Không có khả năng chi trả tiền mua trả góp thì có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?
Trường hợp của bạn được coi là loại hợp đồng mua bán tài sản trả chậm, trả dần. Hợp đồng mua trả chậm được quy định tại Điều 453 Bộ luật dân sự 2015 như sau:
1. Các bên có thể thỏa thuận về việc bên mua trả chậm hoặc trả dần tiền mua trong một thời hạn sau khi nhận tài sản mua. Bên bán được bảo lưu quyền sở hữu đối với tài sản bán cho đến khi bên mua trả đủ tiền, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
2. Hợp đồng mua trả chậm hoặc trả dần phải được lập thành văn bản. Bên mua có quyền sử dụng tài sản mua trả chậm, trả dần và phải chịu rủi ro trong thời gian sử dụng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Như vậy, khi bạn đã ký hợp đồng mua điện thoại thì từ thời điểm nhận chiếc điện thoại bạn có quyền sử dụng điện thoại, chịu rủi ro trong thời gian sử dụng chiếc điện thoại và có nghĩa vụ trả tiền mua theo thỏa thuận. Theo đó, việc bạn làm mất điện thoại trong thời gian mua trả chậm, trả dần không phải là điều kiện để bạn được miễn, giảm hay khấu trừ giá mua của chiếc điện thoại. Nghĩa vụ chi trả của bạn vẫn phải được đảm bảo thực hiện theo đúng thỏa thuận trong hợp đồng mua bán.
Liên quan đến trường hợp của bạn Bộ luật Hình sự 1999 sửa đổi bổ sung năm 2009 có Điều 140 về Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản như sau:
Người nào có một trong những hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ bốn triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới bốn triệu đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến ba năm:
a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng các hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó;
b) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng các hình thức hợp đồng và đã sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản.
Theo quy định nêu trên, bạn sẽ chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự khi có đầy đủ các yếu tố của hành vi quy định nêu trên tức sau khi ký hợp đồng mua bán và nhận chiếc điện thoại bạn có hành vi lừa dối hoặc bỏ trốn nhằm chiếm đoạt chiếc điện thoại. Như vậy, sau khi nhận được thông báo của ngân hàng về việc thanh toán tiền mua chiếc điện thoại, bạn tiếp tục thực hiện nghĩa vụ thanh toán của mình thì sẽ không có căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự của bạn.
Trên đây là tư vấn của Ban biên tập Thư Ký Luật về truy cứu trách nhiệm hình sự khi mua trả góp mà không có khả năng chi trả. Bạn nên tham khảo chi tiết Bộ luật dân sự 2015 để nắm rõ quy định này.
Trân trọng!
Thư Viện Pháp Luật