Bản án 06/2021/DS-PT ngày 02/03/2021 về tranh chấp bồi thường thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm

TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH B

BẢN ÁN 06/2021/DS-PT NGÀY 02/03/2021 VỀ TRANH CHẤP BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI DO DANH DỰ, NHÂN PHẨM, UY TÍN BỊ XÂM PHẠM

Ngày 02 tháng 3 năm 2021 tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh B xét xử phúc thẩm công khai vụ án thụ lý số 105/2020/TLPT-DS ngày 06 tháng 11 năm 2020, về việc “Tranh chấp về bồi thường thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm”. Do Bản án dân sự sơ thẩm số 21/2020/DS-ST ngày 20/08/2020 của Tòa án nhân dân huyện H bị kháng cáo. Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số 04/2021/QĐ-PT ngày 06 tháng 01 năm 2021 và Thông báo thay đổi thời gian xét xử số 05/TB-TA, ngày 28 tháng 01 năm 2021, giữa các đương sự:

1. Nguyên đơn: ông Lưu Văn T, sinh năm 1955 Địa chỉ: thôn Lập Phước, xã Tân Lập, huyện H, tỉnh B

2. Bị đơn: ông Lê Công N, sinh năm 1956 Địa chỉ: thôn Lập Phước, xã Tân Lập, huyện H, tỉnh B

3. Người làm chứng:

- Ông Phạm Anh T – Phó chủ tịch UBND xã Tân Lập;

- Ông Nguyễn Văn P – Trưởng thôn Lập Phước, xã Tân Lập;

- Ông Nguyễn Văn P – Địa chính – Xây dựng của UBND xã Tân Lập Cùng địa chỉ: thôn Lập Phước, xã Tân Lập, huyện H, tỉnh B.

- Ông Nguyễn Đăng H, Công chức Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện H.

Địa chỉ: thôn Phú Sum, xã Hàm Mỹ, huyện H, tỉnh B.

- Ông Trần Sơn T, Nhân viên đo đạc thuộc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai H.

Địa chỉ: thôn An Vinh, xã Sông Phan, huyện Hàm Tân, tỉnh B

Người kháng cáo: Nguyên đơn ông Lưu Văn T (Có mặt ông Lưu Văn T)

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo bản án sơ thẩm thì nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Nguyên đơn ông Lưu Văn T trình bày: trước đây, ông là công nhân của Xí nghiệp gạch ngói B (gọi tắt là Xí nghiệp gạch). Quá trình làm việc tại Xí nghiệp gạch, vợ chồng ông được Xí nghiệp gạch cấp 01 nhà tập thể tại thôn Lập Phước, xã Tân Lập, huyện H, tỉnh B để sử dụng cho đến nay. Quá trình sử dụng đất, vào năm 2017 ông và ông Lê Công N xảy ra tranh chấp đất đai và đang được Ủy ban nhân dân xã Tân Lập và Ủy ban nhân dân (UBND) huyện H giải quyết. Quá trình tranh chấp đất đai, tại buổi hòa giải ngày 15/8/2019 do phòng Tài nguyên và Môi trường huyện H chủ trì, ông Lê Công N có lời nói xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của ông, nội dung như sau:“Đề nghị phải làm cho ra ai là người ăn cướp, nếu phạm pháp thì phải chịu trước pháp luật”, khi đó có sự chứng kiến của ông Nguyễn Đăng H, ông Võ Thúc S là nhân viên của Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện H, ông Nguyễn Văn P, địa chính xã Tân Lập, ông Phạm Anh T – Phó chủ tịch xã Tân Lập. Tại buổi đo đạc xác minh ngày 22/11/2019 của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai H thực hiện, ông Lê Công N đã chỉ tay vào mặt ông và nói “Ông này là ông Lưu Văn T, ông làm đơn kiện bắt dân Tân Lập đền cho ông hàng trăm triệu, đất này là đất của cha mẹ tôi để lại có 100m thôi mà ông Trung muốn chiếm”, khi đó có sự chứng kiến của ông Trần Sơn T là nhân viên Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai H, ông Nguyễn Văn P là công chức địa chính xã Tân Lập và ông Nguyễn Văn P là trưởng thôn Lập Phước.

Nay ông khởi kiện yêu cầu Tòa án buộc ông Lê Công N phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại do đã có lời nói xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của ông số tiền 200.000.000 đồng, cụ thể các khoản bồi thường như sau: bồi thường thiệt hại do bị mất thu nhập từ việc dạy nhạc thời gian 34 tháng (từ tháng 4/2017 đến tháng 02/2020) với số tiền 68.000.000 đồng; bồi thường tổn thất tinh thần số tiền 32.000.000 đồng; bồi thường chi phí đi lại để thu thập tài liệu, chứng cứ cho việc khởi kiện 100.000.000 đồng.

Bị đơn ông Lê Công N trình bày: gia đình ông và gia đình ông Lưu Văn T có diện tích đất giáp ranh nhau tọa lạc tại thôn Lập Phước, xã Tân Lập, huyện H, tỉnh B. Từ năm 2017, ông và ông Lê Công N nảy sinh tranh chấp đất đai, việc tranh chấp đã được Ủy ban nhân dân huyện H giải quyết bằng Quyết định số 13/QĐ-UBND ngày 30/9/2019.

Ngoài ra, hai bên không có xích mích hay mâu thuẫn gì khác. Ông xác định, giữa ông và và ông Lưu Văn T chỉ gặp nhau khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền triệu tập để chứng kiến việc giải quyết tranh chấp đất đai tại các buổi làm việc, hòa giải tranh chấp…. Vào cuối năm 2019, tại buổi hòa giải do Phòng tài nguyên và Môi trường huyện H tiến hành hòa giải tranh chấp đất giữa ông và ông Lưu Văn T thì ông thừa nhận có nói câu “Ông Lưu Văn T ông bắt dân Tân Lập bồi thường tỷ mấy chưa đủ sao mà còn miếng đất sau đuôi của tôi lại tiếp tục đi dành” và tại buổi hòa giải ngày 15/8/2019 do Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện H tổ chức thì ông có ý kiến, cụ thể:“Đề nghị phải làm cho ra ai là người ăn cướp, nếu phạm pháp thì phải chịu trước pháp luật”. Ông xác định, những lời nói này của ông đơn thuần chỉ là ý kiến để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, không xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của ông Lưu Văn T nên không đồng ý bồi thường thiệt hại như yêu cầu khởi kiện của ông Lưu Văn T.

Tại Bản án dân sự sơ thẩm số 21/2020/DS-ST, ngày 20 tháng 8 năm 2020 của Tòa án nhân dân huyện H đã quyết định:

Căn cứ: khoản 6 Điều 26, điểm a khoản 1 Điều 35, điểm a khoản 1 Điều 39, khoản 1 Điều 228, khoản 2 Điều 229, Điều 273 của Bộ luật Tố tụng dân sự; Điều 484 và Điều 592 của Bộ luật dân sự năm 2015; điểm d và điểm đ khoản 1 Điều 12 của Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về án phí, lệ phí Tòa án.

Tuyên xử: không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Lưu Văn T về việc yêu cầu Tòa án buộc ông Lê Công N phải bồi thường thiệt hại do xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín với số tiền 200.000.000 đồng.

Ngoài ra bản án còn tuyên án phí và quyền kháng cáo.

Sau khi xét xử sơ thẩm, ngày 28/8/2020 nguyên đơn ông Lưu Văn T kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm.

Tại phiên tòa phúc thẩm:

- Người kháng cáo giữ nguyên yêu cầu kháng cáo và có ý kiến đề nghị Hội đồng xét xử chấp nhận yêu cầu kháng cáo của bị đơn;

- Bị đơn có đơn đề nghị Hội đồng xét xử vắng mặt;

- Kiểm sát viên phát biểu quan điểm về việc giải quyết vụ án: xét nội dung những câu nói của ông Nguyện không xâm hại đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của ông Trung. Tại phiên tòa phúc thẩm ông Trung không đưa ra được tài liệu, chứng cứ chứng minh những lời nói của ông Nguyện đã xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm uy tín của ông Trung. Cho nên việc ông Trung yêu cầu ông Nguyện bồi thường thiệt hại số tiền 200.000.000 đồng là không có căn cứ để chấp nhận. Tòa án cấp sơ thẩm không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Lưu Văn T là có căn cứ pháp luật. Vì vậy kháng cáo của ông Lưu Văn T không có cơ sở chấp nhận. Do đó đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm căn cứ vào khoản 1 Điều 308 Bộ luật Tố tụng dân sự: không chấp nhận kháng cáo của nguyên đơn, giữ nguyên bản án sơ thẩm số 21, ngày 20/8/2020 của Tòa án nhân dân huyện H.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Căn cứ vào các chứng cứ, tài liệu có trong hồ sơ vụ án đã được thẩm tra tại phiên tòa phúc thẩm; trên cơ sở xem xét đầy đủ, toàn diện các tài liệu, chứng cứ, ý kiến trình bày và tranh luận tại phiên tòa của các đương sự, ý kiến của Kiểm sát viên tham gia phiên tòa phúc thẩm, Hội đồng xét xử nhận thấy:

[1] Về thủ tục tố tụng: tại phiên tòa, bị đơn có đơn xin xét xử vắng mặt. Nên việc Tòa án xét xử vắng mặt họ là phù hợp với quy định tại Điều 296 Bộ luật tố tụng dân sự.

[2] Về nội dụng: ông Lưu Văn T khởi kiện yêu cầu Tòa án buộc ông Lê Công N phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại do đã có lời nói xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của ông số tiền 200.000.000 đồng. Cụ thể các khoản bồi thường như sau: bồi thường thiệt hại do bị mất thu nhập từ việc dạy nhạc thời gian 34 tháng (từ tháng 4/2017 đến tháng 02/2020) với số tiền 68.000.000 đồng; bồi thường tổn thất tinh thần số tiền 32.000.000 đồng; bồi thường chi phí đi lại để thu thập tài liệu, chứng cứ cho việc khởi kiện 100.000.000 đồng.

Điều 584 Bộ luật Dân sự quy định:“người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường”.

Nghị quyết 03/2006/NQ-HĐTP ngày 08/7/2006 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao quy định trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng chỉ phát sinh khi có đầy đủ các yếu tố sau: phải có thiệt hại xảy ra gồm: thiệt hại về vật chất và thiệt hại do tổn thất tinh thần; phải có hành vi trái pháp luật: là những xử sự cụ thể của con người được thể hiện thông qua hành động trái với các quy định của pháp luật; phải có mối quan hệ nhân quả giữa thiệt hại xảy ra và hành vi trái pháp luật. Thiệt hại xảy ra phải là kết quả tất yếu của hành vi trái pháp luật và ngược lại hành vi trái pháp luật là nguyên nhân gây ra thiệt hại và phải có lỗi cố ý hoặc lỗi vô ý của người gây thiệt hại.

Những câu nói của ông Lê Công N như “ông Lưu Văn T, ông bắt dân Tân Lập bồi thường tỷ mấy chưa đủ sao mà còn miếng đất sau đuôi của tôi lại tiếp tục đi dành” hay “đề nghị phải làm cho ra ai là người ăn cướp, nếu phạm pháp thì phải chịu trước pháp luật” chỉ là những phát ngôn bình thường trong quan hệ xã hội, không xâm phạm đến quyền nhân thân của ông Lưu Văn T.

Ông Lưu Văn T yêu cầu Tòa án buộc ông Lê Công N phải bồi thường thiệt hại do xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín với số tiền 200.000.000 đồng, nhưng không chứng minh được ông Lê Công N đã có hành vi trái pháp luật xâm phạm đến quyền nhân thân và quyền về tài sản, gây thiệt hại cho mình nên cấp sơ thẩm không chấp nhận yêu cầu của ông Lưu Văn T là có cơ sở.

Cho nên, cần giữ nguyên bản án sơ thẩm theo như đề nghị của Kiểm sát viên tại phiên tòa là phù hợp.

[3] Về án phí: do nguyên đơn là người trên 60 tuổi nên được miễn án phí dân sự phúc thẩm.

Vì các lẽ trên, 

QUYẾT ĐỊNH

1. Căn cứ vào: khoản 1 Điều 308 Bộ luật tố tụng dân sự không chấp nhận kháng cáo của nguyên đơn ông Lưu Văn T. Giữ nguyên Bản án dân sự sơ thẩm số 21/2020/DS- ST, ngày 20 tháng 8 năm 2020 của Tòa án nhân dân huyện H.

2. Áp dụng: Điều 584 Bộ luật dân sự và Nghị quyết 03/2006/NQ-HĐTP ngày 08/7/2006 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.

Tuyên xử: không chấp nhận việc ông Lưu Văn T yêu cầu ông Lê Công N phải bồi thường thiệt hại do xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín với số tiền 200.000.000 đồng.

3. Về án phí: áp dụng Điều 148 Bộ luật Tố tụng dân sự, Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14, ngày 30/12/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án. Miễn toàn bộ án phí cho ông Lưu Văn T.

4. Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.