Xác định tài sản chung, tài sản riêng của vợ chồng như thế nào?
Theo nội dung câu hỏi của bạn thì cha và mẹ kế bạn đã ly hôn năm 1998 và đã có thỏa thuận phân chia di sản. Đất cha bạn mua năm 1990 cho đến nay vẫn đứng tên một mình cha bạn, năm 2001 cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận tạm thời cho riêng cha bạn (cha và mẹ kế bạn đã ly hôn) vậy nên tài sản này thuộc quyền sở hữu của cha bạn. Do vậy mẹ kế bạn không có quyền sử dụng đất chung với cha bạn. Tuy nhiên, nếu mẹ kế bạn chứng minh được rằng mảnh đất mà bạn nêu là tài sản chung của cha vè mẹ kế bạn trong thời kỳ hôn nhân chưa được chia thì mẹ bạn vẫn có quyền sử dụng đối với mảnh đất đó.
Theo quy định tại Điều 27, Luật Hôn nhân và Gia đình thì tài sản chung của vợ chồng được quy định như sau:
“1. Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh và những thu nhập hợp pháp khác của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và những tài sản khác mà vợ chồng thoả thuận là tài sản chung.
Quyền sử dụng đất mà vợ chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng. Quyền sử dụng đất mà vợ hoặc chồng có được trước khi kết hôn, được thừa kế riêng chỉ là tài sản chung khi vợ chồng có thoả thuận.
Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất.
2. Trong trường hợp tài sản thuộc sở hữu chung của vợ chồng mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu thì trong giấy chứng nhận quyền sở hữu phải ghi tên của cả vợ chồng.
3. Trong trường hợp không có chứng cứ chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó là tài sản chung.”
Tại thời điểm mua đất (năm 1990, Luật Hôn nhân và Gia đình 2000 chưa được ban hành) pháp luật chưa bắt buộc cả hai vợ chồng phải đứng tên trên tài sản chung hợp nhất. do đó, nếu chứng minh được tài sản này chưa được chia thì là tài sản chung của hai người.
Năm 2005, cha bạn mất và để lại di chúc với nội dung để lại tài sản thuộc quyền sở hữu của mình cho bạn thì bạn chỉ được hưởng phần di sản thừa kế là phần tài sản thuộc quyền sở hữu của cha bạn khi còn sống.
Về tính hợp pháp của di chúc, chúng tôi chưa rõ trường hợp cha bạn lập di chúc trong điều kiện, hoàn cảnh như thế nào nên bạn có thể tham khảo quy định tại Điều 652, Bộ luật Dân sự 2005 về di chúc hợp pháp như sau :
“1. Di chúc được coi là hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:
a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ hoặc cưỡng ép;
b) Nội dung di chúc không trái pháp luật, đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của pháp luật.
2. Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý.
3. Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.
4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này.
5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực. ”
Thư Viện Pháp Luật