Người bị kết án chung thân có được hưởng đặc xá?

Đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt.

Theo điều 10 Luật đặc xá năm 2007 thì đối tượng được đề nghị đặc xá là “người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn đang chấp hành hình phạt tù…”. Như vậy, người bị kết án tù chung thân muốn được hưởng đặc xá trước tiên phải được xét giảm án xuống tù có thời hạn.

Theo điều 58 Bộ luật hình sự, người bị kết án tù chung thân phải thi hành án ít nhất là 12 năm tù thì mới được xem xét giảm hình phạt. Sau khi đã được tòa án xét giảm từ tù chung thân xuống tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân sẽ được xem xét hưởng đặc xá của Chủ tịch nước như những người bị kết án tù có thời hạn khác theo các điều kiện sau:

a) Chấp hành tốt quy chế, nội quy của trại giam, trại tạm giam; tích cực học tập, lao động; trong quá trình chấp hành hình phạt tù được xếp loại cải tạo từ loại khá trở lên; khi được đặc xá không làm ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

b) Đã chấp hành hình phạt tù được một thời gian do Chủ tịch nước quyết định nhưng ít nhất là 1/3 thời gian đối với hình phạt tù có thời hạn, nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành hình phạt tù; ít nhất là 14 năm đối với hình phạt tù chung thân;

c) Đối với người bị kết án phạt tù về các tội phạm về tham nhũng hoặc một số tội phạm khác được Chủ tịch nước quyết định trong mỗi lần đặc xá thì phải chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, bồi thường thiệt hại, án phí hoặc nghĩa vụ dân sự khác.

Luật cũng quy định trong một số trường hợp đặc biệt, Chủ tịch nước có thể quyết định thời gian đã chấp hành hình phạt tù để làm căn cứ xét đặc xá ngắn hơn so với thời gian quy định tại điểm b trên như: đã lập công lớn trong thời gian chấp hành hình phạt tù; là thương binh, bệnh binh, người có thành tích trong chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, đang mắc bệnh hiểm nghèo hoặc ốm đau thường xuyên, khi phạm tội là người chưa thành niên, là người trên 70 tuổi, có hoàn cảnh gia đình khó khăn…

Như vậy, nếu người bị kết án chung thân cải tạo tốt thì có thể chỉ phải thi hành án tối đa là 14 năm tù, nhưng nếu thuộc các trường hợp đặc biệt thì vẫn có thể chỉ phải thi hành án ít hơn 14 năm tù, tùy theo quyết định của Chủ tịch nước.