Vợ, chồng có phải chịu án phí dân sự sơ thẩm về nợ chung không?

Thực chất, việc giải quyết quan hệ nợ chung hay nợ riêng của vợ, chồng trong vụ án ly hôn chính là việc Tòa án giải quyết một mối quan hệ dân sự, một tranh chấp dân sự trong vụ án ly hôn (tương tự như việc Tòa án giải quyết về trách nhiệm dân sự trong vụ án hình sự).

Trong vụ án ly hôn thì chủ nợ của vợ, chồng hoặc của riêng vợ hoặc chồng được Tòa án xác định tư cách tham gia tố tụng là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Về nguyên tắc khi phân chia tài sản vợ chồng thì Tòa án phải trừ phần nợ (khoản nợ ) chung của vợ chồng, tài sản còn lại mới phân chia. Yêu cầu được trả nợ của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án ly hôn là yêu cầu độc lập. Nếu yêu cầu của họ không được Tòa án chấp nhận thì họ phải chịu án phí dân sự sơ thẩm theo phần yêu cầu độc lập của họ. Người có nghĩa vụ đối với yêu cầu độc lập của người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan phải chịu án phí dân sự sơ thẩm theo phần yêu cầu độc lập được Tòa án chấp nhận. (Khoản 6 Điều 27 Pháp lệnh án phí, lệ phí Tòa án).

Trong vụ án ly hôn, người có nghĩa vụ đối với yêu cầu độc lập của chủ nợ (người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan) chính là vợ, chồng hoặc một trong hai người khi khoản nợ đó là nợ riêng. Do đó, khi Tòa án xác định khoản nợ chung của vợ chồng và xử buộc vợ, chồng phải có nghĩa vụ trả nợ thì người có nghĩa vụ trả nợ (vợ, chồng) phải chịu án phí dân sự sơ thẩm theo phần mà họ phải trả nợ.

Ví dụ: Vợ chồng có khối tài sản chung là 200 triệu đồng, khoản nợ chung là 100 triệu đồng. Tòa án buộc vợ, chồng mỗi người phải trả nợ 50 triệu đồng thì án phí sơ thẩm của mỗi người là 50 triệu  x  5%.

Giả sử sau khi đã trừ các khoản nợ vào tài sản chung, số tài sản còn lại là 100 triệu đồng được Tòa án phân chia cho mỗi người (vợ, chồng ) 50 triệu đồng thì án phí dân sự sơ thẩm của mỗi người là 50 triệu  x  5%.

Đối với trường hợp có khoản nợ riêng của vợ hoặc chồng thì người có nghĩa vụ trả nợ phải chịu án phí dân sự sơ thẩm về khoản nợ riêng mà Tòa án đã chấp nhận yêu cầu của chủ nợ (người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan)

Ví dụ: Chồng vay một khoản tiền là 20 triệu đồng để sử dụng vào việc riêng, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan yêu cầu người chồng trả nợ thì khoản nợ riêng này không đối trừ vào phần tài sản chung vợ chồng. Tòa án xử buộc chồng phải trả nợ cho người liên quan 20 triệu và phải chịu án phí dân sự sơ thẩm là 20 triệu đồng x 5%.