Pháp luật có quy định bắt buộc phải có tiền lương tháng 13 không?

Trung tâm Tư vấn pháp luật và Huấn luyện an toàn lao động Công đoàn Quảng Ninh trả lời như sau:

Theo phong tục tập quán người Việt Nam, vào dịp Tết Nguyên đán người lao động (NLĐ) và gia đình họ phải chi tiêu một khoản tiền tương đối lớn hơn so với những ngày thường, do vậy hầu hết các doanh nghiệp đều dành một khoản tiền nhất định để chi thưởng (hay gọi là tiền lương tháng 13) cho NLĐ sau 01 năm công tác vào dịp gần Tết Nguyên đán để động viên NLĐ, mong họ sẽ làm tốt hơn và gắn bó với doanh nghiệp.

Theo quy định tại Điều 103, Bộ luật Lao động 2012 có quy định:

1. Tiền thưởng là khoản tiền mà người sử dụng lao động (NSDLĐ) thưởng cho NLĐ căn cứ vào kết quả sản xuất kinh doanh hằng năm và mức độ hoàn thành công việc của NLĐ.

2. Quy chế thưởng do NSDLĐ quyết định và công bố công khai tại nơi làm việc sau khi tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở.

Như vậy việc NSDLĐ khen thưởng cho người lao động có thể thực hiện bất cứ thời điểm nào trong năm, tùy thuộc vào sự thỏa thuận giữa NSDLĐ với NLĐ thông qua bản hợp đồng lao động (HĐLĐ) hoặc thỏa ước lao động tập thể (TƯLĐTT).

Tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn rất nhiều bản HĐLĐ không có quy định cụ thể mức thưởng, thời điểm thưởng, đặc biệt là thưởng cuối năm; cũng như TƯLĐTT cũng không quy định mức thưởng, thời điểm thưởng hoặc nếu có thì chỉ ghi chung chung. Do đó các tranh chấp về tiền thưởng trong dịp Tết Nguyên đán vẫn thường xảy ra tại các doanh nghiệp không có quy định cụ thể.

Nếu doanh nghiệp có quy định cụ thể về thưởng cuối năm (Tết Nguyên đán) thì đây là quy định bắt buộc đối với doanh nghiệp để thực hiện các chế độ đãi ngộ tốt nhất cho NLĐ, kích thích, giúp họ yên tâm tham gia sản xuất kinh doanh, gắn bó với doanh nghiệp. Việc doanh nghiệp không thực hiện là vi phạm pháp luật.

Nếu doanh nghiệp thua lỗ hoặc NLĐ không hoàn thành công việc như đã thỏa thuận của năm thì có thể không được nhận hoặc nhận ít hơn tiền thưởng cuối năm.

Còn nếu doanh nghiệp không có quy định cụ thể về thưởng cuối năm, thì đây không phải là quy định bắt buộc đối với doanh nghiệp.

Khuyến nghị: Công đoàn cơ sở và Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở ở nơi chưa thành lập tổ chức công đoàn cơ sở (khi được tập thể NLĐ yêu cầu) sự cần thiết phải thương lượng, ký kết với NSDLĐ đưa vào TƯLĐTT của doanh nghiệp những nội dung quy định cụ thể về mức tiền thưởng cuối năm (hay gọi là tiền lương tháng 13) và ban hành quy chế thưởng theo quy định của pháp luật để ràng buộc các bên cam kết thực hiện./.

Trung tâm Tư vấn pháp luật và Huấn luyện an toàn lao động Công đoàn Quảng Ninh

Điện thoại: 0333.829961

Đỗ Văn Khánh