Bản án 03/2018/HS-ST ngày 22/01/2018 về tội vi phạm các quy định bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ

TÒA ÁN NHÂN DÂN HUYỆN ĐĂK HÀ, TỈNH KON TUM

BẢN ÁN 03/2018/HS-ST NGÀY 22/01/2018 VỀ TỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐỊNH BẢO VỆ  ĐỘNG VẬT THUỘC DANH MỤC LOÀI NGUY CẤP, QUÝ, HIẾM ĐƯỢC ƯU TIÊN BẢO VỆ

Ngày 22 tháng 01 năm 2018 tại Hội trường xét xử trụ sở Tòa án nhân dân huyện Đăk Hà, Tòa án nhân dân huyện Đăk Hà xét xử sơ thẩm công khai vụ án hình sự sơ thẩm thụ lý số: 01/2018/LST-HS ngày 02 tháng 01 năm 2018 (thụ lý cũ số: 43/2017/LST-HS ngày 31 tháng 10 năm 2017) theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử số: 40/2017/QĐXXST-HS ngày 29 tháng 12 năm 2017 đối với bị cáo:

Triệu Thị Cúc P, sinh năm 1972, tại Cao Bằng. Nơi cư trú: Thôn A, xã R, huyện K, tỉnh Kon Tum; chỗ ở: Tổ dân phố B, thị trấn Đ, huyện H, tỉnh Kon Tum ; nghề nghiệp: Làm nông; trình độ văn hoá (học vấn): 9/12; dân tộc: Tày; giới tính: Nữ; tôn giáo: Không; quốc tịch: Việt Nam; con ông Triệu Quang K, sinh năm 1932 (đã chết) và bà Hoàng Thị T, sinh năm 1939; có chồng là Hồ Ngọc H (đã chết) và 01 con; tiền án: Không, tiền sự: Không; nhân thân ngày 31/7/2017 bị cáo bị Tòa án nhân dân huyện T, tỉnh Quảng Bình tuyên phạt 15 tháng tù về tội “Vi phạm các quy định về bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ”; bị bắt, tạm giam ngày 02/8/2017 cho đến nay “có mặt”.

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án:

1. Anh Nguyễn Văn Q, 28 tuổi.

Nơi cư trú: Tổ dân phố C, thị trấn Đ, huyện H, tỉnh Kon Tum “Có mặt”.

2. Ông Hoàng Văn H1, 50 tuổi.

Nơi cư trú: Thôn S, xã M, huyện H, tỉnh Kon Tum “Có mặt”.

3. Anh Lê Hồng T1, 48 tuổi.

Nơi cư trú: Thôn C, xã H, huyện T, tỉnh Quảng Bình. “Vắng mặt”.

- Người tham gia tố tụng khác:

+ Người giám định: Ông Đặng Tất T2. Đơn vị công tác: Viện Sinh thái và tài nguyên Sinh vật thuộc Viện Hàn lâm khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Địa chỉ: Số M, H, quận C, thành phố Hà Nội. “Vắng mặt”.

NỘI DUNG VỤ ÁN

Theo các tài liệu có trong hồ sơ vụ án và diễn biến tại phiên tòa, nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Ngày 16/7/2017, Triệu Thị Cúc P điều khiển xe mô tô BKS 73K2-0416 là xe của ông Hoàng Văn H1 mà P mượn của ông H1 để làm phương tiện đi lại, vào khoảng 15h00 cùng ngày, trên đường đi tìm thuê quán bán cà phê từ huyện N về huyện H cách xã Bờ Y, huyện N khoảng 10km thì gặp ba người dân tộc thiểu số đang cõng các bao hàng trên lưng nên hỏi họ: “Cõng gì vậy?”, một người trong số đó trả lời: “Khỉ khô, chị có mua không?”, P yêu cầu mở ra xem và thấy trong bao xác rắn (loại bao tải) là những bộ xương Voọc đã được sấy khô, sau khi thỏa thuận, P đồng ý mua với giá 300.000đ (Ba trăm nghìn đồng) một bộ. Có tất cả 30 bộ xương và P trả cho họ số tiền 9.000.000đ (Chín triệu đồng chẵn. Sau đó, P điều khiển xe mô tô chở 30 bộ xương voọc trên về nhà (tổ dân phố B, thị trấn Đ). Khoảng 10h00 phút ngày 17/7/2017, P lấy 30 bộ xương voọc sấy khô đã mua, bỏ vào trong 05 (năm) bao xác rắn màu đỏ (mỗi bao có 06 (sáu) bộ), rồi bỏ vào trong 05 (năm) thùng giấy các tông và chèn những quả chanh dây xung quanh, sau đó lấy băng keo dán lại. Ở mỗi thùng giấy các tông đều có đục lỗ hổng nên nhìn vào sẽ thấy những quả chanh dây, đóng thùng xong P điện thoại cho xe khách Hoàng Vy để thuê chở năm thùng hàng Chanh dây ra Bắc, P hẹn nhà xe khoảng 16h00 cùng ngày bốc hàng ở điểm cao 601 (thuộc thôn N, xã M, huyện H, tỉnh Kon Tum). Sau đó, P đi xuống khu vực chợ Đ để tìm thuê xe chở hàng, thấy có xe ô tô tải đậu bên đường, trên xe có ghi số điện thoại nên P đã liên lạc với chủ xe là anh Nguyễn Văn Q và nói với anh Q là thuê chở Chanh dây, anh Q đồng ý. Khoảng 15h45 phút cùng ngày, anh Q điều khiển xe ô tô tải BKS 82C – 036.00 đến nhà P và cả hai cùng bốc số hàng trên lên xe. P yêu cầu anh Q chở lên điểm cao 601 để gửi xe khách vận chuyển về tỉnh C. Khi xe khách Hoàng Vy (chưa xác định biển số, đã mất số điện thoại mà P đã liên lạc) đến điểm hẹn thì có ba thanh niên (chưa xác định tên tuổi) trên xe khách nhảy xuống và đang cùng Q bốc số hàng trên xe ô tô BKS: 82C – 036.00 xuống thì bị lực lượng Công an huyện H kiểm tra, bắt quả tang thu giữ toàn bộ số tang vật liên quan. Còn 03 thanh niên nhảy lên xe khách gần đó bỏ đi.

Kết luận giám định mẫu vật số 636/STTNSV, ngày 26/7/2017 của Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật thuộc Viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam kết luận:  "- 30 (ba mươi) bộ xương động vật đã sấy khô được Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an huyện H, trưng cầu giám định tại Quyết định trưng cầu giám định số 58, ngày 18/7/2017, là 30 cá thể của loài voọc chà vá chân xám, có tên khoa học Pygathrix cinerema, đã bị lột da, lấy các nội quan và sấy khô; Loại voọc chà vá chân xám Pygathrix cinerema có tên trong Phụ lục I, danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ (ban hành kèm theo Nghị định số 160/2013/NĐ-CP, ngày 12/11/2013 của Chính phủ)".

Bản cáo trạng số: 40/CT-VKS ngày 31/10/2017 của Viện kiểm sát nhân dân huyện H đã truy tố bị cáo Triệu Thị Cúc P về tội “Vi phạm các quy định về bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ” theo điểm đ khoản 2 Điều 190 Bộ luật hình sự năm 1999.

Tại phiên tòa hôm nay, đại diện Viện kiểm sát nhân dân huyện H luận tội và giữ nguyên quyết định truy tố đối với bị cáo về tội danh, điều luật áp dụng như nội dung bản cáo trạng và đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng điểm đ khoản 2 Điều 190 Bộ luật hình sự 1999; điểm p khoản 1, khoản 2 Điều 46 Bộ luật hình sự năm 1999 xử phạt bị cáo Triệu Thị Cúc P từ 24 đến 30 tháng tù;

Về vật chứng của vụ án đề nghị áp dụng điểm a khoản 2 Điều 106 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015: Tịch thu tiêu hủy 30 bộ xương Vọoc bị hư hỏng; 05 (năm) bì xác rắn màu đỏ đựng quả Chanh dây, số chanh dây. Tịch thu sung công quỹ 01 điện thoại di động nhãn hiệu SAM SUNG Galaxy J2. Đối với chiếc xe mô tô biển số 73K2-0416 mà bị cáo mượn của ông H1 để làm phương tiện đi lại cần tạm giao cho ông H1 quản lý sử dụng, nếu anh T1 và ông H1 có tranh chấp sẽ giải quyết bằng vụ kiện dân sự khác. Đối với vật chứng mà cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an huyện H đã thu giữ và trả lại cho chủ sở hữu là anh Nguyễn Văn Q không đề cập đến.

Tại phiên tòa xét xử, bị cáo không tranh luận gì với đại diện Viện kiểm sát và chỉ xin Hội đồng xét xử xem xét giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo.

Những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không có yêu cầu gì về dân sự.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Trên cơ sở nội dung vụ án, căn cứ vào các tài liệu trong hồ sơ vụ án đã được tranh tụng tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận định như sau:

[1] Về hành vi, quyết định tố tụng của cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện H, Điều tra viên, Viện kiểm sát nhân dân huyện H, kiểm sát viên trong quá trình điều tra, truy tố đã thực hiện đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Quá trình điều tra và tại phiên tòa hôm nay, bị cáo không có ý kiến hoặc khiếu nại về hành vi, quyết định của cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng. Do đó, các hành, quyết định tố tụng của cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng đã thực hiện đều hợp pháp.

[2] Qua phần xét hỏi công khai tại phiên tòa hôm nay, bị cáo Triệu Thị Cúc P khai nhận về hành vi phạm tội của mình là khoảng 15h00 ngày 16/7/2017, P điều khiển xe mô tô BKS 73K2 - 0416 từ huyện N về huyện H, trên đường đi về thì gặp và mua của ba người dân tộc thiểu số mà bị cáo không rõ lai lịch số lượng là 30 bộ xương Voọc sấy khô gửi về C nhờ nấu ca để dùng. Khoảng 10h00 phút ngày 17/7/2017, P lấy 30 bộ xương Voọc sấy khô đã mua, bỏ vào trong 05 (năm) bao xác rắn màu đỏ, rồi bỏ vào trong 05 (năm) thùng giấy các tông và chèn những quả chanh dây xung quanh, rồi gọi điện thuê anh Nguyễn Văn Q chở chanh dây lên điểm cao 601 đón xe khách Hoàng Vy gửi về tỉnh C. Khi đang bốc số hàng từ trên xe của anh Q xuống thì bị lực lượng Công an huyện H kiểm tra, bắt quả tang.

[3] Khi thực hiện hành vi vận chuyển cá thể Vọoc bị cáo là người đã đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự, thực hiện hành vi với lỗi cố ý, số lượng là 30 cá thể thuộc trường hợp đặc biệt nghiêm trọng. Hành vi của bị cáo Triệu Thị Cúc P là nguy hiểm cho xã hội, trực tiếp xâm phạm đến chế độ quản lý, bảo vệ của Nhà nước về bảo vệ các loài động vật nguy cấp, quý, hiếm được pháp luật ưu tiên bảo vệ, làm ảnh hưởng đến sự cân bằng sinh thái, đa dạng sinh học. Đối với loại động vật Vọoc chà vá chân xám Pygathrix cinerema là loài động vật nhóm quý, hiếm thuộc nhóm IB có tên trong Phụ lục I, danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ (ban hành kèm theo Nghị định số 160/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ) đang có nguy cơ tuyệt chủng cần được bảo vệ.  Hành vi của bị cáo đã tiếp tay cho những đối tượn săn, bắt, giết đối với loài động vật quý hiếm này nói riêng và các loài khác cần được bảo vệ nói chung. Hành vi vận chuyển đó của bị cáo đã phạm vào tội “Vi phạm các quy định về bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý,hiếm được ưu tiên bảo vệ” theo điểm đ khoản 2 Điều 190 Bộ luật hình sự năm1999 (nay là khoản 3 Điều 244 Bộ luật hình sự năm 2015). Do hành vi phạm tội của bị cáo xảy ra trước 0 giờ ngày 01/01/2018 nên cần áp dụng Nghị quyết 41/2017/QH14 của quốc hội có hiệu lực từ ngày 05-7-2017 để xét xử. Với số lượng 30 cá thể thì bị cáo bị xét xử theo điểm đ khoản 2 Điều 190 Bộ luật năm 1999 có khung hình phạt thấp hơn khung hình phạt quy định tại khoản 3 Điều 244 Bộ luật hình sự năm 2015. Vì vậy, Hội đồng xét xử xét thấy cần phải áp dụng Bộ luật hình sự năm 1999 để xem xét quyết định hình phạt đối với bị cáo là phù hợp với quy định của pháp luật và có lợi cho bị cáo. Việc Viện kiểm sát nhân dân huyện Đăk Hà truy tố về tội danh và đề nghị áp dụng khung hình phạt theo điểm đ khoản 2 Điều 190 Bộ luật hình sự năm 1999 là hoàn toàn đúng quy định. Khi quyết định hình phạt Hội đồng xét xử cân nhắc mức hình phạt tương xứng với tính chất mức độ của hành vi phạm tội mà bản thân bị cáo đã gây ra. Xét về nhân thân bị cáo: Bị cáo đã từng bị Tòa án nhân dân huyện T, tỉnh Quảng Bình kết án về tội này nhưng bị cáo không lấy đó làm bài học rút kinh nghiệm mà tiếp tục phạm tội nên cần phải cách ly ra khỏi đời sống xã hội một thời gian nhất định để bị cáo cải tạo thành người sống có ích cho xã hội, biết tôn trọng pháp luật.

[4] Về tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Về tình tiết tăng nặng: bị cáo không phải chịu tiết tiết nào. Về tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự: Tại cơ quan điều tra cũng như tại phiên tòa hôm nay bị cáo đã thật thà khai báo, ăn năn hối cải về hành vi phạm tội của mình; Bố đẻ của bị cáo là người có công với cách mạng được tặng thưởng Huân chương kháng chiến hạng 3. Các tình tiết này được quy định tại điểm p khoản 1, khoản 2 Điều 46 Bộ luật hình sự năm 1999, Hội đồng xét xử sẽ áp dụng để giảm nhẹ một phần trách nhiệm hình sự cho bị cáo để bị cáo thấy được sự khoan hồng của pháp luật mà cải tạo thành người công dân lương thiện.

[5] Bị cáo phải chịu mức hình phạt đối với tội phạm này. Nhưng trước đó,  ngày 31/7/2017 bị cáo đã bị Tòa án nhân dân huyện T, tỉnh Quảng Bình kết án về tội “Vi phạm các quy định về bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ” theo Bản án số: 41/2017/HSST với mức xử phạt 15 (Mười lăm) tháng tù được trừ đi thời gian tạm giữ trước đó từ ngày 30/12/2016 đến ngày 08/01/2017 (10 ngày); đã ra quyết định thi hành án phạt tù nhưng chưa chấp hành án. Ngày 02 tháng 8 năm 2017 bị cáo bị bắt tạm giam về hành vi “Vi phạm các quy định về bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ” thực hiện vào ngày 17/7/2017, bị tạm giam từ ngày 02/8/2017 cho đến nay. Do đó, Hội đồng xét xử xét thấy cần áp dụng Điều 51 Bộ luật hình sự năm 1999 (khoản 1 Điều 56 Bộ luật hình sự năm 2015) để tổng hợp hình phạt chung của 02 bản án, thời gian đã bị tạm giữ được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt chung.

[6] Đối với 03 người dân tộc thiểu số mà bị cáo đã mua Vọoc nhưng không xác định được lai lịch nên không có căn cứ khởi tố. Đối với anh Nguyễn Văn Q được thuê chở Chanh dây nhưng không biết bên trong thùng chanh dây là xương của loài Vọoc quý, hiếm và ông H1 cho bị cáo mượn xe để làm phương tiện đi lại nhưng bị cáo đã tự dùng xe để làm phương tiện phạm tội, ông H1 không biết. Do đó, cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Đăk Hà không khởi tố họ là đúng quy định của pháp luật.

[7] Về trách nhiệm dân sự: Anh Q, ông H1 không yêu cầu bị cáo phải bồi thường vấn đề gì nên không xem xét giải quyết.

[8] Về vật chứng của vụ án: Áp dụng điểm a khoản 1 Điều 76 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 (điểm a khoản 2 Điều 106 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015) tịch thu tiêu hủy 30 cá thể Vọoc vì bị hư hỏng, 05 (năm) bì xác rắn màu đỏ đựng quả chanh dây và số Chanh dây cũng đã bị hư hỏng không còn giá trị sử dụng; tịch thu sung công quỹ 01 điện thoại di động nhãn hiệu SAM SUNG Galaxy J2 Prinme, là tài sản của bị cáo mà bị cáo dùng làm phương tiện phạm tội; Tạm giao chiếc xe mô tô biển số 73K2-0416 cho ông H1 tiếp tục quản lý, sử dụng; vì chiếc xe này ông H1 đã mua của anh Lê Hồng T1 nhưng không có hợp đồng mua-bán, hiện tại anh T1 không có mặt tại địa phương nếu anh Lê Hồng T1 với ông H1 có tranh chấp sẽ được giải quyết bằng vụ án dân sự khác. Đối với vật chứng mà cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an huyện H đã thu giữ và trả lại cho chủ sở hữu là anh Nguyễn Văn Q không đề cập đến nữa.

[9] Về án phí Hình sự sơ thẩm: Bị cáo phải chịu theo quy định của pháp luật.

Vì các lẽ trên,

QUYẾT ĐỊNH

Tuyên bố bị cáo Triệu Thị Cúc P phạm tội “Vi phạm các quy định về bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ”.

Áp dụng điểm đ khoản 2 Điều 190; Điều 33 (nay là Điều 38 Bộ luật hình sự năm 2015), điểm p khoản 1, khoản 2 Điều 46 Bộ luật hình sự năm 1999.

Áp dụng Nghị quyết 41/2017/QH14 của Quốc hội có hiệu lực từ ngày 05-7-2017.

Xử phạt bị cáo Triệu Thị Cúc P 24 (hai mươi bốn) tháng tù.

Căn cứ khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự năm 1999 (khoản 1 Điều 56 Bộ luật hình sự năm 2015) tổng hợp hình phạt chung của hai bản án buộc bị cáo Triệu Thị Cúc P phải chấp hành là: 24 (Hai mươi bốn) tháng tù + 15 (Mười lăm) tháng tù, được trừ đi thời gian tạm giữ trước đó là 10 ngày = 38 (Ba mươi tám) tháng 20 (hai mươi) ngày tù, thời gian chấp hành hình phạt từ tính từ ngày tạm giam 02/8/2017.

- Về vật chứng của vụ án:

Căn cứ điểm a khoản 1, khoản 4  Điều 76 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 (điểm a khoản 2, khoản 4 Điều 106 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015)

Tịch thu tiêu hủy các vật chứng gồm: 30 (ba mươi) cá thể động vật Vọoc đã sấy khô, lấy hết nội quan, màu nâu khói đựng trong 05 (năm) thùng cát- tông; 05 (năm) bì xác rắn, các quả chanh dây. Tịch thu sung công quỹ Nhà nước 01 điện thoại di động; Tạm giao xe mô tô BKS 73k2-0416 xe DREAM đã qua sử dụng cho ông Hoàng Văn H1 tiếp tục quản lý, sử dụng, nếu anh Lê Hồng T1i và ông Hoàng Văn H1 có tranh chấp quyền sở hữu xe thì sẽ được giải quyết bằng vụ kiện dân sự khác. Tất cả các vật chứng được tịch thu sung công quỹ Nhà nước, tiêu hủy và tạm giao có đặc điểm như biên bản giao nhận vật chứng ngày 01/11/2017 giữa Cơ quan Cảnh sát Điều tra công an huyện 1 H1 với Chi cục Thi hành án dân sự huyện H.

- Về án phí Hình sự sơ thẩm: Căn cứ khoản 2 Điều 136 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 (Điều 99 Bộ luật tố tụng hình sự năm 1999). Điều 6, điểm a khoản 1 Điều 23 Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14, ngày 30/12/2016 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí, phí, lệ phí Toà án. Buộc bị cáo Triệu Thị Cúc P phải nộ 200.000đ (Hai trăm ngàn đồng) án phí hình sự sơ thẩm.

- Về quyền kháng cáo: Bị cáo, những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có quyền làm đơn kháng cáo lên Tòa án nhân dân Tỉnh Kon Tum trong thời hạn mười lăm ngày kể từ ngày tuyên án. Đối với người vắng mặt thì thời hạn kháng cáo tính từ ngày nhận được bản án hoặc bản án được niêm yết./.