Hội đồng tộc biểu là gì?

Hội đồng tộc biểu Được thành lập theo tinh thần của thống sứ Bắc Kỳ Môngilôt (Monguillot) ngày 21.6.1921 trong quá trình cải cách nông thôn (cg. Cải lương hương chính) có nhiệm vụ cai quản công việc làng xã, do dân xã bầu ra 3 năm một lần. Đặc điểm của quy chế hành chính xã năm 1921 là sự áp dụng phương pháp bầu cử trong việc tổ chức hội đồng tộc biểu.

Muốn ứng cử tộc biểu, đàn ông chỉ cần đủ 25 tuổi và có tài sản ở trong làng. “Các cựu kì hào, cùng các con cháu của họ, các người giàu có thần thế ở trong làng đều không được hưởng một đặc quyền gì trong việc bầu hội đồng tộc biểu cả”. Các tộc biểu sẽ tự mình chọn lấy một vị đứng đầu gọi là chánh hương hội và một vị phó gọi là phó hương hội, có quyền hành tương đương như tiên chỉ và thứ chỉ trước kia. Tất cả các việc tranh tụng xẩy ra về việc bầu cử tộc biểu, nếu không hòa giải được, đều phải đưa lên quan bản hạt, tri phủ hay tri huyện phân xử. Nếu đương sự không phục phán quyết của quan bản hạt này thì có quyền thượng tố lên quan công sứ người Pháp là chủ tỉnh, chủ tỉnh sẽ quyết định cuối cùng sau khi hỏi ý kiến của quan đầu tỉnh người Việt là tuần phủ hay tổng đốc. Danh sách đầy đủ các vị tộc biểu phải nộp trình viên nam quan đầu tỉnh cho ý kiến rồi chuyển sang viên công sứ chuẩn y.