉ áp dụng khi bị cáo có mối quan hệ là cha, mẹ, vợ, chồng, con của liệt sĩ. Do đó, không áp dụng tình tiết giảm nhẹ này cho bị cáo như Luật sư nêu ra.

Tại phiên tòa phúc thẩm bị cáo không cung cấp thêm tài liệu, chứng cứ gì mới. Do đó, không có căn cứ để chấp nhận kháng cáo của bị cáo.

Từ những phân tích trên, đề nghị của đại diện Viện kiểm sát là phù hợp.

[5] Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị có hiệu lực pháp luật.

[6] Về án phí phúc thẩm: Do kháng cáo của bị cáo không được chấp nhận nên bị cáo phải chịu án phí theo quy định.

Vì các lẽ trên,

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ vào điểm a khoản 1 Điều 355, Điều 356 Bộ luật Tố tụng hình sự. Không chấp nhận kháng cáo của bị cáo về việc xin được hưởng án treo.

1. Tuyên bố: Nguyễn Thanh C phạm tội “Hủy hoại nguồn lợi thủy sản”

2. Áp dụng: Điểm a khoản 1 Điều 242; điểm s khoản 1 Điều 51, Điều 38, Điều 47, 48 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017); Điều 106 Bộ luật Tố tụng hình sự.

3. Xử phạt: Nguyễn Thanh C 01 (một) năm tù. Thời hạn chấp hành hình phạt tù, tính từ ngày bị cáo bị bắt chấp hành án.

4. Về án phí phúc thẩm: Bị cáo Nguyễn Thanh C phải nộp 200.000 đồng án phí hình sự phúc thẩm.

5. Các quyết định khác của bản án sơ thẩm không có kháng cáo, kháng nghị, đã có hiệu lực thi hành.

6. Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.