Các tình tiết giảm nhẹ, tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự?
Căn cứ Khoản 1 Điều 267 Bộ luật hình sự 1999 quy định về tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức như sau:
Người nào làm giả con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác của cơ quan, tổ chức hoặc sử dụng con dấu, tài liệu, giấy tờ đó nhằm lừa dối cơ quan, tổ chức hoặc công dân, thì bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng hoặc bị phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.
Khi quyết định hình phạt, Tòa án căn cứ vào:
+ Quy định Bộ luật hình sự;
+ Tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội;
+ Nhân thân người phạm tội;
+ Các tình tiết giảm nhẹ và tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự.
Như vậy, trong trường hợp này, để giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho A thì A phải đưa ra được các tình tiết giảm nhẹ theo Điều 46 Bộ luật hình sự 1999 và chứng minh theo hướng không có hoặc giảm các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự (nếu có).
Căn cứ Điều 46 Bộ luật hình sự 1999 các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự bao gồm:
a) Người phạm tội đã ngăn chặn, làm giảm bớt tác hại của tội phạm;
b) Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả;
c) Phạm tội trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng;
d) Phạm tội trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết;
đ) Phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của người bị hại hoặc người khác gây ra;
e) Phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra;
g) Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn;
h) Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng;
i) Phạm tội vì bị người khác đe doạ, cưỡng bức;
k) Phạm tội do lạc hậu;
l) Người phạm tội là phụ nữ có thai;
m) Người phạm tội là người già;
n) Người phạm tội là người có bệnh bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình;
o) Người phạm tội tự thú;
p) Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải;
q) Người phạm tội tích cực giúp đỡ các cơ quan có trách nhiệm phát hiện, điều tra tội phạm;
r) Người phạm tội đã lập công chuộc tội;
s) Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác.
Các tình tiết khác do Tòa án xác định nhưng phải được ghi rõ trong bản án.
Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự theo Điều 48 Bộ luật hình sự 1999 bao gồm:
a) Phạm tội có tổ chức;
b) Phạm tội có tính chất chuyên nghiệp;
c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để phạm tội;
d) Phạm tội có tính chất côn đồ;
đ) Phạm tội vì động cơ đê hèn;
e) Cố tình thực hiện tội phạm đến cùng;
g) Phạm tội nhiều lần, tái phạm, tái phạm nguy hiểm;
h) Phạm tội đối với trẻ em, phụ nữ có thai, người già, người ở trong tình trạng không thể tự vệ được hoặc đối với người lệ thuộc mình về mặt vật chất, tinh thần, công tác hoặc các mặt khác;
i) Xâm phạm tài sản của Nhà nước;
k) Phạm tội gây hậu quả nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng;
l) Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, thiên tai, dịch bệnh hoặc những khó khăn đặc biệt khác của xã hội để phạm tội;
m) Dùng thủ đoạn xảo quyệt, tàn ác phạm tội hoặc thủ đoạn, phương tiện có khả năng gây nguy hại cho nhiều người;
n) Xúi giục người chưa thành niên phạm tội;
o) Có hành động xảo quyệt, hung hãn nhằm trốn tránh, che giấu tội phạm.
Các tình tiết được xác định là yếu tố định tội hoặc định khung hình phạt thì không được coi là tình tiết tăng nặng.
Còn việc A nói làm bằng tốt nghiệp giả hay không thì ngoài lời khai của A còn phụ thuộc kết quả điều tra của cơ quan công an. Cho nên, nếu có thể A có thể chứng minh mình không làm bằng tốt nghiệp mà do điều tra không đúng hoặc ép cung thì trách nhiệm của A cũng được giảm nhẹ.
Trên đây là tư vấn của Ban biên tập Thư Ký Luật về các tình tiết giảm nhẹ, tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự. Bạn nên tham khảo chi tiết Bộ luật hình sự 1999 để nắm rõ quy định này.
Trân trọng!
Thư Viện Pháp Luật