Tổng hợp 16 án lệ được công bố áp dụng tại Việt Nam tính đến ngày 28/12/2017
Án lệ là những lập luận, phán quyết trong bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án về một vụ việc cụ thể được Hội đồng thẩm phán Toà án nhân dân tối cao lựa chọn và được Chánh án Toà án nhân dân tối cao công bố là án lệ để các Toà án nghiên cứu, áp dụng trong xét xử.
Án lệ được sử dụng trong những vụ án có tình tiết và sự kiện pháp lý giống nhau để thống nhất giải quyết vụ án đúng pháp luật. Đây cũng là những vụ án được Tòa án nhân dân tối cao chọn lọc qua các quy trình xét duyệt để trở thành vụ án mẫu mực, áp dụng cho các thẩm phán giải quyết những vụ án có tình tiết tương tự.
Việc áp dụng án lệ trong quá trình giải quyết vụ việc là một bước tiến mới trong quá trình cải cách tư pháp của pháp luật nước ta, vì án lệ mang tính thực tiễn cao, có khả năng khắc phục những lỗ hổng pháp luật một cách nhanh chóng và kịp thời.
Tính đến thời điểm hiện tại thì đã có tổng số 16 án lệ được Toà án nhân dân tối cao công bố áp dụng trong quá trình giải quyết các vụ việc, vụ án tại Việt Nam, cụ thể như sau:
- Ngày 06/4/2016 Toà án nhân dân tối cao đã ban hành Quyết định 220/QĐ-CA năm 2016, qua đó công bố 06 (sáu) án lệ đã được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao thông qua ngày 06/4/2016, cụ thể là:
+ Án lệ số 01/2016/AL về vụ án “Giết người”
+ Án lệ số 02/2016/AL về vụ án “Tranh chấp đòi lại tài sản”
+ Án lệ số 03/2016/AL về vụ án “Ly hôn”
+ Án lệ số 04/2016/AL về vụ án “Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất”
+ Án lệ số 05/2016/AL về vụ án “Tranh chấp di sản thừa kế”
+ Án lệ số 06/2016/AL về vụ án “Tranh chấp thừa kế”
- Ngày 17/10/2016 Toà án nhân dân tối cao đã ban hành Quyết định 698/QĐ-CA năm 2016 , qua đó công bố 04 (bốn) án lệ đã được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao thông qua ngày 03 và ngày 07/10/2016, cụ thể là:
+ Án lệ số 07/2016/AL về công nhận hợp đồng mua bán nhà được xác lập trước ngày 01/7/1991.
+ Án lệ số 08/2016/AL về xác định lãi suất, việc điều chỉnh lãi suất trong hợp đồng tín dụng kể từ ngày tiếp theo của ngày xét xử sơ thẩm
+ Án lệ số 09/2016/AL về xác định lãi suất hnợ quá hạn trung bình trên thị trường và việc trả lãi trên số tiền phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại
+ Án lệ số 10/2016/AL về quyết định hành chính là đối tượng khởi kiện vụ án hành chính
- Ngày 28/12/2016 Toà án nhân dân tối cao đã ban hành Quyết định 299/QĐ-CA năm 2017, qua đó công bố 06 (sáu) án lệ đã được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao thông qua ngày 14/12/2017, cụ thể bao gồm:
+ Án lệ số 11/2017/AL về công nhận hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất mà trên đó đất có tài sản không thuộc sở hữu của bên thế chấp.
+ Án lệ số 12/2017/AL về xác định trường hợp đương sự được triệu tập hợp lệ lần thứ nhất sau khi Tòa án đã hoãn phiên tòa.
+ Án lệ số 13/2017/AL về hiệu lực thanh toán của thư tín dụng (L/C) trong trường hợp hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế là cơ sở của L/C bị hủy bỏ.
+ Án lệ số 14/2017/AL về công nhận điều kiện hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất mà điều kiện đó không được ghi nhận trong hợp đồng.
+ Án lệ số 15/2017/AL về công nhận thỏa thuận miệng của các đương sự trong việc chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp.
+ Án lệ số 16/2017/AL về công nhận hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất là di sản thừa kế do một trong các đồng thừa kế chuyển nhượng.
Các Tòa án nhân dân và Tòa án quân sự có trách nhiệm nghiên cứu, áp dụng các án lệ trong xét xử.
Việc áp dụng án lệ được thực hiện theo hướng dẫn tại Điều 8 Nghị quyết số 03/2015/NQ-HĐTP ngày 28/10/2015 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao về quy trình lựa chọn, công bố và áp dụng án lệ.
Trên đây là nội dung tư vấn về 16 án lệ được công bố áp dụng tại Việt Nam tính đến ngày 28/12/2017. Để biết thêm thông tin chi tiết, bạn nên tham khảo thêm tại Quyết định 220/QĐ-CA năm 2016, Quyết định 698/QĐ-CA năm 2016 và Quyết định 299/QĐ-CA năm 2017 .
Trân trọng!
Thư Viện Pháp Luật