Cầm cố giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì sẽ xử lý như thế nào khi tranh chấp?

Căn cứ Điều 105 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về tài sản bao gồm:

- Tài sản là vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản.

- Tài sản bao gồm bất động sản và động sản. Bất động sản và động sản có thể là tài sản hiện có và tài sản hình thành trong tương lai.

Như vậy quyền tài sản cũng được coi là tài sản và quyền sử dụng đất cũng được xếp vào nhóm quyền tài sản. Tuy nhiên, cần hiểu rằng: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không được coi là quyền tài sản mà chỉ là căn cứ pháp lý ghi nhận quyền tài sản của một chủ thể mà thôi. Do đó, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất bản thân nó không mang giá trị nào khác. Hơn nữa giấy chứng nhận này không đứng tên ông Hải.

Căn cứ Khoản 1 Điều 167 Luật đất đai 2013 quy định về quyền của người sử dụng đất như sau:

- Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất theo quy định của Luật này.

Như vậy việc cầm cố giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là trái với quy định của pháp luật về. Hướng xử lý sẽ được căn cứ vào quy định tại Điều 123 Bộ Luật dân sự 2015 về giao dịch vô hiệu như sau:

- Giao dịch dân sự có mục đích, nội dung vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội thì vô hiệu.

- Điều cấm của luật là những quy định của luật không cho phép chủ thể thực hiện những hành vi nhất định.

- Đạo đức xã hội là những chuẩn mực ứng xử chung trong đời sống xã hội, được cộng đồng thừa nhận và tôn trọng.

Vậy hướng xử lý của tòa có thể theo hướng tuyên bố hợp đồng cầm cố giữa ông Hải và ông An bị vô hiệu. Ông An phải trả lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Xuân và ông Hải trả lại cho ông An số tiền 200 triệu đồng. Căn cứ vào hậu quả pháp lý khi tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu tại Khoản 1,2 Điều 131 Bộ Luật dân sự 2015 như sau:

- Giao dịch dân sự vô hiệu không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm giao dịch được xác lập.

- Khi giao dịch dân sự vô hiệu thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.

Trên đây là nội dung tư vấn.