Quy trình giải quyết một vụ án hình sự

Căn cứ theo quy định tại Điều 18 Bộ luật tố tụng hình sự 2015, trách nhiệm khởi tố và xử lý vụ án hình sự được quy định như sau:

Khi phát hiện hành vi có dấu hiệu tội phạm, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng có trách nhiệm khởi tố vụ án, áp dụng các biện pháp do Bộ luật này quy định để xác định tội phạm và xử lý người phạm tội, pháp nhân phạm tội.

Không được khởi tố vụ án ngoài những căn cứ và trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định.

Theo đó, quy trình giải quyết vụ án hình sự có 4 giai đoạn cơ bản sau đây:

Giai đoạn 1: Khởi tố, điều tra vụ án hình sự

- Theo quy định tại Điều 143 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 có quy định về căn cứ khởi tố vụ án hình sự như sau:

Chỉ được khởi tố vụ án khi đã xác định có dấu hiệu tội phạm. Việc xác định dấu hiệu tội phạm dựa trên những căn cứ:

1. Tố giác của cá nhân;

2. Tin báo của cơ quan, tổ chức, cá nhân;

3. Tin báo trên phương tiện thông tin đại chúng;

4. Kiến nghị khởi tố của cơ quan nhà nước;

5. Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng trực tiếp phát hiện dấu hiệu tội phạm;

6. Người phạm tội tự thú.

- Thẩm quyền giải quyết: Cơ quan công an

Giai đoạn 2: Truy tố

- Theo quy định tại Điều 240 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 có quy định về thời hạn quyết định việc truy tố như sau:

+ Truy tố bị can trước Tòa án bằng bản cáo trạng;

+ Trả hồ sơ để điều tra bổ sung;

+ Đình chỉ hoặc tạm đình chỉ vụ án.

++ Trong trường hợp cần thiết, Viện trưởng Viện kiểm sát có thể gia hạn, nhưng không quá mười ngày đối với tội phạm ít nghiêm trọng và tội phạm nghiêm trọng; không quá mười lăm ngày đối với tội phạm rất nghiêm trọng; không quá ba mươi ngày đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

++ Trong thời hạn ba ngày, kể từ ngày ra một trong những quyết định nêu trên, Viện kiểm sát phải thông báo cho bị can, người bào chữa biết; giao bản cáo trạng, quyết định đình chỉ vụ án hoặc quyết định tạm đình chỉ vụ án cho bị can. Người bào chữa được đọc bản cáo trạng, ghi chép, sao chụp những tài liệu trong hồ sơ vụ án liên quan đến việc bào chữa theo quy định của pháp luật và đề xuất yêu cầu.

- Thẩm quyền giải quyết: Viện kiểm sát nhân dân

Giai đoạn 3: Xét xử

- Thẩm quyền giải quyết: Tòa án nhân dân (theo quy định tại các Điều 268, Điều 269 Bộ luật tố tụng hình sự 2015).

- Việc xét xử vụ án hình sự sẽ được tiến hành một cách công khai qua 2 cấp xét xử: sơ thẩm và phúc thẩm

Giai đoạn 4: Thi hành án

- Thẩm quyền giải quyết: Cơ quan thi hành án

- Theo quy định tại Điều 363 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 có những bản án, quyết định của Tòa án được thi hành ngay:

Trường hợp bị cáo đang bị tạm giam mà Tòa án cấp sơ thẩm quyết định đình chỉ vụ án, tuyên bị cáo không có tội, miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt cho bị cáo, hình phạt không phải là hình phạt tù hoặc phạt tù nhưng cho hưởng án treo hoặc khi thời hạn phạt tù bằng hoặc ngắn hơn thời hạn đã tạm giam thì bản án hoặc quyết định của Tòa án được thi hành ngay, mặc dù vẫn có thể bị kháng cáo, kháng nghị.

Hình phạt cảnh cáo được thi hành ngay tại phiên tòa.

Trên đây là nội dung tư vấn về quá trình giải quyết một vụ án hình sự. Để hiểu rõ và chi tiết hơn vui lòng tham khảo thêm tại Bộ luật tố tụng hình sự 2015.

Trân trọng!