Sang tên xe khi chủ xe đã chết

Việc sang tên đổi chủ xe khi chủ sở hữu xe đã chết được thực hiện theo trình tự thủ tục gồm: khai nhận di sản thừa kế đối với di sản là quyền sở hữu xe; sang tên đăng ký xe. Như vậy, trước khi làm thủ tục đăng ký sang tên chiếc xe cho bạn thì gia đình bạn phải tiến hành thủ tục khai nhận di sản thừa kế đối với chiếc xe đó. Trình tự, thủ tục cụ thể như sau:

1. Khai nhận thừa kế đối với di sản là quyền sở hữu chiếc xe do em trai bạn để lại.

- Cơ quan tiến hành: tổ chức công chứng bất kỳ.

- Những người tiến hành khai nhận:

Nếu em trai bạn để lại di chúc thì người được em trai bạn chỉ định trong di chúc sẽ có quyền tiến hành khai nhận di sản theo quy định của pháp luật.

Nếu em trai bạn không để lại di chúc thì những người thừa kế theo pháp luật của em trai bạn sẽ tiến hành thủ tục này, gồm những người thừa kế quy định tại Điều 676 Bộ luật Dân sự:

+ Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

+ Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

+ Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Đối với trường hợp của bạn thì người khai nhận di sản thừa kế của em trai bạn sẽ là: bố, mẹ, vợ của em trai, và những người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất khác (nếu có).

- Hồ sơ gồm: theo Điều 35 Luật Công chứng

+ Phiếu yêu cầu công chứng hợp đồng, giao dịch theo mẫu;

+ Dự thảo hợp đồng, giao dịch;

+ Bản sao giấy tờ tuỳ thân;

+ Bản sao giấy đăng ký xe;

+ Bản sao giấy tờ khác có liên quan đến hợp đồng, giao dịch mà pháp luật quy định phải có, như: Giấy chứng tử của em trai bạn; …

- Thủ tục:

+ Sau khi nhận đầy đủ hồ sơ hợp lệ, tổ chức công chứng thụ lý yêu cầu công chứng. Tổ chức công chứng tiến hành niêm yết công khai Thông báo về việc khai nhận di sản thừa kế tại trụ sở UBND cấp xã, nơi thường trú trước đây của người để lại di sản; trong trường hợp không có nơi thường trú, thì niêm yết tại UBND cấp xã, nơi tạm trú có thời hạn của người đó. Thời gian niêm yết theo quy định hiện hành là 15 ngày. Nội dung niêm yết nêu rõ: họ, tên người để lại di sản; họ, tên của những người thoả thuận hoặc người khai nhận và quan hệ với người để lại di sản; danh mục di sản được thoả thuận phân chia hoặc được khai nhận; cuối bản niêm yết phải ghi rõ nếu có khiếu nại, tố cáo về việc bỏ sót người được hưởng di sản, bỏ sót di sản, di sản không thuộc quyền sở hữu, quyền sử dụng của người để lại di sản, thì khiếu nại, tố cáo dó được gửi cho cơ quan thực hiện công chứng, chứng thực.

+ Các đồng thừa kế lập văn bản khai nhận di sản thừa kế hoặc văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế có chứng nhận của tổ chức công chứng.

Sau khi công chứng văn bản thừa kế, người được hưởng di sản sẽ làm thủ tục sang tên quyền sở hữu chiếc xe tại cơ quan đăng ký xe. Sau khi có đăng ký xe mang tên người thừa kế thì người đó sẽ có quyền bán xe cho bạn.

2. Thủ tục sang tên quyền sở hữu xe cho bạn.

a. Làm hợp đồng mua bán xe máy.

- Cơ quan thực hiện: Bạn có thể đến bất kỳ tổ chức công chứng (Văn phòng công chứng hoặc Phòng công chứng) nào để yêu cầu công chứng hợp đồng mua bán, tặng cho xe.

- Hồ sơ: theo Điều 35 Luật Công chứng.

- Thủ tục: Hai bên có thể dự thảo sẵn hợp đồng mua bán xe hoặc yêu cầu tổ chức công chứng soạn thảo theo mẫu. Sau khi hai bên đọc, đồng ý nội dung và ký vào hợp đồng thì công chứng viên sẽ chứng nhận vào hợp đồng đó.

b.  Đăng ký sang tên bạn trên đăng ký xe.

- Cơ quan thực hiện: Công an quận, huyện thuộc tỉnh nơi thường trú của bạn.

- Hồ sơ: Theo Điều 9 Thông tư số 36/2010/TT-BCA

+ Giấy tờ của chủ xe (theo khoản 2 Điều 7 Thông tư số 36/2010/TT-BCA): Giấy chứng minh nhân dân của bạn.

+ Giấy khai đăng ký xe.

+ Chứng từ lệ phí trước bạ xe: Biên lai hoặc giấy nộp tiền vào ngân sách nhà nước bằng tiền mặt hoặc séc qua kho bạc nhà nước (có xác nhận của kho bạc nhà nước đã nhận tiền) hoặc giấy ủy nhiệm chi qua ngân hàng nộp lệ phí trước bạ theo quy định của Bộ Tài chính. Xe được miễn lệ phí trước bạ, chỉ cần tờ khai lệ phí trước bạ có xác nhận của cơ quan thuế (thay cho Biên lai hoặc giấy nộp lệ phí trước bạ).

+ Giấy khai sang tên và phiếu sang tên di chuyển kèm theo chứng từ chuyển nhượng (Hợp đồng bán xe) và hồ sơ gốc của xe theo quy định.

- Thủ tục: Theo thông tư số 37/2010/TT-BCA ngày 12/10/2010, khi bạn nộp hồ sơ thì cán bộ thực hiện sẽ tiến hành các bước sau:

+ Kiểm tra giấy tờ của chủ xe, kiểm tra thực tế xe (đối chiếu nội dung trong Giấy khai đăng ký xe với thực tế của xe về nhãn hiệu, loại xe, số máy, số khung, màu sơn, số chỗ ngồi, tải trọng và các thông số kỹ thuật khác của xe);

+ Kiểm tra hồ sơ đăng ký xe và cấp biển số xe

+ Sau khi nộp lệ phí đăng ký xe thì bạn sẽ được cấp biển số xe theo Giấy hẹn.

Lưu ý:

Trên đây là trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật đối với trường hợp mua bán tài sản mà chủ sở hữu đã chết. Tuy nhiên, nếu thực hiện như vậy thì khá mất thời gian, công sức, vì phải hai lần làm thủ tục đăng ký sang tên: lần thứ nhất là đăng ký sang tên người thừa kế; lần thứ hai là đăng ký sang tên bạn. Do vậy, bạn nên trực tiếp đến cơ quan có thẩm quyền đăng ký xe để được tư vấn cụ thể hơn về trường hợp của mình. Khoản 6 Điều 20 Thông tư số 36/2010/TT-BCA ngày 12/10/2010 của Bộ Công an quy định về đăng ký xe cũng đã hướng dẫn về trường hợp của bạn như sau: “Xe đã đăng ký (đứng tên cả hai vợ chồng hoặc chỉ đứng tên một người) mà người đứng tên trong giấy chứng nhận đăng ký xe đã chết, mất tích (có giấy chứng tử hoặc Tòa án tuyên bố mất tích) nay có nhu cầu sang tên cho vợ hoặc chồng hoặc sang tên, di chuyển cho người khác, nếu không có tranh chấp thì giải quyết đăng ký”. Căn cứ vào quy định này thì hiện nay có nhiều quan điểm cho rằng: Sau khi lập văn bản khai nhận di sản thừa kế tại cơ quan công chứng thì người được hưởng di sản có thể lập ngay hợp đồng mua bán xe. Như vậy sẽ được có thể bỏ qua bước làm thủ tục đăng ký sang tên xe cho người thừa kế tại cơ quan đăng ký xe; và sau khi làm hợp đồng mua bán, các bên mới phải tiến hành thủ tục sang tên bên mua theo quy định.