Dành trọn ngày để “mổ xẻ” Đề án tổng thể tái cơ cấu nền kinh tế, hôm qua (8/6), đa số ĐBQH bày tỏ sự chưa hài lòng vì Đề án đã không đáp ứng được kỳ vọng khi còn chung chung, chưa có giải pháp đột phá và chưa xác định được sau tái cơ cấu, Việt Nam sẽ ở vị trí nào trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Hòa (TP.HCM) phát biểu tại Hội trường.

Phải giám sát các tập đoàn

Tái cơ cấu nền kinh tế phải xuất phát từ nhiều lý do yếu kém nhưng quan trọng nhất là 3 “điểm nghẽn” về thể chế, cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực. Song đa số ĐBQH nhận xét, Đề án vẫn “thiếu những giải pháp trọng tâm, cần thiết” như nhận xét của ĐB Nguyễn Thanh Phương (TP.Cần Thơ). Các giải pháp trong Đề án khá toàn diện nhưng còn dàn trải, chưa có chiều sâu, chưa mang tính đột phá, trọng tâm...

Đặc biệt nhấn mạnh đến hiệu quả của thực hiện tái cơ cấu, một số ĐBQH đề nghị Chính phủ phải chỉ đạo xây dựng hệ thống các chỉ tiêu, chỉ báo kịp thời các phản ứng của chính sách và biến động của tình hình kinh tế thị trường có tác động đến quá trình thực hiện các mục tiêu của đề án, xây dựng cơ chế giám sát an toàn liên tục để cảnh báo các rủi ro vĩ mô, đo lường hiệu quả của quá trình tái cơ cấu và điều chỉnh cho kịp thời các vấn đề phát sinh.

“Hệ thống chỉ báo và cơ chế giám sát này cần độc lập, công khai, minh bạch để mọi đối tượng cùng giám sát, nhằm hạn chế những Vinashin, Vinalines thứ hai” – ĐB Phạm Trọng Nhân (Bình Dương) đề nghị.

Câu hỏi lớn về hiệu quả DN Nhà nước

Tuy chỉ là một phần trong đề án tái cơ cấu nền kinh tế, song hiệu quả hoạt động của DNNN được nhiều ĐBQH tập trung góp ý dưới nhiều góc độ. Từ thực tế đổ vỡ và sai phạm của một số tập đoàn đã cho thấy, thể chế pháp lý cho Tập đoàn kinh tế Nhà nước đang có nhiều bất cập, có thể tạo ra khả năng sai phạm, thất thoát tài sản Nhà nước không chỉ riêng ở các đơn vị đã đổ vỡ hoặc đã được thanh tra, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp của QH Lê Thị Nga (Thái Nguyên) kiến nghị, cần hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến các DNNN, trong đó “đưa dự án Luật Kinh doanh vốn nhà nước vào chương trình chính thức của năm 2013, vì càng để chậm ngày nào thì càng khó quản lý số vốn nhà nước tại các DN ngày đó”.

ĐB Mai Thị Ánh Tuyết (Kiên Giang) cho rằng, Nhà nước chỉ nên nắm giữ cổ phần chi phối (51%) các DNNN, kể cả đối với các Tập đoàn và TCty nhà nước, đẩy mạnh quá trình cổ phần hóa, đổi mới phương thức quản trị DN, tiến hành thử nghiệm thuê người nước ngoài có năng lực quản lý và hoàn thiện cơ chế kiểm tra, giám sát hoạt động của các DNNN, lấy tiêu chí hiệu quả, sức cạnh tranh để đánh giá, đảm bảo tính minh bạch trong quán trình cổ phần hóa các DNNN.

ĐB cũng đề nghị đặt các tập đoàn kinh tế nhà nước dưới sự giám sát đặc biệt của Quốc hội, tạm dừng ngay việc thành lập mới tập đoàn kinh tế nhà nước, kiểm kê lại vốn, tài sản nhà nước tại tất cả các tập đoàn, phương án xử lý, làm rõ trách nhiệm cá nhân, tổng kết toàn diện việc thí điểm tập đoàn kinh tế nhà nước để xã hội có cách nhìn khách quan, “không vì khuyết điểm của một vài tập đoàn mà phủ nhận tất cả những thành tích đã đạt được”…

Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Văn Ninh:

Mấu chốt là cơ cấu lại nợ tín dụng

DN gặp khó khăn, không có tiền đóng thuế sẽ ảnh hưởng đến nguồn thu năm sau. Vậy quan điểm của Phó Thủ tướng về những ý kiến của ĐBQH về việc miễn giảm thuế VAT và thu nhập DN cho DN như thế nào?

- Chính vì Chính phủ coi trọng vấn đề đó nên đã đưa ra các giải pháp để hỗ trợ DN vượt qua khó khăn. Nhưng ngay từ đầu, chúng ta xác định là kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Mục tiêu này không phải làm trong ngắn hạn 1-2 tháng, mà phải làm trong trung hạn. Đó là nền tảng cho giai đoạn tới đây khi nền kinh tế ổn định được sẽ phát triển nhanh và bền vững hơn, gắn vào thực hiện các mục tiêu này là tái cơ cấu kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng. Đấy cũng là mục tiêu lâu dài nên phải kiên trì.

Tất nhiên DN khó khăn thì Chính phủ phải có trợ giúp. Quan điểm của tôi là bản thân các DN cũng phải coi đây là cơ hội để tái cơ cấu, chấn chỉnh lại, tự mình cùng hỗ trợ của Chính phủ vượt qua được khó khăn, đảm bảo sự tăng trưởng bền vững hơn vì tái cơ cấu nền kinh tế là tái cơ cấu tất cả các thành phần kinh tế, chứ không chỉ phía Nhà nước. Đây là cơ hội sắp xếp lại DN và bản thân DN cũng phải tự sắp xếp lại. Trong số những DN đang ngừng hoạt động có nhiều DN do khó khăn nhưng cũng có DN ngừng hoạt động do muốn thay đổi sản phẩm, ngành nghề, thành lập DN khác… Đó cũng là bình thường.

Cứu DN như cứu hỏa, các giải pháp đưa ra tốt nhưng đi vào thực tế còn chậm?

- Hỗ trợ về thuế là một trong những giải pháp hỗ trợ, nhưng quan trọng nhất là tạo điều kiện cho DN tiếp cận được vốn. Đúng là thời gian qua, DN khó tiếp cận vốn do lãi suất và nợ xấu. Chính phủ đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước hạ lãi suất (để dần phù hợp với tình hình thực tiễn của lạm phát) và so với lộ trình hạ lãi suất Ngân hàng Nhà nước đặt ra từ đầu năm là khá nhanh. Đầu năm Ngân hàng Nhà nước xác định, hạ lãi suất 1%/quý, nhưng chưa hết 2 quí đầu năm 2012 ta đã hạ còn 11% như thế cũng là rất tích cực. Mấu chốt để hỗ trợ vốn cho DN là cơ cấu lại nợ tín dụng để DN có điều kiện tiếp cận nguồn vốn và cũng đảm bảo thanh khoản cho ngân hàng và nền kinh tế.

Lượng tiền lớn mà NHNN đã “bơm” vào lưu thông qua các NH hiện đi đâu, thưa Phó Thủ tướng?

- Đi vào tăng trưởng tín dụng chứ đi đâu. Bản thân NH cũng là DN nên nếu không có tác động của cơ quan quản lý nhà nước và hướng dẫn cụ thể thì bản thân NH khi cho vay cũng phải tính toán. Trên nguyên tắc, nợ của DN đến hạn không trả được thành nợ xấu thì NHTM không cho vay tiếp được nên cần cơ cấu lại nợ, giải quyết được những khoản nợ xấu của DN, tạo điều kiện cho DN trả được nợ để ngân hàng sẽ thu được nợ.

Xin cảm ơn Phó Thủ tướng!

H.G

Hương Giang

2,299