Bản án về hành vi cưỡng chế công trình xây dựng số 324/2022/HC-PT

TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI HÀ NỘI

BẢN ÁN 324/2022/HC-PT NGÀY 04/08/2022 VỀ HÀNH VI CƯỠNG CHẾ CÔNG TRÌNH XÂY DỰNG

Ngày 04 tháng 8 năm 2022, tại trụ sở Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội xét xử công khai vụ án hành chính thụ lý số 66/2022/TLPT-HC ngày 19 tháng 03 năm 2022 về việc “Hành vi cưỡng chế công trình xây dựng”, do có kháng cáo của người khởi kiện đối với Bản án hành chính sơ thẩm số 25/2021/HC-ST ngày 22/9/2021 của Tòa án nhân dân tỉnh Tuyên Quang.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 6665/2022/QĐ-PT ngày 22 tháng 7 năm 2022 của Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội, giữa các đương sự sau:

* Người khởi kiện: Ông Nguyễn Hữu H, sinh năm 1951;

Địa chỉ: Số nhà 01, đường Nguyễn D, tổ 7, phường Minh X, thành phố Tuyên Q, tỉnh Tuyên Quang; Vắng mặt có đơn xin xét xử vắng mặt.

- Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của ông Nguyễn Hữu H: Ông Lê Đình C, Luật sư Công ty Luật TNHH Trí T, địa chỉ: Số 172/69 Phú D, phường Phú D, quận Bắc Từ L, thành phố Hà Nội. Có mặt.

* Người bị kiện: Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Tuyên Q, tỉnh Tuyên Quang.

- Người đại diện theo pháp luật: Ông Tô Hoàng L, chức vụ: Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Tuyên Q, tỉnh Tuyên Quang; Vắng mặt.

- Người đại diện theo ủy quyền: Bà Nông Thị T, chức vụ: Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Tuyên Q, tỉnh Tuyên Quang; Vắng mặt có đơn xin xét xử vắng mặt.

* Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:

1. Công an thành phố Tuyên Q, tỉnh Tuyên Quang.

1 - Người đại diện theo pháp luật: Ông Phạm Xuân T1, chức vụ: Trưởng Công an thành phố Tuyên Q, tỉnh Tuyên Quang.

- Người đại diện theo uỷ quyền: Ông Nguyễn Văn H1, chức vụ: Phó Trưởng Công an thành phố Tuyên Q, tỉnh Tuyên Quang; Vắng mặt.

2. Uỷ ban nhân dân phường Minh X, thành phố Tuyên Q.

- Người đại diện theo pháp luật: Ông Nguyễn Văn B, chức vụ: Chủ tịch.

- Người đại diện theo uỷ quyền: Ông Nguyễn Tất T2, chức vụ: Công chức Địa chính, Xây dựng- Đô thị và Môi trường; Vắng mặt.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Tại đơn khởi kiện, bản tự khai và tại phiên tòa ông Nguyễn Hữu H trình bày:

Gia đình ông Nguyễn Hữu H có một thửa đất diện tích 660m2 tại phường Minh X, thành phố Tuyên Q do bố ông là Nguyễn Hữu T3 khai phá từ năm 1947. Năm 1991 ông T3 đã được Uỷ ban nhân dân phường Minh X, tổ trưởng tổ 23, Ban quản lý Hợp tác xã xác nhận về vị trí, tứ cận kích thước. Năm 1995 Nhà nước kiểm kê trưng dụng một phần thửa đất của gia đình ông để thực hiện dự án thi công đường Bình T. Tuy nhiên sau này không thu hồi vào diện tích của gia đình ông. Vì vậy, gia đình ông không được bồi thường, hỗ trợ. Năm 1996, Nhà nước thu hồi của gia đình ông 160 m2 để thực hiện dự án xây dựng trụ sở Ngân hàng BIDV Chi nhánh Tuyên Quang. Vì vậy, diện tích đất của gia đình ông còn là 500 m2, gia đình ông vẫn sử dụng bình thường, khi gia đình ông mở quán bán nước, phía Uỷ ban nhân dân tỉnh Tuyên Quang cho rằng diện tích đất của gia đình ông đã bị thu hồi hết nhưng không đưa ra căn cứ chứng minh gì, không xác định trên thực địa. Ông H khẳng định đất của gia đình ông chưa bị thu hồi hết, đối với phần bị thu hồi cũng chưa được bồi thường, chính vì vậy gia đình ông vẫn sử dụng đất.

Năm 2017, gia đình ông xây dựng công trình tạm (cột thép, mái lợp tôn) để phục vụ việc buôn bán nước giải khát, khi quán đi vào hoạt động thì bị lập biên bản, xử phạt, rồi bị cưỡng chế phá dỡ. Điều vô lý là gia đình ông không hề nhận được bất kỳ quyết định cưỡng chế nào. Ngày 02/10/2020 ông được mời đến Uỷ ban nhân dân phường Minh X để đối thoại, ngày 05/10/2020 ông được mời đến Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q để đối thoại. Tại buổi làm việc ông H đã đồng ý tháo dỡ công trình vi phạm (Chậm nhất đến ngày 08/10/2020 sẽ tháo dỡ), ông đã huy động người tháo dỡ được 95% công trình, nhưng đến ngày 08/10/2020 vẫn chưa thể tháo dỡ hết.

Trong khi gia đình ông đang tự nguyện tháo dỡ, sáng ngày 08/10/2020 Chủ tịch UBND thành phố Tuyên Q đã đưa người đến phá toàn bộ tài sản trên đất của gia đình ông, đối với những tài sản gia đình ông đã tháo dỡ, được sắp xếp gọn gàng cũng bị phá cho hư hại, Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q còn huy động máy xúc, máy ủi đào bới, san ủi vườn mía, chuối, cây dược liệu, rau xanh, hoa màu, cây cảnh của gia đình ông. Hành vi này là trái pháp luật.

Bức xúc nhất Công an thành phố Tuyên Q (những người được cử tham gia) đã đánh người nhà ông, thu giữ 02 chiếc điện thoại di động, đến nay vẫn chưa trả lại cho gia đình ông.

Hành vi cưỡng chế nêu trên là trái pháp luật, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình ông vì các lý do sau:

Thứ nhất, thời hạn cưỡng chế, quyết định xử phạt vi phạm hành chính được ban hành ngày 17/7/2019 nhưng ngày 18/9/2020, sau 14 tháng mới có quyết định cưỡng chế (ông không nhận được quyết định cưỡng chế).

Thứ hai, thủ tục cưỡng chế trái pháp luật, không gửi bất kỳ kế hoạch cưỡng chế hoặc văn bản liên quan đến việc cưỡng chế cho ông.

Thứ ba, ông đã đồng ý tháo dỡ trước ngày 08/10/2020 nhưng chưa đến thời hạn đã phá tài sản gây thiệt hại cho gia đình ông.

Thứ tư, UBND thành phố Tuyên Q đã huy động lực lượng hơn 200 người, gồm Công an, Quân đội, cứu hoả, Cảnh sát giao thông, Cảnh sát 113, Cảnh sát dã chiến, dân quân tự vệ, các y bác sỹ, công nhân điện, công nhân cấp thoát nước, Công an phường Minh X, công an viên các tổ nhân dân phường Minh X, tay cầm dùi cui, toàn bộ cán bộ các ban ngành của UBND phường Minh X, cán bộ các ban ngành của UBND thành phố Tuyên Q, các phóng viên Đài truyền thanh, truyền hình tỉnh Tuyên Quang đến quay, chụp ảnh, viết bài đưa thông tin, truyền hình, gây tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, tinh thần, gây hậu quả nghiêm trọng cho gia đình ông.

Vì vậy ông đề nghị Toà án giải quyết:

- Tuyên hành vi cưỡng chế công trình xây dựng tạm của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q ngày 08/10/2020 là trái pháp luật.

- Yêu cầu bồi thường thiệt hại về chi phí xây dựng cho ông bằng 351.000.000 đồng.

- Yêu cầu bồi thường ti vi, loa kéo và 02 điện thoại là 36.980.000 đồng.

- Yêu cầu bồi thường về hoa màu 100.000.000 đồng.

- Yêu cầu bồi thường tổn thất về sức khoẻ, danh dự và tinh thần số tiền 5 tỷ đồng.

Tổng cộng: 5.488.194.000 đồng (Năm tỷ, bốn trăm tám mươi tám triệu, một trăm chín tư nghìn đồng).

Đại diện theo ủy quyền của người bị kiện – Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q trình bày:

- Về xử phạt vi phạm hành chính: Biên bản vi phạm hành chính số 02 ngày 02/7/2019 do Uỷ ban nhân dân phường Minh X đối với ông Nguyễn Hữu H đã có hành vi vi phạm hành chính xây dựng công trình lán tạm (Công trình khác), không có giấy phép xây dựng do cơ quan có thẩm quyền cấp phép tại tổ 07, phường Minh X, theo nội dung biên bản tại thời điểm lập biên bản, công trình xây dựng đã được đưa vào sử dụng.

Sau khi nghiên cứu, xem xét hồ sơ của phường Minh X chuyển đến. Ngày 04/7/2019, Phòng Quản lý đô thị đề xuất với Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố xem xét ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Ngày 17/7/2019, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 2134/QĐ-UBND đối với ông Nguyễn Hữu H, địa chỉ tổ 07, phường Minh X, thành phố Tuyên Q đối với hành vi thi công xây dựng công trình nhà, quán bán hàng (công trình khác) không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng được quy định tại điểm a, khoản 5, Điều 15, Nghị định số 139/2017/NĐ-CP ngày 27/11/2017 của Chính phủ.

- Về giải quyết khiếu nại Quyết định xử phạt vi phạm hành chính: Yêu cầu của người khiếu nại không nhất trí nộp phạt 15.000.000 đồng và tháo dỡ công trình xây dựng theo nội dung Quyết định số 2134/QĐ-XPVPHC ngày 17/7/2019, đề nghị thu hồi quyết định xử phạt vi phạm hành chính trên.

Kết quả giải quyết khiếu nại: Uỷ ban nhân dân thành phố đã thụ lý và ban hành quyết định giải quyết khiếu nại tại Quyết định số 1409/QĐ- UBND ngày 01/6/2020 đảm bảo đúng quy định.

- Về cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả: Căn cứ vào Quyết định giải quyết khiếu nại số 1409/QĐ- UBND ngày 01/6/2020 Uỷ ban nhân dân thành phố, Uỷ ban nhân dân phường Minh X đã ban hành 04 thông báo (số 37/TB-UBND ngày 16/6/2020; số 42/TB-UBND ngày 23/6/2020; số 44/TB-UBND ngày 30/6/2020; số 46/TB-UBND ngày 05/8/2020); các ngày 28/7/2020 và ngày 06/8/2020, các phòng, ban thành phố, UBND phường Minh X và các tổ chức chính trị xã hội, tổ dân phố 7 tổ chức tuyên truyền, vận động ông Nguyễn Hữu H thực hiện quyết định xử phạt vi phạm hành chính và thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả tự tháo dỡ công trình xây dựng vi phạm trả lại nguyên trạng ban đầu do vi phạm hành chính gây ra. Tuy nhiên ông Nguyễn Hữu H không T3 hiện biện pháp khắc phục hậu quả mà cố tình tiếp tục vi phạm xây dựng, cới nới công trình vi phạm bằng vật liệu cột sắt, vách được bưng bằng tôn, mái lợp tôn...thể hiện sự thách thức pháp luật.

Căn cứ các tài liệu có trong hồ sơ, ngày 18/9/2020 Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q ban hành Quyết định số 2718/QĐ-CCXP về việc cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả đối với công trình xây dựng nhà, quán bán hàng (công trình khác) của ông Nguyễn Hữu H, địa chỉ tổ 7, phường Minh X, thành phố Tuyên Q.

Trước khi thực hiện cưỡng chế công trình xây dựng vi phạm, ngày 02/10/2020 tại hội trường Uỷ ban nhân dân phường Minh X, các cơ quan đoàn thể thành phố đã tổ chức tuyên truyền, vận động ông Nguyễn Hữu H tự giác thực hiện Quyết định số 2134/QĐ-XPVPHC ngày 17/7/2019 của Chủ tịch UBND thành phố và triển khai nội dung Thông báo số 196/TB-UBND ngày 29/9/2020 của UBND thành phố về thời gian tổ chức thi hành quyết định cưỡng chế áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả. Sau khi nghe các tổ chức đoàn thể vận động ông Nguyễn Hữu H nhất trí tự tháo dỡ công trình vi phạm xong trước ngày 08/10/2020.

Ngày 05/10/2020 Uỷ ban nhân dân thành phố đã tổ chức đối thoại trực tiếp với ông Nguyễn Hữu H tại trụ sở của UBND thành phố. Tại buổi đối thoại, các cơ quan đơn vị đã tổ chức tuyên truyền, giải thích, vận động, thuyết phục ông Nguyễn Hữu H thực hiện các nội dung tại Quyết định số 2134/QĐ- XPVPHC ngày 17/7/2019 của Chủ tịch UBND thành phố, ông Nguyễn Hữu H đã nhận thức hành vi xây dựng công trình là trái quy định của pháp luật và cam kết tự tháo dỡ công trình vi phạm xong trước ngày 08/10/2020.

Kiểm tra thực tế ông Nguyễn Hữu H không T3 hiện tự tháo dỡ công trình xây dựng vi phạm như đã cam kết tại buổi đối thoại ngày 05/10/2020 và theo đúng nội dung Thông báo số 196/TB-UBND ngày 29/9/2020. Đến 07 giờ 00 phút ngày 08/10/2020 các thành phần cưỡng chế có mặt tại khu vực có công trình vi phạm, ông Nguyễn Hữu H và người nhà ông H chống đối, lăng mạ, hất chất thải vào các lực lượng chức năng, đến 08 giờ 00 phút ngày 08/10/2020 tổ cưỡng chế công bố Quyết định cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả số 2718/QĐ-CCXP ngày 18/9/2020 tại khu vực có công trình vi phạm dưới sự chứng kiến của ông Nguyễn Hữu H và các thành phần có liên quan.

Sau khi công bố quyết định cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả, ông Nguyễn Hữu H đề nghị tổ cưỡng chế cho phép gia đình tháo dỡ và hỗ trợ lực lượng tháo dỡ, vận chuyển các vật liệu, thiết bị, vật dụng tháo dỡ về điểm tập kết của gia đình, tổ cưỡng chế đã đồng ý và hỗ trợ gia đình lực lượng tháo dỡ, vận chuyển các vật liệu, thiết bị, vật dụng tại địa điểm vi phạm về điểm tập kết của gia đình ông H quản lý. Tổ cưỡng chế không cưỡng chế hoa màu và thu giữ, quản lý bất kỳ vật liệu, thiết bị, vật dụng nào của gia đình ông H. Đến 11 giờ 30 phút cùng ngày công việc tháo dỡ kết thúc được lập thành biên bản dưới sự chứng kiến của các thành phần có liên quan và gia đình ông H. Tuy nhiên gia đình ông H không ký biên bản, đến 12 giờ cùng ngày tổ cưỡng chế đã lập biên bản bàn giao mặt bằng cho Uỷ ban nhân dân phường Minh X quản lý theo đúng quy định.

Toàn bộ quá trình xử phạt vi phạm hành chính, giải quyết khiếu nại, cưỡng chế tháo dỡ công trình vi phạm đã được Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.

* Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:

- Người đại diện theo uỷ quyền của Công an thành phố Tuyên Q trình bày: Thực hiện Kế hoạch số 107/KH-UBND ngày 29/9/2020 của UBND thành phố Tuyên Q về việc thực hiện Quyết định cưỡng chế thi hành quyết định số 2134/QĐ -XPVPHC ngày 17/7/2020 của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q, Công an thành phố Tuyên Q đã xây dựng kế hoạch đảm bảo an ninh trật tự tại khu vực cưỡng chế đối với ông Nguyễn Hữu H, sinh năm 1951, địa chỉ tổ 7, phường Minh X, thành phố Tuyên Q, buộc ông H phải tháo dỡ toàn bộ công trình xây dựng nhà, quán bán hàng (công trình khác) trả lại nguyên trạng ban đầu do vi phạm hành chính gây ra tại tổ 7 (tổ 19 cũ), phường Minh X, thành phố Tuyên Q.

Ngày 08/10/2020, Công an thành phố Tuyên Q đã phân công, chỉ đạo lực lượng cán bộ, chiến sỹ thực hiện biện pháp cách ly, bảo vệ khu vực cưỡng chế (điều khiển, hạn chế, cấm các phương tiện giao thông tại các tuyến đường qua lại khu vực cưỡng chế theo quy định); thiết lập ranh giới bảo vệ bằng trang thiết bị như cọc dây băng, đặt biển báo...; bố trí lực lượng bảo vệ xung quanh khu vực cưỡng chế đảm bảo an toàn tuyệt đối trong mọi tình huống có thể xảy ra.

Trong quá trình bảo vệ cưỡng chế, gia đình ông Nguyễn Hữu H đã có những hành vi chửi bới lăng mạ tổ công tác, hai con của ông H là chị Nguyễn Thị Thu H2, sinh năm 1979 và chị Nguyễn Thị Hải V sinh năm 1982, cùng trú tại tổ 7, phường Minh X, thành phố Tuyên Q nói bị mất điện thoại di động và nói tổ công tác lấy điện thoại di động của mình. Tuy nhiên tổ công tác không phát hiện người lấy điện thoại di động của chị H2 và chị V. Đến ngày 09/10/2020 Công an thành phố Tuyên Q tiếp nhận 02 chiếc điện thoại di động do anh Lương Văn T4, sinh năm 1997, trú tại thôn Quang P, xã Tam Đ, huyện Kỳ S, tỉnh Nghệ An và anh Trần Ngọc V1 sinh năm 2000, trú tại thôn An P, xã Thái L, thành phố Tuyên Q nhặt được tại tổ 7, phường Minh X, thành phố Tuyên Q. Quá trình kiểm tra, xác minh, Công an thành phố Tuyên Q xác định 02 chiếc điện thoại di động này là tài sản của chị H2 và chị V. Công an thành phố Tuyên Q đã mời hai chị H2, V đến trụ sở Công an thành phố Tuyên Q để nhận lại tài sản nhưng chị H2 và chị V không nhận lại số tài sản trên.

Trước yêu cầu khởi kiện của ông Nguyễn Hữu H, Công an thành phố Tuyên Q xác định đã thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ, quy trình, thủ tục trong công tác bảo vệ an ninh trật tự tại khu vực tổ chức cưỡng chế.

- Người đại diện theo ủy quyền của Ủy ban nhân dân phường Minh X trình bày: Ngày 26/7/2017, Uỷ ban nhân dân phường Minh X nhận được đơn của ông Nguyễn Hữu H, địa chỉ tổ dân phố 7, phường Minh X đề nghị về việc gia đình ông bị Nhà nước thu hồi đất và tài sản trên đất để thực hiện xây dựng công trình đường Bình T, nhưng gia đình chưa nhận được tiền bồi thường về đất đai, tài sản. Gia đình đề nghị Nhà nước trả lại đất cho gia đình sử dụng. Sau khi nhận được đơn đề nghị của ông Nguyễn Hữu H, Uỷ ban nhân dân phường Minh X đã tiến hành kiểm tra xác minh thực tế, kết quả như sau: Năm 1995 thực hiện xây dựng công trình đường Bình T tại tổ 19, phường Minh X hộ gia đình ông Nguyễn Hữu T3 (Ông T3 là bố của ông Nguyễn Hữu H, hiện ông T3 đã chết) có diện tích đất đai và tài sản gắn liền trên đất đã bị Nhà nước thu hồi.

Xét thấy nội dung đơn đề nghị của ông Nguyễn Hữu H tổ dân phố 7, phường Minh X vượt quá thẩm quyền giải quyết của Uỷ ban nhân dân phường Minh X. Ngày 23/8/2017, Uỷ ban nhân dân phường đã ban hành văn bản số 309/UBND-ĐCXD đề nghị Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q xem xét giải quyết. Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q đã ban hành văn bản số 1709/UBND- TNMT ngày 26/7/2018 và văn bản số 439/UBND-TNMT ngày 13/3/2019 về việc trả lời nội dung đơn đề nghị của công dân, trong đó có nội dung: “Nhà nước thu hồi đất của ông Nguyễn Hữu T3 (là bố đẻ của ông Nguyễn Hữu H) đã được sử dụng hết để xây dựng đường Bình T và trụ sở làm việc của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Tuyên Quang, nên ông đề nghị Nhà nước trả lại đất cho gia đình ông là không có cơ sở xem xét giải quyết”. Trong thời gian các Phòng ban chuyên môn của Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q đang thu thập hồ sơ, xem xét giải quyết đơn đề nghị thì gia đình ông Nguyễn Hữu H đã tự xây dựng công trình lán tạm để bán hàng giải khát trên phần đất giáp trụ sở làm việc của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Tuyên Quang. Uỷ ban nhân dân phường đã nhiều lần làm việc yêu cầu ông Nguyễn Hữu H thực hiện tháo dỡ công trình lán tạm chưa được cấp có thẩm quyền cho phép, nhưng ông H vẫn chống đối không T3 hiện với lý do: Nhà nước thu hồi nhưng không sử dụng đến và chưa trả tiền bồi thường cho gia đình nên phần đất đó đề nghị Nhà nước trả lại cho gia đình sử dụng.

Ngày 02/7/2019, Uỷ ban nhân dân phường Minh X đã tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính về hành vi xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng đối với ông Nguyễn Hữu H và gửi hồ sơ đề nghị Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q xử lý theo thẩm quyền.

Ngày 17/7/2019, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q đã ban hành Quyết định số 2134/QĐ-XPVPHC xử phạt vi phạm hành chính về hành vi xây dựng công trình nhà tạm, quán bán hàng (công trình khác) không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng đối với ông Nguyễn Hữu H. Căn cứ Quyết định số 2134/QĐ-XPVPHC của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q, Uỷ ban nhân dân phường đã ban hành Thông báo số 46/TB-UBND ngày 05/9/2019; Thông báo số 50/TB-UBND ngày 19/8/2019; Thông báo số 54/TB-UBND ngày 10/9/2019 về việc đôn đốc ông Nguyễn Hữu H thực hiện Quyết định số 2134/QĐ-XPVPHC của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q. Tuy nhiên ông H vẫn chống đối không T3 hiện.

Ngày 26/3/2020, Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Tuyên Quang đã ban hành văn bản số 07/TTra về việc trả lời đơn đề nghị của công dân, trong đó có nội dung: “Việc ông Nguyễn Hữu H đề nghị trả lại diện tích đất Nhà nước đã thu hồi của ông Nguyễn Hữu T3 để làm đường Bình T và xây dựng Ngân hàng Đầu tư nhưng không sử dụng là đúng với quy định của pháp luật (Do đã chấm dứt quyền sử dụng đất) nên không có căn cứ để giải quyết; Việc Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q trả lời đơn đề nghị của ông Nguyễn Hữu H tại các văn bản số 1709/UBND-TNMT ngày 26/7/2018 và văn bản số 439/UBND- TNMT ngày 13/3/2019 là phù hợp với quy định của pháp luật”.

Ngày 28/7/2020, Uỷ ban nhân dân phường đã tiến hành kiểm tra việc thực hiện Quyết định số 2134/QĐ-XPVPHC của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q đối với ông Nguyễn Hữu H. Kết quả kiểm tra cho thấy ông Nguyễn Hữu H vẫn chưa thực hiện theo các nội dung trong Quyết định số 2134/QĐ-XPVPHC của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q.

Ngày 06/8/2020, Uỷ ban nhân dân phường đã phối hợp với Uỷ ban mặt trận tổ quốc, các đoàn thể của phường và của tổ dân phố 7 tổ chức tuyên truyền, vận động, đôn đốc gia đình ông Nguyễn Hữu H thực hiện Quyết định số 2134/QĐ-XPVPHC của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q. Tuy nhiên gia đình ông Nguyễn Hữu H vẫn không thực hiện. Ngày 18/9/2020, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q đã ban hành Quyết định số 2718/QĐ- CCXP cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả. Ngày 29/9/2020, Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q đã ban hành Kế hoạch số 107/KH-UBND về việc thực hiện quyết định cưỡng chế thi hành Quyết định số 2134/QĐ- XPVPHC của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q.

Ngày 08/10/2020, Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q đã tổ chức thực hiện Kế hoạch số 107/KH-UBND về việc thực hiện quyết định cưỡng chế thi hành Quyết định số 2134/QĐ-XPVPHC của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q. Trong quá trình tổ chức thực hiện việc cưỡng chế, Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q và Uỷ ban nhân dân phường chỉ hỗ trợ cùng gia đình ông Nguyễn Hữu H di chuyển các tài sản, vật kiến trúc ra khỏi khu vực cưỡng chế, không làm hư hỏng, không thu giữ bất cứ tài sản, vật kiến trúc, hoa màu của gia đình ông Nguyễn Hữu H. Sau khi thực hiện xong việc cưỡng chế, Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q đã bàn giao khu đất cho Uỷ ban nhân dân phường quản lý theo quy định.

Căn cứ kết quả kiểm tra xác minh, các loại giấy tờ có liên quan đến việc sử dụng đất đai, xây dựng công trình, hồ sơ địa chính và các quy định của pháp luật cho thấy: Ông Nguyễn Hữu H đã tự ý sử dụng đất mà không được cơ quan quản lý Nhà nước về đất đai cho phép, đã xây dựng công trình tạm trên đất do Uỷ ban nhân dân phường đang quản lý, tại khu vực giáp ranh Trụ sở làm việc của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Tuyên Quang, tại tổ 7, phường Minh X, thành phố Tuyên Q (nằm trong thửa đất số 163, tờ bản đồ địa chính số 35). Như vậy, việc Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q đã ban hành Quyết định số 2718/QĐ-CCXP ngày 18/9/2020 về cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả là đúng theo quy định của pháp luật. Trong quá trình tổ chức thực hiện việc cưỡng chế, Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q và Uỷ ban nhân dân phường không làm hư hỏng, không thu giữ bất cứ tài sản, vật kiến trúc, hoa màu của gia đình ông Nguyễn Hữu H. Do vậy, việc ông Nguyễn Hữu H đề nghị bồi thường tổn thất về chi phí xây dựng, ti vi, loa kéo, 02 điện thoại di động, hoa màu là không có cơ sở.

Ngày 10/8/2021, Tòa án đã tiến hành tổ chức phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và tiến hành đối thoại để các đương sự thống nhất với nhau về việc giải quyết vụ án, nhưng người bị kiện có đơn xin vắng mặt, ông H vẫn giữ nguyên đơn khởi kiện và đề nghị Tòa án không tiến hành đối thoại, đại diện Công an thành phố Tuyên Q và Uỷ ban nhân dân phường Minh X đều nhất trí không đối thoại.

Tại Bản án hành chính sơ thẩm số 25/2021/HC-ST ngày 22/9/2021, Tòa án nhân dân tỉnh Tuyên Quang: Căn cứ vào các Điều 29; Điều 30; Điều 32; điểm a khoản 2 Điều 193; điểm a khoản 2 Điều 116; Điều 191; Điều 194 và Điều 206 Luật Tố tụng hành chính;

Căn cứ Điều 87 Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 và Điều 5, Điều 6 và Điều 34 Nghị định số 166/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định về cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính; Điều 29 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015.

Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án.;

xử:

Bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Nguyễn Hữu H và người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của ông Nguyễn Hữu H về việc:

- Tuyên hành vi cưỡng chế công trình xây dựng tạm của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q ngày 08/10/2020 là trái pháp luật.

- Yêu cầu bồi thường thiệt hại về chi phí xây dựng cho ông H là 351.000.000 đ (Ba trăm năm mươi mốt triệu đồng).

- Yêu cầu bồi thường ti vi, loa kéo và 02 điện thoại là 36.980.000 đồng.

- Yêu cầu bồi thường về hoa màu 100.000.000 đồng.

- Yêu cầu bồi thường tổn thất về sức khoẻ, danh dự và tinh thần số tiền 05 tỷ đồng.

Tổng cộng: 5.488.194.000 đồng (Năm tỷ, bốn trăm tám mươi tám triệu, một trăm chín mươi tư nghìn đồng).

Ngoài ra, bản án sơ thẩm còn quyết định về án phí và thông báo quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật.

Ngày 05/10/2021, người khởi kiện là ông Nguyễn Hữu H có đơn kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm của Tòa án nhân dân tỉnh Tuyên Quang.

Tại phiên tòa phúc thẩm, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của ông H vẫn giữ nguyên yêu cầu kháng cáo và cho rằng việc Ủy ban thành phố Tuyên Q ban hành Quyết định 2718, 2134 là đúng pháp luật. Tuy nhiên trong việc thi hành Quyết định cưỡng chế đã thực hiện cưỡng chế công trình xây dựng ngày 8/10/2002 là trái pháp luật, làm thiệt hại đến tài sản của gia đình ông. Nay yêu cầu bồi thường thiệt hại về chi phí xây dựng cho ông H bằng 351.000.000 đồng; Yêu cầu bồi thường ti vi, loa kéo và 02 điện thoại là 36.980.000 đồng; Yêu cầu bồi thường về hoa màu 100.000.000 đồng; Yêu cầu bồi thường tổn thất về sức khoẻ, danh dự và tinh thần số tiền 05 tỷ đồng.

Người đại diện theo ủy quyền của người bị kiện Chủ tịch UBND thành phố Tuyên Q có đơn đề nghị xét xử vắng mặt và giữ nguyên nội dung như bản tự khai.

Người đại diện theo ủy quyền của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan Công an thành phố Tuyên Q, Ủy ban nhân dân phường Minh X có đơn đề nghị xét xử vắng mặt và giữ nguyên ý kiến đã trình bày.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội trình bày quan điểm:

Việc tuân theo pháp luật tố tụng của Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thư ký phiên tòa kể từ khi thụ lý cho đến trước thời điểm Hội đồng xét xử nghị án đã thực hiện đúng các quy định của Luật tố tụng hành chính. Người khởi kiện, người bị kiện, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan đã chấp hành đúng quy định của pháp luật khi tham gia tố tụng.

Về nội dung vụ án: Đơn kháng cáo của ông Nguyễn Hữu H là hợp lệ, đúng thời hạn, thời hiệu theo quy định của Luật Tố tụng hành chính. Qua xem xét các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ, qua quá trình xét hỏi, tranh tụng tại phiên tòa. Đề nghị Hội đồng xét xử căn cứ Điều 241 Luật tố tụng hành chính; Bác kháng cáo của ông Nguyễn Hữu H; giữ nguyên bản án sơ thẩm.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ đã được kiểm tra, xem xét tại phiên tòa, căn cứ vào kết quả tranh tụng tại phiên toà, trên cơ sở xem xét đầy đủ, toàn diện tài liệu, chứng cứ, ý kiến của Kiểm sát viên, Luật sư, các đương sự; Hội đồng xét xử sơ thẩm xét thấy:

[1] Về tố tụng:

[1.1] Đơn kháng cáo của ông Nguyễn Hữu H nộp trong thời hạn và đúng với quy định tại Điều 205, Điều 206 Luật tố tụng hành chính nên hợp lệ, được Hội đồng xét xử xem xét giải quyết.

[1.2] Hội đồng xét xử sơ thẩm xác định đối tượng khởi kiện, thời hiệu khởi kiện, tư cách đương sự, thẩm quyền giải quyết là đúng pháp luật.

[1.3] Về việc vắng mặt của các đương sự: Tại phiên tòa, người bị kiện vắng mặt; đại diện người bị kiện Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Tuyên Q, tỉnh Tuyên Quang; người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan UBND Phường Minh X, thành phố Tuyên Q, tỉnh Tuyên Quang; Công an thành phố Tuyên Q, tỉnh Tuyên Quang có đơn xin xử vắng mặt. Căn cứ Điều 157, 225 Luật tố tụng hành chính, Tòa án xét xử vắng mặt.

[2] Xét nội dung đơn kháng cáo của ông Nguyễn Hữu H, thấy:

2.1. Về thẩm quyền, trình tự, thủ tục việc thực hiện hành vi cưỡng chế tháo dỡ công trình:

Ngày 02/7/2019, Uỷ ban nhân dân phường Minh X, thành phố Tuyên Q đã tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính về hành vi xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng đối với ông Nguyễn Hữu H. Ngày 17/7/2019, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q đã ban hành Quyết định số 2134/QĐ-XPVPHC xử phạt vi phạm hành chính về hành vi xây dựng công trình nhà tạm, quán bán hàng (công trình khác) không có giấy xây dựng đối với ông H; Thông báo số 50/TB-UBND ngày 19/8/2019; Thông báo số 54/TB-UBND ngày 10/9/2019 về việc đôn đốc ông Nguyễn Hữu H thực hiện Quyết định số định số 2134, tuy nhiên ông H vẫn chống đối không thực hiện; Ngày 18/9/2020, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q đã ban hành Quyết định số 2718/QĐ-CCXP về cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả đối với ông H và thông báo thời gian tổ chức thi hành quyết định cưỡng chế áp dụng biện pháp buộc khắc phục hậu quả đối với ông Nguyễn Hữu H; Ngày 23/9/2020 UBND phường Minh X đã thực hiện việc tống đạt Quyết định số 2718/QĐ-CCXP về cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả đối với ông H. Ngày 29/9/2020 Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q đã ban hành Kế hoạch số 107/KH-UBND giao cho Công an thành phố Tuyên Q, Uỷ ban nhân dân phường Minh X phối hợp thực hiện quyết định cưỡng chế thi hành Quyết định số 2134; Biên bản làm việc ngày 01/10/2020 của UBND phường Minh X đã thông báo cho ông H biết thời gian tổ chức thi hành quyết định cưỡng chế áp dụng biện pháp buộc khắc phục hậu quả; Ngày 08/10/2020, Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q đã tổ chức thực hiện Kế hoạch số 107 về việc thực hiện quyết định cưỡng chế thi hành Quyết định số 2134.

Như vậy, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q đã ban hành Quyết định số 2718/QĐ-CCXP về cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả đối với ông H và tổ chức thực hiện Quyết định cưỡng chế thi hành Quyết định số 2134/QĐ-XPVPHC ngày 17/7/2020 của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q là đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục, thời hạn theo quy định tại điểm a, Điều 87 Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 và Điều 5, Điều 6 và Điều 34, khoản 1 Điều 6 Nghị định số 166/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định về cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Điều này được người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người người khởi kiện xác nhận tại phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm.

2.2. Xét tính hợp pháp và có căn cứ về nội dung việc thực hiện Hành vi cưỡng chế tháo dỡ công trình của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q, tỉnh Tuyên Quang, thấy rằng:

Sau khi Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q ban hành Quyết định số 2134/QĐ-XPVPHC ngày 17/7/2019 về xử phạt vi phạm hành chính về hành vi xây dựng công trình nhà tạm, quán bán hàng đối với ông Nguyễn Hữu H, Uỷ ban nhân dân phường Minh X đã ban hành nhiều lần thông báo đôn đốc ông H thực hiện Quyết định số 2134; đồng thời phối hợp với Uỷ ban mặt trận tổ quốc, các đoàn thể của phường và của tổ dân phố tổ chức tuyên truyền vận động, đôn đốc gia đình ông H thực hiện Quyết định số 2134 nhưng ông H vẫn không thực hiện. Ngày 18/9/2020, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q đã ban hành Quyết định số 2718/QĐ-CCXP về cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả đối với ông H. Trước khi thực hiện cưỡng chế công trình xây dựng vi phạm, ngày 02/10/2020 các cơ quan đoàn thể thành phố đã tổ chức tuyên truyền, vận động ông H tự giác thực hiện Quyết định số 2134 và triển khai nội dung Thông báo số 196/TB-UBND ngày 29/9/2020 của UBND thành phố về thời gian tổ chức thi hành quyết định cưỡng chế áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả, ông H nhất trí tự tháo dỡ công trình vi phạm xong trước ngày 08/10/2020. Ngày 05/10/2020 Uỷ ban nhân dân thành phố tiếp tục tổ chức đối thoại trực tiếp với ông H, ông H đã nhận thức hành vi xây dựng công trình là trái quy định của pháp luật và cam kết tự tháo dỡ công trình vi phạm xong trước ngày 08/10/2020. Tuy nhiên, ông Nguyễn Hữu H không thực hiện tự tháo dỡ công trình xây dựng vi phạm như đã cam kết. Ngày 08/10/2020 các thành phần cưỡng chế có mặt tại khu vực có công trình vi phạm, các thành phần tham gia cưỡng chế đã lập biên bản ghi nhận sự tự nguyện thực hiện khắc phục một phần hậu quả do vi phạm hành chính gây ra đối với phần ông H tự nguyện tháo dỡ, phần còn lại tổ cưỡng chế công bố Quyết định cưỡng chế số 2718 dưới sự chứng kiến của ông Nguyễn Hữu H và các thành phần có liên quan và tiến hành tháo dỡ phần công trình xây dựng không phép theo quy định; yêu cầu và hỗ trợ gia đình ông H di chuyển toàn bộ vật liệu tháo dỡ ra khỏi khu vực cưỡng chế, trả lại nguyên trạng ban đầu do vi phạm hành chính gây ra; đồng thời bàn giao mặt bằng cho Uỷ ban nhân dân phường Minh X quản lý.

Như vậy, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q đã ban hành Quyết định số 2718 và tổ chức thực hiện cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả đối với ông H là đúng quy định của pháp luật.

2.3. Đối với các yêu cầu Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Quan bồi thường thiệt hại cho ông Nguyễn Hữu H, thấy:

Đối với yêu cầu của ông H về việc yêu cầu bồi thường 02 chiếc điện thoại di động với tổng số tiền 16.980.000 đồng; Công an thành phố Tuyên Q đã tiếp nhận 02 chiếc điện thoại (01 chiếc nhãn hiệu OPPO F3 màu hồng, 01 chiếc nhãn hiệu OPPO F18 màu hồng) do công dân nhặt được. Công an thành phố đã lập biên bản trả lại 02 chiếc điện thoại di động cho chị H2 và chị V nhưng chị H2 và chị V không nhận lại tài sản. Do đó, việc ông H yêu cầu bồi thường 02 chiếc điện thoại di động với tổng số tiền 16.980.000đ là không có cơ sở chấp nhận.

Về chi phí xây dựng số tiền 351.000.000 đồng; bồi thường ti vi, loa kéo là 20.000.000 đồng; bồi thường về hoa màu 100.000.000 đồng; bồi thường tổn thất về sức khoẻ, danh dự và tinh thần số tiền 5 tỷ đồng. Tại phiên tòa người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của ông H không xuất trình được những tài liệu nào chứng minh các thiệt hại về tài sản nêu trên mặt khác cũng như nhận định tại mục 2.1; 2.2 nêu trên xác định việc thực hiện Quyết định số 2718/QĐ-CCXP ngày 18/9/2020 của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q về cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả và việc tổ chức thực hiện Quyết định cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả của Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Tuyên Q là đúng theo quy định của pháp luật, nên không có căn cứ để chấp nhận yêu cầu kháng cáo của ông H.

Từ các phân tích trên thấy, Quyết định số 2134/QĐ-XPVPHC ngày 17/7/2020 của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q; Quyết định số 2718/QĐ-CCXP ngày 18/9/2020 của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Tuyên Q về cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả và việc tổ chức thực hiện Quyết định cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả của Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Tuyên Q là đúng nội dung, thẩm quyền, trình tự, thủ tục, thời hạn theo quy định của pháp luật. Tòa án cấp sơ thẩm quyết định bác yêu cầu khởi kiện của ông Nguyễn Hữu H là có cơ sở. Do đó, không có căn cứ chấp nhận kháng cáo của ông Nguyễn Hữu H, giữ nguyên các quyết định của Bản án hành chính sơ thẩm.

[3] Về án phí: ông Nguyễn Hữu H sinh năm 1954. Căn cứ Điều 2 Luật người cao tuổi năm 2009 quy định: “Công dân Việt Nam từ 60 tuổi trở lên”, là người cao tuổi. Do đó, theo Điều 12 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH 14 ngày 30/12/2016 của Uỷ ban thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn giảm, thu nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Toà án. ông Nguyễn Hữu H không phải nộp tiền án phí Tòa án.

[4]. Các quyết định khác của Bản án hành chính sơ thẩm không có kháng cáo, không bị kháng nghị có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

Vì các lẽ trên, 

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ khoản 1 Điều 241; khoản 1 Điều 349 Luật tố tụng hành chính; Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án;

1. Bác kháng cáo của người khởi kiện là ông Nguyễn Hữu H và giữ nguyên Bản án hành chính sơ thẩm số 25/2021/HC-ST ngày 22/9/2021, Tòa án nhân dân tỉnh Tuyên Quang.

2. Về án phí hành chính phúc thẩm: ông Nguyễn Hữu H không phải nộp án phí hành chính phúc thẩm.

3. Các quyết định khác của Bản án hành chính sơ thẩm không có kháng cáo, không bị kháng nghị có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

4. Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.