Bản án về tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự số 60/2023/HS-ST

TÒA ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ ĐỒNG XOÀI, TỈNH BÌNH PHƯỚC

BẢN ÁN 60/2023/HS-ST NGÀY 10/05/2023 VỀ TỘI CHO VAY LÃI NẶNG TRONG GIAO DỊCH DÂN SỰ

Ngày 10 tháng 5 năm 2023, tại Trụ sở Tòa án nhân dân thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước mở phiên tòa xét xử công khai vụ án hình sự sơ thẩm thụ lý số 34/2023/TLST-HS ngày 21 tháng 3 năm 2023 theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 53/2023/QĐXXST-HS ngày 25 tháng 4 năm 2023, đối với bị cáo:

Họ và tên: Hồ Thị Thanh Th, sinh năm 1970, tại: Thừa Thiên Huế; Nơi đăng ký thường trú: Thôn 1, xã T, thị xã Hương Thuỷ, tỉnh Thừa Thiên Huế; chỗ ở hiện nay: Ấp Cầu 2, xã Đ, huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước; nghề nghiệp: Buôn bán; trình độ văn hóa: 0/12; Dân tộc: Kinh; Quốc tịch: Việt Nam; Tôn giáo: Phật giáo; Con ông Hồ Đình Q, sinh năm 1948 và bà Nguyễn Thị S, sinh năm 1950; Có chồng: Lê Viết B, sinh năm 1970 và có 03 người con, lớn nhất sinh năm 1998, nhỏ nhất sinh năm 2000; tiền án, tiền sự: Không; Tạm giữ, tạm giam từ ngày 19/12/2022 đến ngày 28/12/2022 được tại ngoại và có mặt tại phiên tòa.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:

1/ Bà Lê Thị Thu Hg, sinh năm 1976 (vắng mặt).

Địa chỉ: Khu phố Phú Thanh, phường T, thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước.

2/ Bà Hoàng Thị Thuỳ Dg, sinh năm 1972 (có mặt).

Địa chỉ: Khu phố 4, phường T, thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước.

NỘI DUNG VỤ ÁN

1 Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Từ tháng 05 đến ngày 18/12/2022, Hồ Thị Thanh Th sử dụng số tiền 100.000.000 đồng để cho Hoàng Thị Thùy Dg và Lê Thị Thu Hg vay với lãi suất cao nhằm thu lợi bất chính. Hg và Dg vay tiền của Th dưới hai hình thức như: Vay góp theo ngày, góp trong vòng 24 ngày, tiền góp mỗi ngày bao gồm tiền gốc và tiền lãi; vay trả lãi đứng thì người vay đóng tiền lãi theo lãi suất 10.000đồng/01 triệu/01 ngày, đóng lãi hàng ngày, còn gốc giữ nguyên. Thúy cho Dg và Hg vay với số tiền dao động từ 10.000.000 đồng đến 45.000.000 đồng. Hàng ngày người vay đến quán trà sữa Binbo thuộc khu phố Thanh Bình, phường Tân Bình, thành phố Đồng Xoài để đóng tiền lãi hoặc chuyển khoản vào tài khoản số 9704229209221330699 Ngân hàng Quân đội MB bank của Thúy. Mỗi lần Th cho Dg, Hg vay thì do Th không biết chữ nên Dg, Hg là người trực tiếp ghi chép vào quyển sổ do Th đưa.

Đến 19 giờ ngày 18 tháng 12 năm 2022, Dg đến quán nước Binbo thuộc khu phố Thanh Bình, phường Tân Bình, thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước để thanh toán cho Th số tiền 1.650.000đồng, gồm: 1.200.000 đồng tiền lãi của gói vay góp số tiền 30.000.000 đồng, trả góp trong vòng 30 ngày mỗi ngày trả 1.200.000 đồng và 450.000 đồng là số tiền lãi đối với gói vay đứng 45.000.000 đồng, lãi suất 10.000 đồng/01 triệu/01 ngày thì bị Lực lượng Công an tỉnh Bình Phước phối hợp Công an Thành phố Đồng Xoài bắt quả tang đối với Th cùng tang vật.

Quá trình điều tra xác định, Hồ Thị Thanh Th đã sử dụng số tiền 100.000.000 đồng trực tiếp cho 02 người vay với lãi suất từ 243,33% đến 365%/năm, thu lợi bất chính số tiền 157.274.292,24 đồng, cụ thể như sau:

Thúy cho Hoàng Thị Thùy Dg vay trả góp 09 lần, thu lợi bất chính 34.432.876,71 đồng; vay lãi đứng 12 lần, thu lợi bất chính 63.716.301,37 đồng. Hiện Dg còn nợ Th tiền gốc 59.000.000đồng. Trong đó số tiền thu lợi bất chính 01 lần cho vay thấp nhất là 141.780,82, đồng, cao nhất là 17.013.698,63 đồng.

Thúy cho Lê Thị Thu Hg vay trả góp 14 lần, thu lợi bất chính 30.674.429,22 đồng; vay lãi đứng 02 lần, thu lợi bất chính 28.450.684,93 đồng. Hiện Hg còn nợ Th tiền gốc 63.000.000đồng. Trong đó số tiền thu lợi bất chính 01 lần cho vay thấp nhất là 311.415,53 đồng, cao nhất là 26.087.671,23 đồng.

Vật chứng thu giữ khi bắt quả tang: Số tiền 1.650.000 đồng, 03 cuốn sổ ghi số tiền vay có đặc điểm: 01 cuốn có kích thước (18 x 15) cm ngoài bìa có ghi dòng chữ “Hạnh phúc do bạn lựa chọn”; 01 số có kích thước (20 x 15) cm trên bìa có ghi “I am not AFRAID I wasboza to do this” và 01 cuốn sổ tập học sinh nhãn hiệu Thuận Tiến 96 trang (các quyển sổ trên đều có ghi nội dung về ngày vay tiền, số tiền vay, số tiền trả hàng ngày); 01 điện thoại iPhone 13; 01 điện thoại di động hiệu iPhone 6.

Tại Bản Cáo trạng số 45/CT-VKS ngày 20/3/2023 của Viện kiểm sát nhân dân thành phố Đồng Xoài đã truy tố bị cáo Hồ Thị Thanh Th về tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự” theo khoản 2 Điều 201 của Bộ luật Hình sự.

Tại phiên tòa đại diện Viện kiểm sát vẫn giữ nguyên quyết định truy tố đối với bị cáo và đề nghị Hội đồng xét xử:

- Áp dụng khoản 2 Điều 201; điểm i, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 50; Điều 65 của Bộ luật Hình sự, xử phạt bị cáo Hồ Thị Thanh Th mức án từ 09 đến 12 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách từ 18-24 tháng.

-Về trách nhiệm dân sự: Áp dụng điều 48 của Bộ luật hình sự năm 2015; Điều 468 và 579 của Bộ luật dân sự: Đề nghị Hội đồng xét xử tuyên buộc bị cáo trả lại bà Dg số tiền lãi thu vượt 20% là 98.149.177 đồng; trả lại cho bà Hg số tiền lãi thu vượt 20% là 55.125.000 đồng; Buộc Th nộp lại số tiền thu lợi bất chính là 10.668.000 đồng (20%/năm) để sung quỹ nhà nước.

Buộc người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Bà Hg nộp lại 63.000.000 đồng, bà Dg nộp lại số tiền 59.000.000 đồng là số tiền nợ gốc đã vay của bị cáo nhưng chưa thanh toán để sung công quỹ Nhà nước.

-Về vật chứng vụ án: Đề nghị áp dụng Điều 47 của BLHS, Điều 106 của BLTTHS: Tịch thu sung quỹ Nhà nước: 01 điện thoại iPhone 6 và số tiền 1.650.000 đồng.

Trả lại cho Hồ Thị Thanh Th 01 điện thoại di động hiệu iPhone 13 do không liên quan đến vụ án.

Bị cáo Hồ Thị Thanh Th tại phiên tòa đã khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội như nội dung bản cáo trạng, xin Hội đồng xét xử xem xét giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo có cơ hội sửa chữa sai lầm và chữa bệnh.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Về tài liệu chứng cứ, hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan điều tra; Viện kiểm sát nhân dân thành phố Đồng Xoài, Điều tra viên và Kiểm sát viên trong quá trình điều tra, truy tố đã thực hiện đúng về thẩm quyền, trình tự thủ tục quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Quá trình điều tra và tại phiên tòa bị cáo; người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không ai có ý kiến hoặc khiếu nại gì. Do đó, các hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng đã thực hiện đều hợp pháp.

[2] Tại phiên tòa, Hồ Thị Thanh Th thừa nhận hành vi phạm tội của mình như nội dung bản Cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước đã truy tố đối với bị cáo. Xét lời khai nhận tội của bị cáo phù hợp với lời khai của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan về cách thức cho vay, số tiền vay, lãi suất; phù hợp với biên bản bắt người phạm tội quả tang, biên bản thu giữ tài liệu, biên bản khám xét nơi ở; biên bản đối chiếu, tính toán số tiền cho vay, lãi suất cho vay, vật chứng vụ án cùng các chứng cứ, tài liệu khác có trong hồ sơ vụ án đã được thẩm tra công khai tại phiên tòa. Do đó, Hội đồng xét xử đủ cơ sở để kết luận: Từ tháng 05 năm 2022 đến ngày 18/12/2022, Hồ Thị Thanh Th cho Hoàng Thị Thùy Dg và Lê Thị Thu Hg vay nhiều lần với tổng số tiền gốc 100.000.000 đồng, lãi suất từ 243,3% đến 365%/năm, thu lợi bất chính tổng số tiền 157.274.292 đồng. Hành vi của bị cáo thực hiện đủ yếu tố cấu thành tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”, Viện kiểm sát nhân dân thành phố Đồng Xoài truy tố bị cáo theo khoản 2 Điều 201 của Bộ luật Hình sự là có căn cứ, đúng người, đúng tội và đúng quy định của pháp luật.

[3] Khi thực hiện hành vi phạm tội bị cáo đủ năng lực hành vi dân sự, hoàn toàn nhận thức được việc cho người khác vay với lãi suất cao gấp 5 lần so với lãi suất quy định của Nhà nước là hành vi vi phạm pháp luật, nhưng với mong muốn thu mức lãi suất cao để hưởng lợi bất chính nên cố tình thực hiện. Hành vi của bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, đã xâm phạm trực tiếp đến trật tự quản lý kinh tế của Nhà nước trong lĩnh vực tài chính ngân hàng; là nguyên nhân phát sinh các tệ nạn xã hội trong hoạt động tín dụng, làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh chính trị tại địa phương. Do đó, cần có mức hình phạt nghiêm, tương xứng với tính chất, mức độ do hành vi và hậu quả mà bị cáo gây ra.

Về tình tiết tăng nặng: Mặc dù bị cáo cho vay nhiều lần nhưng mỗi lần số tiền thu lợi bất chính đều dưới 30 triệu nên không áp dụng tình tiết tăng nặng “phạm tội 02 lần trở lên” theo quy định tại điểm g khoản 1 Điều 52 của Bộ luật hình sự.

Tình tiết giảm nhẹ: Quá trình điều tra, truy tố và tại phiên tòa bị cáo thành khẩn khai báo, thể hiện sự ăn năn hối cải về hành vi phạm tội; có nhân thân tốt, chưa tiền án, tiền sự; phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng; bị cáo không biết chữ, nhận thức pháp luật hạn chế; hiện đang bị bệnh lý hở van 3 lá ¼, cao huyết áp, thoái hoá cột sống thắt lưng. Do vậy bị cáo được hưởng các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại điểm i, s khoản 1, khoản 2 Điều 51 của Bộ luật Hình sự.

Bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ, không có tình tiết tăng nặng, phạm tội thuộc trường hợp ít nghiêm trọng, đang bị bệnh, có nơi cư trú rõ ràng, xét đề nghị của Đại diện viện kiểm sát là phù hợp. Do đó, Hội đồng xét xử xét thấy cần áp dụng hình phạt tù có điều kiện đối với bị cáo theo quy định tại Điều 65 của Bộ luật hình sự nhằm tạo điều kiện cho bị cáo cơ hội sửa chữa lỗi lầm và chữa bệnh là phù hợp.

Về hình phạt bổ sung: Do bị cáo nhất thời phạm tội, mặt khác hiện đang bị bệnh nên không áp dụng hình phạt bổ sung đối với bị cáo.

[4] Đối với Lê Viết Bình là chồng của bị can Thúy, không biết việc Thúy thực hiện hành vi cho vay lãi nặng và không giúp sức gì cho Thúy nên không đặt vấn đề xử lý.

Đối với người vay ghi trong cuốn sổ tên O Ánh, O Nga (không phải do Th viết, Th không biết chữ), hiện không xác định được nhân thân, lai lịch của Ánh, Nga, chưa làm việc được nên không có căn cứ để xử lý.

[5] Về trách nhiệm dân sự: Căn cứ hướng dẫn tại Công văn số 212/TANDTC-PC ngày 13/9/2019 của Tòa án nhân dân Tối cao và Nghị quyết số 01/2021/NQ-HĐTP ngày 20/12/2021 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao hướng dẫn áp dụng Điều 201 của Bộ luật hình sự thì: Đối với khoản tiền gốc bị cáo cho vay; khoản tiền lãi tương ứng mức lãi suất cao nhất theo quy định của Bộ luật dân sự (20%/năm) đã thu của những người vay được xác định là các khoản tiền liên quan trực tiếp đến tội phạm nên tịch thu sung quỹ Nhà nước; Đối với số tiền lãi vượt mức lãi suất quy định của Nhà nước (trên 20%) thì buộc bị cáo hoàn trả lại cho người vay; Đối với số tiền gốc người vay còn nợ bị cáo cần buộc người vay nộp sung vào quỹ Nhà nước là phù hợp.

[6] Về vật chứng của vụ án:

Đối với điện thoại iPhone 13 không liên quan đến việc phạm tội nên cần trả lại cho bị cáo là phù hợp.

Đối với điện thoại di động hiệu iPhone 6 là phương tiện phạm tội và số tiền 1.650.000 đồng là vật chứng vụ án nên cần tịch thu sung quỹ Nhà nước.

[7] Đề nghị của Đại diện Viện kiểm sát nhân dân thành phố Đồng Xoài tại phiên tòa là có căn cứ nên được Hội đồng xét xử chấp nhận.

[8] Án phí: Bị cáo phải chịu theo quy định của pháp luật.

Vì các lẽ nêu trên,

QUYẾT ĐỊNH

1. Về tội danh và mức hình phạt: Tuyên bố bị cáo Hồ Thị Thanh Th phạm tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”.

Áp dụng khoản 2 Điều 201; điểm i, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 50 và 65 của Bộ luật Hình sự.

Xử phạt Hồ Thị Thanh Th 09 tháng (Chín tháng) tù nhưng cho hưởng án treo. Thời gian thử thách 18 (mười tám) tháng, kể từ ngày tuyên án sơ thẩm.

Giao bị cáo Hồ Thị Thanh Th cho Ủy ban nhân dân xã Đ, huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước để giám sát, giáo dục trong thời gian thử thách.

Trong thời gian thử thách nếu Hồ Thị Thanh Th cố ý vi phạm nghĩa vụ theo quy định của Luật thi hành án hình sự 02 lần trở lên, thì Tòa án có thể quyết định buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo. Trường hợp thực hiện hành vi phạm tội mới thì bị cáo phải chấp hành hình phạt của bản án trước và tổng hợp với hình phạt của bản án mới theo quy định tại Điều 56 của Bộ luật hình sự.

Trường hợp Hồ Thị Thanh Th vắng mặt hoặc thay đổi nơi cư trú thì thực hiện theo quy định tại khoản 1 Điều 92 của Luật thi hành án hình sự.

2. Về trách nhiệm dân sự: Áp dụng Điều 48 của Bộ luật hình sự; các Điều 468 và 579 của Bộ luật dân sự:

- Buộc Hồ Thị Thanh Th trả lại cho bà Lê Thị Thu Hg số tiền lãi vượt quá quy định (trên 20%) là: 55.125.000 đồng (Năm mươi lăm triệu, một trăm hai mươi lăm ngàn đồng).

- Buộc Hồ Thị Thanh Th trả lại cho bà Hoàng Thị Thuỳ Dg số tiền lãi vượt quá quy định (trên 20%) là: 98.149.000 đồng (Chín mươi tám triệu, một trăm bốn mươi chín ngàn đồng).

+ Buộc bà Lê Thị Thu Hg nộp lại số tiền gốc vay của bị cáo Th nhưng chưa thanh toán là: 63.000.000 đồng (Sáu mươi ba triệu đồng) để sung quỹ Nhà nước.

+ Buộc bà Hoàng Thị Thuỳ Dg nộp lại số tiền gốc vay của bị cáo Th nhưng chưa thanh toán là:59.000.000 đồng (Năm mươi chín triệu đồng) để sung quỹ Nhà nước.

+ Buộc Hồ Thị Thanh Th nộp lại số tiền thu lợi bất chính là 10.668.000 đồng (20%/năm) để sung quỹ nhà nước.

ể t ngày bản án có hiệu lực pháp lu t, người được thi hành án có đơn yêu cầu thi hành án, nếu người phải thi hành án chưa thanh toán số tiền phải thi hành thì hàng tháng còn phải chịu khoản tiền lãi theo quy định tại hoản 2 Điều 468 của Bộ lu t Dân sự năm 2015, tương ứng với số tiền và thời gian ch m trả tại thời điểm thi hành.

Trong trường hợp bản án được thi hành theo Điều 2 Lu t Thi hành án dân sự thì người được thi hành án, người phải thi hành án dân sự có quyền thỏa thu n thi hành án, quyền yêu cầu thi hành án, tự nguyện thi hành án hoặc bị cưỡng chế thi hành án theo qui định tại các Điều 6, 7 và 9 Lu t Thi hành án dân sự; Thời hiệu thi hành án được thực hiện theo qui định tại Điều 30 Lu t Thi hành án dân sự.

3. Về vật chứng vụ án: Áp dụng Điều 47 của Bộ luật Hình sự, Điều 106 của Bộ luật Tố tụng hình sự:

- Tịch thu sung quỹ Nhà nước số tiền 1.650.000 đồng (Một triệu sáu trăm năm mươi ngàn đồng) và 01 điện thoại Iphone 6.

- Trả lại cho Hồ Thị Thanh Th 01 điện thoại di động iPhone 13 màu đen.

(Theo biên bản giao nh n v t chứng, tài sản số 0002096, quyển số 0042, ký hiệu D47/2017 ngày 29/3/2023 của Chi cục Thi hành án dân sự thành phố Đồng Xoài).

4. Về án phí: Áp dụng khoản 2 Điều 136 của Bộ luật tố tụng hình sự, điểm a khoản 1 Điều 23 của Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Uỷ ban thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án:

Bị cáo Hồ Thị Thanh Th phải chịu 200.000 đồng (Hai trăm nghìn đồng) án phí hình sự sơ thẩm.

5. Quyền kháng cáo:

Bị cáo Hồ Thị Thanh Th; người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan bà Hoàng Thị Thuỳ Dg có mặt tại phiên tòa được quyền kháng cáo bản án trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày tuyên án.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan bà Lê Thị Thu Hg vắng mặt tại phiên tòa được quyền kháng cáo bản án trong hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được bản án hoặc bản án niêm yết theo quy định của pháp luật.