Giảm nhẹ trách nhiệm hình sự trong trường hợp người phạm tội thành khẩn khai báo

 Thật thà khai báo cũng là một dạng của tự thú, nhưng mức độ thấp hơn. Tình tiết này chỉ xảy ra khi người phạm tội đã bị phát hiện. Hành động thật thà khai báo có tác dụng giúp cơ quan tiến hành tố tụng nhanh chóng kết thúc vụ án. Pháp luật quy định người phạm tội khai báo không thành khẩn không bị coi là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự, vì nghĩa vụ chứng minh tội phạm thuộc cơ quan tiến hành tố tụng ( Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và Tòa án ). Nhưng nếu người phạm tội thực sự khai báo thì lại được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, điều này không chỉ thể hiện chính sách hình sự của Nhà nước ta mà còn có tác dụng đấu tranh, phát hiện tội phạm một cách nhanh chóng. Thực tiễn xét xử cho thấy nhiều loại tội phạm không bị bắt quả tang, nếu người phạm tội không thật thà khai báo thì các cơ quan tiến hành tố tụng cũng rất khó chứng minh tội phạm.
 
Thật thà khai báo là không khai gian dối một điều gì có liên quan đến hành vi phạm tội. Nếu có những điều không có liên quan đến hành vi phạm tội mà các cơ quan điều tra, truy tố, xét xử hỏi, bị cáo không khai hoặc khai sai sự thật thì cũng không vì vậy mà không cho bị cáo được hưởng tình tiết giảm nhẹ này
 
Nếu người phạm tội sau khi bị phát hiện không khai báo thành khẩn mà phải đấu tranh, khai thác, không thể chối cãi được mới nhận thì không được coi là thật thà khai báo để giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Thực tiễn xét xử đã không ít Tòa án nhận định trong bản án là “ mặc dù tại cơ quan điều tra, tại phiên tòa sơ thẩm bị cáo không nhận tội, nhưng tại phiên phúc thẩm bị cáo đã nhận tội” để giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo, trong khi bị cáo chỉ phải thừa nhận hành vi của mình khi không còn có thể chối cãi được nữa.
 
Mức độ giảm nhẹ trách nhiệm hình sự tùy thuộc vào sự thành khẩn của người phạm tội ở giai đoạn tố tụng nào và ý nghĩa thiết thực của lời khai thành khẩn đó đối với việc xác định hành vi phạm tội của họ cũng như của các đồng phạm khác ( nếu vụ án có đồng phạm)