Bản án về khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai số 129/2022/HC-PT

TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BẢN ÁN 129/2022/HC-PT NGÀY 24/02/2022 VỀ KHIẾU KIỆN QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

Ngày 24 tháng 02 năm 2022 tại trụ sở Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh xét xử phúc thẩm công khai vụ án hành chính thụ lý số: 550/2021/TLPT-HC ngày 22 tháng 11 năm 2021 về việc khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai.

Do Bản án hành chính sơ thẩm số 18/2021/HCST ngày 18 tháng 5 năm 2021 của Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ bị kháng cáo.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số: 134/2022/QĐPT ngày 27 tháng 01 năm 2021 giữa các đương sự:

Người khởi kiện: Bà Đinh Thị Ng (có mặt) Địa chỉ: số 210A/5/6 khu vực 2, phường An B, quận Ninh K, thành phố Cần Thơ.

Người bị kiện: Uỷ ban nhân dân quận Ninh K Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Ninh K Địa chỉ: số 215 N, phường Thới B, quận Ninh K, thành phố Cần Thơ. Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp:

- Ông Phạm Văn Đ, sinh năm 1971 (có mặt). Địa chỉ: Số 237, đường N, phường A, quận Ninh K, thành phố Cần Thơ

- Ông Dương Thanh C, sinh năm 1965 (có mặt). Địa chỉ: Số 142 đường Bùi Hữu N, phường B, quận B, thành phố Cần Thơ.

Người kháng cáo: Người khởi kiện bà Đinh Thị Ng

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo đơn khởi kiện bà Đinh Thị Ng trình bày:

Bà Ng khởi kiện yêu cầu hủy Quyết định 3221/QĐ-UBND ngày 11/5/2020 của Ủy ban nhân dân quận Ninh K về việc phê duyệt chính sách tái định cư cho bà. Vì các lý do sau:

Về hình thức: tại Điều 1 của Quyết định 3221 có câu văn không rõ nghĩa “Bà Đinh Thị Ng không đủ điều kiện xét tái định theo quy định của pháp luật”.

Về nội dung: Theo xác nhận của Ủy ban nhân dân phường Mỹ Quý, thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang ngày 14/02/2019 (nơi bà có hộ khẩu thường trú) thì bà Ng không đứng tên nhà đất trên địa bàn phường Mỹ Quý. Hiện tại ngoài căn nhà tạm tại địa chỉ: cạnh số nhà 210A/5/6 khu vực 2, phường An B, quận Ninh K, thành phố Cần Thơ thì bà cùng các thành viên khác trong hộ gia đình không còn chổ ở nào khác và cũng không có đủ điều kiện tạo lập chổ ở khác ổn định. Từ khi mua đất và làm nhà tạm, gia đình bà đã cư trú ổn định tại phường An B thể hiện qua các biên nhận thanh toán tiền điện từ năm 2018 đến nay. Do hoàn cảnh kinh tế khó khăn và phải nuôi mẹ già, đất nhận chuyển nhượng theo hình thức trả tiền nhiều lần nên chủ cũ không đồng ý cho bà tiến hành các thủ tục chuyển hộ khẩu về địa phương trong thời gian còn nợ tiền mua đất. Sau đó, tiếp tục bị ảnh hưởng dự án nên bà không được chính quyền địa phương cho phép thực hiện các quy định về chuyển đổi mục đích sử dụng đất và xin phép xây dựng nhà ở nên bà chỉ làm nhà tạm cho cả gia đình có nơi cư trú.

Bà Ng đã được Ban quản lý dự án xác định có đủ điều kiện nhận tiền bồi thường về đất và thuộc diện mất trắng đất, phần đất thuộc quyền sử dụng của bà có đủ điều kiện chuyển mục đích sử dụng đất từ trồng cây lâu năm sang đất ở, ngoài phần đất này ra bà không còn nơi ở nào khác nên việc giải quyết bố trí cho mua 01 nền tái định cư tối thiểu là hợp tình hợp lý. Thực tế tại địa phương có rất nhiều trường hợp chỉ ở nhờ, tự ý cơi nới ngoài phạm vi quyền sử dụng đất vẫn được giải quyết mua nền tái định cư nên trường hợp của bà là phù hợp với chính sách ổn định cuộc sống cho người dân bị ảnh hưởng bởi các Dự án của thành phố Cần Thơ.

Bà Ng khởi kiện yêu cầu hủy Quyết định số 2836/QĐ-UBND ngày 29/5/2018 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Ninh K vì các lý do sau: Quyết định 2836 áp dụng Điều 75 Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 là không chính xác, hoàn toàn trái ngược với trường hợp của bà Ng, kể từ khi bà Ng nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất 65m2 tại khu vực II đường Hoàng Quốc Việt, phường An B, quận Ninh K, thành phố Cần Thơ thì cả gia đình đã chuyển về sinh sống do không còn chổ ở nào khác, đã vô đồng hồ điện nước, đóng tiền sử dụng cho đến nay. Về nội dung: tại khoản 3 Điều 1 Quyết định 2836 ghi tháo dỡ công trình xây dựng không có giấy phép: “vị trí xây dựng đối diện nhà số 210B2/6 khu vực 2, phường An B, quận Ninh K, thành phố Cần Thơ. Vị trí này không phù hợp với địa chỉ thửa đất mà bà được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên không thực hiện được trong thực tế.

Quá trình giải quyết khiếu nại về đơn xin mua nền tái định cư, Ban quản lý dự án đều cho rằng đất của bà Ng đã có quyết định xử phạt vi phạm hành chính nên không giải quyết. Tuy nhiên, thực tế quyết định xử phạt vi phạm hành chính ban hành không đảm bảo tính có căn cứ pháp luật và không phù hợp.

Người bị kiện Ủy ban nhân dân quận Ninh K, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Ninh K có văn bản trình bày ý kiến:

* Về khởi kiện yêu cầu hủy Quyết định số 3221/QĐ-UBND ngày 11 tháng 5 năm 2020 của Ủy ban nhân dân quận Ninh K về việc phê duyệt chính sách tái định cư đối với bà Đinh Thị Ng:

Ngày 30 tháng 12 năm 2017, Ủy ban nhân dân phường An B có Biên bản về việc triển khai Quyết định số 13539/QĐ-UBND ngày 15 tháng 12 năm 2017 phê duyệt Quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 Khu tái định cư phường An B.

Bà Đinh Thị Ng sử dụng đất có nguồn gốc do nhận chuyển nhượng với diện tích 65,0m2 CLN, thuộc thửa đất số 4551, tờ bản đồ số 35, theo Giấy chứng nhận số CS10071 do Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Cần Thơ cấp ngày 14 tháng 3 năm 2016, được Chi nhánh Văn phòng Đăng ký Đất đai quận Ninh K chỉnh lý biến động vào ngày 27 tháng 4 năm 2018.

Theo Biên bản ngày 27 tháng 4 năm 2018 của Chi nhánh Trung tâm Phát triển quỹ đất quận Ninh K (nay là Ban Quản lý dự án và Phát triển quỹ đất quận) về việc đo đạc, kiểm đếm đất nhà, công trình, vật kiến trúc, cây trồng, vật nuôi và thu thập thông tin ảnh hưởng công trình khu tái định cư An Bình cho thấy: Tại thời điểm kiểm kê này, hiện trạng đất trống, không nhà, không liên hệ được chủ sử dụng đất nên lập biên bản ghi phần đất không rõ chủ.

Do căn nhà tiền chế được xây dựng trên đất nông nghiệp sau này công bố ra dân dự án khu tái định cư An Bình vào ngày 30 tháng 12 năm 2017, nên Ủy ban nhân dân phường An B lập Biên bản vi phạm hành chính số 50/BB-VPHC ngày 22 tháng 5 năm 2018 về lĩnh vực xây dựng.

Ngày 29 tháng 5 năm 2018, Ủy ban nhân dân quận Ninh K ban hành Quyết định số 2836/QĐ-KPHQ áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả đối với đối tượng không xác định phải thực hiện tháo dỡ công trình xây dựng không có giấy phép, vị trí xây dựng đối diện nhà số 210B2/6, khu vực 2, phường An B, diện tích 45,45m2 theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 28 và Điều 30 của Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012.

Căn cứ khoản 4 Điều 10 Quyết định 15/2014/QĐ-UBND ngày 13/11/2014 của Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất quy định: “Nhà, công trình không hợp pháp được tạo lập kể từ ngày công bố quy hoạch dự án trở về sau không được hỗ trợ”. Theo đó, bà Đinh Thị Ng xây dựng nhà trên đất nông nghiệp sau ngày công bố dự án ngày 30/12/2017 nên không được bồi thường, hỗ trợ.

* Về yêu cầu khởi kiện hủy Quyết định số 2836/QĐ-KPHQ ngày 26/5/2018 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Ninh K về việc áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả Do căn nhà tiền chế được xây dựng trên đất nông nghiệp sau này công bố ra dân dự án khu tái định cư An Bình vào ngày 30 tháng 12 năm 2017, nên Ủy ban nhân dân phường An B lập Biên bản vi phạm hành chính số 50/BB-VPHC ngày 22 tháng 5 năm 2018 về lĩnh vực xây dựng. Ngày 29 tháng 5 năm 2018, Ủy ban nhân dân quận Ninh K ban hành Quyết định số 2836/QĐ-KPHQ áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả đối với đối tượng không xác định phải thực hiện tháo dỡ công trình xây dựng không có giấy phép, vị trí xây dựng đối diện nhà số 210B2/6, khu vực 2, phường An B, diện tích 45,45m2 theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 28 và Điều 30 của Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012.

Căn cứ điểm b khoản 1 Điều 65 của Luật xử phạt vi phạm hành chính năm 2012 quy định: Trường hợp không xác định được đối tượng vi phạm hành chính thì không ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Do đó, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Ninh K ban hành Quyết định số 2836/QĐ-KPHQ ngày 29 tháng 5 năm 2018 áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả đối với hành vi vi phạm không xác định được đối tượng là đúng quy định pháp luật.

Yêu cầu của người bị kiện: Ủy ban nhân dân quận Ninh K kiến nghị Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của bà Đinh Thị Ng về hủy Quyết định số 3221/QĐ-UBND ngày 11 tháng 5 năm 2020 của Ủy ban nhân dân quận Ninh K về việc phê duyệt chính sách tái định cư đối với bà Đinh Thị Ng và Quyết định số 2836/QĐ-KPHQ ngày 26 tháng 5 năm 2018 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Ninh K về việc áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả.

Tại Bản án hành chính sơ thẩm số 18/2021/HCST ngày 18 tháng 5 năm 2021 của Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ đã quyết định:

Căn cứ vào khoản 1 Điều 30, khoản 4 Điều 32, Điều 116, Điều 158, điểm a khoản 2 Điều 193, khoản 1 Điều 348 của Luật tố tụng hành chính năm 2015;

Điều 28, Điều 38, Điều 65 Luật xử lý vi phạm hành chính. Khoản 2 Điều 8 Nghị định 102/2014/NĐ-CP ngày 10/11/2014.

Khoản 4 Điều 10, Điều 21 của Quyết định số 15/2014/QĐ-UBND ngày 13/11/2014 của UBND thành phố Cần Thơ về bồi thường hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

Khoản 2 Điều 32 Nghị quyết số 326/2016/NQ-UBTVQH14 ngày 30/12/2016 quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.

Tuyên xử:

1. Chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của bà Đinh Thị Ng.

Hủy Quyết định số 2836/QĐ-KPHQ ngày 26 tháng 5 năm 2018 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Ninh K về việc áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả.

2. Không chấp nhận yêu cầu của bà Đinh Thị Ng về việc hủy Quyết định số 3221/QĐ-UBND ngày 11 tháng 5 năm 2020 của Ủy ban nhân dân quận Ninh K về việc phê duyệt chính sách tái định cư.

Ngoài ra, bản án sơ thẩm còn tuyên về án phí hành chính sơ thẩm và quyền kháng cáo theo luật định.

Ngày 01/6/2021 người khởi kiện bà Đinh Thị Ng kháng cáo một phần bản án sơ thẩm.

Tại phiên tòa phúc thẩm:

Đại diện người khởi kiện giữ nguyên kháng cáo yêu cầu Hội đồng xét xử sơ thẩm chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Ng hủy Quyết định 3221/QĐ- UBND ngày 11/5/2020 của UBND quận Ninh K, thành phố Cần Thơ và buộc UBND quận Ninh K xem xét giải quyết cho bà mua một nền tái định cư theo quy định.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh tham gia phiên tòa phát biểu ý kiến: Về tố tụng: Thẩm phán và Hội đồng xét xử đã thực hiện đúng các quy định của Luật tố tụng hành chính từ khi thụ lý vụ án cho đến khi xét xử phúc thẩm vụ án theo quy định của Luật tố tụng hành chính. Về nội dung: Người khởi kiện kháng cáo không cung cấp được tài liệu mới chứng minh. Đề nghị Hội đồng xét xử không chấp nhận kháng cáo của người khởi kiện, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Căn cứ các tài liệu có tại hồ sơ vụ án đã được thẩm tra tại phiên tòa, trên cơ sở xem xét đầy đủ, toàn diện ý kiến tranh luận của các bên đương sự, ý kiến của Đại diện Viện kiểm sát:

[1] Về tố tụng:

[1.1] Tại phiên toà phúc thẩm hôm nay người bị kiện đã được triệu tập hợp lệ nhưng vắng mặt, có đơn xin xét xử vắng mặt. Do đó, hội đồng xét xử áp dụng Điều 225 Luật tố tụng hành chính xét xử vắng mặt người bị kiện.

[1.2] Về đối tượng khởi kiện, thẩm quyền và thời hiệu khởi kiện: Cấp sơ thẩm đã xác định đúng theo quy định tại khoản 1 Điều 30, khoản 4 Điều 32, Điều 116 Luật tố tụng hành chính năm 2015.

[2] Xét kháng cáo của bà Ng yêu cầu hủy Quyết định số 3221/QĐ-UBND ngày 11 tháng 5 năm 2020 của Ủy ban nhân dân quận Ninh K về việc phê duyệt chính sách tái định cư:

Xét thấy, phần đất bà Ng sử dụng bị ảnh hưởng dự án có diện tích là 65m2 loại đất CLN, thuộc thửa đất số 4551, tờ bản đồ số 35 có nguồn gốc do nhận chuyển nhượng theo Giấy chứng nhận số CS10071 do Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Cần Thơ cấp ngày 14 tháng 3 năm 2016, được Chi nhánh Văn phòng Đăng ký Đất đai quận Ninh K chỉnh lý biến động vào ngày 27 tháng 4 năm 2018. Trên đất có căn nhà tiền chế trên đất nông nghiệp được xây dựng sau ngày công bố quy hoạch dự án khu tái định cư An Bình vào ngày 30/12/2017. Tại phiên tòa phúc thẩm và trong quá trình giải quyết vụ án bà Ng cũng thừa nhận điều này. Do vậy, căn cứ theo quy định tại khoản 4 Điều 10, Điều 21 Quyết định số 15/2014/QĐ-UBND ngày 13/11/2014 của Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ bà Ng không được bồi thường, hỗ trợ về nhà và không đủ điều kiện xét tái định cư. Ủy ban nhân dân quận Ninh K ban hành Quyết định 3221 là đúng theo quy định.

Do vậy, Hội đồng xét xử phúc thẩm thống nhất quan điểm đại diện Viện kiểm sát cấp cao, bác toàn bộ yêu cầu kháng cáo của người khởi kiện, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

[4] Về án phí phúc thẩm: Do kháng cáo của người khởi kiện không được chấp nhận nên phải chịu tiền án phí.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

I. Căn cứ vào khoản 1 Điều 241 Luật Tố tụng hành chính;

Không chấp nhận kháng cáo của người khởi kiện bà Đinh Thị Ng; giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Căn cứ vào khoản 1 Điều 30, khoản 4 Điều 32, Điều 116, Điều 158, điểm a khoản 2 Điều 193, khoản 1 Điều 348 của Luật tố tụng hành chính năm 2015; Điều 28, Điều 38, Điều 65 Luật xử lý vi phạm hành chính.

Khoản 2 Điều 8 Nghị định 102/2014/NĐ-CP ngày 10/11/2014. Khoản 4 Điều 10, Điều 21 của Quyết định số 15/2014/QĐ-UBND ngày 13/11/2014 của UBND thành phố Cần Thơ về bồi thường hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

Khoản 2 Điều 32 Nghị quyết số 326/2016/NQ-UBTVQH14 ngày 30/12/2016 quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.

Tuyên xử:

1. Chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của bà Đinh Thị Ng.

Hủy Quyết định số 2836/QĐ-KPHQ ngày 26 tháng 5 năm 2018 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Ninh K về việc áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả.

2. Không chấp nhận yêu cầu của bà Đinh Thị Ng về việc hủy Quyết định số 3221/QĐ-UBND ngày 11 tháng 5 năm 2020 của Ủy ban nhân dân quận Ninh K về việc phê duyệt chính sách tái định cư.

II. Về án phí hành chính sơ thẩm: Người bị kiện phải chịu 300.000 đồng. Người khởi kiện được nhận lại 300.000 đồng tiền tạm ứng án phí đã nộp theo biên lai thu số 000057 ngày 06/10/2020 của Cục thi hành án dân sự thành phố Cần Thơ.

III. Về án phí phúc thẩm: Bà Đinh Thị Ng phải chịu 300.000 đồng án phí phúc thẩm nhưng được khấu trừ 300.000 đồng tạm ứng án phí theo biên lai thu tạm ứng án phí số 000316 ngày 09/6/2021 của Cục Thi hành án dân sự thành phố Cần Thơ.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án