Bản án 26/2020/HNGĐ-PT ngày 25/11/2020 về thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn

TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH LÂM ĐỒNG

BẢN ÁN 26/2020/HNGĐ-PT NGÀY 25/11/2020 VỀ THAY ĐỔI NGƯỜI TRỰC TIẾP NUÔI CON SAU KHI LY HÔN

Ngày 16 tháng 11 năm 2020, tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Lâm Đồng, xét xử phúc thẩm công khai vụ án thụ lý số 22/2020/TLPT-HNGĐ ngày 13 tháng 10 năm 2020 về việc “Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn”.

Do Bản án Hôn nhân gia đình sơ thẩm số 38/2020/HNGĐ-ST ngày 18 tháng 8 năm 2020 của Tòa án nhân dân huyện Lâm Hà bị kháng cáo.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 304/2020/QĐ-PT ngày 28 tháng 10 năm 2020, Quyết định hoãn phiên tòa số 325/2020/QĐ-PT ngày 16 tháng 11 năm 2020 giữa các đương sự:

Nguyên đơn: Anh Trần Văn Q, sinh năm 1986; địa chỉ: Thôn ĐH, xã ĐT, huyện LH, tỉnh Lâm Đồng.

Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho nguyên đơn: Luật sư Nguyễn Phương Đại N - Văn phòng Luật sư Nguyễn Phương Đại N thuộc Đoàn luật sư tỉnh Lâm Đồng.

Bị đơn: Chị Phạm Thị Kim A, sinh năm 1989; địa chỉ: Thôn ĐH, xã ĐT, huyện LH, tỉnh Lâm Đồng.

Người kháng cáo: Anh Trần Văn Q – Nguyên đơn.

(Các đương sự, Luật sư có mặt tại phiên tòa).

NỘI DUNG VỤ ÁN

Trong đơn khởi kiện và bản tự khai nguyên đơn anh Trần Văn Q trình bày: Anh và chị Kim A kết hôn với nhau trên cơ sở tự nguyện nhưng quá trình chung sống phát sinh mâu thuẫn không thể cải thiện được nên chị Kim A đã yêu cầu ly hôn và được Tòa án thụ lý giải quyết. Tại Quyết định công nhận thuận tình ly hôn số 14/2020/QĐST–HNGĐ ngày 03/02/2020 của Tòa án nhân dân huyện Lâm Hà đã công nhận thuận tình ly hôn giữa chị Kim A và anh Q, về con chung: công nhận sự thỏa thuận của các đương sự giao con là Trần Thị Hồng N, sinh ngày 20/01/2008, Trần Thị Kim T, sinh ngày 17/10/2012 cho anh Q có trách nhiệm trực tiếp nuôi dưỡng, giáo dục theo nguyện vọng của con; giao con là Trần Gia Hân, sinh ngày 22/4/2017 cho chị Phạm Thị Kim A có trách nhiệm trực tiếp nuôi dưỡng, giáo dục. Không ai phải cấp dưỡng nuôi con. Nay anh Q đề nghị Tòa án thay đổi người trực tiếp nuôi con, giao cháu Trần Gia Hân, sinh ngày 22/4/2017 cho anh có trách nhiệm trực tiếp nuôi dưỡng, giáo dục. Bởi lẽ: tại thời điểm giải quyết ly hôn cháu Hân chưa đủ 36 tháng tuổi nên anh đã thống nhất giao con cho chị Kim A nuôi. Thứ hai: Từ sau khi có quyết định ly hôn của Tòa án thì cả ba con chung vẫn sống cùng anh Q, do anh Q trực tiếp nuôi dưỡng, giáo dục, chị Kim A đi làm ăn xa thỉnh thoảng mới về nên điều kiện của chị Kim A không đảm bảo cho việc nuôi con. Thứ ba: Ngày 08/02/2020 chị Kim A lợi dụng anh không có nhà đã có hành vi đánh đập cả ba người con. Thứ tư: Về điều kiện kinh tế của anh hiện nay ổn định, đủ điều kiện chăm sóc nuôi dưỡng cả ba con. Ngoài ra, các cháu đã chung sống với nhau từ nhỏ nên rất cần sự gần gũi chị em. Vì vậy, anh Q đề nghị Tòa án xem xét thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn, giao con là Trần Gia Hân, sinh ngày 22/4/2017 cho anh Q trực tiếp nuôi dưỡng, giáo dục, không yêu cầu chị Kim A phải cấp dưỡng nuôi con.

Bị đơn chị Phạm Thị Kim A trình bày: Chị có nhận được đơn khởi kiện về việc đề nghị thay đổi người trực tiếp nuôi con của anh Q gửi cho chị. Tuy nhiên, chị Kim A không đồng ý theo yêu cầu của anh Q vì lý do sau khi ly hôn anh Q không giao cháu Hân cho chị nuôi dưỡng theo quyết định của Tòa án mà khi chị đến đón con thì anh Q không cho đón nên chị đã làm đơn yêu cầu thi hành án. Việc anh Q trình bày chị có hành vi đánh đập ba con chung là không đúng, chị không đánh đập, không hành hạ con. Theo quyết định ly hôn thì Tòa án đã giao hai con chung là cháu N và cháu T cho anh Q có trách nhiệm nuôi dưỡng, giáo dục, giao cháu Hân cho chị có trách nhiệm trực tiếp nuôi dưỡng, giáo dục. Vì vậy, anh Q yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con thì chị không đồng ý.

Tòa án đã tiến hành hòa giải nhưng không thành.

Tại Bản án dân sự sơ thẩm số 38/2020/HNGĐ-ST ngày 18 tháng 8 năm 2020 của Tòa án nhân dân huyện Lâm Hà đã xử:

1. Không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của anh Trần Văn Q về việc tranh chấp thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn với chị Phạm Thị Kim A.

2. Giữ nguyên quyết định công nhận thuận tình ly hôn và sự thỏa thuận của các đương sự số 14/2020/QĐST-HNGĐ ngày 03/02/2020 của Tòa án nhân dân huyện Lâm Hà. Tiếp tục giao con là Trần Gia Hân, sinh ngày 22/4/2017 cho chị Phạm Thị Kim A có trách nhiệm trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục. Anh Trần Văn Q không phải cấp dưỡng nuôi con.

Ngoài ra bản án sơ thẩm còn tuyên về án phí, quyền kháng cáo, trách nhiệm thi hành án của các bên đương sự.

Ngày 20/8/2020 anh Trần Văn Q kháng cáo yêu cầu được nuôi dưỡng cháu Trần Gia Hân, sinh ngày 22/4/2017 và không yêu cầu cấp dưỡng nuôi con.

Tại phiên tòa hôm nay, anh Q vẫn giữ nguyên yêu cầu kháng cáo, chị Kim A không đồng ý với kháng cáo của anh Q, đề nghị giải quyết như án sơ thẩm. Luật sư Nghĩa đề nghị hội đồng xét chấp nhận yêu cầu của anh Q.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Lâm Đồng nêu ý kiến về việc chấp hành pháp luật của Hội đồng xét xử: Tại giai đoạn phúc thẩm cũng như phiên tòa hôm nay, Hội đồng xét xử phúc thẩm đã chấp hành đúng quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự. Đồng thời, nêu quan điểm đề nghị: Không chấp nhận kháng cáo của anh Q. Căn cứ khoản 1, Điều 308 Bộ luật Tố tụng dân sự, giữ nguyên bản án sơ thẩm.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

[1] Về quan hệ tranh chấp: Theo Quyết định công nhận thuận tình ly hôn và sự thoả thuận của các đương sự số 14/2020/QĐST-HNGĐ ngày 03/02/2020 của Tòa án nhân dân huyện Lâm Hà đã công nhận thuận tình ly hôn giữa anh Q và chị Kim A thỏa thuận: Giao cháu Trần Thị Hồng N, sinh ngày 20/01/2008 và cháu Trần Thị Kim T, sinh ngày 17/10/2012 cho anh Q trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc theo nguyện vọng của con; giao cháu Trần Gia Hân, sinh ngày 22/4/2017 cho chị Phạm Thị Kim A trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc, không ai phải cấp dưỡng nuôi con. Tuy nhiên, anh Q cho rằng, chị Kim A có hành vi đánh đập các con nên anh yêu cầu Tòa án thay đổi lại người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn, giao cháu Hân cho anh Q trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc nhưng chị Kim A không đồng ý nên phát sinh tranh chấp. Tòa án cấp sơ thẩm xác định quan hệ tranh chấp “Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn” là đúng pháp luật.

[2] Xét kháng cáo của anh Q yêu cầu được nuôi con chung Trần Gia Hân thì thấy rằng: Cả anh Q và chị Kim A đều có nguyện vọng được trực tiếp nuôi cháu Hân, không yêu cầu cấp dưỡng nuôi con, nguyện vọng của anh Q và chị Kim A là chính đáng. Tuy nhiên, việc giao con cho ai trực tiếp nuôi dưỡng phải đảm bảo quyền lợi của con. Theo hồ sơ thể hiện cả anh Q và chị Kim A đều có việc làm, thu nhập và chỗ ở ổn định, đủ điều kiện để nuôi con. Theo quyết định của Tòa án thì anh Q có trách nhiệm trực tiếp nuôi dưỡng hai cháu Trần Thị Hồng N và Trần Thị Kim T, giao cháu Trần Gia H cho chị Phạm Thị Kim A nuôi dưỡng. Tuy nhiên, sau khi ly hôn anh Q không giao cháu H cho chị Kim A nuôi theo quyết định của Tòa án, chị Kim A đã làm đơn yêu cầu thi hành án nhưng anh Q vẫn không giao con cho chị Kim A, việc này thể hiện anh Q không chấp hành theo quyết định của Tòa án. Do anh Q chưa giao con cho chị Kim A nên việc anh Q cho rằng chị Kim A nuôi con không đảm bảo là không có căn cứ. Cháu Trần Thị Hồng N bị thương tích xây xước da theo Giấy chứng nhận thương tích của Trung tâm y tế huyện Lâm Hà do mẹ con giằng co trong quá trình chị Kim A đón cháu Gia H về nuôi, không phải chị Kim A đánh các con, điều này đã được thể hiện tại biên bản ghi lời khai của chị Kim A và cháu N tại Công an xã Đông Thanh, huyện Lâm Hà. Như vậy, không có căn cứ xác định được chị Kim A có hành vi đánh đập cháu N như lời trình bày của anh Q. Ngoài ra, anh Q không xuất trình chứng cứ chứng minh việc chị Kim A đánh các con gây thương tích, hơn nữa việc xô xát xảy ra là do anh Q không tự nguyện giao cháu H cho chị Kim A nuôi dưỡng theo quyết định của Tòa án.

Tòa án cấp sơ thẩm căn cứ khoản 2 Điều 81 của Luật hôn nhân và gia đình không chấp nhận yêu cầu của anh Q về việc thay đổi Q nuôi con. Giao con chung Trần Gia H, sinh ngày 22/4/2017 cho chị Kim A có trách nhiệm trực tiếp nuôi dưỡng, giáo dục là phù hợp, đảm bảo quyền lợi về mọi mặt đối với con chung. Do đó, không có căn cứ chấp nhận kháng cáo của anh Q.

[3] Theo đơn khởi kiện đề ngày 28/4/2020, anh Q yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con chung là cháu Trần Gia H, sinh ngày 22/4/2017 cho anh Q trực tiếp trông nom, chăm sóc, giáo dục. Các đương sự trong vụ án không yêu cầu giải quyết liên quan đến Quyết định công nhận thuận tình ly hôn và sự thỏa thuận của các đương sự số 14/2020/QĐST-HNGĐ ngày 03/02/2020 của Tòa án nhân dân huyện Lâm Hà. Nhưng phần quyết định của bản án tuyên giữ nguyên Quyết định công nhận thuận tình ly hôn và sự thỏa thuận của các đương sự số 14/2020/QĐST-HNGĐ ngày 03/02/2020 của Tòa án nhân dân huyện Lâm Hà là không chính xác.

Từ những phân tích nhận định trên, không chấp nhận kháng cáo của anh Q.

Giữ nguyên bản án sơ thẩm chỉ sửa lại cách tuyên cho phù hợp với quy định.

[4] Về án phí: Do sửa án không liên quan đến yêu cầu kháng cáo nên anh Q phải chịu án phí Hôn nhân gia đình phúc thẩm theo quy định.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ khoản 2 Điều 308 Bộ luật tố tụng dân sự;

Áp dụng Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14, ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về án phí, lệ phí Tòa án.

Không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của nguyên đơn anh Trần Văn Q. Sửa bản án sơ thẩm của Tòa án nhân dân huyện Lâm Hà.

Xử:

1. Không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của anh Trần Văn Q về việc tranh chấp thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn với chị Phạm Thị Kim A.

2. Giao con chung Trần Gia H, sinh ngày 22/4/2017 cho chị Phạm Thị Kim A có trách nhiệm trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục cho đến ngày trưởng thành.

Quyền đi lại thăm nom con, chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục con; quyền thay đổi người trực tiếp nuôi con; thay đổi mức cấp dưỡng được thực hiện theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình.

3. Về án phí: Buộc Anh Trần Văn Q phải nộp 300.000 đồng án phí dân sự sơ thẩm và 300.000 đồng án phí dân sự phúc thẩm. Tổng cộng là 600.000 đồng nhưng được trừ vào số tiền tạm ứng án phí đã nộp theo Biên lai thu số AA/2016/0007441 ngày 28/5/2020 và Biên lai thu số AA/2016/0007645 ngày 27/8/2020 của Chi cục Thi hành án dân sự huyện Lâm Hà. Anh Q đã nộp đủ.

“Trường hợp bản án, quyết định được thi hành theo quy định tại Điều 2 Luật thi hành án Dân sự thì người được thi hành án dân sự, người phải thi hành án dân sự có quyền thỏa thuận thi hành án, quyền yêu cầu thi hành án, tự nguyện thi hành án hoặc bị cưỡng chế thi hành án theo quy định tại các Điều 6, 7a, 7b và 9 Luật thi hành án Dân sự; thời hiệu thi hành án được thực hiện theo quy định tại Điều 30 Luật thi hành án Dân sự”.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.