Bản án 159/2021/DS-PT ngày 04/02/2021 về tranh chấp bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

TÒA ÁN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ H

BẢN ÁN 159/2021/DS-PT NGÀY 04/02/2021 VỀ TRANH CHẤP BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI NGOÀI HỢP ĐỒNG

Trong ngày 04 tháng 02 năm 2021, tại phòng xử án Tòa án nhân dân Thành phố H mở phiên tòa xét xử phúc thẩm công khai vụ án dân sự thụ lý số 657/2020/DSPT ngày 21 tháng 12 năm 2020 về việc “Tranh chấp bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng”.

Do Bản án dân sự sơ thẩm số 426/2020/DS-ST ngày 29/10/2020 của Tòa án nhân dân quận T, nay là thành phố T, Thành phố H bị kháng cáo.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số 253/2021/DSPT ngày 13/01/2021, giữa các đương sự:

1. Nguyên đơn: Ông Nguyễn Văn T, sinh năm 1994, địa chỉ cư trú: xã B, Thị xã G, tỉnh Tiền Giang (có mặt) Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nguyên đơn: Luật sư Đinh Văn T, sinh năm 1960, địa chỉ cư trú: đường M, phường H, quận P, Thành phố H. (vắng mặt)

2. Bị đơn: Ông Lê Minh Lê Minh T, sinh năm 1989, địa chỉ cư trú: đường P, phường D, quận T, nay là thành phố T, Thành phố H (có mặt)

3. Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: Ông Võ Ngọc P, sinh năm 1971; Địa chỉ cư trú:đường K, phường A, quận B, Thành phố H. (có mặt) Người kháng cáo: Nguyên đơn ông Nguyễn Văn T.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo đơn khởi kiện và trong quá trình giải quyết vụ án, nguyên đơn ông Nguyễn Văn T cùng Luật sự bảo vệ cho ông Nguyễn Văn T trình bày:

Ngày 05/3/2017, ông Nguyễn Văn T điều khiển xe mô tô biển số 67H1- 102.91 chở chị Đào Thị Thảo Q đi trên đường X thì xảy ra tai nạn giao thông với xe tải biển số 57K 7642 do ông Lê Minh T điều khiển va chạm vào ông Nguyễn Văn T làm ông Nguyễn Văn T bị ngã xuống đường, cán qua chân; tiếp theo xe taxi biển số 51F-414.08 do ông Võ Ngọc P điều khiển cùng chiều từ phía sau tới kéo lê chân ông Nguyễn Văn T đi tiếp; tại hiện trường tai nạn ông Nguyễn Văn T bất tỉnh, sau khi gây tai nạn tài xế xe tải tẩu thoát khỏi hiện trường, tài xế taxi đưa ông Nguyễn Văn T đến Bệnh viện Quận P để cấp cứu.

Ngày 06/3/2017, chủ phương tiện và tài xế xe tải biển số 57K-7642 có tới bệnh viện thăm ông Nguyễn Văn T và đưa cho mẹ ông Nguyễn Văn T 10.000.000 đồng để lo chữa trị; khoảng 2 tháng sau thì Công an Quận P có điện thoại nói với gia đình ông Nguyễn Văn T tới Công an Quận P gặp hai tài xế để thương lượng nhưng không thành, vì vậy ông Nguyễn Văn T khởi kiện và đề nghị Tòa án xem xét giải quyết buộc: Buộc ông Lê Minh T và ông Võ Ngọc P mỗi người phải có trách nhiệm bồi thường cho ông Nguyễn Văn T khoản tiền bù đắp tổn thất về tinh thần do sức khỏe bị xâm phạm là 40.500.000 đồng (tổng cộng của hai người là 81.000.000 đồng).

- Bị đơn ông Lê Minh T trình bày: Không đồng ý với yêu cầu khởi kiện ông Nguyễn Văn T vì lỗi hoàn toàn thuộc về ông Nguyễn Văn T, không phải do lỗi của ông gây ra.

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan ông Võ Ngọc P trình bày: Không đồng ý với yêu cầu khởi kiện ông Nguyễn Văn T vì lỗi hoàn toàn thuộc về ông Nguyễn Văn T, đi đường nhậu say không đội nón bảo hiểm, không có giấy phép lái xe lấn trái đụng vào xe tải văng vào xe của ông.

Tại phiên tòa sơ thẩm, Luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho nguyên đơn trình bày: Khi làm đơn khởi kiện vào ngày 26/11/2018 ông Nguyễn Văn T tính theo mức lương cũ là 1.390.000 x 60 tháng lương cơ bản là 81.0000.000 đồng (ông Lê Minh T và ông Võ Ngọc P mỗi người phải bồi thường số tiền là 41.500.000 đồng); tuy nhiên thời gian kéo dài đến ngày xét xử sơ thẩm ông Nguyễn Văn T yêu cầu tính theo mức lương mới là 1.490.000 đồng x 60 tháng = 89.400.000 đồng (ông Lê Minh T và ông Võ Ngọc P mỗi người phải bồi thường 47.700.000 đồng); Bị đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không đồng ý với yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.

Tại Bản án dân sự sơ thẩm số 426/2020/DS-ST ngày 29/10/2020 của Tòa án nhân dân quận T, nay là thành phố T, Thành phố H đã tuyên xử:

Không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Nguyễn Văn T tại phiên tòa sơ thẩm, cụ thể:

Bác yêu cầu khởi kiện của ông Nguyễn Văn T về việc buộc ông Lê Minh T và ông Võ Ngọc P mỗi người phải có trách nhiệm bồi thường cho ông Nguyễn Văn T khoản tiền bù đắp tổn thất về tinh thần do sức khỏe bị xâm phạm là 47.700.000 đồng (tổng cộng của hai người là 89.400.000 đồng).

Ngoài ra bản án sơ thẩm còn tuyên về quyền thi hành án, án phí và quyền kháng cáo của các đương sự.

Ngày 09/11/2020, nguyên đơn ông Nguyễn Văn T kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm. Lý do: Hội đồng xét xử vận dụng chưa đúng quy định pháp luật về trách nhiệm bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra.

Tại phiên tòa phúc thẩm, các bên không thỏa thuận được với nhau về việc giải quyết vụ án. Nguyên đơn ông Nguyễn Văn T đề nghị xét xử vắng mặt Luật sư Đinh Văn T, do ông không yêu cầu Luật sư tham gia phiên tòa và sẽ tự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình; Ông Nguyễn Văn T vẫn giữ nguyên yêu cầu kháng cáo yêu cầu ông Lê Minh T và ông Võ Ngọc P mỗi người phải có trách nhiệm bồi thường cho ông Nguyễn Văn T số tiền là 47.700.000 đồng. Bị đơn ông Lê Minh T và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan ông Võ Ngọc P không đồng ý với yêu cầu kháng cáo của nguyên đơn.

Đại diện Viện kiểm sát nhân dân Thành phố H phát biểu quan điểm:

Về tố tụng: Thẩm phán và Hội đồng xét xử phúc thẩm đã thực hiện đúng các quy định của Bộ luật tố tụng dân sự kể từ khi thụ lý vụ án cho đến hết quá trình xét xử phúc thẩm. Các đương sự được thực hiện đầy đủ các quyền và nghĩa vụ theo quy định.

Về nội dung kháng cáo: Căn cứ vào Bản kết luận nguyên nhân vụ tại nạn giao thông số 139/KL ngày 03/8/2017 của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an Quận P và các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, có cơ sở xác định nguyên nhân xảy ra vụ tại nạn giao thông và gây thiệt hại là hoàn toàn do lỗi của nguyên đơn; bị đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không có lỗi nên yêu cầu khởi kiện nguyên đơn là không có căn cứ. Do đó, Viện kiểm sát nhân dân Thành phố H đề nghị Hội đồng xét xử căn cứ Khoản 1 Điều 308 của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, không chấp nhận kháng cáo của ông Nguyễn Văn T, giữ nguyên bản án dân sự sơ thẩm.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Sau khi nghiên cứu các tài liệu có trong hồ sơ vụ án được thẩm tra tại phiên tòa và căn cứ vào kết quả tranh luận tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định:

[1] Ngày 05/3/2017, ông Nguyễn Văn T điều khiển xe môtô biển số 67H1-102.91 (chở người ngồi sau xe tên Đào Thị Thảo Q) lưu thông trên đường X hướng đường Quốc Lộ 1 về hướng Cầu D; khi trến trước đường X, phường H, Quận P, TP. Hồ Chí Minh; thì lái xe môtô biển số 67H1-102.91 cho vượt bên trái xe ôtô taxi biển số 51F-414.08 do Võ Ngọc P điều khiển xe lưu thông phía trước cùng chiều nên đã lấn sang bên trái đường va chạm với xe ôtô tải biển số 57K 7642 do Lê Minh T điều khiển xe lưu thông theo hướng ngược lại và va chạm tiếp vào hông bên trái xe ôtô tải biển số 51F -418.08; sau tai nạn, lái xe ôtô taxi Võ Ngọc P điều khiển xe biển số 51F-414.08 rời khỏi hiện Nguyễn Văn T (do đưa nạn nhân đi cấp cứu), sáng ngày 06/3/2017 lái xe Võ Ngọc P đến đội Cảnh sát giao thông Công an Quận P trình diện.

[2] Xét nguyên nhân xảy ra thiệt hại (hành vi) và yếu tố lỗi:

- Căn cứ vào Bản kết luận nguyên nhân vụ tại nạn giao thông số 139/KL ngày 03/8/2017 của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an Quận P có nội dung “… Nguyễn Văn T, sinh năm 1994; HKTT: xã B, Thị xã G, tỉnh Tiền Giang; chỗ ở: đường B, phường T, Quận P, TP. HCM điều khiển xe môtô biển số 67H1 – 102.91 không có giấy phép lái xe môtô 02 bánh, lưu thông không đúng phần đường, không kiểm soát được tốc độ và tay lái nên gây ra tai nạn, vi phạm Điều 08, Điều 09 Luật giao thông đường bộ (lỗi hoàn toàn) …”; “… Võ Ngọc P, sinh năm 1971; HKTT: đường K, phường A, quận B, Thành phố H;

điều khiển xe ôtô taxi biển số 51F – 414.08 và Lê Minh T, sinh năm 1989; HKTT: Nhà không số Ấp M, xã H, huyện R, tỉnh Kiên Giang; chỗ ở đường P, phường D, quận T, nay là thành phố T, Thành phố H điều khiển xe ôtô tải biển số 57K-7624 lưu thông đúng phần đường quy định. Sau tai nạn, lái xe Võ Ngọc P đã sử dụng phương tiện liên quan tai nạn để đưa nạn nhân đi cấp cứu, sau đó đã mang phương tiện đến Cơ quan Công an trình diện nên không có lỗi không giữ nguyên hiện trường ….”.

- Như vậy, lái xe Võ Ngọc P và Lê Minh T có hành vi điều khiển phương tiện giao thông gây tai nạn, nhưng xét về yếu tố lỗi thì cả hai lái xe không có lỗi trong vụ tai nạn nên Công an Quận P đã không khởi tố vụ án hình sự về Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ.

- Xét hành vi của ông Nguyễn Văn T điều khiển xe môtô biển số 67H1 – 102.91 không có giấy phép lái xe môtô 02 bánh – đây là hành vi vi phạm hành chính nhưng về nguyên nhân, yếu tố lỗi gây ra tai nạn giao thông đó là lưu thông không đúng phần đường, không kiểm soát được tốc độ và tay lái nên gây ra tai nạn, vi phạm Điều 08, Điều 09 Luật giao thông đường bộ Việt Nam là hành vi trái pháp luật.

[3] Xét mối quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp luật và thiệt hại xảy ra:

Căn cứ Thông báo về việc không khởi tố vụ án hình sự số 134/TB ngày 03/8/2017 của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an Quận P có nội dung “… hậu quả tai nạn làm cho Nguyễn Văn T bị thương, tỷ lệ thương tật 94% (chín mươi bốn phần trăm) nhưng nguyên nhân dẫn đến tai nạn cũng do chính nạn nhân Nguyễn Văn T gây ra. Về phần hậu quả tai nạn, gia đình nạn nhân Nguyễn Văn T và chủ xe, lái xe ôtô biển số 57K-7624, chủ xe ô tô taxi biển số 51F -414.08 không thống nhất hướng giải quyết nên đề nghị liên hệ Tòa án nhân dân để được hướng dẫn giải quyết dân sự theo quy định…”.

Như vậy, nguyên nhân dẫn đến tai nạn cũng do hành vi trái pháp luật của Nguyễn Văn T gây ra, hậu quả làm cho Nguyễn Văn T bị thương, tỷ lệ thương tật 94%.

[4] Xét trách nhiệm bồi thường thiệt hại:

- Căn cứ Khoản 2 Điều 584 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thì “ … Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại..” - Căn cứ Khoản 4 Điều 585 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về nguyên tắc bồi thường thiệt hại thì “ Khi bên thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra” - Căn cứ điểm a Khoản 3 Điều 601 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra thì người sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại cả khi không có lỗi, trừ trường hợp thiệt hại xảy ra hoàn toàn do lỗi cố ý của người bị thiệt hại.

Như vậy, trong trường hợp này, do người bị thiệt hại là ông Nguyễn Văn T có hành vi trái pháp luật, lỗi cố ý, còn ông Lê Minh T và ông Võ Ngọc P không có lỗi nên ông Lê Minh T, ông Võ Ngọc P không có trách nhiệm bồi thường thiệt hại đối với sức khỏe của ông Nguyễn Văn T bị xâm phạm.

Do đó, Hội đồng xét xử đồng ý với ý kiến của đại diện Viện kiểm sát nhân dân Thành phố H, áp dụng Khoản 1 Điều 308 của Bộ luật tố tụng dân sự: Không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của ông Nguyễn Văn T; giữ nguyên Bản án dân sự sơ thẩm số 426/2020/DS-ST ngày 29/10/2020 của Tòa án nhân dân quận T, nay là thành phố T, Thành phố H.

Vì các lẽ trên, 

QUYẾT ĐỊNH

Áp dụng Điều 285, Điều 286, Điều 293, khoản 1 Điều 308, Điều 313 của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015;

Áp dụng khoản 2 Điều 584, Khoản 4 Điều 585, điểm a Khoản 3 Điều 601 của Bộ luật dân sự năm 2015.

Áp dụng điểm a Khoản 1 Điều 12 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án, Tuyên xử: Không chấp nhận kháng cáo của nguyên đơn ông Nguyễn Văn T; Giữ nguyên Bản án dân sự sơ thẩm số 426/2020/DS-ST ngày 29/10/2020 của Tòa án nhân dân quận T, nay là thành phố T, Thành phố H:

1. Không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Nguyễn Văn T về việc buộc ông Lê Minh T và ông Võ Ngọc P mỗi người phải có trách nhiệm bồi thường cho ông Nguyễn Văn T khoản tiền bù đắp tổn thất về tinh thần do sức khỏe bị xâm phạm là 47.700.000 đồng (tổng cộng của hai người là 89.400.000 đồng).

2. Án phí dân sự sơ thẩm: Ông Nguyễn Văn T được miễn. Hoàn trả lại số tiền 2.025.000 (hai triệu không trăm hai mươi lăm nghìn) đồng tạm ứng án phí cho ông Nguyễn Văn T đã nộp theo biên lai thu tiền tạm ứng án phí số AA/2018/0023220 ngày 19/12/2018 của Chi cục Thi hành án dân sự quận T, nay là thành phố T, Thành phố H.

3. Án phí dân sự phúc thẩm: Ông Nguyễn Văn T được miễn nộp án phí dân sự phúc thẩm.

4. Bản án dân sự phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án./.