Quyết định 167-BYT/QĐ bổ sung 5 bệnh nghề nghiệp vào danh mục bệnh nghề nghiệp được bảo hiểm

Mọi công việc phải tiếp xúc hay thở hít bụi, hơi Asen và các hợp chất có chứa Asen.

- Xử lý quặng Asen.

- Sản xuất sử dụng hóa chất trừ sâu có Asen.

- Xử lý quặng trong luyện kim màu có Asen.

- Sử dụng các hợp chất Asen và chất vô cơ trong xử lý da, sản xuất thuỷ tinh, điện tử...

1. Đối tượng chẩn đoán:

Đối tượng chẩn đoán là người lao động làm việc trong môi trường có hơi, bụi Asen hay các hợp chất vô cơ của Asen.

2. Thời gian tiếp xúc:

Được xác định theo nồng độ tiếp xúc và thể bệnh.

. Thể bệnh cấp tính: thường thời gian tiếp xúc ngắn với nồng độ cao.

. Thể bệnh mạn tính: với nồng độ thấp hơn tiêu chuẩn cho phép nhưng thời gian tiếp xúc dài cũng có thể bị bệnh.

3. Dấu hiệu cận lâm sàng:

Lượng Asen niệu: Lượng Asen trong nước tiểu phải lớn hơn hoặc băng 100 †g/l (hay †g creatinin) (cần lấy nước tiểu 24 giờ).

Ăn cá và thực phẩm biển làm tăng cao lượng Asen niệu. Do đó, đối tượng chẩn đoán phải tránh ăn các loại thực phẩm biển ít nhất là trong 2 ngày trước khi lấy nước tiểu định lượng Asen.

4. Dấu hiệu và triệu chứng lâm sàng:

4.1. Nhiễm độc cấp tính:

- Nôn, tiêu chảy.

- Đau bụng dữ dội

- Đái ít

- Thân nhiệt và huyết áp giảm

- Chuột rút và co giật.

Đối với nhiễm độc cấp tính do AsH3, có các biểu hiện bệnh sau đây:

- Đái ra huyết sắc tố

- Vàng do tiêu huyết

- Viêm thận tăng đạm huyết

- Nhiễm độc thần kinh trung ương (hôn mê)

4.2. Nhiễm độc mạn tính:

. Các triệu chứng đầu tiên: khó chịu, đau bụng, các cơn ngứa, đau các khớp, suy nhược.

. Các dấu hiệu: Tiêu chảy hoặc táo, ban đỏ, hốc hác, phù mí mắt dưới. Niêm mạc tổn thương, viêm lợi, viêm họng, viêm đường hô hấp trên (chảy nước mũi, khản giọng, ho...), viêm màng kết hợp.

. Các triệu chứng thần kinh: Cảm giác tê cóng, bỏng da, kiến bò hoặc ngứa kèm theo run, co giật cơ, teo cơ, liệt chi. Viêm nhiều dây thần kinh là biểu hiện chủ yếu.

. Tổn thương da, niêm mạc: Viêm, loét, loạn sừng lòng bàn tay, bàn chân.

. Sạm da, rụng lông tóc.

. Suy gan

. Viêm, suy thận

4.3. Ung thư: Ung thư da, phổi, xương sàng, mụn cơm ác tính.

Tổn thương - Di chứng sau điều trị	Thời gian bảo đảm	Tỷ lệ % mất khả năng lao động	Ghi chú
I. Asen và các hợp chất hữu cơ của Asen
1. Tổn thương da, niêm mạc:
a. Viêm da tiếp xúc gây loét trường diễn	1 tháng	5-10	Điều trị trên 3 lần vẫn tái phát
Nếu có nhiều ổ loét (trên 3mm và trên 5 ổ loét)		11-15
b. Loét da đã điều trị khỏi sẹo ổn định	-nt-	1-5
c. Thủng vách ngăn mũi	-nt-	11-15
d. Viêm kết mạc, viêm bờ mi mãn tính	-nt-	11-15
Viêm giác mạc để lại sẹo có ảnh hưởng đến thị lực			Đánh giá theo bảng thị lực trung tâm (Bảng 1)
e. Sạm da (tuỳ vùng và diện tích):	3 tháng
- Dưới 50% diện tích vùng mặt, cổ		11-15
- Trên 50% diện tích vùng mặt, cổ		16-20
- Dưới 50% diện tích vùng tay, chân		6-10
- Trên 50% diện tích vùng tay chân		11-15
g. Loạn sừng lòng bàn tay, bàn chân	-nt-	5-10
2. Tổn thương thần kinh cơ	6 tháng
a. Viêm da thần kinh cơ ảnh hưởng vận động
- Mức độ nhẹ (ít ảnh hưởng vận động).		21-25
- Mức độ trung bình (vận động có khó khăn)		26-31	³2 chi=31%
- Mức độ nặng (vận động rất khó khăn).		31-40	³2 chi=41%
b. Liệt mềm, teo cơ:	6 tháng
* Với các chi:
. Mức độ nhẹ (hạn chế lao động).		21-25
. Mức độ trung bình (lao động khó khăn)		35-40	2 chi=41%
. Mức độ nặng (mất khả năng lao động)		61-65
* Liệt mềm teo cơ, không ở các chi		16-20
c. Di chứng tổn thương thần kinh trung			Xếp loại ương theo di chứng VII nhóm bệnh thần kinh của tiêu chuẩn phân loại MSLĐ (Bảng 2)
3. Ung thư các dạng do Asen:	30 năm
- Ung thư biểu mô da nguyên phát.		61-65
- Sarcome gan		81-95
- Ung thư phổi nguyên phát		81-95
II. Asen hydro hay Arsin (AsH3)	30 ngày
1. Vàng da tiêu huyết sau nhiễm độc cấp
a. Hồng cầu £ 3 T. HST £ 11 g%		31-35
b. Hồng cầu £ 2,5 T. HST £ 10 g%		41-45	Xếp tạm thời sau 1 năm giám định lại.
2. Suy gan
a. Chức năng biến loạn ít (Xét nghiệm sau điều trị)		31-35
b. Chức năng gan biến loạn nhiều		41-45	Xếp tạm thời sau 1 năm giám định lại.
3. Viêm thận tăng đạm huyết	60 ngày
a. Ure huyết £ 0,6 g/l		31-35
b. Urê huyết thường xuyên từ 0,6 - 1 g/l		41-45
c. Ure huyết thường xuyên ³ 1 g/l		51-55
4. Suy thân mãn không hồi phục: (phù cổ trướng, HC < 2 triệu, Ure huyết > 1,5 g/l Creatinin > 100 mmol/1)		61-70
Nếu có tai biến nghiêm trọng như liệt, mù mắt		81-85

Ghi chú:

. Khi bị nhiễm độc Asen và các hợp chất Asen cấp tính phải được cấp cứu và điều trị cho đến khi ổn định, nếu để lại di chứng mới đưa ra Hội đồng giám định y khoa (GĐYK) để giám định.

. Khi bệnh tái phát cũng phải được điều trị ổn định sau đó mới giám định lại.

. Những đối tượng có các bệnh đã quy định ở trên (được xác định trong hồ sơ khám tuyển) không được giám định y khoa để xác định bệnh nghề nghiệp.

PHỤ LỤC 2

BỆNH NHIỄM ĐỘC NICOTIN NGHỀ NGHIỆP
(Ban hành kèm theo Quyết định số 167 ngày 4/2/1997)

Mọi công việc phải tiếp xúc hay thở hít bụi thuốc lá, nicotin như:

. Các công việc trong quá trình sản xuất thuốc lá: tước cọng, sấy, sàng, tẩm nguyên liệu, thái sợi, cuốn điếu, đóng bao...

. Các công việc thu hoạch lá thuốc, đóng kiện, vận chuyển...

1. Đối tượng chẩn đoán: đối tượng chẩn đoán là người lao động làm việc trong môi trường có bụi thuốc lá, nicotin.

2. Thời gian tiếp xúc:

Được xác định theo nồng độ tiếp xúc và thể bệnh

. Thể bệnh cấp tính: thường thời gian tiếp xúc ngắn với nồng độ cao.

. Thể bệnh mạn tính: với nồng độ thấp hơn tiêu chuẩn cho phép nhưng thời gian tiếp xúc dài cũng có thể bị bệnh.

3. Dấu hiệu cận lâm sàng:

Lượng Nicotin niệu

- Đối với người không hút thuốc lá: lượng nicotin niệu là trên 0,3 mg/l.

- Đối với người hút thuốc lá: lượng nicotin niệu là trên 1,2 mg/l.

4. Dấu hiệu và triệu chứng lâm sàng:

4.1. Nhiễm độc cấp tính:

- Chóng mặt, nhức đầu dữ dội, mặt xanh tái.

- Buồn nôn, nôn, đau bụng, tiêu chảy.

- ứa nước bọt, vã mồ hôi lạnh

- Tim đập nhanh, huyết áp tăng, đau vùng tim

- Rối loạn thị giác, thính giác

- Rung mi mắt, run tay, chuột rút.

4.2. Nhiễm độc mạn tính:

- Niêm mạc: có hiện tượng kích thích, niêm mạc mũi họng khô, viêm miệng, viêm kết mạc (chảy nước mắt, nhức mắt, giảm thị lực).

- Da, móng: viêm da dị ứng, móng tay mỏng, dễ gẫy.

- Tim mạch: cơn đau tim, thay đổi nhịp tim, nhịp ngoại tâm thu, biến đổi huyết áp.

- Thần kinh: nhức đầu, kém ngủ, trí nhớ giảm sút, dễ quên, thính lực và thị lực giảm sút, run.

- Tiêu hóa: buồn nôn, ăn không ngon miệng, khó tiêu, tiêu chảy, ợ chua, đau thượng vị.

- Hô hấp: viêm phế quản mạn, giãn phế nang, giảm thông khí phổi..

Tổn thương - Di chứng sau điều trị	Thời gian bảo đảm	Tỷ lệ % mất khả năng lao động	Ghi chú
1. Da niêm mạc	3 tháng
a. Viêm kết mạc mạn tính		5-10
b. Viêm da, chỗ da hở mạn tính do dị ứng:
- Diện tích bị viêm ³ 20% của bộ phận (tay chân, mặt, cổ...)		21-25
- Diện tích bị viêm £ 20%		10-20
2. Rối loạn chức năng bộ máy tuần hoàn	3 tháng
a. Huyết áp giảm (huyết áp tâm thu £ 90 mmHg; huyết áp tâm trương £ 60 mmHg)		16-20	Bảng 3
b. HA tăng > 160/90 mmHg, giai đoạn 1-2		16-20	-nt-
c. Loạn nhịp ngoại tâm thu
- Thưa ³ 12 nhịp/phút		10-15
- Nhanh (phải sử dụng thuốc chống loạn nhịp thường xuyên)		25-30
d. Nhịp chậm (dưới 55 lần/phút)		21-25
- Có Bloc nhĩ thất cấp 3 nhưng không ngất		35-40
- Có Bloc nhĩ thất cấp 3, có ngất, điều trị có kết quả.		45-50
- Có Bloc nhĩ thấp cấp 3, có ngất, điều trị không có kết quả.		61-70	Xếp loại tạm thời, sau 1 năm giám định lại
e. Các tổn thương động mạch vành, cơ tim		35-40
3. Hội chứng suy nhược thần kinh	3 tháng	25-30
(Đau đầu, mệt mỏi, khó ngủ, giảm trí nhớ phải điều trị kéo dài trên một năm)

Ghi chú:

. Khi bị nhiễm độc nicotin cấp tính phải được cấp cứu và điều trị cho đến khi ổn định, nếu để lại di chứng mới đưa ra Hội đồng GĐYK để giám định.

. Khi bệnh tái phát cũng phải được điều trị ổn định sau đó mới giám định lại.

PHỤ LỤC 3

BỆNH NHIỄM ĐỘC HÓA CHẤT TRỪ SÂU NGHỀ NGHIỆP
(LÂN HỮU CƠ, CLO HỮU CƠ, CACBAMAT)
(Ban hành kèm theo Quyết định số 167 ngày 4/2/1997)

II. Hướng dẫn chẩn đoán

Mọi công việc phải tiếp xúc với hóa chất trừ sâu:

- Sản xuất công nghiệp.

- Đóng gói

- Vận chuyển

- Lưu kho bảo quản

- Pha, trộn, phun, rắc, xông hơi...

1. Đối tượng chẩn đoán:

Đối tượng chẩn đoán là người lao động phải tiếp xúc với hóa chất trừ sâu.

2. Thời gian tiếp xúc:

Được xác định theo nồng độ tiếp xúc và thể bệnh

. Thể bệnh cấp tính: thường thời gian tiếp xúc ngắn với nồng độ cao

. Thể bệnh mạn tính: với nồng độ thấp hơn tiêu chuẩn cho phép nhưng thời gian tiếp xúc dài cũng có thể bị bệnh.

3. Dấu hiệu cận lâm sàng:

Lượng hoạt tính men Acetylcholinesteraza (AChE): Lượng hoạt tính men AChE giảm trên 25% so với lượng AChE trước khi tiếp xúc hay so với hằng số hoạt tính men AChE ở người bình thường.

4. Dấu hiệu và triệu chứng lâm sàng:

4.1. Nhiễm độc cấp tính:

- Nôn, đau bụng

- Đổ mồ hôi, chẩy nước mắt nước mũi, ứa nước bọt...

- Co đồng tử

- Phù phổi

- Co giật và co cứng cơ

- Liệt, hôn mê.

4.2. Nhiễm độc mạn tính:

- Nhức đầu, choáng váng

- Mệt mỏi

- Ngủ kém

- Ăn không ngon

- Run tay

- Giật nhãn cầu

- Liệt nhẹ

- Biểu hiện da: sẩn ngứa, chàm...

- Rối loạn thần kinh thực vật.

Tổn thương - Di chứng sau điều trị	Thời gian bảo đảm	Tỷ lệ % mất khả năng lao động	Ghi chú
1. Da: Viêm da, chàm tiếp xúc	30 ngày	5-10
2. Di chứng thần kinh	90 ngày
a. Rung giật nhãn cầu có ảnh hưởng sức nhìn.
- Một mắt		5-10
- Hai mắt		11-15
b. Rung cơ cục bộ		5-10
c. Liệt cơ (tuỳ nhóm cơ bị liệt, ở một hay nhiều chi, ở vùng nào của cơ thể và mức độ liệt)
- Mức độ nhẹ (hạn chế lao động)		21-25
- Mức độ trung bình (lao động có khó khăn)		35-40
- Mức độ nặng (liệt toàn bộ một chi, mất khả năng lao động)		61-65
d. Hội chứng suy nhược thần kinh, rối loạn thần kinh thực vật.	9 ngày	25-30
3. Nhiễm độc mãn tính hóa chất trừ sâu Clo hữu cơ	180 ngày
a. Suy gan, chức năng gan giảm, kéo dài hàng tháng
- Mức độ nhẹ		31-35
- Mức độ vừa, nặng		45-58
- Nếu tiến triển thành xơ gan cổ chướng		61-70
b. Viêm thận mãn tính tăng đạm huyết sau			Xác định tổn thương ống thận tỷ lệ mất sức lao động theo lượng Ure huyết tương, tương tự nhiễm độc AsH3
c. Thiếu máu bất sản tuỷ (Sau nhiễm độc Chlordan và Lindan)
- HC £ 3 triệu, HST £ 11 g%		31-35
- HC £ 2,5 triệu, HST £ 10 g%		41-45
- HC £ 2 triệu, HST £ 8 g%		61-65

Ghi chú:

. Khi bị nhiễm độc hóa chất trừ sâu cấp tính phải được cấp cứu và điều trị cho đến khi ổn định, nếu để lại di chứng mới đưa ra Hội đồng GĐYKK để giám định.

. Khi bệnh tái phát cũng phải được điều trị ổn đinh sau đó mới giám định lại.

PHỤ LỤC 4

BỆNH GIẢM ÁP NGHỀ NGHIỆP
(Ban hành kèm theo Quyết định số 167 ngày 4/2/1997)

Mọi công việc thực hiện trong điều kiện áp suất cao hơn áp suất không khí: thợ lặn, làm việc trong hòm chìm...

1. Đối tượng chẩn đoán:

Đối tượng chẩn đoán là người lao động làm việc trong điều kiện áp suất cao hay không khí nén (thợ lặn và thợ làm việc trong hòm chìm).

2. Thời gian tiếp xúc:

Thời gian tiếp xúc thay đổi theo thể bệnh: cấp tính hay mạn tính.

. Thời gian xuất hiện thể bệnh cấp tính có thể ngay sau khi giảm áp.

. Đối với thể bệnh mạn tính, thời gian tiếp xúc thường là 1 năm.

3. Các dấu hiệu và triệu chứng lâm sàng:

3.1. Bệnh giảm áp cấp tính:

- Đau ở các chi

- Nôn, đau vùng thượng vị

- Choáng váng

- Ngứa ran và tê đầu chi

- Khó thở

- Đau đầu

- Động kinh

- Rối loạn thị giác, loá mắt hay ám điểm

- Cơn đau tin, rối loạn mạch vành, nhịp tim không đều.

- Giảm huyết áp.

3.2. Bệnh giảm áp mạn tính:

- Đau mỏi chi

- Cử động khó: cứng khớp, giới hạn ít hoặc nhiều các cử động.

- Teo cơ

- Giảm thính lực.

4. Dấu hiệu cận lâm sàng (giảm áp mạn tính)

4.1. Dấu hiệu XQ: phát hiện các biến đổi về xương:

- Loạn Canxi: mất khoáng

- Cấu trúc xương: hốc xương

- Tiêu xương

- Phản ứng màng xương (gai xương, dày xương)

Biến đổi xương gặp ở gốc chi: vai, háng. Còn gặp ở đầu trên và đầu dưới xương đùi, đầu xương chày, ở đầu và thân xương cánh tay.

4.2. Đo thính lực âm: để xác định giảm thính lực

Tổn thương - Di chứng sau điều trị	Thời gian bảo đảm	Tỷ lệ % mất khả năng lao động	Ghi chú
1. Hội chứng tiền đình (chóng mặt, mất thăng bằng) xác định bằng nghiệm pháp mê đạo	3 tháng
- Mức độ nhẹ		15-20
- Mức độ vừa (hạn chế lao động)		31-35
- Mức độ nặng (trở ngại cho lao động)		45-50
2. Viêm tai giữa mạn tính, thủng màng nhĩ	3 tháng
- Một tai		10-15
- Hai tai		25-31
3. Giảm thính lực nghề nghiệp, có hay không có rối loạn mê đạo, không tiến triển sau khi ngừng lao động trong áp suất cao, xác định bằng đo thính lực âm hoàn chỉnh 3-6 tháng sau khi ngừng lao động trong áp suất cao.	12 tháng
- Giảm thính lực nhẹ 2 tai		15-20
- Giảm thính lực vừa 2 tai		26-31
- Giảm thính lực nặng 2 tai		41-51
- Điếc hoàn toàn 2 tai		61-70	Bảng 5
4. Thiếu máu cơ tim cục bộ
a. Cơn thưa, nhẹ (loại 2 theo NYHA).		35-40	Bảng 3
b. Cơn mau ảnh hưởng đến sinh hoạt (loại 3 theo NYHA).		51-60	-nt-
c. Tim to, suy tim, có nhồi máu cơ tim cũ.		71-80
5. Hoại tử xương (xác định bằng XQ)	20 năm
- ở 1 khớp, hay 1 xương		21-30
- ở 1 khớp, hay 2 xương		31-40
- Trên 2 khớp hay 2 xương		45-60
6. Liệt các chi	3 tháng		Xếp loại theo di chứng VII nhóm bệnh TK của tiêu chuẩn phân loại MSLĐ (Bảng 2)

Ghi chú:

. Các tai biến do lao động trong áp suất cao phải được cấp cứu và điều trị cho đến khi ổn định, nếu để lại di chứng thì mới giới thiệu ra Hội động GĐYK để giám định.

. Khi bệnh tái phát cũng phải được điều trị ổn định sau đó mới giám định lại.

PHỤ LỤC 5

BỆNH VIÊM PHẾ QUẢN MÃN TÍNH NGHỀ NGHIỆP
(Ban hành kèm theo Quyết định số 167 ngày 4/2/1997)

Mọi công việc phải tiếp xúc với bụi vô cơ, hữu cơ hay một số hơi khí độc như CO, SO2, H2S, C1, HCL v.v...

1. Đối tượng chẩn đoán

Đối tượng chẩn đoán là người lao động phải tiếp xúc với các loại bụi hoặc một số hơi khí độc như SO2, H2S v.v...

2. Thời gian tiếp xúc: Thời gian tiếp xúc được quy định là 3 năm.

3. Dấu hiệu và triệu chứng lâm sàng:

Ho và khạc đờm trên 2 tháng trong một năm và liên tục trên 2 năm.

4. Dấu hiệu cận lâm sàng:

Đo chức năng hô hấp: thể tích thở ra tối đa/giây (FEV1) giảm sút.