Thời điểm thanh toán tiền thi hành án trong trường hợp đã thu tiền nhưng chưa giao tài sản cho người mua

Theo quy định tại Điều 10 Thông tư số 22/2011/TT-BTP ngày 02/12/2011 của Bộ Tư pháp thì trong thời hạn không quá 10 ngày kể từ ngày thu tiền thi hành án, cơ quan thi hành án dân sự phải tiến hành chi trả cho các đối tượng được thi hành án theo thứ tự quy định tại Điều 47 Luật Thi hành án dân sự năm 2008 được sửa đổi, bổ sung năm 2014. Tuy nhiên, đối với trường hợp thu tiền từ việc bán đấu giá tài sản nhưng chưa giao được tài sản thì pháp luật chưa quy định rõ là thanh toán cho người được thi hành án từ thời điểm nào, do đó thực tế các cơ quan thi hành án thực hiện chưa thống nhất, có nơi thì chi trả trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày thu được tiền của người mua tài sản mặc dù chưa giao được tài sản cho người mua, có nơi thì chờ giao được tài sản mới chi trả tiền cho người được thi hành án.

Ngày 28/5/2015, Bộ Tư pháp đã có Tờ trình số 15/TTr-CP trình Chính phủ dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thi hành án dân sự và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi hành án dân sự. Theo đó, về thanh toán tiền thi hành án trong trường hợp chưa giao tài sản cho người mua được tài sản bán đấu giá có 02 loại ý kiến: Loại ý kiến thứ nhất cho rằng, khi chưa giao tài sản cho người mua được tài sản bán đấu giá thì số tiền người mua được tài sản bán đấu giá đã nộp chưa được chi trả cho người được thi hành án mà phải được gửi vào ngân hàng theo loại tiền gửi kỳ hạn 01 tháng cho đến khi giao được tài sản; phần lãi suất tiền gửi sẽ được cộng vào số tiền gửi ban đầu để thi hành án. Loại ý kiến thứ hai cho rằng, đây là tiền thi hành án vì mục đích kê biên, bán đấu giá tài sản của người phải thi hành án là để thanh toán nghĩa vụ thi hành án, cho nên cơ quan thi hành án dân sự thực hiện việc thanh toán tiền thi hành án theo quy định tại Điều 47 Luật Thi hành án dân sự trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày người mua được tài sản nộp đủ tiền.

Bộ Tư pháp nhận thấy, trong thực tế vì nhiều lý do khác nhau, nên có những trường hợp cơ quan thi hành án dân sự chậm giao hoặc không giao được tài sản cho người mua tài sản bán đấu giá. Do đó, để bảo đảm quyền lợi cho người mua được tài sản bán đấu giá thì số tiền người mua được tài sản bán đấu giá nộp chưa được coi là tiền thi hành án, cơ quan thi hành án dân sự chỉ thanh toán tiền cho người được thi hành án theo quy định tại Điều 47 Luật Thi hành án dân sự sau khi đã giao được tài sản cho người mua tài sản bán đấu giá. Để đảm bảo chặt chẽ, tránh ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người được thi hành án thì cần quy định rõ thời hạn phải giao tài sản cho người mua tài sản trúng đấu giá và trách nhiệm do chậm giao tài sản và phương án xử lý trong trường hợp không giao được tài sản. Theo đó, trong thời hạn không quá 30 ngày, trường hợp khó khăn, phức tạp thì không quá 60 ngày, kể từ ngày người mua được tài sản nộp đủ tiền, cơ quan thi hành án dân sự phải tổ chức việc giao tài sản cho người mua được tài sản, trừ trường hợp có sự kiện bất khả kháng;trong thời gian chưa giao được tài sản, cơ quan thi hành án dân sự làm thủ tục đứng tên gửi số tiền đó vào ngân hàng theo hình thức gửi tiền có kỳ hạn 01 tháng cho đến khi giao được tài sản; phần lãi tiền gửi được cộng vào số tiền gửi ban đầu để thi hành án. Thiệt hại phát sinh do việc chậm giao hoặc không giao được tài sản cho người mua tài sản bán đấu giá thì giải quyết theo thỏa thuận hoặc theo quy định pháp luật.

Bộ Tư pháp nhất trí với loại ý kiến thứ nhất và tại Điều 28 dự thảo Nghị định được thể hiện theo loại ý kiến này như sau:

 - Người mua được tài sản bán đấu giá phải nộp tiền vào tài khoản của cơ quan thi hành án dân sự trong thời hạn không quá 15 ngày, kể từ ngày đấu giá thành.

Trong thời hạn không quá 30 ngày, trường hợp khó khăn, phức tạp thì không quá 60 ngày, kể từ ngày người mua được tài sản nộp đủ tiền, cơ quan thi hành án dân sự phải tổ chức việc giao tài sản cho người mua được tài sản, trừ trường hợp có sự kiện bất khả kháng.

Tổ chức bán đấu giá tài sản có trách nhiệm phối hợp với cơ quan thi hành án dân sự trong việc giao tài sản cho người mua được tài sản bán đấu giá. Tổ chức, cá nhân cản trở, can thiệp trái pháp luật dẫn đến việc chậm giao tài sản bán đấu giá thành, gây thiệt hại cho người mua trúng đấu giá thì phải bồi thường.

- Cơ quan thi hành án dân sự thực hiện việc thanh toán tiền thi hành án theo quy định tại Điều 47 Luật Thi hành án dân sự trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày giao tài sản cho người mua tài sản bán đấu giá.

Trong thời gian chưa giao được tài sản, cơ quan thi hành án làm thủ tục đứng tên gửi số tiền đó vào ngân hàng theo hình thức gửi tiền có kỳ hạn 01 tháng cho đến khi giao được tài sản, phần lãi tiền gửi được cộng vào số tiền gửi ban đầu để thi hành án; trường hợp không giao được tài sản thì phần lãi tiền gửi thuộc về người mua tài sản bán đấu giá, trừ trường hợp có thỏa thuận hoặc pháp luật quy định khác. 

Trường hợp đến hạn theo hợp đồng bán đấu giá tài sản mà không giao được tài sản cho người mua tài sản bán đấu giá thì người này có quyền yêu cầu chấm dứt hợp đồng.

- Trường hợp sau khi phiên đấu giá kết thúc mà người trúng đấu giá tài sản từ chối mua hoặc sau khi ký hợp đồng mua bán tài sản bán đấu giá chưa thanh toán thêm bất kỳ khoản tiền nào thì khoản tiền đặt trước thuộc về ngân sách nhà nước và được sử dụng để thanh toán lãi suất chậm thi hành án, tạm ứng chi phí bồi thường Nhà nước, bảo đảm tài chính để thi hành án và các chi phí cần thiết khác. Cơ quan thi hành án dân sự tổ chức bán đấu giá lại tài sản theo quy định.

Trường hợp người mua được tài sản bán đấu giá không thực hiện đầy đủ hoặc không đúng hạn nghĩa vụ thanh toán theo hợp đồng thì tiền thanh toán mua tài sản đấu giá được xử lý theo thỏa thuận trong hợp đồng mua bán tài sản bán đấu giá và quy định của pháp luật về hợp đồng mua bán tài sản.

Vì thế, trường hợp ông hỏi, ông cần liên hệ thường xuyên với cơ quan thi hành án dân sự và đề nghị Chấp hành viên cơ quan thi hành dân sự sớm thực hiện xong việc giao tài sản, kể cả áp dụng biện pháp cưỡng chế buộc người phải thi hành án giao tài sản cho người mua được tài sản bán đấu giá và chi trả tiền thi hành án cho ông.