Người lao động có được hưởng lương hưu khi công ty chưa đóng đủ tiền BHXH không?

Nội dung chính

• Người lao động có được hưởng lương hưu khi công ty chưa đóng đủ tiền BHXH không?
• Công ty trốn đóng BHXH bị xử lý như thế nào?
• Có bảo lưu thời gian đóng BHXH được không?

Người lao động có được hưởng lương hưu khi công ty chưa đóng đủ tiền BHXH không?

Theo hướng dẫn tại Công văn 1880/BHXH-CSXH năm 2023 của cơ quan BHXH Việt Nam, các đơn vị sử dụng lao động chưa đóng đủ BHXH là các đơn vị:

Các đơn vị sử dụng lao động chưa đóng đủ BHXH bao gồm:

- Đơn vị đang làm thủ tục phá sản;

- Đơn vị đã có Quyết định phá sản của Tòa án;

- Đơn vị không còn hoạt động kinh doanh tại địa chỉ đã đăng ký;

- Đơn vị không có người đại diện theo pháp luật.

Theo tiết 2.1 tiểu mục 2 Mục 3 Công văn 1880/BHXH-CSXH năm 2023, người lao động tại các đơn vị sử dụng lao động chưa đóng đủ BHXH nêu trên đủ điều kiện về tuổi hưởng lương hưu thì được giải quyết như sau:

Giải quyết chế độ BHXH đối với người lao động

...

2. Về chế độ hưu trí

2.1. Cơ quan BHXH giải quyết hưởng lương hưu đối với các trường hợp:

a) Người lao động đủ điều kiện về tuổi hưởng lương hưu và có thời gian thực đóng BHXH từ đủ 20 năm trở lên (không bao gồm thời gian chưa đóng tiền BHXH) thì được giải quyết hưởng lương hưu theo quy định của chính sách tại thời điểm đủ điều kiện hưởng lương hưu.

Khi khoản tiền BHXH chưa đóng được đóng bù bởi đơn vị hoặc nguồn tài chính khác thì tính bổ sung thời gian đóng BHXH (nếu có) để điều chỉnh lại mức hưởng theo quy định của chính sách tại thời điểm hưởng lương hưu đã giải quyết trước đó và chi trả bổ sung chênh lệch mức hưởng cho người lao động kể từ thời điểm đã hưởng.

b) Người lao động đủ điều kiện về tuổi hưởng lương hưu, có thời gian thực đóng BHXH từ đủ 10 năm đến dưới 20 năm (không bao gồm thời gian chưa đóng tiền BHXH) mà người lao động có nguyện vọng thì được đóng BHXH tự nguyện một lần cho những năm còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu hằng tháng; thời điểm hưởng lương hưu được thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 5 Thông tư số 01/2016/TT-BLĐTBXH ngày 18/02/2016 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.

Khi khoản tiền BHXH chưa đóng được đóng bù bởi đơn vị hoặc nguồn tài chính khác thì tính bổ sung thời gian đóng BHXH (nếu có) để điều chỉnh lại mức hưởng theo quy định của chính sách tại thời điểm hưởng lương hưu đã giải quyết trước đó và chi trả bổ sung chênh lệch mức hưởng cho người lao động kể từ thời điểm đã hưởng (không thực hiện hoàn trả số tiền người lao động đã đóng BHXH tự nguyện để thống nhất với nội dung hướng dẫn tại Công văn số 276/LĐTBXH-BHXH ngày 06/02/2023 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội).

...

Như vậy, dù công ty chưa đóng đủ BHXH, người lao động đủ điều kiện về tuổi hưởng lương hưu và số năm đóng BHXH thì vẫn được giải quyết cho hưởng lương hưu với mức hưởng tính đến thời gian mà công ty đã đóng BHXH.

Trường hợp người lao động đủ điều kiện về tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH (từ đủ 10 năm đến dưới 20 năm) thì được cho đóng BHXH tự nguyện một lần cho khoản thời gian còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu hằng tháng.

Tuy nhiên cần lưu ý, người lao động sẽ không được hoàn trả số tiền đã đóng BHXH tự nguyện trước đó để được giải quyết hưởng chế độ hưu trí. Việc này là để thống nhất với nội dung hướng dẫn tại Công văn 276/LĐTBXH-BHXH năm 2023.

Trường hợp thu hồi được số tiền mà công ty chưa đóng đủ BHXH thì cơ quan BHXH sẽ xác nhận bổ sung trên sổ BHXH cho người lao động để tăng mức hưởng lương hưu và chi trả phần bổ sung chênh lệch mức hưởng từ thời điểm người lao động được hưởng lương hưu.

Người lao động có được hưởng lương hưu khi công ty chưa đóng đủ tiền BHXH không?

Công ty trốn đóng BHXH bị xử lý như thế nào?

Căn cứ theo khoản 7 và khoản 10 Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định:

Vi phạm quy định về đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp

...

7. Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:

a) Trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự;

b) Sửa chữa, làm sai lệch văn bản, tài liệu trong hồ sơ đề xuất được áp dụng mức đóng thấp hơn mức đóng bình thường vào Quỹ Bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

...

10. Biện pháp khắc phục hậu quả

a) Buộc người sử dụng lao động đóng đủ số tiền bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp phải đóng cho cơ quan bảo hiểm xã hội đối với hành vi vi phạm quy định tại khoản 5, 6, 7 Điều này;

b) Buộc người sử dụng lao động nộp khoản tiền lãi bằng 02 lần mức lãi suất đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội bình quân của năm trước liền kề tính trên số tiền, thời gian chậm đóng, không đóng, trốn đóng, chiếm dụng tiền đóng; nếu không thực hiện thì theo yêu cầu của người có thẩm quyền, ngân hàng, tổ chức tín dụng khác, kho bạc nhà nước có trách nhiệm trích từ tài khoản tiền gửi của người sử dụng lao động để nộp số tiền chưa đóng, chậm đóng và khoản tiền lãi của số tiền này tính theo lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cao nhất của các ngân hàng thương mại nhà nước công bố tại thời điểm xử phạt vào tài khoản của cơ quan bảo hiểm xã hội đối với những hành vi vi phạm quy định tại các khoản 5, 6, 7 Điều này từ 30 ngày trở lên.

Như vậy, công ty có hành vi trốn đóng BHXH nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ bị xử lý như sau:

- Phạt tiền từ 50 triệu - 75 triệu đồng

- Truy thu, buộc đóng đủ số tiền BHXH đã trốn đóng.

- Buộc đóng thêm khoản tiền lãi bằng 02 lần mức lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân của năm trước liền kế tính trên số tiền trốn đóng. Trường hợp không thực hiện thì Kho bạc Nhà nước sẽ trích tiền từ tài khoản gửi của công ty để nộp số tiền chưa đóng và tiền lãi của khoản này vào tài khoản của cơ quan BHXH.

Có bảo lưu thời gian đóng BHXH được không?

Căn cứ theo Điều 61 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định:

Bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội

Người lao động khi nghỉ việc mà chưa đủ điều kiện để hưởng lương hưu theo quy định tại Điều 54 và Điều 55 của Luật này hoặc chưa hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo quy định tại Điều 60 của Luật này thì được bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội

Như vậy, trong trường hợp người lao động nghỉ việc nhưng chưa đủ điều kiện được hưởng lương hưu và chưa hoặc không muốn rút BHXH 1 lần thì được bảo lưu thời gian đóng BHXH của mình.