Cuối tháng 7 vừa qua, bố tôi mất nhưng không để lại di chúc.Trong thời gian chung sống giữa bố tôi và mẹ tôi có chung một ngôi nhà 200m2 và nhiều tài sản có giá trị khác. Tuy nhiên, trước thời gian bố tôi chết, mẹ tôi có quan hệ với người đàn ông khác và có con riêng. Xin hỏi, trường hợp của tôi thì làm thế nào? Con riêng của mẹ tôi có quyền được hưởng phần di sản sau khi bố tôi qua đời không?
Theo khoản 1, Điều 27-Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000 quy định:“1. Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh và những thu nhập hợp pháp khác của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và những tài sản khác mà vợ chồng thoả thuận là tài sản chung. Quyền sử dụng đất mà vợ chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng. Quyền sử dụng đất mà vợ hoặc chồng có được trước khi kết hôn, được thừa kế riêng chỉ là tài sản chung khi vợ chồng có thoả thuận. Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất”.
Vì trước khi qua đời, bố bạn không để lại di chúc. Do vậy, trường hợp nêu trên của bạn là chia di sản thừa kế theo pháp luật: “1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong những trường hợp sau đây: a) Không có di chúc.....”(điểm a, khoản 1, Điều 675 Bộ luật Dân sự năm 2005).
Về diện thừa kế theo pháp luật:“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây: a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết... 2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau”.
Đối chiếu với quy định pháp luật hiện hành, thì phần tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân của bố mẹ bạn được chia đôi (bao gồm: một ngôi nhà 200m2 và nhiều tài sản có giá trị khác). Và ½ tài sản còn lại của bố bạn được coi là di sản (Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác – Điều 634 Bộ luật Dân sự 2005) chia theo pháp luật là bạn được hưởng ½ và mẹ bạn được hưởng ½ trong khối di sản của bố bạn. Vì con riêng của mẹ bạn không thuộc hàng thừa kế thứ nhất nên không được thừa kế phần di sản thuộc quyền sở hữu của bố bạn khi chết để lại.
Tuy nhiên: “Con riêng và bố dượng, mẹ kế nếu có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng nhau như cha con, mẹ con thì được thừa kế di sản của nhau” (Điều 679-Bộ luật Dân sự 2005).
Vì vậy, nếu giữa bố bạn và người con riêng của mẹ bạn đã có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng như bố con thì người này cũng có thể được hưởng một phần di sản của bố bạn.
