Bản án về khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai số 267/2022/HC-PT

TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BẢN ÁN 267/2022/HC-PT NGÀY 19/04/2022 VỀ KHIẾU KIỆN QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

Ngày 19 tháng 4 năm 2022, tại trụ sở Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh xét xử phúc thẩm công khai vụ án hành chính thụ lý số 494/2021/TLPT-HC ngày 29 tháng 10 năm 2021 về việc: “Khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai”.

Do Bản án hành chính sơ thẩm số 19/2021/HC-ST ngày 20 tháng 5 năm 2021 của Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ bị kháng cáo.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số: 422/2022/QĐPT-HC ngày 04 tháng 4 năm 2022, giữa các đương sự:

1. Người khởi kiện: Ông Đỗ Thanh C, sinh năm 1967 và bà Võ Thị Th, sinh năm 1968 (có mặt) Địa chỉ: Số 01, tổ 70, khu vực 10, phường H, quận Cái R, thành phố Cần Thơ.

2. Người bị kiện: Ủy ban nhân dân quận Cái R, thành phố Cần Thơ.

Địa chỉ: Số 162 đường M, phường Phú Thứ, quận Cái R, thành phố Cần Thơ.

Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp: Bà Phạm Thị Kim Ng - Phó Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường quận Cái R. (xin vắng mặt)

3. Người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan: Đại diện Nghĩa trang Hồi Giáo Ấ (xin vắng mặt) Địa chỉ: 41 P, khu vực 2, phường Th, quận N, thành phố Cần Thơ.

- Người kháng cáo: Người khởi kiện ông Đỗ Thanh C và bà Võ Thị Th.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Người khởi kiện - Đỗ Thanh C, bà Võ Thị Th trình bày:

Ngày 21 tháng 08 năm 2019 Uỷ ban nhân dân quận Cái R ban hành Quyết định 3774/QĐ-UBND về việc phê duyệt kinh phí bồi thường, hỗ trợ về hoa màu cho ông Đỗ Thanh C và bà Võ Thị Th bị ảnh hưởng dự án xây dựng Kè sông Cần Thơ tại phường Hưng Phú, quận Cái R, thành phố Cần Thơ là hoàn toàn sai, cụ thể là: không lập biên bản kiểm kê đất đai và tài sản trên đất, không thực hiện các thủ tục về thu hồi đất là không đúng. Việc chậm chi trả tiền bồi thường là do lỗi của Uỷ ban nhân dân quận Cái R nhưng Uỷ ban nhân dân quận Cái R không tính lãi chậm chi trả theo Luật đất đai là không đúng. Uỷ ban nhân dân quận Cái R ban hành Quyết định 3774/QĐ-UBND ngày 21/08/2019 dựa trên bản án của Tòa án cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh khi chưa ban hành Quyết định hủy một phần Quyết định 696/QĐ-UBND ngày 06/02/2012 theo bản án đã tuyên là không đúng.

Uỷ ban nhân dân quận Cái R ban hành Quyết định số 3775/QĐ-UBND ghi ngày 21 tháng 08 năm 2019 về việc điều chỉnh Quyết định số 696/QĐ UBND ngày 06 tháng 02 năm 2012 của Ủy ban nhân dân quận Cái R. Quyết định này đã ban hành sai đối tượng được hưởng tiền bồi thường và Quyết định ban hành không đúng trình tự thủ tục luật định, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của ông C, bà Th.

Uỷ ban nhân dân quận Cái R ban hành 02 Quyết định 3774/QĐ-UBND và 3775/QĐ- UBND nhưng không gửi cho ông C, bà Th 02 Quyết định trên, do đó ông C, bà Th không biết được các Quyết định đã ban hành. Đến khoảng cuối tháng 10 năm 2019 ông C, bà Th liên hệ với Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ xin được bản photo các Quyết định trên và mới biết được nội dung các Quyết định 3774, 3775 đã ban hành sai, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của ông C, bà Th.

Do đó, ngày 20/9/2020 ông C, bà Th khởi kiện yêu cầu hủy Quyết định số 3774/QĐ-UBND ngày 21/8/2019, Quyết định số 3775/QĐ-UBND ngày 21/8/2019 của Ủy ban nhân dân quận Cái R.

Người bị kiện Ủy ban nhân dân quận Cái R có văn bản đề nghị không tham gia đối thoại và có ý kiến trình bày như sau:

Nghĩa trang Hồi giáo Ấ có tổng diện tích đất ảnh hưởng dự án là 309,20 m2 loại đất trồng cây lâu năm trên đất có cây trồng và vật kiến trúc, không ảnh hưởng đến các ngôi mộ). Nguồn gốc sử dụng đất được Uỷ ban nhân dân phường Hưng Phú xác định là đất do Hội người Hồi giáo quản lý sử dụng từ trước năm 1975 cho đến nay, được Uỷ ban nhân dân quận Cái R ban hành Quyết định phê duyệt kinh phí bồi thường, hỗ trợ tại Quyết định số 696/QĐ UBND ngày 06/02/2012 số tiền 154.431.910 đồng và Quyết định số 1731/QĐ UBND ngày 27/5/2013 bổ sung số tiền 945.000 đồng. Ngày 25/01/2013, Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố Cần Thơ có buổi làm việc với ông Housaine Mohamed đại diện Ban quản lý Nghĩa trang, tại buổi làm việc ông Housaine Mohamed cam kết không nhận bất cứ khoản tiền bồi thường, hỗ trợ nào của Nhà nước. Trong quá trình thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ cho khu đất của Nghĩa trang hồi giáo Ấ, ông Đỗ Thanh C và bà Võ Thị Th không thống nhất với các Quyết định của Uỷ ban nhân dân quận và khởi kiện đến Tòa án và đã được Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh xét xử phúc thẩm theo Bản án số 52/2019/HC-PT ngày 25/01/2019. Tại phần Quyết định của Bản án có nêu: “Căn cứ vào khoản 1 Điều 241 Luật Tố tụng hành chính năm 2015, không chấp nhận kháng cáo của ông Đỗ Thanh C và bà Võ Thị Th. Giữ nguyên bản án hành chính sơ thẩm số 17/2017/HCST ngày 28/7/2017 của Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ, Hủy một phần Quyết định số 696/QĐ-UBND ngày 06/02/2012 của Ủy ban nhân dân quận Cái R đối với một phần kinh phí bồi thường thiệt hại hoa màu trên đất bị thu hồi của Nghĩa trang Hồi giáo Ấ”.

Thực hiện Bản án số 52/2019/HC-PT của Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh nêu trên, ngày 21/8/2019 Uỷ ban nhân dân quận Cái R ban hành Quyết định số 3774/QĐ-UBND phê duyệt kinh phí bồi thường, hỗ trợ hoa màu cho ông Đỗ Thanh C và bà Võ Thị Th số tiền 3.068.100 đồng, đồng thời Uỷ ban nhân dân quận Cái R ban hành Quyết định số 3775/QĐ-UBND ngày 21/8/2019 điều chỉnh Quyết định số 696/QĐ-UBND ngày 06/02/2012 của UBND quận Cái R giảm kinh phí bồi thường, hỗ trợ từ 154.431.910 đồng thành 151.363.810 đồng (Hủy phần kinh phí bồi thường về hoa màu). Ngày 16/9/2019, Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố Cần Thơ có Thông báo số 3607/TB.TTPTQĐ về việc nhận tiền bồi thường, hỗ trợ về hoa màu với số tiền phê duyệt là 2.922.000 đồng, cộng với phần tiền thưởng di dời 146.100 đồng gửi đến ông Đỗ Thanh C và bà Võ Thị Th. Tổ chuyên viên có đến nhà ông C và bà Th gửi Thông báo số 3607/TB.TTPTQĐ nhưng gia đình không đồng ý ký tên trước sự chứng kiến của Trưởng khu vực 10, phường Hưng Phú. Đồng thời, tổ chức niêm yết công khai Quyết định số 3774/QĐ-UBND và Quyết định số 3775/QĐ-UBND ngày 21 tháng 8 năm 2019 tại trụ sở UBND phường Hưng Phú và tại nhà văn hóa khu vực 10 phường Hưng Phú. Đến nay, ông C và bà Th vẫn chưa liên hệ nhận bồi thường, hỗ trợ. UBND quận Cái R ban hành các Quyết định 3774/QĐ-UBND ngày 21 tháng 8 năm 2019; Quyết định 3775/QĐ-UBND ngày 21 tháng 8 năm 2019 là đúng quy định, kiến nghị Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ bác nội dung yêu cầu hủy các quyết định nêu trên.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Đại diện Nghĩa trang Hồi giáo Ấ, có đại diện theo pháp luật là bà Lê Thị Hai và bà Lê Thị Hoa. Trong quá trình giải quyết vụ án, dù đã được triệu tập hợp lệ nhiều lần, nhưng không đến Tòa án, chỉ có văn bản thể hiện nguyện vọng giữ lại nguyên trạng phân đất đang làm nghĩa trang (không đồng ý việc thu hồi đất để làm dự án). Không có ý kiến về vấn đề tiền bồi thường của dự án.

Tại Bản án số 19/2021/HC-ST ngày 20 tháng 5 năm 2021 của Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã quyết định:

Căn cứ vào khoản 1 Điều 30; khoản 4 Điều 32; điểm a khoản 2 Điều 116; điểm b khoản 2 Điều 157; khoản 1 Điều 158; điểm b khoản 2 Điều 193 Luật Tố tụng hành chính năm 2015 ;

Khoản 1, 2 Điều 32 Nghị quyết số 326/2016/NQ-UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.

Tuyên xử: Chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của ông Đỗ Thanh C và bà Võ Thị Th:

1. Hủy Quyết định số 3774/QĐ-UBND ngày 21/8/2019 của Ủy ban nhân dân quận Cái R phê duyệt kinh phí bồi thường về hoa màu cho ông Đỗ Thanh C và bà Võ Thị Th bị ảnh hưởng dự án xây dựng Kè sông Cần Thơ tại phường Hưng Phú, quận Cái R, thành phố Cần Thơ.

Kiến nghị Ủy ban nhân dân quận Cái R phải ban hành quyết định khác thay thế theo hướng bảo đảm quyền và lợi ích của ông C, bà Th như đã phân tích trên.

2 Bác yêu cầu của ông Đỗ Thanh C và bà Võ Thị Th về việc yêu cầu hủy Quyết định số 3775/QĐ-UBND ngày 21/8/2019 của Ủy ban nhân dân quận Cái R về việc điều chỉnh Quyết định số 696/QĐ-UBND ngày 06/02/2012 của Ủy ban nhân dân quận Cái R.

Ngoài ra bản án sơ thẩm còn tuyên về án phí và quyền kháng cáo.

Ngày 01 tháng 6 năm 2021 người khởi kiện ông Đỗ Thanh C và bà Võ Thị Th kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm.

Tại phiên tòa phúc thẩm:

Người khởi kiện giữ nguyên yêu cầu kháng cáo đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm sửa bản án sơ thẩm chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện hủy Quyết định số 3774/QĐ-UBND ngày 21/8/2019 và Quyết định 3775/QĐ-UBND ngày 21/8/2019 của UBND quận Cái R, thành phố Cần Thơ.

Đại diện Viện kiểm sát phát biểu quan điểm giải quyết vụ án như sau: Về tố tụng: Thẩm phán và Hội đồng xét xử đã thực hiện đúng các quy định từ khi thụ lý vụ án cho đến khi xét xử phúc thẩm vụ án theo quy định của Luật tố tụng hành chính. Về nội dung: Người khởi kiện kháng cáo không cung cấp được tài liệu mới chứng minh đề nghị Hội đồng xét xử không chấp nhận kháng cáo của người khởi kiện, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Sau khi nghiên cứu các tài liệu có trong hồ sơ vụ án được xem xét tại phiên tòa và căn cứ vào kết quả tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử xét thấy:

[1] Về thủ tục tố tụng:

[1.1] Về đối tượng khởi kiện: Ông Đỗ Thanh C và bà Võ Thị Th yêu cầu hủy quyết định số 3774/QĐ-UBND ngày 21/8/2019 và Quyết định 3775/QĐ- UBND ngày 21/8/2019 của UBND quận Cái R, thành phố Cần Thơ là đối tượng khởi kiện vụ án hành chính theo khoản 1 Điều 30 Luật tố tụng hành chính năm 2015 là đúng quy định.

[1.2] Về thẩm quyền: Theo khoản 4 Điều 32 Luật tố tụng hành chính, người khởi kiện khởi kiện vụ án hành chính đối với quyết định trên thuộc thẩm quyền giải quyết của Toà án nhân dân thành phố Cần Thơ.

[1.3] Về thời hiệu: Vụ án còn thời hiệu khởi kiện theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 116 Luật tố tụng hành chính.

[2] Về nội dung kháng cáo:

[2.1] Xét tính hợp pháp của Quyết định số 3774/QĐ-UBND ngày 21/8/2019 của UBND quận Cái R:

Dự án xây dựng Kè sông Cần Thơ tại phường Hưng Phú, quận Cái R đã có quyết định thu hồi đất và được UBND quận Cái R phê duyệt kinh phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho 12 hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án theo Quyết định số 696/QĐ-UBND ngày 06/02/2012.

Quá trình triển khai thực hiện dự án, UBND quận Cái R đã xác định phần đất bị ảnh hưởng nằm ngoài các ngôi mộ, với diện tích 309,20m2 là đất trồng cây lâu năm, có nguồn gốc do Hội người Hồi giáo quản lý sử dụng từ trước năm 1975, trên đất có một số cây trồng (dừa, nhãn mận, mít, xoài, tre) và kè cây đá hộc (DT 58,60 x 2.10 = 123,06 m2; BTCT 1.56 m3) theo biên bản đo đạc, kiểm định nhà, vật kiến trúc trên đất lập ngày 03/8/2011 của Trung tâm phát triển quỹ đất Cần Thơ. Tuy nhiên quá trình làm việc với Ban quản lý Nghĩa trang đại diện là bà Lê Thị Hai Salima đã đề nghị được giữ nguyên Nghĩa trang Hồi giáo, nhưng có thể thu nhỏ lại diện tích tại những nơi không có mồ mả và không nhận phần tiền bồi thường, không nhận các cây trồng trên đất là của Nghĩa trang. Tại Bản án số 17/2017/HC-ST ngày 28/7/2017 của TAND thành phố Cần Thơ và Bản án số 52/2019/HC-PT ngày 25/01/2019 của TAND cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh đã xác định số cây trồng trên đất là của ông C, bà Th trồng nhưng UBND quận Cái R lại ban hành Quyết định số 696/QĐ-UBND để phê duyệt bồi thường, hỗ trợ cho Nghĩa trang Hồi giáo Ấ là không đúng đối tượng. Do vậy, ngày 21/8/2019 UBND quận Cái R ban hành Quyết định 3774/QĐ-UBND phê duyệt kinh phí bồi thường, hỗ trợ cho ông Đỗ Thanh C, bà Võ Thị Th.

Như vậy việc ban hành lại một quyết định khác sau 07 năm, 06 tháng, 15 ngày, là do lỗi của người bị kiện vì xác định sai chủ thể được bồi thường, nhưng nay khi ban hành quyết định khác, người bị kiện lại áp dụng đơn giá bồi thường của năm 2012 mà không áp dụng đơn giá bồi thường năm 2019 là làm thiệt thòi quyền lợi chính đáng của người bị kiện. Căn cứ khoản 2 Điều 93 Luật đất đai năm 2013: “Trường hợp cơ quan, tổ chức có trách nhiệm bồi thường chậm chi trả thì khi thanh toán tiền bồi thường, hỗ trợ cho người có đất thu hồi, ngoài tiền bồi thường, hỗ trợ theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì người có đất thu hồi còn được thanh toán thêm một khoản tiền bằng mức tiền chậm nộp theo quy định của Luật quản lý thuế tính trên số tiền chậm trả và thời gian chậm trả”. Do vậy, Tòa án cấp sơ thẩm hủy quyết định Quyết định 3774/QĐ-UBND là đúng quy định. Người khởi kiện kháng cáo cho rằng UBND quận Cái R thực hiện thu hồi, bồi thường, hỗ trợ đất cho ông bà là không đúng trình tự quy định; không giao quyết định thu hồi đất…. Nhưng xét nguồn gốc đất là của Nghĩa trang Hồi giáo Ấ, không phải của ông C, bà Th, sở dĩ có tranh chấp do ông bà có trồng cây trồng trên đất của Nghĩa trang nhưng UBND quận Cái R đã không phê duyệt kinh phí bồi thường cho ông bà nên tại Bản án số 52/2019/HC-PT ngày 25/01/2019, Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh đã hủy phần bồi thường hoa màu của Quyết định 696 để Ủy ban ban hành Quyết định 3774 phê duyệt số tiền 3.436.727 đồng bồi thường cho ông C, bà Th là đúng quy định.

[2.2] Xét tính hợp pháp của Quyết định số 3775/QĐ-UBND ngày 21/8/2019 của UBND quận Cái R:

Quyết định này chỉ điều chỉnh một phần Quyết định số 696/QĐ-UBND ngày 06 tháng 02 năm 2012 của Ủy ban nhân dân quận Cái R, nội dung chính là tách phần bồi thường về hoa màu (mục 9 Bảng tổng hợp kinh phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư) liên quan đến Nghĩa trang Hồi giáo Ấ, để ban hành lại Quyết định 3774/QĐ-UBND ngày 21/8/2019 bồi thường cho ông Đỗ Thanh C và bà Võ Thị Th, vì vậy không ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người khởi kiện, nên không có căn cứ để chấp nhận yêu cầu của người khởi kiện.

Người khởi kiện kháng cáo nhưng không có tài liệu chứng cứ mới nên không có cơ sở xem xét. Do vậy, Hội đồng xét xử phúc thẩm thống nhất quan điểm của đại diện Viện kiểm sát không chấp nhận kháng cáo của người khởi kiện giữ nguyên các quyết định của bản án sơ thẩm.

[3] Về án phí phúc thẩm: Do kháng cáo không được chấp nhận nên ông C, bà Th phải chịu án phí hành chính phúc thẩm.

Vì các lẽ trên, 

QUYẾT ĐỊNH

I. Áp dụng khoản 1 Điều 241 Luật tố tụng hành chính:

- Không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của ông Đỗ Thanh C, bà Võ Thị Th - Giữ nguyên quyết định Bản án hành chính sơ thẩm:

Căn cứ vào khoản 1 Điều 30; khoản 4 Điều 32; điểm a khoản 2 Điều 116; điểm b, khoản 2, Điều 157; khoản 1 Điều 158; điểm b khoản 2 Điều 193 Luật Tố tụng hành chính năm 2015;

Khoản 1, 2 Điều 32 Nghị quyết số 326/2016/NQ-UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.

Tuyên xử: Chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của ông Đỗ Thanh C và bà Võ Thị Th:

1. Hủy Quyết định số 3774/QĐ-UBND ngày 21/8/2019 của Ủy ban nhân dân quận Cái R phê duyệt kinh phí bồi thường về hoa màu cho ông Đỗ Thanh C và bà Võ Thị Th bị ảnh hưởng dự án xây dựng Kè sông Cần Thơ tại phường Hưng Phú, quận Cái R, thành phố Cần Thơ.

Kiến nghị Ủy ban nhân dân quận Cái R phải ban hành quyết định khác thay thế theo hướng bảo đảm quyền và lợi ích của ông C, bà Th như đã phân tích trên.

2. Bác yêu cầu của ông Đỗ Thanh C và bà Võ Thị Th về việc yêu cầu hủy Quyết định số 3775/QĐ-UBND ngày 21/8/2019 của Ủy ban nhân dân quận Cái R về việc điều chỉnh Quyết định số 696/QĐ-UBND ngày 06/02/2012 của Ủy ban nhân dân quận Cái R.

II. Các phần khác của bản án sơ thẩm không bị kháng cáo, kháng nghị có hiệu lực thi hành kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

III. Về án phí phúc thẩm: Ông Đỗ Thanh C và bà Võ Thị Th mỗi người phải chịu 300.000 đồng nhưng được khấu trừ theo biên lai số 000311, 000312 ngày 01/6/2021 của Cục Thi hành án dân sự thành phố Cần Thơ. Xác nhận ông C, bà Th đã nộp đủ.

Bản án có hiệu lực kể từ ngày tuyên án.