Bản án 288/2018/HSST ngày 15/11/2018 về tội vi phạm quy định bảo vệ động vật nguy cấp quý hiếm

TÒA ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ THANH HÓA, TỈNH THANH HÓA

BẢN ÁN 288/2018/HSST NGÀY 15/11/2018 VỀ TỘI VI PHẠM QUY ĐỊNH BẢO VỆ ĐỘNG VẬT NGUY CẤP QUÝ HIẾM

Ngày 15 tháng 11 năm 2018, tại trụ sở Toà án nhân dân thành phố Thanh Hoá xét xử sơ thẩm công khai vụ án hình sự sơ thẩm thụ lý số 376/2018/TLST-HS ngày 25 tháng 10 năm 2018, theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số:296/2018/QĐXXST-HS ngày 04 tháng 11 năm 2018 đối với bị cáo:

Trần Đăng C, Sinh năm 1984 tại Nghệ An, Nơi ĐKHKTT và chỗ ở: xã D, huyện D, tỉnh Nghệ An; nghề nghiệp: Phụ xe; trình độ văn hoá: Lớp 12/12; dân tộc: kinh; giới tính: Nam; tôn giáo: không; quốc tịch: Việt Nam; con ông Trần Đăng Đ và bà Cao Thị P; có vợ Vương Thị Trà G và có 02 con, lớn sinh năm 2016, nhỏ sinh năm 2017; Tiền án: không; tiền sự: không. Bị caó bị tạm giữ từ ngày 20/7/2018, tạm giam ngày 29/7/2018, đến ngày 12/9/2018 thay thế biện pháp ngăn chặn. Bị cáo có mặt tại phiên tòa.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Hồi 1h30’ ngày 20/7/2018, tại đoạn đường tránh phía Nam (thuộc địa phận thành phố T), tổ công tác Đội Chống buôn lậu- Phòng PC46 Công an tỉnh Thanh Hóa phối hợp cùng Đội Kiểm lâm cơ động và PCCC rừng số 1- Chi cục Kiểm lâm Thanh Hóa, tiến hành dừng xe ô tô khách BKS 37B- 019.95 lưu thông hướng Nam- Bắc. Tổ công tác yêu cầu lái xe Tạ Quang D cùng phụ xe Trần Đăng C điều khiển xe ô tô về trụ sở Đội Kiểm lâm cơ động và PCCC rừng số 1 (ở số 305A, đường Bà Triệu, phường Hàm Rồng, thành phố Thanh Hóa) để thực hiện khám phương tiện vận tải, đồ vật theo thủ tục hành chính theo Quyết định số 110, ngày 19/7/2018 của Đội Kiểm lâm cơ động và PCCC rừng số 1.

Tiến hành kiểm tra khoang chứa hành lý xe ô tô khách BKS 37B- 019.95, phát hiện 01 giỏ nhựa hình chữ nhật màu trắng, nắp màu đỏ (kích thước 50cm x 37cm x 25cm), bên trong giỏ nhựa có 01 túi lưới màu xanh, bên trong chứa 02 cáthể động vật hoang dã nghi là Voọc Chà Vá chân đỏ, trọng lượng 07kg, không có giấy tờ kèm theo.

Tổ công tác đã tiến hành lập biên bản bắt người phạm tội quả tang đối với phụ xe Trần Đăng C (sinh năm 1984, ở xã D, huyện D, tỉnh Nghệ An) có hành vi vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm. Tang vật thu giữ gồm:

- 02 cá thể động vật hoang dã (nghi là Voọc Chà Vá chân đỏ), trọng lượng 07kg;

- 01 giỏ nhựa hình chữ nhật màu trắng, nắp màu đỏ (kích thước 50cm x 37cm x 25cm);

- 01 túi lưới màu xanh (dạng mắt to);

- 01 điện thoại Nokia 105 màu đen đã qua sử dụng, số Imei: 357341081470350;

- 01 điện thoại nhãn hiệu Iphone màu vàng, đã qua sử dụng, số Imei: 354411064482830. (BL số: 02- 03; 11).

Ngày 24/7/2018, Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật thuộc Viện Hàn lâm khoa học và Công nghệ Việt Nam có Kết luận giám định động vật số 582/STTNSV, kết luận: “02 cá thể động vật còn sống là loài Voọc chà vá chân đỏ (Voọc chà vá chân nâu), có tên khoa học Pygathrix nemaeus, thuộc Phụ lục I (Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ) của Nghị định 160 ngày 12/11/2013 của Chính phủ.”. (BL số 15).

Trần Đăng C khai nhận: Hồi 17h ngày 19/7/2018 xe ô tô khách BKS 37B- 019.95 do Tạ Quang D điều khiển, Trần Đăng C- là nhân viên hợp đồng của nhà xe thuộc Công TNHH K được giao nhiệm vụ làm phụ xe, nhận và trả hàng hóa, đón khách từ bến xe khách Đ, tỉnh Quảng Bình đi TP M, tỉnh Quảng Ninh. Xe ô tô chạy đến đường tránh TP H thì dừng xe, Trần Đăng C cùng hành khách xuống nghỉ ngơi.

Khi lên xe Trần Đăng C thấy điện thoại Iphone số 0917.254.888 của mình có 03 cuộc gọi nhỡ từ số máy 0975.076.779. Trần Đăng C gọi lại và hỏi: “Ai gọi nhà xe K đó”. Người đàn ông trả lời: “Chú Đ đây, xe hôm nay có chạy không”. Trần Đăng C trả lời: “Có”. Khoảng 22h cùng ngày, người đàn ông tên Đ lại gọi điện hỏi: “Xe chạy đến đâu rồi cháu”. Trần Đăng C trả lời: “Xe chạy đến Q rồi”. Người đàn ông tên Đ nói: “Chú hỏi để có khách gửi hàng đi M” rồi tắt máy. Khoảng 10 phút sau, Trần Đăng C gọi lại hỏi: “Chú gửi hàng ở đâu”. Người đàn ông tên Đ nói: “Gửi ở Q”. Trần Đăng C nói: “Khoảng 23h xe chạy ra đến nơi, khi nào gần đến cháu gọi cho”. Người đàn ông tên Đ không nói gửi hàng gì, Trần Đăng C cũng không hỏi gửi hàng gì.

Khoảng 23h ngày 19/7/2018, khi xe ô tô chạy đến cổng chào xã Q, Trần Đăng C thấy người đàn ông đứng cạnh xe máy ven đường vẫy xe ô tô. Lúc này Trần Đăng C mới nhớ có người đàn ông tên Đ điện gửi hàng. Trần Đăng C bảo lái xe Tạ Quang D dừng xe. Lúc này xe ô tô chạy qua, người đàn ông đi xe máy chạy theo, Trần Đăng C xuống xe mở khoang chứa hàng bên hông xe ô tô BKS 37B- 019.95 cho người đàn ông khoảng 50 tuổi, dáng cao, to, tóc hơi bạc bỏ hàng vào.

Qua ánh đèn đường và đèn xe ô tô, Trần Đăng C nhìn thấy người đàn ông bỏ hàng vào gồm 01 giỏ nhựa màu trắng, nắp đỏ có nhiều lỗ hổng, bên trong là túi lưới màu xanh đựng 02 cá thể động vật hoang dã giống con khỉ (sau này qua giám định kết luận là 02 cá thể Voọc Chà Vá chân đỏ). Trần Đăng C hỏi: “Hàng gì đây”. Người đàn ông nói: “Gửi 02 con khỉ cho người nhà nuôi”. Trần Đăng C hỏi: “Giá cước thế nào”. Người đàn ông trả lời: “400.000đ/02 con, ra đến TP M có người điện đến nhận hàng và trả cước”. Sau khi nhận hàng, Trần Đăng C lên xe không nói cho Tạ Quang D biết đã nhận vận chuyển hàng gì. Khoảng 01h30 ngày 20/7/2018 xe ô tô chạy đến đoạn đường tránh phía Nam (thuộc địa phận TP T), thì bị tổ công tác kiểm tra, bắt giữ. 

Trần Xuân Đ khai nhận: Trước đây có nhiều lần đi xe khách của Công ty TNHH K, chạy tuyến Nghệ An- M nên xin số điện thoại để tiện liên lạc và được phụ xe cho số điện thoại 0917.254.888. Do không biết tên phụ xe nên Trần Xuân Đ lưu số máy trên trong danh bạ điện thoại của mình lấy tên “XE T".

Gia đình Trần Xuân Đ kinh doanh xăng dầu và có cây xăng ở xã Q, Q, Nghệ An. Khoảng 20h, ngày 19/7/2018, có người đàn ông cao, to nói giọng Nghệ An (mới gặp lần đầu) đi xe máy (không nhớ loại xe và biển kiểm soát) đến mua xăng. Sau đó người đàn ông mua xăng hỏi Trần Xuân Đ: “Anh có biết ở đây có nhà xe nào chạy tuyến Nghệ An- M không”. Trần Xuân Đ bảo: “Hỏi làm gì”. Người đàn ông nói: “Tôi hỏi để gửi hàng đi M”. Trần Xuân Đ bảo người đàn ông mua xăng có xe của nhà xe K chạy M và cho số máy để người này liên lạc.

Khoảng 22h30’ cùng ngày, người đàn ông mua xăng lại đi xe máy đến cây xăng đèo theo thùng hàng, dừng xe ngoài lề đường đi bộ vào nói, số điện thoại nhà xe K điện không liên lạc được nên nhờ Đ điện hỏi lại xem xe chạy đến đâu rồi. Trần Xuân Đ lại điện cho số máy nhà xe K hỏi xe chạy đến đâu rồi, người này cho biết xe chạy đến Quán Hành rồi. Trần Xuân Đ nói có khách gửi hàng đi M. Khoảng10 phút sau điện thoại nhà xe K gọi lại hỏi gửi hàng ở đâu, Trần Xuân Đ nói gửi ở Quỳnh Hậu. Người này nói khoảng 23h xe chạy ra đến nơi sẽ gọi lại. Sau đó Người đàn ông mua xăng đi xe máy ra hướng xã Quỳnh Hậu và có gửi được hàng không, gửi hàng gì Trần Xuân Đ không biết.

Do Trần Đăng C nghi ngờ người đàn ông có số điện thoại 0975.076.779, giớithiệu tên là Đ và người đàn ông đã trực tiếp gửi giỏ hàng chứa 02 cá thể động vật hoang dã đêm 19/7/2018 là một người. Vì vậy, ngày 28/9/2018 Cơ quan CSĐTCông an tỉnh Thanh Hóa đã tiến hành cho Trần Đăng C nhận dạng qua ảnh (trong đó có ảnh của Trần Xuân Đ). Kết quả nhận dạng, Trần Đăng C không xác định được ai là người đàn ông đã trực tiếp gửi giỏ hàng chứa 02 cá thể động vật hoang dã đêm 19/7/2018, do đó Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thanh Hóa không có căn cứ để xử lý đối với Trần Xuân Đ.

Do không xác định được tên, tuổi, địa chỉ cụ thể của người đàn ông mua xăng được Trần Xuân Đ cho số điện thoại “XE T” để gửi giỏ hàng chứa 02 cá thể động vật hoang dã đêm 19/7/2018, do đó Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thanh Hóa không có căn cứ để xử lý.

Đối với lái xe ô tô Tạ Quang D và chủ xe Nguyễn Trung T không biết việc Trần Đăng C nhận vận chuyển 02 cá thể Voọc Chà vá chân đỏ, do đó Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thanh Hóa không có căn cứ để xử lý Tạ Quang D và Nguyễn Trung T.

Đối với xe ô tô khách BKS 37B- 019.95, do Trần Đăng C tự ý nhận vận chuyển 02 cá thể Voọc Chà vá chân đỏ không báo cáo, chủ xe không biết nên ngày20/7/2018, tổ công tác giao xe cho lái xe cùng chủ xe tiếp tục vận chuyển hành khách đi TP M theo lịch trình.

Đối với 02 cá thể Voọc Chà vá chân đỏ, ngày 20/7/2018 Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thanh Hóa đã bàn giao cho Trung tâm Nghiên cứu và Bảo tồn động vật hoang dã Vườn Quốc gia Cúc Phương để quản lý, chăm sóc theo quy định. (BL số: 10).

Tại bản cáo trạng số 02/CT –VKS- P3 ngày 23/10/2018 của Viện kiểm sátnhân dân tỉnh Thanh Hoá truy tố bị cáo Trần Đăng C về tội: “ Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp quý hiếm” theo qui định tại điểm a khoản 1 Điều 244BLHS

Trong phần luận tội đại diện Viện kiểm sát nhân dân thành phố Thanh Hóa vẫn giữ nguyên quyết định truy tố bị cáo như bản cáo trạng và đề nghị Hội đồng xét xử căn cứ: Điểm a khoản 1 Điều 244; điểm s khoản 1,2 Điều 51; khoản 1,2 Điều 65 BLHS năm 2015 sửa đổi năm 2017 đề nghị mức hình phạt đối với bị cáo từ 24 thángđến 30 tháng tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách từ 48 tháng đến 60 tháng.

Về vật chứng, Viện Kiểm sát đề nghị áp dụng khoản 1, điểm a,c khoản 2Điều 106 BLTTHS . Trả lại cho bị cáo 01 Điện thoại di động NOKIA màu đen ( đã qua sử dụng). Tịch thu sung quỹ nhà nước 01 điện thoại Iphone của bị cáo. Tịch thu tiêu hủy01 giỏ nhựa hình chữ nhật màu trắng, nắp màu đỏ (kích thước 50cm x37cm x 25cm), và 01 túi lưới màu xanh (dạng mắt to).

- Giao 02 cá thể Voọc Chà vá chân đỏ cho Trung tâm Nghiên cứu và Bảo tồn động vật hoang dã Vườn Quốc gia Cúc Phương để quản lý, chăm sóc theo quy định. Buộc bị cáo phải chịu án phí HSST theo quy định pháp luật.

Bị cáo khai nhận hành vi phạm tội và không có ý kiến tranh luận, lời nói sau cùng bị cáo đề nghị HĐXX xem xét giảm nhẹ hình phạt.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1]. Về hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan điều tra, Điều tra viên, Kiểm sát viên, Viện kiểm sát nhân dân : Trong quá trình điều tra, truy tố đã thực hiện đúng về thẩm quyền, trình tự, thủ tục quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Quá trình điều tra và tại phiên tòa, các bị cáo không có ý kiến hoặc khiếu nại về hành vi, quyết định của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng. Do đó, các hành vi, quyết định tố tụng của Cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng đã thực hiện đều hợp pháp

[2]. Tại phiên tòa bị cáo thừa nhận: Bị cáo là phụ xe ô tô khách BKS 37B- 019.95, do lái xe Tạ Quang D điều khiển. Ngày 20/7/2018, bị cáo đã nhận vận chuyển thuê (không có giấy phép) cho một người đàn ông (không biết tên và địa chỉ) 02 cá thể Voọc Chà vá chân đỏ (còn sống) từ Q, Q, Nghệ An ra M, Quảng Ninh, giá vận chuyển là 400.000 đồng, khi giao hàng mới nhận tiền. Khi đi đến đoạn đường tránh phía Nam (thuộc địa phận thành phố T) thì bị tổ công tác Đội Chống buôn lậu- Phòng PC46 Công an tỉnh Thanh Hóa phối hợp cùng Đội Kiểm lâm cơ động và PCCC rừng số 1- Chi cục Kiểm lâm Thanh Hóa, tiến hành dừng xe và kiểm tra khoang chứa hành lý xe ô tô khách BKS 37B- 019.95, phát hiện thu giữ 02 cá thể động vật hoang dã là Voọc Chà vá chân đỏ, khối lượng 07kg.

[3]. Lời khai nhận của bị cáo tại phiên toà phù hợp với biên bản bắt người phạm tội quả tang và các tài liệu, chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án. Hội đồng xét xử có đủ cơ sở kết luận: Hành vi nêu trên của bị cáo có đủ dấu hiệu cấu thành tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp quý hiếm ”, tội danh và khung hình phạt được qui định tại điểm a khoản 1 Điều 244 của BLHS năm 2015 sửa đổi năm 2017.

[4]. Hành vi phạm tội của bị cáo trực tiếp xâm phạm đến chế độ quản lý, bảo vệ môi trường, chế độ bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm; làm ảnh hưởng đến sự phát triển sinh thái của môi trường.

[5] . Với tính chất, mức độ hành vi phạm tội của bị cáo, lẽ ra phải cách ly bị cáo ra khỏi cộng đồng xã hội một thời gian nhưng xét bị cáo chưa có tiền án tiền sự , trước khi phạm tội và sau khi phạm tội bị cáo luôn chấp hành tốt các đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước ( điều này đã được chính quyền địa phương nơi cư trú của bị cáo xác nhận), bị cáo có nơi cư trú rõ ràng. Trong quá trình điều tra, xét xử bị cáo đã thành khẩn khai báo, bị cáo có bố, mẹ là người có công với cách mạng, mẹ bị cáo là thương binh, bố bị cáo được nhà nước tặng thưởng huân chương kháng chiến hạng nhì, nên khi xem xét hình phạt đối với bị cáo cũng cần áp dụng điểm s khoản 1,2 Điều 51 của BLHS 2015 để giảm nhẹ một phần hình phạt cho bị cáo và áp dụng khoản 1,2,5 Điều 65 BLHS cho bị cáo được cải tạo tại địa phương dưới sự giám sát của chính quyền địa phương nơi bị cáo cư trú cũng đủ điều kiện để bị cáo cải tạo trở thành công dân có ích cho xã hội.

[6]. Đối với vật chứng:

- 01 giỏ nhựa hình chữ nhật màu trắng, nắp màu đỏ (kích thước 50cm x 37cm x 25cm), và 01 túi lưới màu xanh (dạng mắt to) là những vật dùng vào việc phạm tội hiện không có giá trị nên tịch thu tiêu hủy;

- 01 điện thoại Nokia 105 màu đen đã qua sử dụng, số Imei: 357341081470350;bị cáo không dùng vào việc phạm tội nên trart lại cho bị cáo.

- 01 điện thoại nhãn hiệu Iphone màu vàng, đã qua sử dụng, số Imei: 354411064482830 bị cáo dùng vào việc phạm tội nên tịch thu sung quỹ nhà nước.

Đối với 02 cá thể Voọc Chà vá chân đỏ, cần giao cho Trung tâm Nghiên cứu và Bảo tồn động vật hoang dã Vườn Quốc gia Cúc Phương để quản lý, chăm sóc theo quy định.

[7]. Bị cáo phải chịu án phí HSST theo quy định tại khoản 2 Điều 136 BLTTHS và điểm a khoản 1 Điều 23 Nghị quyết 326/2016 ngày 30 tháng 12 năm 2016 của Ủy ban thường vụ Quốc Hội khóa 14.

Vì các lẽ trên,

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ vào điểm a khoản 1 Điều 244; điểm s khoản 1,2 Điều 51; khoản 1,2, 5 Điều 65 Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi năm 2017 khoản 1, điểm a,c khoản 2 Điều106, khoản 2 Điều 136 Bộ luật tố tụng hình sự. Điểm a khoản 1 Điều 23 Nghị quyết 326/2016 ngày 30 tháng 12 năm 2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa 14.

Tuyên bố: Bị cáo Trần Đăng C phạm tội ‘Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp quý hiếm” .

Xử phạt: Trần Đăng C 24(Hai mươi bốn) tháng tù nhưng cho hưởng án treo,thời gian 48 ( Bốn mươi tám ).

Giao bị cáo cho UBND xã D, huyện D, tỉnh Nghệ An giám sát giáo dục bị cáo trong thời gian thử thách. Trong trường hợp bị cáo thay đổi nơi cư trú thì thực hiện theo quy định tại Khoản 1 Điều 69 của Luật Thi hành án Hình sự.

Trong thời gian thử thách, người được hưởng án treo cố ý vi phạm nghĩa vụ 02 lần trở lên thì Tòa án có thể buộc người được hưởng án treo phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo

Về vật chứng: Trả lại cho bị cáo 01 điện thoại Nokia 105 màu đen đã qua sử dụng, số Imei: 357341081470350;

Tịch thu sung quỹ nhà nước 01 điện thoại nhãn hiệu Iphone màu vàng, đã qua sử dụng, số Imei: 354411064482830;

- Tịch thu tiêu hủy 01 giỏ nhựa hình chữ nhật màu trắng, nắp màu đỏ (kích thước 50cm x 37cm x 25cm), và 01 túi lưới màu xanh (dạng mắt to). Toàn bộ vật chứng hiện đang tạm giữ tại Chi cục Thi hành án dân sự thành phố Thanh Hóa, theo biên bản giao nhận vật chứng số 19 /THA ngày 23/10/2018 giữa Công an thành phố Thanh Hóa với Chi cục Thi hành án dân sự thành phố Thanh Hóa.

- Giao 02 cá thể Voọc Chà vá chân đỏ cho Trung tâm Nghiên cứu và Bảo tồn động vật hoang dã Vườn Quốc gia Cúc Phương để quản lý, chăm sóc theo quy định. (02 cá thể Voọc Chà vá chân đỏ còn sống hiÖn ®ang ở Trung tâm Nghiên cứu và Bảo tồn động vật hoang dã Vườn Quốc gia Cúc Phương tỉnh Ninh Bình)

Bị cáo phải chịu 200.000 đồng án phí hình sự sơ thẩm.

Kể từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật, bị cáo có quyền yêu cầu thi hành án, tự nguyện thi hành án hoặc bị cưỡng chế thi hành án theo quy định tại Điều 7,9 Luật Thi hành án dân sự; thời hiệu thi hành án được thực hiện theo quy định tại Điều 30 Luật Thi hành án dân sự.

Bị cáo có quyền kháng cáo trong hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án.