Bản án về khiếu kiện quyết định hỗ trợ tài sản khi thu hồi đất, buộc bồi thường, hỗ trợ theo đúng quy định pháp luật số 756/2019/HC-PT

TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP CAO TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BẢN ÁN 756/2019/HC-PT NGÀY 22/10/2019 VỀ KHIẾU KIỆN QUYẾT ĐỊNH HỖ TRỢ TÀI SẢN KHI THU HỒI ĐẤT, BUỘC BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ THEO ĐÚNG QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT

Ngày 22 tháng 10 năm 2019, tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận, Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh xét xử phúc thẩm công khai vụ án hành chính thụ lý số: 497/2019/TLPT-HC ngày 27 tháng 8 năm 2019 về “Khiếu kiện quyết định hỗ trợ tài sản khi thu hồi đất; buộc bồi thường, hỗ trợ theo đúng quy định pháp luật”.

Do Bản án hành chính sơ thẩm số 05/2019/HC-ST ngày 03/7/2019 của Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận bị kháng cáo.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số: 2332/2019/QĐPT-HC ngày 01 tháng 10 năm 2019, giữa các đương sự:

- Người khởi kiện: Ông Huỳnh Văn T, sinh năm 1972. (có mặt)

Địa chỉ: Khu phố N, thị trấn K, huyện N1, tỉnh Ninh Thuận.

- Nguời bị kiện: Ủy ban nhân dân (UBND) huyện N1, tỉnh Ninh Thuận.

Người đại diện theo ủy quyền: Ông Võ Th - Phó Chủ tịch UBND huyện N1, tỉnh Ninh Thuận. (có văn bản xin xét xử vắng mặt)

Người bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp: Ông Huỳnh Thắng L, sinh năm 1975. (có mặt)

Địa chỉ: phường V, P, Ninh Thuận.

- Người kháng cáo: UBND huyện N1.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Người khởi kiện ông Huỳnh Văn T trình bày:

Năm 2008, ông Huỳnh Văn T mua trại sản xuất tôm giống của ông Bùi Duy Đ có 20 hồ nuôi tôm trên diện tích đất thuê của ông Phạm H là 1000m2. Sau khi mua, ông T tiếp tục thuê thêm đất của ông Phạm H tổng cộng 1500m2. Ông T đuợc Phòng Tài chính Kế hoạch huyện N1 cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hộ số 43D8000891 ngày 04/11/2008. Năm 2009, ông T thành lập Công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH) một thành viên được Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Ninh Thuận cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế, tên gọi: Công ty TNHH giống thủy sản T. Năm 2014, ông T đăng ký đổi tên là Công ty TNHH sản xuất giống thủy sản Hải Đăng Ninh Thuận.

Năm 2014, thực hiện Dự án khu du lịch, khách sạn và giải trí phức hợp K, Trung tâm phát triển quỹ đất huyện N1 tiến hành kiểm kê toàn bộ tài sản của ông Huỳnh Văn T có trên đất thuê của ông Phạm H.

Ngày 24/10/2018, UBND huyện N1 ban hành Quyết định số 605/QĐ-UBND thu hồi đất của hộ ông Phạm H sử dụng tại thị trấn K diện tích 6.020,7m2 đất trồng cây hàng năm khác (BHK), thuộc thửa số 91, tờ bản đồ số 19-2; trong đó có 1500m2 đất ông T thuê của ông H.

Riêng đối với tài sản của ông Huỳnh Văn T xây dựng trên đất, ngày 14/11/2018, UBND huyện N1 ban hành Thông báo số 234/TB-UBND “yêu cầu tháo dỡ, di dời tài sản trên đất bàn giao mặt bằng cho Trung tâm phát triển quỹ đất huyện N1 chậm nhất là vào ngày 30/11/2018”.

Ngày 02/01/2019, UBND huyện ban hành Quyết định số 04/QĐ-UBND hỗ trợ tài sản trên đất cho hộ ông Huỳnh Văn T khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện Dự án khu du lịch, khách sạn và giải trí phức hợp K (hỗ trợ 30% giá trị tài sản còn lại), với tổng số tiền là 724.718.479 đồng.

Ông T xác định ông đủ điều kiện được bồi thường toàn bộ giá trị tài sản trên diện tích đất bị thu hồi theo quy định tại Điều 69, 75, 88, 89 Luật đất đai năm 2013 và không thuộc trường hợp không được bồi thường, hỗ trợ theo Điều 9 Nghị định số 47/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ.

Diện tích đất ông Phạm H nằm trong vùng sản xuất thủy sản. UBND huyện N1 cùng cho các cá nhân khác thuê đất để xây dựng cơ sở sản xuất thủy sản và nhiều hộ không bị cơ quan chức năng xử phạt hành chính từ năm 2002 đến nay. Đất ông H là đất nông nghiệp dùng vào nuôi trồng thủy sản là đúng mục đích sử dụng. Tài sản của ông T xây dựng trên đất thuê của ông H trước khi có quy hoạch và thông báo thu hồi để thực hiện Dự án khu du lịch, khách sạn và giải trí phức hợp K.

Năm 2001, ông H cho các cá nhân thuê đất để nuôi trồng thủy sản thì UBND huyện có Quyết định số 392/QĐ ngày 23/11/2001 xử phạt hành chính đối với ông H với hành vi chuyển mục đích sử dụng đất trái phép và cho thuê đất nông nghiệp để nuôi trồng thủy sản trái quy định.

Theo quy định tại Điểm b khoản 2 Điều 21 Quyết định 64/2016/QĐ-UBND của UBND tỉnh Ninh Thuận quy định: Nhà, công trình khác xây dựng trên đất không đủ điều kiện bồi thường theo quy định điều 4 của quy định này hoặc xây dựng trên đất nông nghiệp nhưng tại thời điểm xây dựng mà chưa có quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được cấp có thẩm quyền công bố hoặc xây dựng phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, không vi phạm hành lang bảo vệ công trình thì được hỗ trợ 80% mức bồi thường quy định tại Điều 20 Quy định này.

Đất của ông H được công nhận quyền sử dụng đất hợp pháp, đủ điều kiện bồi thường, tài sản ông T trên đất đủ điều kiện bồi thường. Một phần hồ nuôi tôm xây dựng trước 01/7/2004, phần tài sản khác xây dựng sau 01/7/2004, nên phải được bồi thường.

Ông Huỳnh Văn T yêu cầu Tòa án giải quyết:

- Hủy Quyết định số 04/QĐ-UBND ngày 02/01/2019 của UBND huyện N1, tỉnh Ninh Thuận về việc hỗ trợ tài sản trên đất cho hộ ông (bà) Huỳnh Văn T khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện Dự án khu du lịch, khách sạn và giải trí phức hợp K, địa điểm: thị trấn K, huyện N1;

- Buộc UBND huyện N1, tỉnh Ninh Thuận bồi thường, hỗ trợ tài sản trên đất cho hộ ông Huỳnh Văn T theo đúng quy định pháp luật.

Người bị kiện UBND huyện N1 trình bày:

Thực hiện chủ trương đầu tư xây dựng khu du lịch, khách sạn và giải trí phức hợp K, địa điểm: thị trấn K, huyện N1. Ngày 22/5/2014, UBND huyện N1 ban hành Thông báo số 139/TB-UBND thu hồi đất tại thị trấn K để bồi thường, giải phóng mặt bằng thực hiện Dự án nêu trên.

Ngày 24/10/2018, UBND huyện N1 ban hành Quyết định số 605/QĐ-UBND thu hồi đất của hộ ông Phạm H để thực hiện dự án với tổng diện tích 6.020,7m2 đất trồng cây hàng năm khác (BHK), thuộc thửa số 91, tờ bản đồ số 19-2 và Quyết định số 610/QĐ-UBND ngày 24/10/2014 bồi thường, hỗ trợ cho hộ ông Phạm H với tổng số tiền 1.534.798.930 đồng.

Tuy nhiên, trên đất của hộ ông Phạm H do ông Bùi Duy Đ và ông Lê Duy Kh thuê và xây dựng công trình, vật kiến trúc phục vụ sản xuất giống thủy sản từ năm 2001 và đã bị cơ quan nhà nước (đoàn kiếm tra 253) lập biên bản vi phạm hành chính ngày 22/10/2001. Sau đó, ông Bùi Duy Đ và ông Lê Duy Kh chuyển nhượng lại tài sản trên đất thuê của ông Phạm H cho ông Huỳnh Văn T và ông T được ông H tiếp tục lập hợp đồng cho thuê đất.

Ngày 06/6/2018 và ngày 30/7/2018, UBND huyện lập Báo cáo số 146/BC-UBND và số 225/BC-UBND xin chủ trương cho áp dụng mức hỗ trợ tài sản trên đất của 04 trường hợp tương tự như hộ bà Đoàn Thị Thu Th (bà Th được hỗ trợ 80% theo Bản án của Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh) khi nhà nước thu hồi đất thực hiện Dự án khu du lịch, khách sạn và giải trí phức hợp K, (trong đó có ông Huỳnh Văn T) với mức hỗ trợ bằng 80% giá trị tài sản còn lại theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 2 Quyết định số 64/2016/QĐ-UBND ngày 26/9/2016 của UBND tỉnh Ninh Thuận quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận.

Ngày 11/10/2018, Văn phòng UBND tỉnh ban hành Thông báo số 331/TB- VPUB truyền đạt kết luận của Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Bình tại cuộc họp xử lý vướng mắc về bồi thường, giải phóng mặt bằng Dự án khu du lịch, khách sạn và giải trí phức hợp K với mức hỗ trợ bằng 30% giá trị tài sản còn lại đối với 04 trại sản xuất tôm giống theo điểm c khoản 2 Điều 21 Quyết định số 64/2016/QĐ-UBND ngày 26/9/2016 của UBND tỉnh.

Do tài sản của ông Huỳnh Văn T tạo lập trái pháp luật theo quy định tại Điều 92 Luật Đất đai năm 2013 thì không được bồi thường về tài sản khi Nhà nước thu hồi đất. Tuy nhiên, để dự án đưa vào triển khai thực hiện kịp tiến độ, ngày 09/1 1/2018, Văn phòng UBND tỉnh ban hành Công văn số 4282/VPUB-TCDNC về việc hỗ trợ cho 04 hộ tại Dự án khu du lịch, khách sạn và giải trí phức hợp K với nội dung: Nếu các hộ tự nguyện tháo dỡ, di dời sẽ được xem xét hỗ trợ tối đa 30% giá trị thiệt hại về công trình trên đất. Căn cứ chủ trương của UBND tỉnh, ngày 02/01/2019, UBND huyện ban hành Quyết định số 02/QĐ-UBND phê duyệt phương án hỗ trợ của 04 hộ gia đình, cá nhân khi nhà nước thu hồi thực hiện dự án. Cùng ngày 02/01/2019, UBND huyện ban hành Quyết định số 04/QĐ- UBND hỗ trợ tài sản trên đất cho hộ ông Huỳnh Văn T khi nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án (hỗ trợ 30% giá trị tài sản còn lại), với tổng số tiền là 724.718.479 đồng.

Với các cơ sở nêu trên, việc ông Huỳnh Văn T yêu cầu hủy Quyết định số 04/QĐ-UBND ngày 02/01/2019 của UBND huyện N1; buộc UBND huyện N1 bồi thường tài sản trên đất cho hộ ông T là không có cơ sở để xem xét giải quyết và trái với chủ trương của UBND tỉnh Ninh Thuận.

Tại Bản án hành chính sơ thẩm số 05/2019/HC-ST ngày 03/7/2019, Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận QUYẾT ĐỊNH

Chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Huỳnh Văn T:

- Hủy Quyết định số 04/QĐ-UBND ngày 02/01/2019 của Ủy ban nhân dân huyện N1, tỉnh Ninh Thuận về việc hỗ trợ tài sản trên đất cho hộ ông (bà) Huỳnh Văn T khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án khu du lịch, khách sạn và giải trí phức hợp K, địa điểm: thị trấn K, huyện N1;

- Buộc Ủy ban nhân dân huyện N1, tỉnh Ninh Thuận bồi thường, hỗ trợ tài sản trên đất cho hộ ông Huỳnh Văn T theo đúng quy định pháp luật.

Ngoài ra, Tòa án cấp sơ thẩm còn quyết định về án phí và quyền kháng cáo của đương sự.

Ngày 29/7/2019, UBND huyện N1 có đơn kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm.

 Tại phiên tòa phúc thẩm, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của UBND huyện N1 trình bày vẫn giữ yêu cầu kháng cáo, đề nghị Hội đồng xét xử sửa bản án sơ thẩm theo hướng không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Huỳnh Văn Tuấn.

Người khởi kiện ông Huỳnh Văn T đề nghị Hội đồng xét xử không chấp nhận kháng cáo của UBND huyện N1, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh phát biểu quan điểm về việc giải quyết vụ án:

- Về tố tụng: Hội đồng xét xử phúc thẩm đã thực hiện đúng các quy định của Luật tố tụng hành chính.

- Về nội dung: Đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm không chấp nhận kháng cáo của người bị kiện, giữ nguyên bản án hành chính sơ thẩm của Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ đã được xem xét thẩm tra, kết quả hỏi, tranh tụng tại phiên tòa, trên cơ sở xem xét đầy đủ, toàn diện các chứng cứ, ý kiến của các đương sự, ý kiến của Kiểm sát viên. Hội đồng xét xử phúc thẩm nhận định như sau:

[1]Về tố tụng, Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận thụ lý giải quyết khởi kiện của ông Huỳnh Văn T theo thủ tục sơ thẩm là đúng thẩm quyền và trong thời hiệu khởi kiện. UBND huyện N1 nộp đơn kháng cáo trong hạn luật định. Tại phiên tòa phúc thẩm, người bị kiện UBND huyện N1 vắng mặt và có đơn xin xét xử vắng mặt. Căn cứ Điều 225 Luật tố tụng hành chính, Hội đồng xét xử vẫn tiến hành xét xử theo quy định pháp luật.

[2] Về nội dung kháng cáo, UBND huyện N1 kháng cáo đề nghị Tòa án cấp phúc thẩm xử không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Huỳnh Văn T về việc đề nghị hủy Quyết định số 04/QĐ-UBND ngày 02/01/2019 của UBND huyện N1 về việc hỗ trợ tài sản trên đất cho hộ ông (bà) Huỳnh Văn T khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án khu du lịch, khách sạn và giải trí phức hợp K, địa điểm: thị trấn K, huyện N1, tỉnh Ninh Thuận, và yêu cầu khởi kiện của ông Huỳnh Văn T buộc UBND huyện N1 bồi thường, hỗ trợ tài sản trên đất cho ông Huỳnh Văn T đúng quy định pháp luật.

[3]Về quá trình ban hành Quyết định số04/QĐ-UBND ngày 02/01/2019 của UBND huyện N1: Ngày 24/10/2018, UBND huyện N1 ban hành Quyết định số 605/QĐ-UBND thu hồi đất của hộ ông Phạm H sử dụng tại thị trấn K để thực hiện Dự án khu du lịch, khách sạn và giải trí phức hợp K. Diện tích đất của ông Phạm H bị thu hồi đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Ông Phạm H đã được giải quyết bồi thường giá trị quyền sử dụng diện tích đất bị thu hồi. Trên diện tích đất của hộ ông Phạm H bị thu hồi, ông Huỳnh Văn T đã thuê để xây dựng công trình, vật kiến trúc phục vụ sản xuất giống thủy sản từ năm 2001. Ngày 14/11/2018, UBND huyện N1 ban hành Thông báo số 234/TB-UBND về việc tự nguyện tháo dỡ, di dời tài sản trên đất và bàn giao mặt bằng của hộ ông Huỳnh Văn T. Ngày 02/01/2019, UBND huyện N1 ban hành Quyết định số 03/QĐ- UBND về việc hỗ trợ tài sản trên đất cho hộ ông (bà) Huỳnh Văn T. Đối chiếu với quy định tại điểm a khoản 2 Điều 66 và điểm a khoản 3 Điều 69 Luật đất đai năm 2013 thì UBND huyện N1 ban hành Quyết định số 04/QĐ-UBND nêu trên là đúng thẩm quyền nhưng vi phạm thời hạn ban hành quyết định, đáng ra Quyết định số 04/QĐ-UBND phải ban hành cùng ngày với Quyết định số 605/QĐ-UBND.

Quyết định số 04/QĐ-UBND ngày 02/01/2019 của UBND huyện N1 có nội dung: Hỗ trợ tài sản trên đất cho hộ ông (bà) Huỳnh Văn T thuê đất ông Phạm H để làm trại sản xuất tôm giống khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện Dự án khu du lịch, khách sạn và giải trí phức hợp K với tổng số tiền là 724.718.479 đồng. UBND huyện N1 cho rằng ông Huỳnh Văn T xây dựng công trình trên đất bị UBND huyện lập biên bản vi phạm hành chính và bị xử phạt bằng Quyết định số 395/QĐ ngày 23/11/2001; công trình xây dựng trên đất nông nghiệp vi phạm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nên chỉ được hỗ trợ với mức hỗ trợ bằng 30% giá trị tài sản còn lại.

Tuy nhiên, trại tôm giống của ông Huỳnh Văn T được ông Bùi Duy Đ xây dựng từ năm 2001, trước thời điểm ngày 01/7/2004, khi đó chưa có quy hoạch mở rộng Trung tâm y tế huyện N1; thời điểm này UBND huyện N1 cũng chưa công bố kế hoạch sử dụng đất. Diện tích đất sử dụng để xây dựng trạm tôm giống thuộc quyền sử dụng hợp pháp của ông Phạm H, ông H đã được bồi thường 100% giá trị quyền sử dụng đất khi diện tích đất này bị thu hồi.

Quá trình kinh doanh, ông Bùi Duy Đ, hộ ông Huỳnh Văn T xây dựng nhà, vật kiến trúc trên đất đã được công nhận quyền sử dụng đất hợp pháp để nuôi trồng thủy sản, đã đăng ký kinh doanh, thực hiện nghĩa vụ thuế đối với nhà nước đầy đủ. Căn cứ điểm b khoản 2 Điều 21 Quyết định số 64/2016/QĐ-UBND ngày 26/9/2016 của UBND tỉnh Ninh Thuận hộ ông Huỳnh Văn T phải được hỗ trợ 80% mức bồi thường theo quy định.

Tuy nhiên, nội dung Quyết định số 04/QĐ-UBND nêu trên chỉ hỗ trợ tài sản trên đất đối với hộ ông Huỳnh Văn T với mức hỗ trợ chi phí tháo dỡ, di dời 30% giá trị tài sản thiệt hại là áp dụng không đúng quy định pháp luật, không bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho người sử dụng đất.

Ngoài ra, tại khu vực thực hiện Dự án khu du lịch, khách sạn và giải trí phức hợp K có những hộ gia đình, cá nhân xây dựng trại sản xuất tôm giống tương tự trường hợp hộ ông Huỳnh Văn T đã được UBND huyện N1 hỗ trợ từ 80% đến 100% giá trị tài sản còn lại. Cụ thể Quyết định số 228/QĐ-UBND ngày 08/3/2018 đối với hộ ông Đoàn Văn Tùng; Quyết định số 609/QĐ-UBND ngày 24/10/2018 đối với hộ ông Trần Chánh Thi.

[4] Trên cơ sở đó, Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận xử chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Huỳnh Văn T là có căn cứ, đúng pháp luật. Do vậy, không có căn cứ chấp nhận kháng cáo của UBND huyện N1.

[5] Do kháng cáo không được chấp nhận nên UBND huyện N1 phải chịu án phí hành chính phúc thẩm.

Vì các lẽ trên,

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ vào khoản 1 Điều 241, Điều 242 Luật tố tụng hành chính; Điều 32, Điều 33, Điều 34 của Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, giữ quản lý và sử dụng án phí, lệ phí Tòa án;

Không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của UBND huyện N1. Giữ nguyên Bản án hành chính sơ thẩm số 04/2016/HCST ngày 03/7/2019 của Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Thuận.

Tuyên xử:

Chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Huỳnh Văn T:

- Hủy Quyết định số 04/QĐ-UBND ngày 02/01/2019 của Ủy ban nhân dân huyện N1, tỉnh Ninh Thuận về việc hỗ trợ tài sản trên đất cho hộ ông (bà) Huỳnh Văn T khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án khu du lịch, khách sạn và giải trí phức hợp K, địa điểm: thị trấn K, huyện N1;

- Buộc Ủy ban nhân dân huyện N1, tỉnh Ninh Thuận bồi thường, hỗ trợ tài sản trên đất cho hộ ông Huỳnh Văn T theo đúng quy định pháp luật.

2. Về án phí:

Ông Huỳnh Văn T không phải chịu án phí hành chính sơ thẩm, được hoàn lại 300.000 đồng đã nộp theo Biên lai số 0017291 ngày 26/11/2018 của Cục Thi hành án dân sự tỉnh Ninh Thuận.

UBND huyện N1 phải chịu 300.000 đồng án phí hành chính sơ thẩm, và 300.000 đồng án phí hành chính phúc thẩm, trong đó án phí hành chính phúc thẩm được khấu trừ 300.000 đồng tạm ứng án đã nộp theo Biên lai số 0018885 ngày 06/8/2019 của Cục Thi hành án dân sự tỉnh Ninh Thuận.

3. Bản án hành chính phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.