Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8261:2009 về Kính xây dựng – thử ứng suất bề mặt cạnh - quang đàn hồi không phá hủy

Sử dụng thước cặp đo chiều dày của mẫu tại điểm đo ứng suất d (mm).

9. Tính kết quả

9.1. Tính kết quả đo ứng suất bề mặt

Sau khi tiến hành đo theo 8.1 thì ứng suất bề mặt được tính theo công thức sau:

S = K. tg q                                (8)

trong đó: K là hằng số được xác định bởi nhà sản xuất thiết bị.

Phép đo ứng suất bề mặt được tiến hành theo ba hướng trên mặt tấm kính.

- Trường hợp nếu đo theo cả ba hướng này chênh lệch của góc đo được có chênh lệch không quá 1⁰ thì khi đó ứng suất được tính toán theo công thức sau:

q_trungbình =                              (9)

...

...

...

- Trường hợp nếu đo theo cả ba hướng này chênh lệch của góc đo được có chênh lệch lớn hơn 1⁰ thì khi đó ứng suất được tính toán như sau:

Sau khi tính ứng suất bề mặt theo góc đo của ba hướng theo công thức (8) ta có ba giá trị S₁, S₂, S₃ và giá trị ứng suất lớn nhất và nhỏ nhất được tính như sau:

                               (11)

                               (12)

9.2. Tính kết quả đo ứng suất cạnh

Sau khi tính độ chậm R_e thì S_e được tính như sau:

                                                        (13)

trong đó:

R_e là chỉ số đọc được trên tấm bù chậm, tính bằng nm;

...

...

...

C_B là hằng số ứng suất quang học, tính bằng Brewster. (1Brewster=10^-12)/Pa hoặc nm/psi.in

S_e là ứng suất, đơn vị tính là MPa (psi)

b là hằng số của tấm bù được xác định bởi nhà sản xuất.

10. Báo cáo thử nghiệm

Báo cáo thử nghiệm phải có đầy đủ các thông tin như sau:

- Nơi và ngày sản xuất sản phẩm kính dùng để tiến hành thử nghiệm;

- Đặc điểm của mẫu thử (tên mẫu, loại mẫu, chiều dày mẫu thử…);

- Phương pháp đo;

- Vị trí đo (đối với ứng suất bề mặt);

...

...

...

- Kết quả đo;

- Ngày tiến hành thử nghiệm;

- Người tiến hành thử nghiệm;

- Những chi tiết không nằm trong tiêu chuẩn nhưng có ảnh hưởng tới kết quả đo.

PHỤ LỤC A

(Tham khảo)

Những điều cần biết khi sử dụng thiết bị đo ứng suất bề mặt và ứng suất cạnh của kính tôi nhiệt an toàn, kính bán tôi và kính ủ bằng thiết bị Strainoptic GASP (glazing angle surface polarimeter)

A.1. Thiết bị

...

...

...

Hình A1 - Mô tả thiết bị đo ứng suất bề mặt Strainoptic GASP

A.1.1. Tấm bù chậm (retardation compensator)

Có hai loại tấm bù:

- Tấm nêm bù chuẩn: Được sử dụng để đo ứng suất của các loại kính có ứng suất lớn như kính tôi nhiệt an toàn và kính bán tôi nhiệt.

- Tấm nêm bù có độ nhạy cao: Được sử dụng để đo ứng suất cho các loại kính có ứng suất nhỏ ví dụ như kính ủ.

A.1.2. Bảng chuyển đổi ứng suất

Bảng này được nhà cung cấp gửi kèm theo thiết bị, mỗi loại tấm nêm bù có bảng chuyển đổi riêng khi sử dụng cần kiểm tra để biết chắc chắn đã sử dụng đúng bảng chuyển đổi theo tấm nêm bù tương ứng tránh làm kết quả sai lệch.

Bảng A.1 – Bảng chuyển đổi đơn vị đo ứng suất

...

...

...

(độ)

Ứng suất

(psi)

Ứng suất

(kgf/cm²)

Ứng suất

MPa

Góc

(độ)

...

...

...

(psi)

Ứng suất

(kgf/cm²)

Ứng suất

MPa

1

107

8

0,73

...

...

...

4944

348

34,09

2

213

15

1,47

40

5123

...

...

...

35,32

3

320

23

2,21

41

5307

374

36,59

...

...

...

427

30

2,94

42

5497

387

37,90

5

534

...

...

...

3,68

43

5693

401

39,25

6

642

45

4,42

...

...

...

5896

415

40,65

7

750

53

5,17

45

6105

...

...

...

42,09

8

858

60

5,92

46

6322

445

43,59

...

...

...

967

68

6,67

47

6547

461

45,14

10

1076

...

...

...

7,42

48

6780

477

46,75

11

1187

84

8,18

...

...

...

7023

495

48,42

12

1298

91

8,95

50

7276

...

...

...

50,17

13

1409

99

9,72

51

7539

531

51,98

...

...

...

1522

107

10,50

52

7814

550

53,88

15

1636

...

...

...

11,28

53

8102

571

55,86

16

1751

123

12,07

...

...

...

8403

592

57,94

17

1866

131

12,87

55

8719

...

...

...

60,42

18

1984

140

13,68

56

9051

637

62,41

...

...

...

2102

148

14,49

57

9401

662

64,82

20

2222

...

...

...

15,32

58

9770

688

67,36

21

2343

165

16,16

...

...

...

10160

716

70,06

22

2467

174

17,01

60

10574

...

...

...

72,91

23

2591

182

17,87

61

11014

776

75,94

...

...

...

2718

191

18,74

62

11482

809

79,17

25

2847

...

...

...

19,63

63

11982

944

82,61

26

2978

210

20,53

...

...

...

12517

881

86,31

27

3111

219

21,45

65

13092

...

...

...

90,27

28

3246

229

22,38

66

13712

966

94,54

...

...

...

3384

238

23,33

67

14382

1013

99,17

30

3525

...

...

...

24,30

68

15110

1064

104,19

31

3668

258

25,39

...

...

...

15904

1120

109,66

32

3815

269

26,30

70

16773

...

...

...

145,65

33

3965

279

27,34

71

17730

1249

122,25

...

...

...

4118

290

28,39

72

18789

1323

129,55

35

4275

...

...

...

29,47

73

19969

1406

137,67

36

4436

312

30,58

...

...

...

21291

1499

146,80

A.1.3. Khi tiến hành đo nếu những đường vân quan sát được qua nêm bù không rõ ràng và lộn xộn thì cần kiểm tra lại vị trí của tấm nêm bù và kiểm tra xem chất lỏng đã sử dụng để đo có đúng chủng loại yêu cầu không (loại MIF-154) và phải đảm bảo chất lỏng được phủ đều trên bề mặt mẫu đo.

A.1.4. Nếu sử dụng GASP chuẩn thì chỉ được phép đo kính có độ cong nhỏ hơn 200 mm. Đối với kính có độ cong lớn hơn thì phải sử dụng GASP- CS để đo với các lưu ý như sau:

a) Vị trí của thiết bị đo phải đặt vuông góc với mặt cong sao cho tiếp xúc của lăng kính với mặt thủy tinh là lớn nhất.

b) Nới hai vít trắng tại đầu vào và đầu ra của thiết bị (Hình A1) để có thể dịch chuyển nhẹ nhàng thiết bị sao cho thu được hình ảnh rõ nét nhất. Khi đã có hình ảnh rõ nét nhất thì vặn vít cố định máy lại.

A.2. Một số sự cố và cách xử lý

a) Nguồn sáng đã bật nhưng hình ảnh không tốt phải kiểm tra lại:

...

...

...

- Dầu đo mẫu đã dàn đều trên mặt đo chưa

- Tiếp xúc của lăng kính với bề mặt mẫu

- Lăng kính có bị nứt vỡ không

- Lăng kính có bị bẩn không. Nếu lăng kính đã được lấy ra vệ sinh thì có được đặt lại đúng vị trí không

- Nguồn sáng cần chỉnh đúng hướng

- Nguồn sáng có đủ độ sáng cần thiết không, nếu nguồn sáng đã bị yếu cần thay thế đèn laze

b) Thiết bị cho số đo không chính xác khi đó cần chỉnh lại thiết bị

Điều chỉnh điểm không: việc điều chỉnh điểm không được tiến hành vớI tấm mẫu chuẩn có ứng suất bằng không.

- Nới lỏng ốc chỉnh điểm không

...

...

...

- Xoay thị kính thẳng hướng với đường chuẩn và song song với vân có trong mẫu có ứng suất bằng không.

- Văn chặt ốc lại

A.3. Bảo dưỡng thiết bị

A.3.1. Sau khi sử dụng thiết bị để đo xong, chất lỏng dư trên bề mặt lăng kính phải được làm sạch bằng khăn mềm không có sợi sơ. Phải chú ý cẩn thận để không làm xước bề mặt lăng kính. Quá trình đó được tiến hành như sau:

- Đặt máy lên một tấm đệm mềm và sạch không có vật cứng tự do có thể làm xước mặt lăng kính;

- Nới lỏng 4 vít giữ chặt lăng kính lấy lăng kính ra (bao gồm cả phần đệm), tiến hành lau sạch lăng kính và phần đệm bằng nước lau kính;

- Sau khi vệ sinh xong thì đưa lăng kính trở về vị trí cũ;

- Vặn chặt vít lại.

A.3.2. Kính phân cực

...

...

...

A.3.3. Nguồn

Thiết bị đo laze GASP và GASP-CS sử dụng nguồn điện xoay chiều (220 V 50 hz). Bóng đèn 3 V bốn pin 1,2 V. Pin phải được nạp lại điện sau khi sử dụng 5 h liên tiếp.