Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7111:2002 về Quy phạm phân cấp và đóng tàu cá biển cỡ nhỏ

Các ký hiệu dùng trong bảng:

K: Kiểm tra khi cần đến gần, mở tháo rời kiểm tra;

N: Xem xét bên ngoài;

Đ: đo đạc xác định độ hao mòn, khe hở, điện trở;

A: Thử áp lực;

T: Thử hoạt động;

H: Kiểm tra hồ sơ (tính hiệu lực, tính hợp pháp).

PHẦN 2 KẾT CẤU THÂN TÀU VÀ TRANG THIẾT BỊ

CHƯƠNG 1 QUI ĐỊNH CHUNG

...

...

...

1.1.1. Phạm vi áp dụng

1. Những qui định của phần 2 này được áp dụng cho việc thiết kế và đóng mới tàu đánh cá vỏ thép, vỏ gỗ, tàu chất dẻo cốt sợi thủy tinh; bao gồm tàu đánh bắt hải sản, tàu thu gom vận chuyển sản phẩm hải sản v.v… (sau đây gọi tắt là tàu cá) có chiều dài L £ 20 m, hoạt động ở vùng biển Việt Nam.

2. Những tàu đánh cá đang khai thác hoặc đã đóng trước ngày Qui phạm này có hiệu lực vẫn áp dụng Qui phạm mà trước đây đã áp dụng để thiết kế và đóng mới chúng.

3. Những tàu đánh cá đang khai thác hoặc đã đóng trước ngày Qui phạm này có hiệu lực, khi lên đà sửa chữa hoặc hoán cải, phục hồi, cố gắng áp dụng những qui định của Qui phạm này đến mức độ hợp lý có thể.

4. Những qui định của phần này áp dụng cho các tàu có tỷ số kích thước chính như sau:

Nếu các tỷ số kích thước chính của tàu vượt quá giới hạn nêu trên thì kết cấu của tàu trong từng trường hợp cụ thể phải được Đăng kiểm xem xét riêng.

1.1.2. Định nghĩa và giải thích

Trong phần này sử dụng những định nghĩa và giải thích sau đây:

...

...

...

2. Chiều rộng tàu B – là khoảng cách nằm ngang tình bằng mét, đo ở mặt phẳng sườn giữa, giữa hai mép ngoài tại đường nước tải trọng thiết kế mùa hè.

3. Chiều cao mạn lý thuyết D – là khoảng cách thẳng đứng tính bằng mét, đo ở mặt phẳng sườn giữa, từ mặt trên của tôn giữa đáy hoặc từ tiếp điểm mặt trong của vỏ ngoài với sống chính đáy tới mép trên của xà ngang boong.

4. Chiều chìm tàu d – là khoảng cách thẳng đứng tính bằng mét, đo ở mặt phẳng sườn giữa, từ mặt trên của tôn giữa đáy hoặc từ tiếp điểm mặt trong của vỏ ngoài với sống chính đáy đến đường nước tải trọng thiết kế mùa hè.

5. Các ký hiệu sử dụng trong phần này của qui phạm:

- V –Tóc độ chạy tàu, m/s

- h_3%-Chiều cao sóng tính toán ứng với tần suất 3%.

- g = 9,81 m/s² – Gia tốc trọng trường

- [s] - Ứng suất pháp cho phép , MPa.

- r - Tỷ trọng của nước biển, t/m³.

...

...

...

2.1. Qui định chung

2.1.1. Phạm vi áp dụng

Những qui định của Chương này được áp dụng cho việc thiết kế và đóng mới tàu cá vỏ thép, có chiều dài L ≤ 20 m, hoạt động ở vùng biển Việt Nam.

2.1.2. Vật liệu thép

1. Vật liệu thép dùng để chế tạo các cơ cấu thân tàu cá phải thỏa mãn các yêu cầu thuộc phần 7-A “Vật liệu” của TCVN 6259-7:1997.

2. Những qui định của Chương này về kích thước các cơ cấu thân tàu tương ứng với loại thép thường có giới hạn chảy R_eH =235 MPa (R_eH= 2400 KG/ cm²), nếu sử dụng vật liệu có giới hạn chảy lớn hơn thì khi tính toán kích thước các cơ cấu có thể áp dụng hệ số vật liệu K = R_eH/ R’_eH, trong đó R’_eH là giới hạn chảy của vật liệu thực tế sử dụng.

2.2. Kích thước các cơ cấu thân tàu

2.2.1. Tải trọng tính toán

1. Tải trọng tính toán đối với các yếu tố cơ cấu thân tàu được tính toán ứng với tải trọng cực đại, trong đó chiều cao sóng tính toán phụ thuộc vào vùng hoạt động của tàu được qui định ở Phần 1.

...

...

...

Pd = rg(d + h) kPa

Trong đó:

d – chiều chìm ở trạng thái toàn tải của tàu, m

h – Chiều cao sóng tính toán, m

r  – tỷ trọng của nước biển, t/m³

3. Tải trọng tính toán tác dụng lên mạn tàu P_m, phân bổ theo qui luật hình tam giác, được tính theo công thức sau:

P_m = 0,66g(d + h) kPa

Trong đó:

d, h – Như qui định ở -2.

...

...

...

P_b = P_wo – 0,75 P_ct kPa

Trong đó:

P_ct = rg(z+ h) kPa

P_wo = 1,15 rgC_w/2 kPa

C_w = 0,3L + 5

z – khoảng cách từ đường nước toàn tải đến boong đang xét, m

d, h – Như qui định ở -2.

5. Ứng suất cho phép

Ứng suất cho phép là một phần của ứng suất pháp nguy hiểm s và và ứng suất tiếp t, trong đó s và t được tính theo công thức sau đây:

...

...

...

t = 0,57R_eH

Khi tính toán các yếu tố cơ cấu thân tàu, ứng suất cho phép được lấy như sau:

- Đối với tôn bao (đáy và mạn)

- Đối với tôn boong

- Đối với các cơ cấu đáy và mạn

- Đối với các cơ cấu boong

: [s] = 0,70 R_eH, MPa

: [s] = 1,00 R_eH, MPa

: [s] = 0,80 R_eH, MPa

...

...

...

2.2.2. Kích thước các cơ cấu thân tàu

1. Khoảng sườn: Khoảng cách chuẩn giữa các sườn ở vùng giữa tàu được xác định theo công thức sau:

a = 0,01L + 0,25 m

Trong đó L – chiều dài tàu, tính bằng mét.

Cho phép lấy khoảng sườn lớn hơn khoảng sườn chuẩn, nhưng trong mọi trường hợp khoảng sườn không lấy lớn hơn 0,5 m.

2. Các cơ cấu đáy tàu:

(1) Tấm đáy: Chiều dày tôn đáy không được nhỏ hơn trị số tính toán theo công thức sau:

mm

Trong đó:

...

...

...

P_d – tải trọng tính toán tác dụng lên đáy tàu, kPa

Tấm đáy giữa phải có chiều dày lớn hơn tấm đáy tối thiểu là 1 mm. Trong mọi trường hợp chiều dày tôn đáy không nhỏ hơn 4 mm.

(2) Đà ngang đáy: Kích thước của đà ngang đáy không nhỏ hơn các trị số sau đây:

- Chiều cao tại mặt phẳng dọc tâm: h_d = 0,0078L + 0,1 m

- Chiều dày đà ngang đáy: t_đ = 0,035L + 3,5 mm

- Chiều rộng tấm mép đà ngang đáy không được nhỏ hơn 10 lần chiều dày của nó.

(3) Sống chính đáy: Kích thước của sống chính đáy không nhỏ hơn các trị số sau đây:

- Chiều cao tại mặt phẳng dọc tâm: h_đ = 0,0078L + 0,1 m

- Chiều dày sống đáy chính: t_d = 0,035L + 5 mm

...

...

...

(1) Tấm mạn: Chiều dày tôn mạn được tính theo công thức sau đây, trong mọi trường hợp chiều dày tôn mạn không nhỏ hơn 4 mm:

mm

Trong đó:

a – Khoảng sườn, m.

d – chiều chìm tàu ở trạng thái toàn tải, m

[s] - ứng suất cho phép đối với cơ cấu mạn, MPa.

(2) Sườn: Modun chống uốn tiết diện sườn không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau:

cm³

Trong đó:

...

...

...

a, d, [s] – như qui định ở 1 nói trên.

(3) Sườn khỏe và sống dọc mạn: Đối với các tàu có chiều cao mạn D ³ 2,0 m phải gia cường thân tàu bằng sườn khỏe hoặc sống dọc mạn. Modun chống uốn tiết diện của sườn khỏe và sống dọc mạn không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau:

cm³

Trong đó:

P_m – tải trọng tính toán tác dụng lên mạn tàu, kPa

a, [s] – như qui định ở 1 nói trên.

l – nhịp sống dọc mạn/ sườn khỏe, m.

(4) Các cơ cấu boong tàu:

(a) Tấm boong: Chiều dày tôn boong được tính theo công thức sau đây, trong mọi trường hợp chiều dày tôn boong không được nhỏ hơn 4 mm:

...

...

...

Trong đó:

[s] - ứng suất cho phép đối với tấm boong, MPa

a – khoảng cách giữa các xà ngang boong, m.

(b) Xà ngang boong: Modun chống uốn tiết diện của xà ngang boong không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau:

cm³

Trong đó:

a, [s] – như qui định ở 1 nói trên.

l – nhịp xà ngang boong, m.

(c) Sống dọc boong: Modun chống uốn tiết diện của sống dọc boong không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau:

...

...

...

Trong đó:

a, [s] – như qui định ở 1 nói trên.

l – nhịp sống dọc boong, m.

(4) Sống mũi, sống đuôi

(a) Sống mũi: Đường kính tiết diện ngang của sống mũi làm bằng thép tròn không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau:

d_sm = 25 + 0,96L mm

Phần sống mũi nằm phía trên đường nước toàn tải có thể giảm diện tích đến còn 70% trị số tính theo công thức trên.

Có thể thay tiết diện sống mũi tròn bằng tiết diện khác có độ bền tương đương.

(b) Sống đuôi: Kích thước tiết diện ngang đoạn dưới của sống đuôi không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau đây:

...

...

...

Chiều rộng của tiết diện: b = 35 + 2L mm

Trong đó: D – Chiều cao mạn tàu, m.

(5) Vách ngang kín nước

(a) Tàu phải có tối thiểu 3 vách ngang kín nước, gồm vách mũi và các vách giới hạn buồng máy.

(b) Chiều dày vách ngang kín nước được tính theo công thức sau đây:

mm

Tấm tôn chân vách, có chiều rộng không nhỏ hơn 0,9 m, phải lớn hơn trị số tính theo công thức sau đây:

mm

Trong mọi trường hợp, chiều dày tôn vách không nhỏ hơn trị số:

...

...

...

Trong đó: a – khoảng cách các nẹp vách, m.

(c) Modun chống uốn của nẹp vách không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau đây:

cm³

Trong đó:

P – tải trọng tính toán của vách, kPa

P = rgD

(6) Cabin

(a) Chiều dày tôn boong cabin không nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau:

S = 0,03L + 2,5 mm

...

...

...

mm

Trong đó:

P – tải trọng tính toán của vách cabin, P = 9 kPa

a – khoảng cách các nẹp đứng của vách cabin, m.

Trong mọi trường hợp, chiều dày tôn vách cabin không nhỏ hơn 3 mm.

(c) Modun chống uốn của xà ngang boong cabin không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau đây:

cm³

Trong đó:

P – tải trọng tính toán của boong cabin, P = 5 kPa

...

...

...

l – nhịp xà ngang, m.

(d) Modun chống uốn của nẹp đứng vách cabin không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau đây:

cm³

Trong đó:

P – tải trọng tính toán của boong cabin, P = 4,7(3-Z_o) kPa

l – nhịp nẹp, m.

Z_o – khoảng cách từ đường nước toàn tải đến trung điểm của nhịp nẹp, m.

2.3. Các qui định khác về cơ cầu và liên kết giữa chúng

2.3.1. Sự thay đổi tiết diện hoặc chuyển tiếp các cơ cấu thân tàu cần phải trơn đều. Nếu có khoét lỗ ở các cơ cấu, lỗ khoét phải có góc lượn đều, chiều cao lỗ khoét không được vượt quá 0,5 lần chiều cao tiết diện của cơ cấu bị khoét lỗ.

...

...

...

2.3.3. Không được bố trí quá 2 cơ cấu dọc cơ bản cùng kết thúc ở một tiết diện ngang thân tàu, phải bố trí so le tối thiểu 1 khoảng sườn và đối xứng qua mặt phẳng dọc tâm tàu.

Khoảng cách giữa các lỗ khoét ở cơ cấu dọc và lỗ khoét để cơ cấu ngang chui qua không được nhỏ hơn chiều cao của cơ cấu ngang đó, nếu cần thiết phải có biện pháp gia cường thích đáng miệng lỗ khoét.

2.3.4. Mã liên kết giữa các cơ cấu phải có kích thước cạnh tối thiểu không nhỏ hơn 1/8 chiều dài cơ cấu được liên kết, chiều dày mã được lấy bằng chiều dày cơ cấu liên kết.

2.4. Các cửa, nắp hầm và thành quây

2.4.1. Các cửa ra vào thượng tầng và cabin

1. Tất cả các cửa ra vào thượng tầng, cabin hoặc lỗ khoét đặt ở vách biên của thượng tầng và cabin phải là loại cửa kín nước và chịu được tác động của biển.

2. Các cửa này phải có khả năng đóng mở nhanh chóng và phải đóng mở được từ cả hai phía

3. Các cửa phải được mở ra phía ngoài. Trường hợp không thể mở ra phía ngoài phải được Đăng kiểm xem xét cụ thể và chấp nhận.

4. Độ cao gờ cửa ở vách biên thượng tầng không nhỏ hơn 380 mm; ở vách biên cabin nằm trên thượng tầng không nhỏ hơn 230 mm.

...

...

...

6. Kính của các cửa thông sáng và cửa sổ ở vách trước thượng tầng và cabin có chiều dày không nhỏ hơn 8 mm nếu kích thước cửa bằng và nhỏ hơn 250 mm; không nhỏ hơn 12 mm nếu kích thước cửa bằng và lớn hơn 350 mm.

7. Các cửa thông sáng và cửa sổ nói trên phải có nắp chống bão đủ bền và phù hợp.

2.4.2. Các cửa hoặc lỗ khoét ở các vách ngang kín nước

1. Số lượng các lỗ khoét hoặc cửa ở các vách ngang kín nước phải là nhỏ nhất, kết cấu cửa phải đảm bảo sao cho cửa có độ bền tương đương vách đặt cửa và đảm bảo kín nước.

2. Các cửa này phải được đóng/ mở thuận tiện và nhanh chóng cả từ hai phía.

3. Các đường ống xuyên qua vách kín nước phải có ống bọc, đặt tấm đệm hoặc có kết cấu đảm bảo kín nước.

2.4.3. Nắp hầm và thành quây

1. Các lỗ khoét hoặc miệng hầm hàng ở boong trống phải có nắp đậy đủ bền và đảm bảo kín nước. Những nắp đậy kiểu này không được đóng từ phía trong.

2. Độ bền của nắp đậy thông thường tương đương với độ bền của boong đặt lỗ khoét hoặc miệng hầm hàng.

...

...

...

4. Nói chung trong quá trình tàu khai thác trên biển, các cửa hầm hoặc lỗ khoét trên boong thường xuyên phải đóng kín. Tuy nhiên những lỗ khoét nhỏ và được bố trí ở gần mặt phẳng dọc tâm có thể được mở khi cần thiết.

5. Chiều cao thành quây của lỗ khoét hoặc miệng hầm hàng không được nhỏ hơn trị số sau đây:

- Đối với nắp kiểu bản lề: 230 mm, hoặc độ cao mà khi tàu nghiêng đến 25° mép trên thành quây không ngập nước, lấy trị số nào lớn hơn;

- Đối với nắp đậy kiểu tháo lắp được chiều cao này không nhỏ hơn 300 mm hoặc độ cao mà khi tàu nghiêng đến 25° mép trên thành quây không ngập nước, lấy trị số nào lớn hơn.

2.4.4. Các cửa thông sáng mạn và boong

1. Nói chung phải hạn chế đặt cửa thông sáng mạn đến mức tối đa có thể. Nếu phải đặt cửa thông sáng mạn thì trong mọi trường hợp mép dưới cửa phải cao hơn đường nước toàn tải ít nhất là 150 mm.

2. Cửa thông sáng mạn phải là loại cửa có kết cấu đủ bền và đảm bảo kín nước, ngoài kính ra còn phải có nắp thép kín nước kiểu bản lề và được đóng chặt khi cần thiết.

3. Đường kính cửa thông sáng mạn không được lớn hơn 250 mm.

4. Các cửa thông sáng boong phải là loại cửa có kết cấu kiểu bắt chặt không mở được. Kết cấu cửa phải có độ bền tương đương vùng gắn cửa, vành cửa nên làm bằng thép hoặc hợp kim nhôm-manhê hoặc đồng thau. Kính sử dụng phải là kính chuyên dùng, cửa phải có nắp thép chống bão kiểu bản lề, khi cần thiết có thể đóng chặt đảm bảo kín nước. Các tai hồng hoặc đai ốc sử dụng để đóng kín cửa phải được làm bằng các vật liệu không rỉ.

...

...

...

2.4.5. Thông gió

1. Các ống thông gió phải đặt càng gần mặt phẳng dọc tâm càng tốt; đồng thời cần phải bố trí chúng ở boong thượng tầng hoặc boong trên.

2. Các ống thông gió phải có kết cấu sao cho nước không thể tràn vào khi có mưa-bão hoặc khi tàu bị nghiêng đến 25°. Trong mọi trường hợp chiều cao ống thông gió không được nhỏ hơn 300 mm.

CHƯƠNG 3 KẾT CẤU THÂN TÀU CÁ BẰNG CHẤT DẺO CỐT SỢI THỦY TINH

3.1. Những qui định chung

3.1.1. Phạm vi áp dụng

Nếu không có qui định đặc biệt nào khác, đối với các tàu cá biển cỡ nhỏ chế tạo bằng chất dẻo cốt sợi thủy tinh, phải áp dụng ở mức độ hợp lý và có thể được các qui định của TCVN 6718-2:2000.

CHƯƠNG 4 KẾT CẤU THÂN TÀU VỎ GỖ

4.1. Qui định chung

...

...

...

4.1.2. Ngoài ra gỗ dùng để đóng tàu phải có khối lượng riêng tối thiểu bằng 0,70 tấn/ m³, độ ẩm không quá 15%.

4.1.3. Qui cách các cơ cấu thân tàu được xác định theo các Bảng ở phụ lục dưới đây, phụ thuộc vào các thông số kích thước cơ bản của tàu: L, B, D.

4.2. Các định nghĩa và giải thích

Phần này của Qui phạm sử dụng những định nghĩa và giải thích sau đây:

1. Chiều dài giữa hai đường vuông góc (Lpp, tính bằng mét) – là khoảng cách đo theo phương nằm ngang, từ mép trước của sống mũi đến tâm trục lái, tại đường nước toàn tải (xem Hình 1/ 1.1)

2. Chiều dài tàu (L, tính bằng mét) – là khoảng cách đo theo phương nằm ngang, từ mép trước của sống mũi đến mép sau sống đuôi tại đường nước toàn tải (xem Hình 1/ 1.1)

3. Chiều dài toàn bộ (Lmax, tính bằng mét) – là khoảng cách đo theo phương nằm ngang, từ mút mũi đến mút đuôi của tàu (xem Hình 1/ 1.1)

4. Chiều rộng (B, tính bằng mét) – là khoảng cách lớn nhất đo theo phương nằm ngang giữa hai mặt ngoài của tiết diện sườn, tại điểm giữa của L (xem Hình 1/ 1.1)

5. Chiều cao mạn (D, tính bằng mét) – là khoảng cách đo theo phương thẳng đứng, từ giao tuyến của ván đáy với phần sống dưới đáy đến mặt trên xà ngang boong tại mạn, tại điểm giữa của L (xem Hình 1/ 1.1).

...

...

...

7. Đường nước toàn tải – là đường nước ứng với trạng thái tàu chở đủ tải, gồm: hàng hóa/ hành khách, dự trữ (dầu, nước, lương thực – thực phẩm…) và nước dằn (nếu có, dằn cứng được tính vào trọng lượng tàu không).

8. Các phần của thân tàu:

Thân tàu được chia thành các phần cơ bản sau (xem Hình 1/ 1.1):

- Phần đuôi tàu- là đoạn từ đường vuông góc đuôi đến 0,3L

- Phần giữa tàu- là đoạn từ 0,3L đến 0,7L

- Phần mũi tàu- là đoạn từ 0,7L đến đường vuông góc mũi.

Hình 1/ 1.1 Kích thước và các phần của thân tàu

4.3. Kích thước các cơ cấu thân tàu

4.3.1. Sống đáy dưới

...

...

...

2. Diện tích tiết diện sống đáy dưới không được nhỏ hơn trị số cho trong Bảng A1.

3. Mối nối sống đáy dưới không được đặt ở dưới bệ máy, ở vị trí vách ngang hoặc ở mặt cắt đầu miệng khoang, khoảng cách tối thiểu từ mối nối đến các vị trí nêu trên tối thiểu phải bằng 2 khoảng sườn.

4.3.2. Sống đáy trên

1. Sống đáy trên phải là sống liền. Nếu không thể làm sống liền thì có thể dùng sống đáy nối đôi và mối nối các đoạn sống phải là mối nối gài.

2. Diện tích tiết diện của sống đáy trên không được nhỏ hơn trị số cho trong Bảng A1.

3. Có thể chỉ đặt một sống đáy tiết diện liền thay cho sống đáy dưới và sống đáy trên, nhưng diện tích tiết diện của sống đáy tiết diện liền tối thiểu không nhỏ hơn tổng diện tích của sống đáy dưới và sống đáy trên.

4.3.3. Thanh dọc đáy

1. Nếu tàu có chiều rộng lớn hơn 4,8 m, còn phải đặt 2 thanh dọc đáy mỗi bên sống đáy, những tàu khác phải đặt ít nhất đặt 1 thanh dọc đáy mỗi bên.

2. Thanh dọc đáy phải là thanh liền. Tuy nhiên có thể dùng dạng thanh nối ghép 2 hoặc 3, nếu mối nối các đoạn thanh dọc đáy là mối nối gài.

...

...

...

4. Trong buồng máy, nếu thanh dọc đáy trùng với thành dọc bệ máy thì ở đó thành dọc bệ máy được coi là thanh dọc đáy và các đoạn thanh dọc đáy ở ngoài vùng buồng máy phải được nối ốp với thành dọc bệ máy (xem Bảng A9 – qui cách mối nối)

5. Thanh dọc đáy phải được đặt trực tiếp lên mặt trên của đà ngang đáy và được liên kết với đà ngang đáy bằng đinh thuyền.

6. Diện tích tiết diện ngang thanh dọc đáy, cm² (hoặc tổng diện tích tiết diện ngang hai thanh dọc đáy nếu đặt hai thanh dọc đáy theo qui định của 4.3.3-1) không được nhỏ hơn trị số cho trong Bảng A2.

7. Các thanh dọc bệ máy phải có chiều dài lớn hơn chiều dài máy và phải kéo dài quá về phía mũi và phía đuôi ít nhất 2 khoảng sườn mỗi phía. Các thanh dọc bệ máy phải được liên kết với nhau ít nhất bằng 3 thanh dằng ngang. Diện tích tiết diện ngang thanh dọc bệ máy và thanh dằng ngang không được nhỏ hơn trị số cho trong Bảng A14.

4.3.4. Thanh dọc hông

1. Ở mỗi bên mạn tàu, tại mặt trong của hông phải đặt ít nhất 3 thanh dọc hông, có chiều rộng tối thiểu bằng 20 cm mỗi thanh, kề nhau. Về hai phía mũi-lái có thể giảm dần chiều rộng các thanh lọc hông nhưng không được nhỏ hơn 2/3 trị số nêu trên.

2. Thanh dọc hông có thể được nối với nhau từ các đoạn bằng mối nối gài (có ngạnh) hoặc có thể dùng mối nối táp nếu Đăng kiểm chấp nhận.

3. Chiều dày thanh dọc hông không được nhỏ hơn trị số cho trong Bảng A2.

4.3.5. Thanh dọc mạn

...

...

...

2. Thanh dọc mạn phải là thanh liền. Tuy nhiên nếu dùng mối nối gài thì thanh dọc mạn có thể là thanh thép 2 hoặc 3.

3. Trong mỗi phần của thân tàu được qui định ở 4.2.8, không được bố trí quá 1 mối nối thanh dọc mạn.

4. Diện tích tiết diện ngang thanh dọc không được nhỏ hơn trị số cho trong Bảng A2.

4.3.6. Thanh đỡ đầu xà ngang boong

1. Tàu phải có thanh đỡ đầu xà ngang boong. Nếu tàu có chiều cao mạn bằng và lớn hơn 2,5 m, ngoài thanh đỡ đầu xà ngang boong còn phải đặt thanh phụ đỡ đầu xà ngang boong kề với thanh đỡ đầu xà ngang boong.

2. Mối nối các đoạn thanh đỡ đầu xà ngang boong và thanh phụ đỡ đầu xà ngang boong phải là mối nối gài. Ở gần tiết diện ngang thân tàu có miệng khoang, không được bố trí mối nối các thanh đỡ đầu xà ngang boong và thanh phụ đỡ đầu xà ngang boong trong cùng một mặt phẳng sườn.

3. Kích thước tiết diện ngang thanh đỡ đầu xà ngang boong và thanh phụ đỡ đầu xà ngang boong không được nhỏ hơn trị số cho trong Bảng A3.

4.3.7. Thanh đè đầu xà ngang boong

1. Kích thước tiết diện thanh đè đầu xà ngang không được nhỏ hơn trị số cho trong Bảng A3.

...

...

...

4.3.8. Sống mũi, sống đuôi và trụ bánh lái

1. Sống mũi

(1) Sống mũi phải là thanh liền, chỉ ở phần thẳng nối với sống đáy mới được phép nối ghép 2.

(2) Mối nối sống mũi với sống đáy phải là mối nối gài và được táp hai miếng thép ở hai bên, miếng táp này phải có độ bền tương đương với độ bền của cơ cấu gỗ tại tiết diện được nối.

(3) Diện tích tiết diện ngang của sống mũi không được nhỏ hơn trị số cho trong Bảng A1.

2. Sống đuôi

(1) Sống đuôi phải là thanh liền, chỉ có mối nối với sống đáy. Ở hai bên mối nối với sống đáy được táp hai miếng thép có độ bền tương đương với độ bền của cơ cấu gỗ tại tiết diện được nối.

(2) Diện tích tiết diện ngang của sống đuôi không được nhỏ hơn trị số cho trong Bảng A1.

(3) Ở vùng lỗ luồn trục chân vịt, diện tích tiết diện mỗi nửa sống đuôi không được nhỏ hơn 3/5 diện tích tiết diện sống đuôi qui định (theo Bảng A1) chiều dày của mỗi nửa sống đuôi ít nhất phải bằng 1/2 chiều dày sống đuôi xác định theo Bảng A1.

...

...

...

(1) Diện tích tiết diện ngang của trụ bánh lái không được nhỏ hơn trị số cho trong Bảng A1.

(2) Mối nối trụ bánh lái với sống đuôi phải được táp bằng thép ở hai bên. Khoảng không giữa trụ bánh lái và sống đuôi phải được ghép chắc chắn bằng gỗ tốt. Qui cách miếng thép táp phải thỏa mãn độ bền như qui định ở 2.7.2.

4. Liên kết sống mũi, sống đuôi với sườn xiên

(1) Phải đặt bổ sung các thanh gia cường sống mũi và thanh ốp gia cường sống đuôi để liên kết chân sườn xiên. Kích thước của các thanh gia cường tối thiểu phải bằng kích thước của chân sườn xiên liên kết với nó.

(2) Ở phần dưới boong trên, theo những khoảng cách đều nhau, phải đặt các mã nằm để liên kết sống mũi với mạn tàu, sống đuôi với mạn tàu. Kích thước mã liên kết được qui định ở Bảng A8. Số lượng mã nằm được qui định như sau:

i Bẳng 1 nếu D < 1,5 m

ii Bằng 2 nếu 1,5 £ D £ 3,0 m

iii Bằng 3 nếu D > 3,0 m.

4.3.9. Sườn

...

...

...

2. Khoảng sườn (Khoảng cách giữa hai tâm của hai tiết diện thanh sườn kề nhau) không được lớn hơn trị số tính theo công thức sau đây:

a = L + 20 (cm)

Trong đó: L là chiều dài tàu, tính bằng mét.

Ở vùng buồng máy và ở vùng có miệng lỗ khoét có chiều dài bằng và lớn hơn 5 m thì khoảng sườn không được vượt quá: 0,9(L + 20), cm.

Đối với các sườn xiên, khoảng sườn được xác định như sau:

i) Ở độ cao của boong trên: a = L + 20 cm;

ii) Ở độ cao của đường đáy tàu: a = 2(L + 20)/ 3 cm.

3. Có hai kiểu thanh sườn được sử dụng:

(1) Sườn đơn (tiết diện liền) là 1 thanh liên tục ở mỗi bên mạn. Có thể liên kết sườn với đà ngang đáy bằng mối nối gài hoặc nối táp (nối đối đầu và có đoạn gỗ táp – xem Hình 2/ 1.1) hoặc táp trực tiếp.

...

...

...

Hình 2/ 1.1 Mối nối táp sườn đơn

4. Diện tích tiết diện ngang của sườn đơn và của 1 trong 2 thanh sườn kép phải không nhỏ hơn trị số cho trong Bảng 4 của phụ lục phụ thuộc vào trị số: 1 = D + B/ 2.

Diện tích tiết diện ở đỉnh sườn xiên (tại độ cao boong) tối thiểu phải bằng 3/4 diện tích tiết diện 1 của sườn cho trong Bảng A4 của phụ lục.

Diện tích tiết diện chân sườn (ở độ cao đường đáy tàu) tối thiểu phải bằng 4/3 diện tích tiết diện 3 của sườn cho trong Bảng 4 của phụ lục.

5. Nếu qui cách sườn không nhỏ hơn trị số cho trong Bảng A4 và thỏa mãn điều kiện dưới đây, thì có thể tăng khoảng cách sườn lên đến trị số không lớn hơn 1,25 lần trị số a qui định ở -2 nói trên:

Trong đó:

b – Chiều rộng thực chọn của tiết diện sườn (đo theo phương dọc tàu)

...

...

...

S – Khoảng cách sườn thực tế của các sườn đang xét.

b₀, h₀, a – là chiều rộng, chiều cao tiết diện sườn và khoảng sườn theo qui định (xem Hình 2/ 1.3).

6. Có thể làm sườn tiết diện chữ nhật, nhưng phải thỏa mãn hai điều kiện sau:

(1) Diện tích tiết diện ngang không nhỏ hơn trị số cho trong Bảng A4;

(2) Tỷ lệ giữa chiều rộng tiết diện và chiều cao tiết diện (b/h) không nhỏ hơn 0,7 (hướng đặt như Hình 2/1.3)

Hình 2/1.3 Khoảng cách sườn

4.3.10. Xà ngang boong và lỗ khoét trên boong

1. Khoảng cách các xà ngang boong trên S₀ không được lớn hơn 2 khoảng sườn. Xà ngang boong trên, trừ các xà ngang đầu miệng khoang, phải được đặt trong cùng một mặt phẳng với sườn. Xà ngang boong của vùng boong lộ thiên phải có độ cong phù hợp để thoát nước.

...

...

...

3. Chiều cao của tiết diện ngang xà ngang boong có thể giảm dần đến bằng 9/10 trị số cho trong Bảng A5 ở hai mạn tàu. Diện tích tiết diện ngang của xà ngang cụt có chiều dài nhỏ hơn và bằng 0,25B có thể lấy bằng 0,65 trị số tương ứng cho trong Bảng A5; nếu xà ngang cụt có chiều dài lớn hơn 0,25B thì diện tích tiết diện ngang có thể lấy bằng 0,75 trị số cho trong Bảng.

4. Diện tích tiết diện ngang của xà ngang đầu miệng khoang và thanh dọc mép miệng khoang không được nhỏ hơn trị số cho trong Bảng A7 nhân với hệ số m (trong Bảng 6) phụ thuộc vào l - tỷ số giữa chiều dài miệng khoang và khoảng cách các xà ngang boong qui định ở -1 nói trên (nếu có cột chống ở mặt phẳng dọc tâm đỡ xà ngang đầu miệng khoang thì lấy B = 2B/3)

5. Khoảng cách xà ngang boong có thể được tăng lên đến trị số không lớn hơn 1,25 trị số tương ứng qui định ở -1 nói trên, nếu diện tích tiết diện ngang xà ngang boong tăng lên và thỏa mãn điều kiện:

Trong đó:

b- Chiều rộng thực chọn của tiết diện ngang xà ngang boong (đo theo phương dọc tàu)

h- Chiều cao thực chọn của tiết diện ngang xà ngang boong (đo theo phương thẳng đứng)

S- Khoảng cách thực tế của các xà ngang boong đang xét.

b₀, h₀, S₀- chiều rộng, chiều cao tiết diện và khoảng cách xà ngang boong qui định.

...

...

...

7. Mọi xà ngang boong, xà ngang boong cụt có chiều dài > B/4 đều phải nối với các cớ cấu mạn bằng mã ke. Chiều dày mã ke phải bằng và lớn hơn 0,65 chiều rộng của tiết diện xà ngang boong. Các kích thước khác của mã ke phải không nhỏ hơn trị số cho ở Bảng A8. Nếu xà ngang được đặt ở mỗi mặt sườn thì các mã sườn được đặt cách nhau một khoảng sườn, khi đó qui cách mã được lấy theo Bảng A8 nhưng với B = B + 1.

8. Trong mọi trường hợp, xà ngang đầu miệng khoang phải được nối với cơ cấu mạn bằng mã ke.

Nếu tàu có chiều dài miệng khoang bằng và lớn hơn 3,5 lần khoảng cách xà ngang boong qui định ở -5 nói trên, thì xà ngang đầu miệng khoang phải được nối với cơ cấu mạn bằng mã ke và nối với sống chính boong (dọc tâm) bằng 2 mã ke ở hai bên sống. Nếu tàu có chiều dài miệng khoang bằng và lớn hơn 5 lần khoảng cách xà ngang boong qui định ở -5 thì ngoài mã ke nối với sống chính boong, mỗi đầu xà miệng khoang phải được nối với cơ cấu mạn bằng 2 mã ke. Kích thước của mã ke không được nhỏ hơn trị số ghi ở Bảng A8, chiều dày của mã ke (đo theo phương dọc tàu) không được nhỏ hơn 0,65 lần chiều rộng tiết diện xà ngang đầu miệng khoang.

4.3.11. Cột chống

1. Nếu sống dọc boong có chiều dài bằng và lớn hơn B/2 thì phải đặt cột chống tại giữa nhịp sống.

2. Diện tích tiết diện ngang của cột chống phải không nhỏ hơn trị số cho trong Bảng A7, phụ thuộc trị số sau:

Trong đó:

B – Chiều rộng tàu, m;

...

...

...

Nếu được Đăng kiểm chấp nhận thì có thể dùng biện pháp kết cấu tương đương khác để thay thế cho cột chống.

4.3.12. Ván vỏ (đáy và mạn):

1. Ván vỏ phải bao gồm các thành phần sau:

1 – Dải kề sống đáy (1)

2 – Các dải ván đáy (2)

3 – Dải ván đai hông (3)

4 – Các dải ván mạn (4)

5 – Dải ván đai mạn (5)

6 – Dải ván mép mạn (6)

...

...

...

Hình 2/ 1.4 Các thành phần ván vỏ

Kích thước của các dải ván vỏ nêu trên không được nhỏ hơn trị số tương ứng cho trong Bảng A10, với khoảng cách sườn xác định theo 4.3.9-2

2. Tổng chiều rộng của các dải ván đai mạn ít nhất phải bằng D/4. Chiều dày của ván đai mạn không được nhỏ hơn trị số cho trong Bảng A10. Theo chiều cao của tàu, các ván đai mạn phải được đặt ở khoảng giữa của dải đai hông và dải mép mạn.

3. Tổng chiều rộng của các dải đai hông phải đủ để che kín vùng cong hông, chiều dày của ván đai hông không được nhỏ hơn trị số cho trong Bảng A10.

4. Nếu khoảng cách sườn thực của tàu khác với trị số qui định ở 4.3.9-2 thì chiều dày của ván vỏ có thể được tăng hoặc giảm bằng cách nhân trị số yêu cầu cho trong Bảng với hệ số h = (0,7r + 0,3); trong đó r là tỷ số giữa khoảng cách sườn thực và khoảng sườn qui định. Tuy nhiên trong mọi trường hợp chiều dày ván vỏ không được nhỏ hơn 45 mm.

4.3.13. Ván boong

1. Chiều rộng các ván boong không được lớn hơn 250 mm. Chiều dày của ván boong không được nhỏ hơn trị số cho trong Bảng A.10.

2. Nếu khoảng cách các xà ngang boong khác với trị số qui định ở 4.3.10-1 thì chiều dày của ván boong được lấy bằng trị số cho ở Bảng A.10 nhân với hệ số h = (0,7r + 0,3); trong đó r là tỷ số giữa khoảng cách xà ngang thực và khoảng cách xà ngang qui định. Trong mọi trường hợp chiều dày của ván boong không được nhỏ hơn 40 mm.

...

...

...

4. Phải đặt dải ván viền boong có chiều rộng đủ để đảm bảo liên kết dải ván mép mạn với thanh đè đầu xà ngang boong kín nước. Chiều dày của ván viền boong không được nhỏ hơn trị số cho trong Bảng A.10.

5. Các miệng lỗ khoét ở boong (ngoại trừ miệng buồng máy và khoang hàng) phải có thành quây và phải có các thanh gỗ viền theo chu vi miệng lỗ khoét. Chiều cao của thành quây phụ thuộc vào vị trí của miệng lỗ khoét và được lấy như sau:

(a) Nếu miệng lỗ khoét nằm ở phần boong lộ thiên thì chiều cao thành quây tối thiểu phải bằng 300 mm;

(b) Nếu miệng lỗ khoét nằm ở bên trong thượng tầng có cửa ra vào chắc chắn thì chiều cao thành quây tối thiểu phải bằng 150 mm;

(c) Nếu miệng lỗ khoét nằm ở bên trong thượng tầng có cửa ra vào không chắc chắn thì chiều cao thành quây tối thiểu phải bằng 230 mm;

(d) Nếu miệng lỗ khoét đặt ở boong thượng tầng nằm cao hơn boong chính từ 1,2 m trở lên, thì chiều cao thành quây tối thiểu phải bằng 150 mm;

(e) Nếu miệng lỗ khoét đặt ở boong thượng tầng nằm cao hơn boong chính dưới 1,2 m, thì chiều cao thành quây tối thiểu phải bằng 230 mm;

Thành quây phải có các mã đứng (cột nẹp), khoảng cách các mã đứng phải bằng khoảng cách các xà ngang boong.

Chiều rộng của ván thành quây phải bằng:

...

...

...

ii) 80 mm – nếu chiều cao của ván thành quây ³ 300 mm

iii) 70 mm – nếu chiều cao của ván thành quây ³ 150 mm.

Thông thường chiều dày của ván thành quây phải không nhỏ hơn 1/5 chiều cao của nó.

Kích thước của thanh viền và mã đứng của miệng thành quây được lấy bằng kích thước xà ngang boong tại vùng lỗ khoét. Nếu lỗ khoét nhỏ thì có thể giảm chiều cao thành quây lỗ khoét và qui cách các cơ cấu của thành quây (ván quây, thanh viền, mã đứng) đến mức độ thỏa đáng.

6. Nếu miệng buồng máy nằm ở bên trong thượng tầng thì phải có vách quây miệng buồng máy kéo lên đến boong thượng tầng.

Nếu miệng buồng máy nằm ở boong lộ thiên thì phải có thành quây. Theo chu vi thành quây phải có thanh gỗ viền. Chiều cao miệng thành quây buồng máy cho trong Bảng 2/1.2.

Ở nắp miệng buồng máy phải có cửa thông sáng (cửa trời); nếu miệng buồng máy nhỏ thì có thể giảm chiều cao thành quây. Thành quây phải đặt các cột nẹp cách nhau không quá một khoảng cách xà ngang boong.

Thanh gỗ viền và cột nẹp phải có kích thước bằng kích thước xà ngang tại vùng buồng máy.

Chiều dày của ván thành quây/ vách quây ít nhất phải bằng 1/5 chiều rộng của nó.

...

...

...

Miệng khoang hàng phải có thành miệng khoang. Chiều cao tối thiểu của thành miệng khoang phải bằng:

i) 450 mm – đối với tàu cấp I hạn chế

ii) 300 mm – đối với tàu cấp II hạn chế

iii) 250 mm – đối với tàu cấp III hạn chế

Miệng khoang hàng phải có nắp gỗ kín thời tiết. Chiều dày của ván thành quây và ván nắp phải không nhỏ hơn chiều dày ván boong. Thành quây phải đặt các cột nẹp cách nhau không quá một khoảng cách xà ngang boong. Theo mép trên của thành quây phải có thanh viền, kích thước thanh gỗ viền và cột nẹp được lấy bằng kích thước của xà ngang boong tại vùng miệng khoang hàng.

Bảng 2/ 1.2 Chiều cao thành quây

Chiều cao tính bằng centimet

Dấu hiệu bổ sung của cấp tàu

Vị trí miệng buồng máy

...

...

...

Ở boong thượng tầng có chiều cao £ 1,2 m

Ở boong chính

I

60

90

120

II, III

30

45

...

...

...

4.3.14. Mạn chắn sóng và lan can

1. Ở boong lộ thiên nơi thuyền viên qua lại phải đặt mạn chắn sóng hoặc lan can có chiều cao hợp lý đủ để bảo vệ được thuyền viên.

2. Nếu đặt mạn chắn sóng, thì mạn chắn sóng phải được khoét lỗ thoát nước để không làm đọng nước trên mặt boong.

3. Lan can phải gồm các cột đứng đặt cách nhau một khoảng sườn và các thanh nằm ngang đặt cách nhau không quá 230 mm. Cột lan can thường là phần kéo dài của các thanh sườn kéo vượt qua mặt boong.

4.3.15. Trục lái

1. Trục lái phải là loại trục liền, đường kính tiết diện trục lái không được nhỏ hơn trị số cho trong Bảng 15 của phụ lục thuộc vào số đặc trưng N:

N = RAV²

Trong đó:

R- khoảng cách thẳng đứng từ tâm bánh lái đến chốt bánh lái, m

...

...

...

V- vận tốc thiết kế, hải lý/giờ.

Đường kính mặt cắt trục lái còn phải không nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau:

Với gỗ nhóm I

Với gỗ nhóm II

Với gỗ nhóm III

d = 0,65L + 5,5

d = 0,7L + 6

d = 0,76 L + 6,4

cm

...

...

...

cm

Trong đó: L – chiều dài tàu, m.

Đoạn đầu trục lái, chỗ lắp séc tơ, phải có mặt cắt hình 4 hoặc 6 cạnh, chiều dài của cạnh ít nhất phải bằng đường kính trục lái. Chiều dài đoạn đầu trục lái ít nhất phải bằng 2,5 đường kính của trục lái.

2. Kích thước các chi tiết của các kết cấu bánh lái ít nhất phải bằng trị số ghi ở Bảng 16 của phụ lục.

4.3.16. Thanh đỡ ống bao trục chân vịt

1. Thanh đỡ ống bao trục chân vịt gồm hai nửa: nửa trên và nửa dưới, ghép lại với nhau, mặt đầu thanh được táp thép. Thanh đỡ ống bao trục chân vịt được ghép với đuôi bằng những thanh gỗ đứng.

Ở những tàu có công suất máy nhỏ hơn hoặc bằng 200 mã lực, nếu ống bao trục chân vịt được cố định chắc chắn vào 2 trục đứng liên kết chắc chắn với sống đáy thì không cần đặt thanh đỡ ống bao trục chân vịt. Khi đó khoảng không gian đáng lẽ đặt thanh đỡ ống bao trục chân vịt phải được nhét nhựa đường hoặc bê tông đổ nhựa đường.

2. Chiều rộng và chiều cao của mặt cắt thanh đỡ ống bao trục chân vịt ít nhất phải bằng 2 lần đường kính của ống bao trục chân vịt.

...

...

...

4.3.17. Vách ngang

1. Mọi tàu phải có vách mũi và vách đuôi kín nước. Tàu tự hành đều phải có các vách giới hạn buồng máy.

2. Số lượng tối thiểu vách ngang kín nước, kể cả vách đầu và đuôi không nhỏ hơn 3.

3. Chiều dầy của tấm ván vách ngang không được nhỏ hơn chiều dầy của tấm ván mạn. Kích thước nẹp vách không nhỏ hơn kích thước sườn thường.

4.3.18. Thượng tầng

1. Các cơ cấu boong, mạn, vách biên thượng tầng và lầu được lấy bằng kích thước mặt cắt 1 của sườn mạn.

2. Kích thước ván boong, ván mạn, ván vách thượng tầng lấy bằng ván mạn trong.

4.3.19. Cột cẩu, cột buồm

1. Nếu tàu có đặt cột cẩu cột buồm, thì cột cẩu cột buồm phải được chế tạo bằng gỗ nhóm I hoặc nhóm II. Đường kính cột phải được chọn bằng phương pháp tính toán phù hợp, được chấp nhận, phụ thuộc vào chiều cao h của cột tính từ mặt trên của sống đáy đến vị trí buộc dây.

...

...

...

i) Nếu h < 15 m

ii) Nếu 15 £ h £ 20 m

iii) Nếu h > 20 m

: 2 dây có đường kính d = 15 mm;

: 2 dây có đường kính d = 18 mm;

: 3 dây có đường kính d = 20 mm;

4.4. Các liên kết

4.4.1. Các chi tiết để liên kết

1. Các chi tiết để liên kết (bu lông, đinh, đinh vít) phải được mạ kẽm, phải theo đúng các tiêu chuẩn Việt Nam hiện hành.

...

...

...

3. Đai ốc phải được vặn từ phía trong tàu. Dưới đai phải đặt vành đệm. Ở những liên kết quan trọng, bu lông phải được vặn hai đai để hãm.

4. Vít dùng để liên kết ván với cơ cấu phải có chiều dài không nhỏ hơn 2,25 chiều dày của ván cộng thêm với chiều dày của thanh đệm (nếu có). Thanh đệm phải được liên kết trước với cơ cấu, sau đó được liên kết với ván. Vít để liên kết hai cơ cấu phải có chiều dài sao cho xuyên suốt chiều dày cơ cấu thứ nhất, xuyên qua thanh đệm (nếu có), và xuyên sâu ít nhất đến 3/4 chiều dày của cơ cấu thứ hai.

5. Nếu dùng đinh để liên kết cơ cấu với ván thì chiều dài của đinh không nhỏ hơn 2,5 chiều dày của ván cộng thêm với chiều dày của thanh đệm (nếu có). Đinh để liên kết hai cơ cấu phải có chiều dài sao cho xuyên suốt chiều dày cơ cấu thứ nhất, xuyên qua thanh đệm (nếu có), và xuyên sâu ít nhất đến 3/4 chiều dày của cơ cấu thứ hai.

6. Đường kính của lỗ để đặt bu lông phải nhỏ hơn đường kính của bu lông khoảng 0,5 mm.

7. Đầu của đinh và vít để liên kết ván vỏ, ván boong với cơ cấu phải được đóng ăn sâu vào ván 5 mm.

4.4.2. Mối nối các đoạn của cơ cấu

1. Mối nối các đoạn của cơ cấu dọc phải được bố trí ở trên mặt của cơ cấu ngang. Khoảng cách các đinh liên kết, khoảng cách từ đinh liên kết đến mép đầu mút mối nối phải bằng 6 lần đường kính của đinh nếu là gỗ nhóm I, nhóm II, nhóm III và bằng 7 lần đường kính của đinh nếu là gỗ nhóm IV và nhóm V.

2. Kích thước của mối nối các đoạn cơ cấu, được qui định ở Bảng A11. Đường kính của bu lông được qui định ở Bảng A12.

3. Ở phần giữa tàu, mối nối các đoạn của thanh Sống đáy dưới, của thanh ván kề Sống đáy dưới, của thanh sống đáy trên phải được bố trí so le sao cho các mối nối của bất kỳ hai đoạn nào cũng phải cách nhau ít nhất là 3 khoảng sườn.

...

...

...

Mối nối các đoạn của hai thanh dọc kề nhau, mối nối các đoạn của hai thanh dọc đặt ở mặt trong và mặt ngoài của thanh sườn phải cách xa nhau một khoảng ít nhất là bằng chiều dài mối nối.

Ở phần giữa tàu: các mối nối ở dải ván vỏ thứ nhất và dải ván vỏ thứ hai phải cách xa nhau ít nhất là 3 khoảng sườn, các mối nối ở dải ván vỏ thứ nhất và dải ván vỏ thứ 3 phải cách xa nhau ít nhất là 2 khoảng sườn, các mối nối dải ván vỏ thứ nhất và dải ván vỏ thứ 4 phải cách nhau ít nhất 1 khoảng sườn.

Các mối nối ở dải ván boong thứ nhất và dải ván boong thứ hai phải cách nhau ít nhất là 2 khoảng cách xà ngang boong, các mối nối ở dải ván boong thứ nhất và dải ván boong thứ 3 phải cách nhau ít nhất là 1 khoảng cách xà ngang boong.

4. Nếu hai đoạn của một sườn đơn được nối đầu với nhau thì phải dùng 1 hoặc 2 đoạn gỗ táp (xem Hình 2/ 1.7). Chiều dài đoạn gỗ táp ít nhất phải bằng 4 chiều cao mặt cắt sườn tại chỗ có mối nối. Diện tích mặt cắt gỗ táp ít nhất phải bằng diện tích của mặt sườn tại chỗ có mối nối. Về mỗi phía của mối nối ít nhất phải có 2 bu lông siết chặt thanh sườn với thanh gỗ táp. Kích thước của bu lông được xác định theo Bảng A13. Nếu mối nối nói trên nằm trên mặt của Sống đáy dưới thì chiều dài đoạn gỗ táp ít nhất phải bằng 6 lần chiều cao mặt cắt sườn tại chỗ có mối nối và ở mỗi phía của mối nối ít nhất phải có 3 bu lông. Kích thước bu lông được xác định theo Bảng A13.

Nếu 2 đoạn sườn đơn được nối có ngạnh hoặc nối vát thì chiều dài mối nối ít nhất phải bằng 3 lần chiều cao mặt cắt sườn tại chỗ có mối nối. Mỗi mối nối phải có 3 bu lông với kích thước xác định theo Bảng A13.

Mối nối ở hai thanh sườn đơn gần nhau phải cách xa nhau một khoảng ít nhất bằng 5 lần chiều cao mặt cắt thanh sườn lớn hơn.

5. Các đoạn của một thanh thuộc sườn kép được nối đối đầu với nhau (hình 2/ 1.8). Ở gần mối nối, 2 thanh của sườn kép được ghép chặt với nhau bằng bu lông. Kích thước của bu lông được xác định theo Bảng A13. Trong khoảng giữa các bu lông, hai thanh của sườn kép được ghép chặt với nhau bằng vít đóng so le nhau.

Khoảng cách các mối nối đoạn của hai thanh thuộc một sườn kép phải cách xa nhau ít nhất 4 lần chiều cao của mặt cắt thanh lớn hơn.

Mối nối gần thanh dọc hông phải cách thanh dọc hông ít nhất 3 lần chiều cao của mặt cắt thanh lớn hơn.

...

...

...

Nếu mặt tiếp xúc của hai chi tiết mà nằm ngang thì mặt tiếp xúc đó phải được bôi một lớp nhựa đường trước khi được ghép.

Mối nối các đoạn ván phải theo hình 2/ 1.10a hoặc 2/ 1.10b.

Hình 2 /1.6 Mối nối cơ cấu

Hình 2/ 1.7 Đoạn gỗ táp

4.4.3. Mối liên kết các cơ cấu

1. Thanh gia cường mũi tàu liên kết với sống mũi, với sống đáy bằng bu lông đặt cách nhau không xa quá 45 cm. Thanh gia cường đuôi tàu liên kết với sống đuôi, với sống đáy bằng bu lông đặt cách nhau không xa quá 45 cm. Sống đuôi liên kết với trụ bánh lái, với gỗ đệm bằng bu lông xuyên suốt đặt cách nhau không xa quá 45 cm. Sống đuôi phụ liên kết với sống đuôi, với trụ bánh lái và với gỗ đệm bằng bu lông xuyên suốt đặt cách nhau không xa quá 45 cm.

Kích thước của bu lông được lấy theo Bảng A13 với h là chiều dài của bulông.

...

...

...

Sườn xiên ở phần đuôi tàu phải được liên kết bằng bu lông xuyên suốt từ thanh kề sống đuôi bên này đến thanh kề sống đuôi bên kia.

Kích thước của vít và bu lông được qui định ở Bảng A14 mà h là chiều cao của mặt cắt sườn (cm). Chiều dài của vít được tính theo 4.4.1-4.

3. Ở mỗi khoảng sườn, sống đáy dưới phải được liên kết với sống đáy trên bằng bu lông. Đường kính của bu lông được qui định ở Bảng 12 của phụ lục với h là chiều cao của mặt cắt sống đáy dưới.

Thanh dọc hông, thanh dọc mạn, thanh đỡ đầu xà ngang boong được liên kết với sườn bằng vít và bu lông có kích thước theo qui định ở Bảng A-14 phụ thuộc chiều cao h của mặt cắt các thanh dọc được liên kết. Chiều dài của vít được tính theo 4.4.1-4.

Thanh đai hông, thanh dọc đáy được liên kết với sườn bằng bu lông có kích thước theo qui định của Bảng A12 phụ thuộc chiều cao h của mặt cắt các thanh dọc được liên kết.

Hình 2/ 1.8 Mối nối đối đầu sườn kép

1 – Thanh dọc hông

3 – Mối nối đối đầu

...

...

...

4 – Bu lông

5 – Đinh vít

Hình 2/ 1.9 Mặt cắt ghép

4. Ván vỏ được liên kết với mỗi sườn bằng một số lượng vít phụ thuộc chiều rộng của dải ván và kiểu sườn. Số lượng vít qui định trong Bảng 2/1.3.

Kích thước của vít phụ thuộc chiều dày của ván được qui định ở Bảng 14 của phụ lục. Chiều dài của vít được tính theo 4.4.1-4.

Nếu dùng đinh để liên kết ván vỏ với sườn thì số lượng đinh được lấy theo Bảng 2/1.3. Đường kính của đinh được lấy theo Bảng 14 của phụ lục như đối với vít. Chiều dài của đinh được tính theo 4.4.1-5. Lỗ đóng đinh phải được khoan mồi.

5. Dải ván boong có chiều rộng nhỏ hơn 15 cm phải được liên kết với mỗi xà ngang boong bằng ít nhất là một đinh. Dải ván boong có chiều rộng bằng và lớn hơn 15 cm phải được liên kết với mỗi xà ngang boong bằng ít nhất là hai đinh. Có thể thay thế đinh bằng bu lông có đường kính thích hợp để liên kết ván boong với xà ngang boong.

Dải ván kề với thanh đỡ đầu xà ngang trên, cứ cách một xà ngang boong, được liên kết với một xà ngang boong trên bằng một bu lông và một đinh, còn ở chiếc xà ngang boong còn lại, được liên kết bằng hai đinh. Đường kính của bu lông được qui định ở Bảng 14 của phụ lục phụ thuộc chiều cao h của mặt cắt xà ngang boong. Chiều dài của đinh được tính theo 4.4.1-5.

...

...

...

Bảng 2/1.3 Chiều rộng của dải ván.

Chiều rộng dải ván tính bằng centimét

Chiều rộng b của dải ván (cm)

20b<22

22b<25

25b<30

30b<35

b35

Với tàu có chiều dài L < 15 m

...

...

...

Sườn kép: 4

Sườn đơn: 3

Với tàu có chiều dài L20 m

3

4

Sườn kép 5

Sườn đơn 4

6. Xà ngang boong trên (trừ xà ngang đầu miệng khoang) được liên kết với thanh đỡ đầu xà ngang bằng bu lông hoặc vít. Xà ngang đầu miệng khoang của boong trên phải được liên kết với thanh đỡ đầu xà bằng bu lông. Kích thước của những bu lông và vít này được xác định theo Bảng A14, phụ thuộc chiều cao h của mặt cắt xà ngang boong trên. Chiều dài của vít được lấy theo 4.4.1-4.

...

...

...

Thanh đỡ đầu xà ngang boong trên phải được liên kết với thanh mép mạn bằng bulông tại mỗi sườn.

Ở mỗi chiếc xà ngang boong trên, thanh ván viền phải được liên kết với xà ngang boong và thanh đỡ đầu xà ngang bằng bu lông xuyên suốt. Ở khoảng giữa các xà ngang boong, thanh ván viền phải được liên kết với thanh đỡ đầu xà ngang boong bằng vít.

Thanh ván viền phải được liên kết với dải mép mạn bằng bu lông đặt cách nhau 3 khoảng sườn và bằng vít đặt cách nhau một khoảng sườn. Nếu ván viền là do hai thanh ghép lại thì chúng phải được liên kết với dải ván mép mạn bằng bu lông đặt cách nhau 1 khoảng sườn. Đường kính của bu lông (và vít) được qui định ở Bảng A14, phụ thuộc chiều dài h của bu lông (và vít). Chiều dài của vít được tính theo 4.4.1-4. Thanh ván viền phải được liên kết với chân mạn chắn sóng bằng vít.

8. Nếu kết cấu của tàu không có thanh ván viền thì những qui định ở 4.4.3-7 được đổi như sau:

Thanh đỡ đầu xà ngang boong phải được liên kết mỗi xà ngang boong bằng bu lông và vít, thanh đỡ đầu xà ngang boong được liên kết với thanh mép mạn bằng bu lông đặt cách nhau 3 khoảng sườn và bằng vít đặt cách nhau 1 khoảng sườn. Những bu lông và vít này được đặt ở trung điểm của khoảng sườn.

Thanh đỡ đầu xà ngang boong được liên kết với chân cột nẹp của mạn chắn sóng bằng bu lông.

Nếu thanh đỡ đầu xà ngang boong gòm hai thanh thì chúng phải được ghép với nhau bằng bu lông đặt cách nhau 1 khoảng sườn.

Kích thước của bu lông và vít nói ở 4.4.3-8 được qui định như ở 4.4.3-7.

9. Mã xà ngang boong, mã sống mũi, mã sóng đuôi phải được liên kết bằng bu lông, tại mỗi khớp mã phải có ít nhất 2 bu lông, tại cổ mã phải có ít nhất 1 bu lông. Những chiếc bu lông liên kết mã với cơ cấu mạn phải đi xuyên suốt qua thanh sườn và xuyên suốt cả ván vỏ. Những chiếc bu lông liên kết mã với sống mũi phải xuyên suốt sống mũi. Kích thước của bu lông được qui định ở Bảng A13, trong đó h là chiều cao của mặt cắt cơ cấu được liên kết với mã.

...

...

...

Nếu công suất máy từ 200 mã lực đến 300 mã lực thì số lượng bu lông được bố trí theo sơ đồ 1,1,2,1,1,2,..., (Hình 2/1.11b).

Nếu công suất máy bằng và lớn hơn 300 mã lực thì số lượng bu lông được bố trí theo sơ đồ 1,2,1,2,..., (Hình 2/1.11c).

Kích thước của bệ máy và của bu lông liên kết bệ máy được qui định ở Bảng A14 phụ thuộc công suất máy.

11. Ván bánh lái được liên kết với trục lái bằng bu lông đặt cách nhau không quá 45 cm. Kích thước bu lông được tính theo Bảng 2/1.4.

Hình 2/1.11 Sơ đồ bố trí bulông

12. Ván thượng tầng phải được liên kết với các cơ cấu thượng tầng bằng bu lông đặt cách nhau không xa hơn một khoảng cách xà ngang boong thượng tầng. Đường kính bu lông phải không nhỏ hơn 12 mm.

Bảng 2/1.4 Đường kính bu lông

Đường kính mặt cắt trục lái d₁ (cm)

...

...

...

22d₁<27

d₁27

Đường kính bu lông (mm)

20

22

25

13. Ván quây miệng khoang được liên kết với xà ngang đầu miệng khoang và với thanh thép dọc miệng khoang bằng bu lông đặt cách nhau không xa quá 45 cm. Kích thước bu lông được xác định theo Bảng A16.

14. Mép dọc và mép ngang của ván vỏ, ván boong ở khu vực cần kín nước phải được gọt vát sâu đến 2/3 chiều dày, còn ở các khu vực khác thì chỉ cần ghép khít. Rãnh gọt vát phải được xảm kín, hoặc được xảm 3 lớp dây đay rồi đổ nhựa (xem thêm 4.4.1-1).

Ở khu vực cần kín nước, đầu đinh phải được ấn sâu vào ván 5 mm, đầu bu lông phải được đặt vào lỗ khoét trong gỗ. Lỗ được xảm dây đay và đậy bằng nút gỗ.

...

...

...

15. Ở sống đáy phải khoét rãnh để ghép thanh ván kề sống đáy. Khoảng cách từ mép trên của rãnh đến mặt trên của sống đáy phải nhỏ hơn 1/4 chiều cao của mặt cắt chân sườn nhưng không nhỏ hơn 2 mm.

Ở sống mũi, sống đuôi và trụ bánh lái phải khoét rãnh đủ rộng để ghép ván vỏ và để đóng đinh liên kết ván vỏ. Chân sườn phải được gài sâu vào sống đáy và ghép khít với thanh ván kề sống đáy. Dải ván ngoài của boong phải được gài vào trong thanh đè đầu xà ngang boong với chiều sâu ít nhất 2,5 cm. Xà ngang đầu miệng khoang phải được gài vào rãnh khoét ở thanh đỡ đầu xà ngang boong.

Thanh mép dọc miệng khoang phải được gài vào rãnh khoét ở xà ngang đầu miệng khoang.

Rãnh phải có chiều sâu đến 1/4 chiều cao của mặt cắt thanh bị khoét.

Mặt ngoài của ống bao trục chân vịt phải khớp khít với mặt trong của lỗ khoét ở thanh đỡ trục chân vịt và ở sống đuôi.

Ván quây miệng khoang phải được liên kết trực tiếp với xà ngang đầu miệng khoang và với thanh dọc mép miệng khoang. Ở 4 góc miệng khoang đầu ván quây phải được cắt vát 45⁰ để ghép chặt với nhau.

Cột cẩu phải được tì lên thanh bệ và được liên kết vững chắc với thanh ván có khoét lỗ để cột cẩu xuyên qua.

Vị trí mà cột cẩu và trục lái xuyên suốt qua boong phải được gia cường thích đáng theo thỏa thuận với Đăng kiểm.

Ván boong phải được đặt hướng lòng ván vào phía trong tàu.

...

...

...

4.5.1. Xảm

1. Rãnh xảm ở mép ván vỏ, ván boong phải có mặt cắt chữ V hoặc chữ U. Chiều sâu của rãnh phải bằng 2/3 chiều dày của ván. Độ mở lớn nhất của rãnh bằng từ 3 đến 7 mm theo hình 2/1.12.

Hình 2/1.12 Rãnh xảm

2. Vật liệu xảm có thể là pho tre, sợi bao tải, sợi lưới hoặc vỏ cây sắn thuyền. Nếu có những số hiệu thử nghiệm tin cậy và được Đăng Kiểm chấp nhận thì cũng có thể sử dụng những vật liệu xảm khác.

3. Mặt trên của lớp xảm phải thấp hơn mặt ván 2 đến 3 mm và được trát ma tít. Mặt ma tít phải lượn đều và nhô cao hơn mặt ván 2 đến 3 mm.

4.5.2. Bọc, thui, sơn

1. Sau khi được nghiệm thu kín nước theo quy định của Đăng kiểm, ván vỏ có thể được bọc thép tráng kẽm hoặc chất dẻo, thép hoặc chất dẻo bọc phải được bám sát tuyến hình của tàu và gắn chặt vào ván gỗ (nếu bọc thép thì gắn bằng đinh tráng kẽm). Phải đặc biệt quan tâm đến vấn đề kín nước của các lỗ đóng đinh.

2. Nếu không được bảo vệ bằng lớp tôn tráng kẽm thì phần ván vỏ dưới đường nước phải được thui hoặc quét sơn chống hà.

...

...

...

4. Mặt tiếp xúc của hai cơ cấu và phần kết cấu ở chỗ khó thông gió phải được quét sơn chống mục theo tiêu chuẩn Việt Nam hiện hành hoặc được bảo vệ bằng một biện pháp tương đương khác được Đăng kiểm chấp nhận.

PHỤ LỤC A:

CÁC BẢNG QUI CÁCH CƠ CẤU THÂN TÀU

Bảng A1 Diện tích tiết diện các cơ cấu sống

Diện tích cơ cấu tính bằng cm²

L, m

Sống đáy

Sống đáy trên

...

...

...

Sống mũi - đuôi

Thanh kề sống đuôi

L18

342

210

552

342

196

18L20

...

...

...

341

741

400

256

Bảng A2 Qui cách thanh dọc đáy, hông và mạn

L, m

Diện tích thanh dọc đáy cm²

Chiều dày thanh dọc hông cm

Diện tích thanh dọc mạn cm²

...

...

...

110

4,5

-

18L20

145

5,5

150

Bảng A3 Diện tích thanh đỡ, đè đầu xà ngang boong

L, m

...

...

...

Diện tích

cm²

Thanh đè đầu xà ngang boong trên cm

Diện tích

cm²

L18

21 x 6,5

136

21 x 8,0

...

...

...

18L20

24 x 7,5

180

24 x 9

216

Bảng A4 Diện tích mặt cắt vuông của sườn

Diện tích mặt cắt tính bằng cm²

1 = D + B/2

Diện tích 1 sườn đơn

...

...

...

m

Mặt cắt 1

Mặt cắt 2

Mặt cắt 3

Mặt cắt 1

Mặt cắt 2

Mặt cắt 3

1 < 3,5

56

...

...

...

100

30

49

64

3,5  1 < 4,0

72

100

121

42

...

...

...

81

4,0  1 < 4,5

90

121

169

56

81

110

4,5  1 < 5,0

...

...

...

169

210

72

110

132

5,0  1 < 5,5

144

210

272

...

...

...

132

169

5,5  1 < 6,0

169

272

342

100

169

225

...

...

...

210

342

420

121

210

240

6,5  1 < 7,0

256

420

...

...

...

156

240

324

7,0 1 < 7,5

306

506

625

182

289

...

...

...

1  7,5

342

625

729

169

324

441

Chú thích:

...

...

...

Mặt cắt 2 - mặt cắt trung gian sườn ở mạn tàu;

Mặt cắt 3 - mặt cắt đầu dưới sườn ở đáy tàu

Bảng A5 Diện tích mặt cắt vuông của xà ngang boong, thanh dọc mép miệng khoang và xà ngang đầu miệng khoang,

Diện tích mặt cắt tính bằng cm²

B, m

Xà ngang boong và thanh dọc mép miệng khoang

Xà ngang đầu miệng khoang

...

...

...

Xà ngang boong và thanh dọc mép miệng khoang

Xà ngang đầu miệng khoang

B  3,5

110

272

6.0  B < 6.5

289

729

3,5 B < 4,0

...

...

...

324

6.5  B < 7.0

342

870

4,0  B < 4,5

156

400

7.0  B < 7.5

400

...

...

...

4,5  B <5,0

182

462

7.5  B < 8.0

462

1156

5,0  B < 5,5

20

529

...

...

...

529

1332

5,5  B < 6,0

256

650

Bảng A6 Hệ số m

...

...

...

 < 2

2<5

5<7

7<9

9<11

11<13

13<15

Xà ngang đầu miệng khoan

0,70

...

...

...

1,00

1,10

1,25

1,35

1,50

Sống dọc boong

0,80

1,00

1,20

...

...

...

1,50

1,65

1,80

Bảng A7 Diện tích cột chống

Diện tích cột tính bằng cm²

Cơ cấu

 25

25 < 30

...

...

...

35 < 40

> 40

Cột chống

49

64

81

100

121

Bảng A8 Kích thước mã

...

...

...

Cơ cấu

B, m

Hình dạng mã

a

b

c

d

Mã nối xà ngang, xà ngang cụt, xà ngang đầu miệng khoang với sườn và sống dọc boong

B < 3,5

...

...

...

30

45

15

7,5

3,5  B < 4,0

35

50

16

8,0

...

...

...

40

60

17

8,5

4,5  B < 5,0

45

65

18

9,0

...

...

...

50

75

20

10

5,5  B < 6,0

55

80

22

11

...

...

...

60

90

24

12

6,5  B < 7,0

65

95

26

13

...

...

...

70

105

28

14

7,5  B <  8,0

75

110

30

15

...

...

...

80

120

32

16

Mã ở sống mũi và sống đuôi

B < 3,5

70

70

...

...

...

9,0

3,5  B <  4,0

80

80

19

9,5

4,0  B <  4,5

90

90

...

...

...

10,0

4,5  B <  5,0

100

100

21

10,5

5,0  B <  5,5

110

110

...

...

...

11,5

5,5  B <  6,0

120

120

25

12,5

6,0  B <  6,5

130

130

...

...

...

13,5

6,5  B <  7,0

140

140

29

14,5

7,0  B <  7,5

150

150

...

...

...

15,5

7,5  B <  8,0

160

160

33

16,5

B  8,0

170

170

...

...

...

17,5

Bảng A9 Qui cách mối nối

Số TT

Các thành phần mối nối

Chiều dài mối nối (cm)

Ghi chú

1

2

3

...

...

...

Các đoạn của sống đáy dưới

Các đoạn của sống mũi

Nối sống mũi với sống đáy dưới

Các đoạn của sống đáy trên

5,0 h

3,5 h

3,5 h

5,0 h

h – kích thước mặt cắt theo chiều của đỉnh liên kết

...

...

...

Nối sống đáy trên với thanh gia cường mũi tàu và với thanh gia cường đuôi tàu

2 khoảng sườn

Mối nối gài (có ngạnh)

6

Nối các đoạn của thanh dọc hông, thanh dọc mạn, thanh đỡ & thanh đè đầu xà ngang boong, dải mép mạn, viền boong và thanh dọc đáy

Nếu h ≤ 3b/4, trong đó b là chiều rộng của mặt cắt

Nếu h > 3b/4, trong đó h là chiều cao của mặt cắt (theo chiều của đỉnh liên kết)

7

...

...

...

2 khoảng sườn

Tối thiểu có 3 bulông

Bảng A10 Kích thước ván vỏ

Kích thước ván tính bằng cm

Tên gọi

Chiều dài tàu (L, m)

20 ≤ L < 21

21 ≤ L < 24

24 ≤ L < 27

...

...

...

Ván kề sống đáy

b (rộng)

18

21

21

24

h (dày)

7,0

7,0

...

...

...

9,5

Ván đáy và mạn

b

h

4,5

...

...

...

5,5

6,0

Ván đai hông

b

h

...

...

...

5,5

6,5

7,5

Ván đai mạn

b

...

...

...

4,5

5,5

6,5

7,5

Ván mép mạn

b

30

33

36

...

...

...

h

6,0

6,5

7,0

7,5

Ván viền boong

b

...

...

...

h

4,5

5,0

5,5

6,0

Ghi chú: Tại những dòng trong bảng, nếu không qui định trị số b thì có thể lấy b bằng từ 25 cm đến 30 cm.

Bảng A11 Đường kính bulông của mối nối cơ cấu dọc

Chiều cao cơ cấu được nối, (h, cm)

...

...

...

18 ≤ h < 23

23 ≤ h < 27

27 ≤ h < 31

h ≥ 31

Đường kính bulông (mm)

12

16

20

22

...

...

...

Bảng A12 Đường kính bulông của mối nối cơ cấu sườn

Chiều cao sườn theo phương bulông (h, cm)

h < 18

18 ≤ h < 22

22 ≤ h < 27

h ≥ 27

Đường kính bulông (mm)

16

20

...

...

...

25

Bảng A13 Đường kính bulông, vít nối sườn có cơ cấu khác

Đường kính (mm)

Chiều cao h của tiết diện sườn, cm

h ≤ 5,5

5,5 ≤ h < 7

7 ≤ h ≤ 8,5

8,5 ≤ h < 10

10 ≤ h < 11,5

...

...

...

Bulông (mm)

10

12

16

20

22

25

Vít (mm)

8

...

...

...

12

16

20

22

Bảng A14 Kích thước bệ máy và đường kính bulông

Công suất máy chính (Ne, mã lực)

Ne < 50

50 ≤ Ne < 100

100 ≤ Ne ≤ 200

...

...

...

h ≥ 300

Diện tích tiết diện thành dọc và thanh giằng ngang bệ máy (cm²)

729

900

1089

1296

1521

Đường kính bulông (mm)

20

...

...

...

25

25

25

Bảng A15 Đường kính trục lái d

Đường kính trục tính bằng cm

Chi tiết

Nhóm gỗ

N = RAV²

< 20

...

...

...

30≤N<40

40≤N< 60

60≤N<80

80≤N<100

20≤N<120

d

I

II

III

...

...

...

16

17,5

18

19,5

21,5

20,5

22

24

23

...

...

...

27

25,5

27,5

30

28

30

33

30

32

...

...

...

Bảng A16 Kích thước các chi tiết kết cấu bánh lái

Kích thước các chi tiết tính bằng mm

d

Chi tiết

Nhóm gỗ

I

15≤d<18

18≤d<20,5

20,5≤d<23

...

...

...

25,5≤d<28

28≤d<30

30≤ d

II

16≤d<21,5

19,5≤d<22

22≤d<25

25≤d<27,5

27,5≤d<30

...

...

...

32 ≤ d

III

17,5≤d<18

21,5≤d<24

24≤d<27

27≤d<30

30≤d<33

33≤d<35

35 ≤d

...

...

...

40

35

38

43

48

50

50

Kích thước khung bánh lái:

...

...

...

- Chiều dầy:

60

54

57

...

...

...

72

72

75

- Chiều cao:

20

18

19

22

24

...

...

...

25

- Số lượng khung bánh lái

2

3

3

3

3

4

4

...

...

...

5.1.Qui định chung

5.1.1. Tất cả các tàu cá biển cỡ nhỏ tự chạy đều phải có thiết bị lái tin cậy để đảm bảo lái tàu hữu hiệu, tính quay trở, lượn vòng và tính ổn định hướng đi trong quá trình tàu khai thác. Thiết bị lái có thể là bánh lái, đạo lưu quay, động cơ treo (máy đĩa) và những thiết bị khác được Đăng kiểm chấp nhận.

5.1.2. Những yêu cầu của chương này được áp dụng cho các chi tiết của thiết bị lái được chế tạo từ thép thường, có giới hạn chảy R_eH = 235 MPa. Nếu trục lái được chế tạo bằng thép có giới hạn chảy lớn hơn 235 MPa thì có thể giảm đường kính trục lái theo tỷ lệ:

Hình 2/ 5.1 Sơ đồ thiết bị lái

5.2. Các chi tiết của thiết bị lái

5.2.1. Thành phần của thiết bị lái thông thường bao gồm:

1 Bánh lái (dạng tấm hoặc lưu tuyến) hoặc đạo lưu;

2 Máy lái;

...

...

...

4 Các ổ đỡ, ki lái, chốt lái v.v…

5.2.2. Trục lái

1 Đường kính đầu trục lái d_o, cm, không được nhỏ hơn trị số xác định theo công thức sau đây:

Trong đó:

K – hệ số, được lấy bằng;

2,54 nếu bánh lái làm việc trực tiếp sau chân vịt;

2,25 nếu bánh lái không làm việc trực tiếp sau chân vịt;

A – diện tích bánh lái, m²;

...

...

...

r – Khoảng cách từ tâm áp lực thủy động đến tâm quay của bánh lái, r được xác định theo công thức sau:

Trong đó:

A₁ – là phần diện tích bánh lái nằm ở phía trước đường tâm trục lái, m²

h_p – chiều cao trung bình của phần bánh lái nằm ở phía sau đường tâm trục lái, m.

2 Đường kính trục lái d₁ (tại tiết diện 1 của bánh lái kiểu I) không được nhỏ hơn trị số xác định theo công thức sau:

Trong đó: h,e – đo theo hình 2/5.1 m;

Đường kính trục lái kiểu d ở tiết diện 3 được lấy bằng d₂.

...

...

...

a) Đối với kiểu I:

b) Đối với kiểu II:

Trong đó: I₂ được xác định theo hình 2/ 5.1.

5.2.3. Chốt lái

1 Đường kính chốt lái d_e, cm (kể cả lớp áo nếu có) phải không nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau đây:

Đối với bánh lái kiểu II (có ki lái):

Đối với bánh lái kiểu III (có cả ki lái và sừng);

...

...

...

2 Chiều dài đoạn hình trụ của chốt lái phải không nhỏ hơn d_e và không được lớn hơn 1,3 d_e.

3 Chiều dài đoạn hình côn chốt dưới bắt chặt vào gót lái hoặc khung sống lái không được nhỏ hơn d_e, độ côn không quá 1/10. Đường kính ngoài phần có ren của chốt không được nhỏ hơn 0,8 lần đường kính nhỏ nhất của đoạn hình côn. Chiều cao đai ốc hãm không nhỏ hơn 0,6 lần đường kính ngoài phần có ren. Chốt và đai ốc hãm phải được hãm chặt.

Bảng 2/5.1 Áp lực riêng

Áp lực riêng tính bằng MPa

Vật liệu của bề mặt làm việc

Áp lực riêng

Thép không rỉ hoặc đồng thành có bạc gỗ chống mài mòn

2,4

Thép không rỉ có bạc chất dẻo tổng hợp chống mài mòn

...

...

...

Thép không rỉ có bạc đồng thau hoặc ngược lại

6,9

5.2.4. Ổ đỡ trục lái

1 Phải lắp các ổ đỡ chặn để đỡ bánh lái và trục lái. Phải có biện pháp chống dịch chuyển theo chiều trục của bánh lái và trục lái lên phía trên. Độ dịch chuyển không được lớn hơn trị số cho phép của kết cấu hệ thống truyền động lái.

2 Ở chỗ trục lái chui qua boong, tại phần trên của ống bao trục lái phải lắp ổ nén tết để ngăn ngừa nước lọt vào trong tàu. Các ổ nén tết phải bố trí ở chỗ dễ tiếp cận để kiểm tra và bảo quản thuận tiện.

3 Phải kiểm tra kích thước ổ đỡ đã chọn theo áp lực qui định. Chiều cao làm việc của bạc lót ổ đỡ không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau:

 cm

Trong đó:

d_i – đường kính của trục lái kể cả áo bọc (nếu có) tại ổ đỡ có bạc lót, cm;

...

...

...

a) Tại ổ đỡ trên của bánh lái kiểu I:

b) Tại ổ đỡ dưới của bánh lái kiểu I:

c) Tại ổ đỡ trên của bánh lái kiểu II:

Đối với bánh lái kiểu III, phản lực tại ổ đỡ trên được lấy bằng 0.

5.2.5. Hệ thống truyền động lái

1 Nếu không có qui định nào khác, thì mỗi tàu phải có 2 bộ truyền động lái: Bộ truyền động chính và sự cố.

...

...

...

3 Bộ truyền động lái sự cố phải độc lập với bộ truyền động lái chính và phải đảm bảo quay hoàn toàn bánh lái từ 20 ^o mạn này sang 20^o mạn kia trong thời gian không quá 60 giây ở tốc độ bằng nửa tốc độ tiến tối đa của tàu, nhưng không dưới 5 hải lý/giờ.

4 Bộ truyền động lái chính có thể dùng vô lăng lái hoặc cần lái, nhưng phải thỏa mãn các yêu cầu của -2 nói trên. Nếu dùng vô lăng thì lực tác dụng vào vô lăng phải không quá 120 N và số vòng quay của vô lăng không quá 25 vòng cho một lần quay lái hoàn toàn. Nếu dùng cần lái thì lực tác động lên cần lái không vượt quá 160 N, trong trường hợp này không cần trang bị bộ truyền động lái sự cố. Có thể dùng nguồn năng lượng khác (như điện năng) để truyền động bộ truyền động lái chính của tàu.

5 Có thể dùng cần lái ròng rọc palăng làm bộ truyền động lái sự cố hoặc chỉ có cần lái nếu thỏa mãn qui định ở -3 nói trên và lực tác động lên cần lái không vượt quá 160 N.

6 Thiết bị lái phải có bộ phận hãm để hạn chế góc quay của bánh lái. Cho phép bánh lái quay sang mỗi bên mạn một góc β theo điều kiện sau:

Trong đó: α là góc quay tối đa theo sự truyền động của bộ truyền động lái, thông thường α = 35^o.

Các chi tiết của bộ hãm và của bộ truyền động lái phải được tính toán với mômen xoắn giới hạn trên trục lái , khi đó ứng suất phát sinh trong các chi tiết không được vượt quá 0,95 R_eH (R_eH giới hạn chảy) của vật liệu chế tạo chi tiết đó.

5.2.6. Bánh lái

1 Bánh lái có thể là dạng bánh lái tấm hoặc dạng lưu tuyến (khí động học). Diện tích bánh lái có thể tính theo phương pháp lý thuyết thông dụng hoặc xác định theo tàu đồng dạng/mẫu tương ứng đã có.

...

...

...

a) Dạng khí động học: Tôn vỏ của bánh lái không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau đây:

S = Kd_o + 3       mm

Trong đó:

d_o – đường kính trục lái, cm

K = 0,025.

Bên trong bánh lái phải có các xương gia cường, chiều dày xương gia cường không được nhỏ hơn chiều dày vỏ bánh lái.

Tấm mặt trên và tấm mặt dưới của bánh lái phải được hàn kín với vỏ bánh lái, chiều dày của chúng phải không nhỏ hơn 1,2 lần chiều dày tấm vỏ bánh lái. Các tấm mặt phải có nút xả bằng thép không gỉ. Bánh lái phải được thử kín nước bằng áp lực không nhỏ hơn 0,02 MPa trong 15 phút sau khi chế tạo.

b) Bánh lái tấm: Chiều dày bánh lái không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau:

S = Kd_o + 4       mm

...

...

...

3 Mômen chống uốn tiết diện ngang của xương gia cường bánh lái, của sống bánh lái kể cả tấm mép kèm (Z, cm³) không được nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau:

- Đối với bánh lái kiểu I:           cm³

Trị số này có thể giảm xuống còn 50% tại mép dưới của bánh lái.

- Đối với bánh lái kiểu II: cm³

- Đối với bánh lái kiểu III:        cm³

5.2.7. Liên kết trục lái với bánh lái

1 Trục lái có thể được liên kết với bánh lái bằng bích liên kết và bu lông hoặc ghép côn. Khi liên kết bằng bích và bu lông thì tất cả các bu lông đai ốc phải được bắt và hãm chặt.

2 Đường kính bu lông liên kết trục lái với bánh lái bằng bích nối ngang phải không nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau đây:

...

...

...

d_i – đường kính trục lái ở mặt bích nối, cm;

Đối với bánh lái kiểu I, II lấy d_i = d₂, bánh lái kiểu III lấy d_i = d_o.

3 Chiều dày bích nối không được nhỏ hơn đường kính bu lông. Tâm lỗ bu lông phải cách mép ngoài mặt bích một khoảng không nhỏ hơn 1,15d_b.

4 Nếu mối nối trục lái với bánh lái là mối nối côn, thì chiều dài đoạn côn của trục lái không được nhỏ hơn 1,5 lần đường kính trục lái tại vùng nối, độ côn không quá 1/10.

5 Trên đường sinh của đoạn côn phải đặt then. Diện tích làm việc của tiết diện then (tích số của chiều dài và chiều rộng then) phải không nhỏ hơn trị số tính theo công thức sau:

   cm²

Trong đó: R_eH – giới hạn chảy của vật liệu làm then, MPa.

6 Đường kính ngoài trục lái tại rãnh then phải không nhỏ hơn 0,9 lần đường kính nhỏ nhất của hình côn. Chiều cao đai ốc hãm không được nhỏ hơn 0,8 lần đường kính ngoài của trục lái tại rãnh then. Đai ốc phải được hãm chặt.

CHƯƠNG 6 THIẾT BỊ NEO

...

...

...

6.1.1. Mọi tàu cần phải được trang bị thiết bị neo để neo tàu.

6.1.2. Trong thành phần của thiết bị neo phải có:

- Neo;

- Xích neo hoặc dây neo;

- Cơ cấu để thả và kéo neo;

- Bộ phận hãm để giữ chặt neo;

- Các thiết bị để giữ chặt và thả các đầu chính của xích neo hoặc dây neo.

6.1.3. Các thiết bị neo được phân loại theo vị trí trên tàu (mũi và đuôi), theo loại cơ cấu kéo/thả neo (máy neo kiểu nằm, tời kiểu đứng, tời neo buộc tàu, và các kiểu khác) và theo phương pháp bảo quản neo (máng (ống) thả theo hốc tường, để trên boong).

6.2. Lựa chọn thiết bị

...

...

...

6.2.2. Số đặc trưng trang bị Nc (m²) được xác định theo công thức sau:

Trong đó:

L, B, D – là các kích thước của tàu, m;

1, h – chiều dài và chiều cao trung bình của thượng tầng và ca bin riêng biệt, m;

k – hệ số, được lấy bằng:

1,0 – nếu chiều dài tổng cộng của các thượng tầng và cabin vượt quá nửa chiều dài tàu.

0,5 – nếu tổng chiều dài tổng cộng của các thượng tầng và cabin bằng từ 0,25 ÷ 0,5 chiều dài tàu.

Nếu chiều dài tổng cộng của các thượng tầng và cabin nhỏ hơn 0,25L, thì k = 0.

...

...

...

6.2.4. Khi lắp đặt 2 neo trên tàu, khối lượng một neo được lấy bằng 1/2 khối lượng chọn theo bảng. Có thể lấy khối lượng của 1 neo bằng 0,6 giá trị theo bảng. Cho phép dùng neo chính thứ 2 để dự trữ với điều kiện nó phải được chuẩn bị sẵn sàng để hoạt động ngay.

6.2.5. Cho phép sử dụng các loại neo sau đây để trang bị cho tầu:

- Neo dạng Hall;

- Neo hải quân;

- Neo Matroxop.

Không cho phép sử dụng neo Matroxop trên các tàu hoạt động trong các vùng biển có đá ngầm.

6.2.6. Nếu xích neo là loại xích hàn, thì kích thước mối hàn các mắt xích phải phù hợp với qui định ở Bảng 2/6.2 phụ thuộc vào khối lượng neo và loại tàu. Nếu chiều dài của các xích neo gồm 1 số chẵn mối nối, thì chiều dài 2 xích neo phải bằng nhau, nếu có số mối nối lẻ thì 1 trong 2 xích phải có 1 cái dài hơn 1 chỗ nối, còn khi các neo có khối lượng khác nhau thì xích dài hơn được nối với neo có khối lượng lớn hơn.

6.2.7. Trong trường hợp sử dụng xích neo đúc, cỡ của chúng có thể giảm 12%.

Bảng 2/6.1 Thiết bị neo

...

...

...

Loại tàu

Tự hành

Không tự hành

Số lượng neo (cái)

Khối lượng neo (kg)

Chiều dài xích, dây cáp (m)

Số lượng neo (cái)

Khối lượng neo (kg)

Chiều dài xích, dây cáp (m)

...

...

...

30

40

50

75

100

125

150

200

1

...

...

...

1

1

1

2

2

2

2

25

40

...

...

...

75

100

150

200

250

300

30

30

30

...

...

...

40

50

50

50

75

1

1

1

1

...

...

...

1

1

2

2

25

40

50

75

100

...

...

...

200

200

300

30

50

50

60

75

100

...

...

...

100

125

Bảng 2/6.2 Kích thước mối hàn

Khối lượng neo (Kg)

Kích thước mối hàn nối (mm)

Khối lượng neo (Kg)

Kích thước mối hàn nối (mm)

Xích có ngáng

Xích không có ngáng

...

...

...

Xích không có ngáng

25

-

6,0

100

-

14,0

35

-

...

...

...

150

140

16,0

50

-

10,0

200

16,0

17,5

...

...

...

-

12,5

6.2.8. Cho phép cùng với xích sử dụng cáp thép khi đó lực kéo đứt của cáp phải không nhỏ hơn lực kéo đứt của xích tương ứng. Cáp thép cần phải có không ít hơn 114 sợi dây thép và lõi hữu cơ (cáp lụa).

6.2.9. Trên các tàu có số đặc Nc ≤ 100, có thể sử dụng cáp làm từ sợi tổng hợp thay cho xích/cáp thép.

6.2.10. Đối với neo có khối lượng lớn đến 25 kg đường kính hoặc chu vi của cáp cần phải phù hợp với số liệu chỉ ra trong Bảng 2/6.3.

Bảng 2/6.3 Đường kính/chu vi cáp

...

...

...

Khối lượng neo, kg

Đường kính cáp thép

Chu vi cáp tổng hợp

5

10

15

20

2,00

2,00

...

...

...

8,40

25

25

35

40

6.2.11. Máng (ống) thả neo phải thỏa mãn các yêu cầu sau:

- Đường kính trong của lỗ thả neo phải không nhỏ hơn 10 lần kích thước của mối nối xích, chiều dày của thành lỗ không nhỏ hơn 0,4 kích thước mối nối xích.

- Khi kéo neo, phải đảm bảo kéo cán neo vào lỗ thả neo dễ dàng. Khi thả neo, neo phải dễ dàng được thả xuống dưới tác dụng của khối lượng bản thân.

- Độ gấp khúc của xích đi qua bộ phận hãm và lỗ thả theo cần phải nhỏ nhất.

...

...

...

6.2.13. Đối với mỗi xích neo cần phải có 1 thiết bị hãm xích để cố định xích neo khi kéo và thả neo.

6.2.14. Khi không có lỗ thả neo trong thiết bị neo và không bộ phận hãm nào để giữ cáp trong khi thả neo, có thể dùng các vật dụng của thiết bị cập bến (cọc bích, sừng trâu, mỏ vịt) hoặc cần phải dự tính việc cố định các đầu của cáp neo vào các kết cấu của tàu.

6.2.15. Những chỗ tiếp nối chính của xích neo hoặc các đầu chính của cáp cần phải cố định chắc chắn vào thân tàu và có mối ghép có thể tháo được, để dễ dàng tháo các đầu này khi xích neo bị căng.

6.2.16. Xích neo phải được đặt ở chỗ để kiểm tra, làm khô lau chùi và sơn.

6.3. Các yêu cầu về bố trí trên tàu.

6.3.1. Khi bố trí các thiết bị neo trên tàu phải tính đến khối lượng và số lượng neo, dạng của đường bao trên tàu ở khu vực xếp đặt thiết bị, sự bố trí và các vật dụng của thiết bị cập bến, đồng thời sự bố trí các vách ngăn của khoang mũi.

6.3.2. Vị trí điều khiển thiết bị neo cần phải đặt sao cho bảo đảm tầm bao quát thiết bị và nhìn rõ xích neo đi qua đĩa xích.

6.3.3. Sự bố trí tương hỗ lỗ thả neo, neo, xích, thùng chứa xích cần phải đảm bảo rải được toàn bộ chiều dài xích neo không cần đến lao động bằng tay.

6.3.4. Bộ phận hãm, giữ neo và xích neo phải được đặt sao cho việc giải phóng và hãm xích, neo được thực hiện dễ dàng và an toàn.

...

...

...

6.4. Thiết bị cập tàu

6.4.1. Nguyên tắc chung

1 Mỗi tàu cần phải có thiết bị cập tàu, bảo đảm việc thực hiện thao tác cập bến an toàn hiệu quả.

2 Việc thiết kế thiết bị cập tàu cần phải tiến hành đồng bộ với việc thiết kế neo và lai dắt, đồng thời với việc thiết kế các thiết bị trên boong khác.

3 Việc lựa chọn danh mục các vật dụng và cơ cấu của thiết bị cập tàu, cũng như việc bố trí nó trên tàu phải do người thiết kế ban hành phù hợp với các đặc điểm và chức năng của tàu.

4 Thiết bị cập tàu nói chung phải có các vật dụng và thiết bị chính thức sau:

- Các thiết bị bảo đảo việc cập bến;

- Các dây cáp buộc tàu và các vật dụng để cố định, dẫn cáp (cọc bích, sừng trâu, mỏ vịt, lỗ luồn dây);

- Các vật dụng và thiết bị hỗ trợ (bộ phận hãm cáp buộc tàu, ống chứa chỉ cáp, đệm chống va, vỏ bánh xe cao su, đệm bện bằng dây ni lông…).

...

...

...

1 Trong các loại thiết bị cập tàu nên dùng tời tàu kiểu đúng với cơ cấu dẫn động bằng tay, động thời tời tàu với cơ cấu dẫn động bằng tay. Ngoài ra có thể sử dụng cơ cấu của các thiết bị khác có tang trống kéo cáp.

2 Trong các loại dây buộc tàu nên sử dụng dây có sợi kim loại, sợi thực vật hoặc dây sợi tổng hợp.

3 Cáp cập tàu phải được chọn theo số đặc trưng trang bị Nc nêu trên.

4 Lực kéo đứt Fz của cáp cập tàu phải không nhỏ hơn;

Fz = 147Nc + 24500 N

5 Số lượng và chiều dài của cáp cập tàu cần phải được chọn theo Bảng 2/6.4 phù hợp với số đặc trưng Nc.

Bảng 2/6.4 Số lượng và chiều dài cáp

Đặc trưng cung cấp, Nc

Cáp cập tàu

...

...

...

Phi kim loại

Số lượng

Chiều dài cáp, m

Số lượng

Chiều dài cáp, m

15

30

40

50

...

...

...

100

125

150

200

-

-

-

-

-

...

...

...

1

1

1

-

-

-

-

-

50

...

...

...

70

80

1

1

1

1

1

1

1

...

...

...

1

25

30

35

40

50

50

60

70

...

...

...

6 Các cọc bích buộc tàu phải làm bằng thép hoặc gang. Trên các tàu chỉ có dây cáp thực vật và Kapron, có thể sử dụng cọc bích làm bằng các hợp kim nhẹ.

7 Đường kính ngoài của cọc bích phải không nhỏ hơn 10 lần đường kính của cáp thép hoặc bằng chu vi cáp thực vật.

8 Cọc bích cần phải đặt trên bệ hoặc có tấm đế.

9 Cọc bích, tấm sừng trâu, và các chi tiết khác, đồng thời các bệ của chúng cần phải được lựa chọn sao cho khi chịu tác dụng của ứng lực bằng ứng lực đứt đoạn của cáp mà đối với nó chúng đã được dự tính, ứng lực trong các chi tiết không vượt quá 0,95 giới hạn chảy của vật liệu chế tạo chúng.

6.4.3. Các yêu cầu về bố trí trên tàu

1 Việc bố trí các cơ cấu và chi tiết của thiết bị cập tàu cần phải được xác định bởi kích thước và chức năng của tàu.

2 Các vị trí tương hỗ của các chi tiết và thiết bị cần phải bảo đảm các điều kiện an toàn khi làm việc với cáp cập tàu và không làm trở ngại cho việc thực hiện các thao tác cơ bản.

3 Để đảm bảo việc cập tàu vào các thiết bị ở bến được hữu hiệu các vật dụng và thiết bị phải được bố trí tại mũi và đuôi tàu.

4 Việc bố trí các thiết bị cần phải đảm bảo khả năng ném dây (thu dây) cáp cập tàu bằng thiết bị đến 1 mạn bất kỳ nào.

...

...

...

6 Cọc bích cần được đặt càng gần với đường định hướng của cáp đi đến trống quấn cáp của tời kéo càng tốt.

7 Để đảm bảo việc rải đều cáp theo toàn bộ chiều dài tang trống quấn cáp, khoảng cách từ trục của tang trống tời của thiết bị cập tàu đến thiết bị đổi hướng của cáp cần phải không nhỏ hơn 6 lần chiều dài trống quấn cáp.

8 Khoảng cách từ trục của con lăn định hướng đến trục kéo cáp của tời kéo phải không nhỏ hơn 50 lần đường kính của cáp thép hoặc 15 lần chu vi của cáp thực vật hoặc cáp sợi tổng hợp.

9 Góc nghiêng của cáp đi từ tấm sừng trâu đến cọc bích trong mặt phẳng đứng cần phải không lớn hơn 20^o.

10 Tấm sừng trâu phải được đặt sao cho góc nghiêng của cáp cập tàu đi đến cọc bích là nhỏ nhất.

11 Ở phần giữa tàu, khi đặt cọc bích dọc theo các mạn, lỗ cập tàu cần phải không đối diện với cọc bích.

12 Khi bố trí cọc bích ở mũi kể từ mặt cắt ngang giữa lỗ luồn dây cáp phải được đặt ở phía mũi của cọc bích. Khi bố trí cọc bích ở đuôi kể từ mặt cắt ngang giữa lỗ luồn dây cáp phải đặt ở phía đuôi cọc bích.

6.5. Thiết bị lai dắt

6.5.1. Các nguyên tắc chung

...

...

...

2 Thiết bị lai dắt của tàu tự hành, được qui định sử dụng vào việc lai dắt, ngoài cái đó còn cần phải đảm bảo lai dắt an toàn tàu khác bằng phương tiện trong trang bị của mình.

6.5.2. Sự lựa chọn thiết bị

1 Việc lựa chọn số lượng và danh mục các thiết bị và vật dụng của thiết bị lai dắt, đồng thời bố trí chúng trên tàu cần phải được người thiết kế tiến hành phù hợp với số đặc trưng Nc, chức năng và loại tàu, đồng thời với đặc điểm sử dụng của nó.

2 Thiết bị lai dắt của tàu tự hành gồm:

- Cáp lai dắt;

- Các vật dụng để cố định và định hướng cáp lai dắt.

3 Việc thiết kế thiết bị lai dắt cần phải tiến hành đồng bộ với việc thiết kế các thiết bị neo, cập tàu và các trang bị mặt boong khác.

4 Cáp lai dắt cần phải được lựa chọn phù hợp vào giá trị tính toán sức kéo trên móc kéo. Lực kéo đứt: Fo = K.F

Trong đó: F – sức kéo tính trên móc kéo, kN

...

...

...

5 – đối với cáp thép;

6 – đối với cáp thực vật hoặc tổng hợp.

Có thể lấy F = 0,163.Ne (kN). Trong đó Ne – công suất của động cơ chính, kw.

5 Chiều dài của cáp lai dắt được chọn phụ thuộc vào vùng hoạt động, nhưng không được nhỏ hơn 100 mm.

6 Cáp lai dắt phải có vòng nút ở 1 đầu, còn đầu kia của cáp có dấu hiệu tương ứng.

7 Việc bảo quản cáp cần phải được thực hiện trên trống chứa cáp.

8 Việc gắn chặt móc kéo tàu vào các kết cấu tàu cần phải sao cho để với bất kỳ góc lai dắt thực tế nào móc cũng không chịu ứng lực uốn trong mặt phẳng nằm ngang và không đụng chạm trực tiếp đến kết cấu bất kỳ nào của thân tàu.

9 Đường kính của ống cọc bích lai dắt cần phải không nhỏ hơn 10 lần đường kính của cáp lai dắt bằng thép hoặc chu vi của cáp sợi thực vật hay sợi tổng hợp.

10 Ở phần đuôi tàu, nơi qui định cho việc lai dắt, ở khu vực có thể di chuyển cáp lai dắt cần phải đặt các cung hướng cáp để cáp có thể dịch chuyển ngang từ mạn này sang mạn kia, hoặc các thiết bị khác định hướng cáp và ngăn ngừa sự đụng chạm của cáp lai dắt vào các kết cấu của tàu. Số cung hướng cáp được xác định phụ thuộc vào chiều dài phần đuôi tàu, trên các tàu cỡ nhỏ, khi không có khả năng đụng chạm giữa cáp lai dắt và các cấu trúc của tàu, có thể không đặt các cung hướng cáp.

...

...

...

6.5.3. Các yêu cầu về bố trí trên tàu

1 Việc bố trí các vật dụng của thiết bị lai dắt cần được xác định bởi kích thước và chức năng của tàu.

2 Cọc bích lai dắt và lỗ thả cáp lai dắt cần phải được bố trí ở các đầu mút của tàu.

PHẦN 3 HỆ THỐNG MÁY TÀU

CHƯƠNG I QUI ĐỊNH CHUNG

1.1. Qui định chung

1.1.1. Phạm vi áp dụng

Những yêu cầu của Phần này áp dụng cho máy chính, hệ trục, chân vịt các bình chịu áp lực, các hệ thống đường ống.

Các thuật ngữ đưa ra ở Phần này thống nhất với các thuật ngữ đưa ra ở Phần 3 của “Qui phạm phân cấp và đóng tàu cá biển”.

...

...

...

Vật liệu dùng cho hệ thống máy phải được lựa chọn có xét đến mục đích và điều kiện làm việc của chúng. Những vật liệu dùng cho các bộ phận chính của động cơ, các bình chịu áp lực phải là những vật liệu được thử và được kiểm tra theo các yêu cầu qui định ở Phần này.

1.2. Những yêu cầu chung đối với máy chính và máy phụ

1.2.1. Qui định chung

1 Máy chính và máy phụ phải được cố định chính xác, phải có kết cấu và bố trí sao cho thuận lợi cho việc vận hành, kiểm tra và bảo dưỡng.

2 Máy chính và máy phụ phải được lắp đặt và được bảo vệ để giảm thiểu bất kì nguy hiểm nào cho người trên tàu, vì thế phải quan tâm đầy đủ tới các bộ phận chuyển động, các bề mặt bị nung nóng và các nguy hiểm khác.

3 Nếu máy móc được đặt đơn chiếc trên tàu thì phải chú ý đặc biệt với độ tin cậy của máy móc và các bộ phận của chúng.

4 Người chế tạo phải cung cấp sẵn các thông tin cần thiết để đảm bảo rằng máy móc có thể được lắp đặt đúng đắn có xét đến những yếu tố như điều kiện hoạt động và những hạn chế cần thiết khác.

5 Máy chính, các máy phụ và các động cơ dẫn động chúng phải được có khả năng hoạt động trong các điều kiện qui định ở Bảng 3/1.1 khi chúng được đặt lên tàu. Đăng kiểm có thể chấp nhận các trị số khác với giá trị các góc trong Bảng này khi xét đến kiểu, kích cỡ và điều kiện phục vụ trên tàu.

Bảng 3/1.1 Góc nghiêng

...

...

...

Giữa tàu ⁽¹⁾

Mũi và đuôi tàu⁽²⁾

Góc nghiêng tĩnh (nghiêng ngang)

Góc nghiêng động (chòng chành ngang)

Góc nghiêng tĩnh (chúi)

Góc nghiêng động (chòng chành dọc)

Máy chính, các phụ quan trọng, các động cơ dẫn động máy phát, các máy phụ và các động cơ dẫn động chúng

15^o

22,5^o

...

...

...

7,5^o

Chú thích:

(1) Không được có các thao tác sai trong việc đóng hoặc chuyển mạch, khi góc nghiêng tới 45^o

(2) Có thể xảy ra đồng thời độ nghiêng ở giữa tàu, mũi và đuôi tàu.

6 Máy chính phải có các thiết bị giám sát an toàn và điều khiển đầy đủ về phương tiện tốc độ, nhiệt độ.

1.2.2. Công suất lùi

1 Phải có đủ công suất để chạy lùi đảm bảo điều khiển tàu chính xác và an toàn trong mọi điều kiện bình thường.

2 Đối với máy chính có thiết bị đảo chiều, khi chạy lùi không được làm máy chính quá tải.

1.2.3. Hạn chế sử dụng nhiên liệu

...

...

...

Có thể được phép sử dụng nhiên liệu có điểm chớp cháy thấp hơn 60^oC nhưng không được nhỏ hơn 43^oC với điều kiện là có những biện pháp phòng chống cháy bổ sung nếu như nó được coi là cần thiết và nhiệt độ xung quanh trong khoang có chứa nhiên liệu đó hoặc nhiên liệu sẽ được dùng không được phép tăng tới phạm vi thấp hơn 10 ^oC so với nhiệt độ chớp cháy của nhiên liệu.

1.2.4. Phòng cháy

1 Trừ trường hợp có các phương tiện để che chắn hoặc thu gom dầu rò rỉ thích hợp, không được đặt hệ thống dầu bôi trơn, hệ thống nhiên liệu ngay trực tiếp trên các đường ống khí xả, các bầu giảm âm hoặc các bề mặt có nhiệt độ cao khác và chúng phải đặt xa các thiết bị đó đến mức có thể được.

2 Phải bọc cách nhiệt có hiệu quả tất cả các bề mặt của hệ thống máy có nhiệt độ cao hơn 220^oC nếu chúng có thể tác động tới nhiên liệu do hệ thống hư hỏng.

3 Máy chính có công suất từ 100 kW trở lên phải không được để rò rỉ nhiên liệu, dầu bôi trơn, các loại khí độc và các loại khí dễ cháy khác có thể gây nên cháy. Đối với những hệ thống máy mà các loại dầu này có thể rò rỉ, thì phải có phương tiện thích hợp để dẫn dầu rò rỉ vào chỗ an toàn khác.

4 Các kết cấu được làm bằng vật liệu cháy được như gỗ và những vật liệu tương tự không được đặt ở phía trên và xung quanh động cơ đốt trong có công suất từ 100 kW trở lên, trừ khi được bảo vệ thích đáng bằng tấm kim loại hoặc các vật liệu chống cháy khác.

1.2.5. Hệ thống thông gió buồng máy

Buồng máy phải được thông gió đầy đủ để đảm bảo rằng khi máy móc đặt trong đó đang hoạt động đủ công suất, thì phải có khả năng duy trì việc cấp đầy đủ không khí cho buồng máy để đảm bảo an toàn và thoải mái cho con người, cho sự hoạt động của máy móc và để ngăn ngừa sự tích tụ các khí dễ cháy.

1.2.6. Thông tin liên lạc giữa buồng lái và buồng máy

...

...

...

1.3. Thử nghiệm

1.3.1. Thử tại xưởng

1 Trước khi lắp đặt lên tàu máy móc phải có giấy chứng nhận là chúng đã được thử tại nhà máy chế tạo.

2 Hệ trục chân vịt

Các ống bao trục, các áo bọc trục chân vịt của các tàu có máy chính với công suất từ 100 kW trở lên phải được thử thủy lực như qui định sau:

(1) Ống bao trục: 0,2 MPa

(2) Áo trục chân vịt: 0,1 MPa

3 Các bình chịu áp lực

Các bình áp lực phải có giấy chứng nhận hợp lệ, nếu không có giấy chứng nhận hợp lệ hoặc không có hồ sơ thì phải tiến hành kiểm tra bên trong hoặc thử thủy lực với áp suất thử như sau:

...

...

...

(2) Đối với bình có áp suất thiết kế bằng hoặc lớn hơn 0,3 MPa thì phải thử với áp suất bằng 1,5 lần áp suất thiết kế. Nếu không biết áp suất thiết kế thì lấy áp suất khởi động qui định lớn nhất của động cơ làm áp suất thiết kế.

1.3.2. Thử nghiệm sau khi lắp đặt lên tàu

1 Sau khi lắp đặt lên tàu, phải tiến hành các thử nghiệm sau đây đối với tàu với máy có công suất từ 100 kW trở lên:

(1) Tiến hành thử các thiết bị bảo vệ vượt tốc, thiết bị dừng máy khẩn cấp.

(2) Thử rò rỉ dầu ở áp suất làm việc cho các thiết bị làm kín ống bao trục.

(3) Nếu Đăng Kiểm cho là cần thiết thì phải thử thủy lực các hệ thống ống được hàn trên tàu giữa các ống hoặc giữa các ống và các van.

Có thể bỏ qua các thử nghiệm này với điều kiện là không có khuyết tật được phát hiện nhờ các thử nghiệm không phá hủy được Đăng kiểm cho là thích hợp.

(4) Đối với các hệ thống nhiên liệu, phải thử rò rỉ với áp suất bằng 1,5 lần áp suất thiết kế hoặc 0,4 MPa lấy giá trị nào lớn hơn.

1.3.3 Miễn thử

...

...

...

CHƯƠNG 2 ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG

2.1. Qui định chung

2.1.1. Phạm vi áp dụng

Trừ khi có những qui định khác ở từng điều cụ thể trong chương này, những yêu cầu qui định trong chương này được áp dụng cho các động cơ đốt trong có công suất từ 100 kW trở lên dùng làm máy chính hoặc máy phụ trên các tầu cá.

2.1.2. Vật liệu, kết cấu và độ bền

1 Vật liệu dùng để chế tạo các bộ phận chính của các động cơ đốt trong và việc thử nghiệm không phá hủy các vật liệu này phải tuân theo những yêu cầu qui định ở Phần 3 của “Qui phạm phân cấp và đóng tàu cá biển”.

2 Trục khuỷu của động cơ phải thỏa mãn các yêu cầu có liên quan qui định ở Phần 3 của “Qui phạm phân cấp và đóng tàu cá biển”.

2.2. Thiết bị an toàn

2.2.1. Bộ điều tốc và thiết bị bảo vệ vượt tốc

...

...

...

2.2.2. Đề phòng nổ thùng trục

Các động cơ phải thỏa mãn những yêu cầu ở Phần 3 của “Qui phạm phân cấp và đóng tàu cá biển” để đề phòng nổ thùng trục.

2.2.3. Van xả áp của các xi lanh

Phải trang bị cho từng xi lanh của các động cơ Đi-ê-den có đường kính lớn hơn 230 mm van xả áp được điều chỉnh để hoạt động khi áp suất cháy không lớn hơn 40% trên áp suất cháy ở công suất liên tục lớn nhất và phải được bố trí để xả ra sao cho không gây nguy hiểm cho người vận hành. Các van xả áp có thể được thay bằng các thiết bị cảnh báo có hiệu quả đối với việc quá áp trong từng xi lanh.

2.2.4. Thiết bị dừng động cơ khẩn cấp

Phải trang bị ít nhất một phương tiện dừng động cơ độc lập để dừng động cơ nhanh chóng trong bất kì điều kiện khai thác nào.

2.3. Các thiết bị liên quan

2.3.1. Thiết bị khởi động

1 Đường ống khí khởi động chính phải được bảo vệ chống lại sự nổ do cháy ngược từ các xi lanh theo yêu cầu có liên quan ở Phần 3 của “Qui phạm phân cấp và đóng tàu cá biển”.

...

...

...

Tổng dung tích của các bình chứa khí khởi động phải đủ để khởi động mà không cần bổ sung thêm với số lần khởi động không được ít hơn số lần khởi động liên tục như qui định ở (1) và (2) dưới đây:

(1) 6 lần liên tục đối với động cơ chính không tự đảo chiều được hoặc dẫn động chân vịt biến bước

(2) 12 lần liên tục đối với động cơ chính tự đảo chiều được.

Hệ thống khí nén khởi động phải thỏa mãn thêm các yêu cầu có liên quan của Phần 3 của “Qui phạm phân cấp và đóng tàu cá biển”

3 Đối với các máy chính được khởi động bằng điện thì phải trang bị các ắc qui đảm bảo số lần khởi động xác định theo công thức sau:

Z = 6+3 (k-1)

Trong đó:

Z: Tổng số lần khởi động mỗi động cơ;