Rắc rối quanh chuyện hợp đồng mua bán nhà: Phúc thẩm lần 2 vụ tranh chấp nhà số 36 Nguyễn Thị Diệu, TP.HCM

Căn nhà 36 Nguyễn Thị Diệu là một biệt thự thuộc sở hữu nhà nước (diện tích trên 533m2), do vợ chồng bà Nguyễn Thị Thanh Tao thuê từ sau năm 1975. Trong quá trình làm thủ tục mua hóa giá nhà, bà Tao đã ký tới ba hợp đồng bán căn nhà này.

Tuy đây chỉ là vụ tranh chấp dân sự nhưng lại được dư luận rất quan tâm, bởi vụ án này kéo dài nhiều năm với nội dung rất phức tạp. Hơn mười luật sư đã tham gia phiên tòa với tư cách người bảo vệ quyền lợi, đại diện hợp pháp cho các bên đương sự, người liên quan trong vụ án. Theo các bên tranh chấp, hiện nay căn nhà trị giá khoảng 4.000 lượng vàng.

Nhà số 36 Nguyễn Thị Diệu, Q.3, TP.HCM Ảnh: T.T.D.

Một căn nhà, ba hợp đồng mua bán

Vụ tranh chấp được TAND TP.HCM xử sơ thẩm từ tháng 2-2005 nhưng các bên kháng cáo. Tháng 5-2005, tòa phúc thẩm TAND tối cao tại TP.HCM đã xử phúc thẩm vụ án. Bản án có hiệu lực pháp luật được cơ quan thi hành án đem ra thi hành thì lại gặp nhiều khó khăn do các bên liên quan vẫn liên tục khiếu nại nhiều nơi, nhiều cấp khác nhau. Thậm chí, khi nhà 36 Nguyễn Thị Diệu đã được bán đấu giá để thi hành án (người mua trúng đấu giá là ông Hoàng Ngọc Tài, ngụ quận 10, TP.HCM với giá 3.505 lượng vàng) thì cơ quan thi hành án cũng không thể cưỡng chế lấy nhà để giao cho người mua đấu giá.

Đặc biệt, khi nhận được khiếu nại gay gắt của các bên, Ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng trung ương đã có văn bản chỉ đạo tạm dừng thi hành án và yêu cầu các cơ quan có thẩm quyền xem xét lại.

Tháng 5-2007, chánh án TAND tối cao đã có kháng nghị và hội đồng thẩm phán TAND tối cao đã xử giám đốc thẩm, tuyên hủy bản án phúc thẩm để xét xử lại.

Căn nhà 36 Nguyễn Thị Diệu là một biệt thự thuộc sở hữu nhà nước (diện tích trên 533m2), do vợ chồng bà Nguyễn Thị Thanh Tao thuê từ sau năm 1975. Trong quá trình làm thủ tục mua hóa giá nhà, bà Tao đã ký tới ba hợp đồng bán căn nhà này. Ngày 2-9-1999, bà Tao ký hợp đồng bán nhà cho bà Dương Thị Bạch Diệp với giá 900 lượng vàng. Ngày 15-9-1999, bà Tao cũng làm một hợp đồng bán nhà cho bà Diệp nhưng với giá 1.600 lượng vàng. Đến ngày 27-8-2000, lại có một hợp đồng của bà Tao bán nhà cho vợ chồng ông Lê Hồng Phương với giá 900 lượng vàng. Trong hợp đồng với ông Phương, bà Tao đã ký nhận 800 lượng vàng, còn 100 lượng hai bên thỏa thuận sẽ lấy sau.

Năm 2003, UBND TP đã cấp giấy chủ quyền nhà cho bà Tao và các bên bắt đầu tranh chấp, đưa nhau ra tòa.

Hợp đồng mua bán hay cho vay lãi?

Tại phiên tòa, ông Phương yêu cầu tòa tuyên buộc bà Tao phải tiếp tục thực hiện hợp đồng mua bán nhà với ông. Tuy nhiên, bà Tao và bà Diệp lại đưa ra nhiều chứng cứ để cho rằng hợp đồng giữa bà Tao với ông Phương chỉ là hợp đồng giả cách. Theo bà Diệp, khi mua nhà của bà Tao với giá 1.600 lượng vàng, bà Diệp không đủ tiền nên đã vay của ông Phương 1.000 lượng vàng với lãi suất 3%/tháng.

Để được vay tiền, bà phải yêu cầu bà Tao ký hợp đồng bán nhà cho ông Phương, đây chỉ là hợp đồng che giấu việc vay tiền nên giữa bà và ông Phương có ký với nhau một bản cam kết để làm bằng chứng cho việc vay tiền mua nhà. Theo bà Diệp, bà với ông Phương đã “làm ăn” với nhau từ lâu, hợp tác mua bán thành công nhiều căn nhà dạng hóa giá của Nhà nước, kiếm lời cả ngàn lượng vàng.

Tuy nhiên, phía ông Phương lại trưng ra nhiều chứng cứ và cả băng ghi hình cho thấy việc mua bán nhà giữa ông với bà Tao là có thật. Theo ông Phương, trong quá trình mua bán nhà giữa bà Diệp với bà Tao xuất hiện nhiều kiện cáo, khiếu nại căng thẳng, nên bà Diệp đã sang lại hợp đồng mua nhà 36 Nguyễn Thị Diệu cho ông Phương.

Trong hai phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm trước đó, tòa án đã công nhận hợp đồng mua bán giữa bà Tao và ông Phương là có thật. Bản án sơ thẩm và phúc thẩm đã tuyên bố hủy cả ba hợp đồng mua bán nhà vì cho rằng đó là các hợp đồng vô hiệu (không có công chứng), buộc bà Tao phải trả lại cho ông Phương 800 lượng vàng, cộng thêm các chi phí hóa giá nhà và tiền chênh lệch giá do giá nhà tăng tổng cộng 3.611 lượng vàng.

Tuy nhiên, bản án giám đốc thẩm đã hủy án phúc thẩm lại cho rằng tòa phúc thẩm buộc bà Tao phải bồi thường tiền chênh lệch giá nhà là không đúng, vì hợp đồng mua bán nhà giữa bà Tao với ông Phương chỉ vô hiệu về hình thức, bà Tao có lỗi vì không tiếp tục thực hiện hợp đồng nên phải bồi thường cho ông Phương theo thỏa thuận trong hợp đồng. Theo thỏa thuận này, bà Tao chỉ phải trả cho ông Phương gấp đôi số tiền đã nhận.

Hôm nay, tòa tiếp tục làm việc.