Các trường hợp phạm tội cụ thể của tội đua xe trái phép
Theo quy định của pháp luật Tội Đua xe trái phép có các trường hợp cụ thể sau đây:
1. Phạm tội thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 207
Theo quy định tại khoản 1 Điều 207 thì người phạm tội bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc bị phạt tù từ ba tháng đến ba năm, là tội phạm ít nghiêm trọng.
Khi quyết định hình phạt, nếu người phạm tội có nhiều tình tiết giảm nhẹ, không có tình tiết tăng nặng hoặc tuy có nhưng mức độ tăng nặng không đáng kể, thì có thể được áp dụng hình phạt tiền hoặc hình phạt cải tạo không giam giữ. Nếu người phạm tội có nhiều tình tiết tăng nặng, không có tình tiết giảm nhẹ hoặc nếu có nhưng mức độ giảm nhẹ không đáng kể, thì có thể bị phạt đến ba năm tù.
2. Phạm tội thuộc các trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 207
a) Gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe, tài sản của người khác
Trường hợp phạm tội này cũng tương tự như trường hợp phạm tội quy định tại điểm e khoản 2 Điều 206 đối với tội tổ chức đua xe trái phép, chỉ khác ở chỗ thiệt hại về tính mạng hoặc thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe, tài sản của người khác do hành vi đua xe trái phép trực tiếp gây ra, không bao gồm thiệt hại về tính mạng hoặc thiệt hại nghiêm trọng về sức khỏe, tài sản của người đua xe trái phép. Nếu người đua xe trái phép tự gây thiệt hại về tính mạng hoặc thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe, tài sản cho chính mình thì không tính để xác định tình tiết là yếu tố định khung hình phạt theo điểm a khoản 2 của điều luật.
b) Gây tai nạn rồi bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn
Điểm b khoản 2 của điều luật quy định hai trường hợp phạm tội khác nhau nhưng có cùng một tính chất, mức độ nguy hiểm, đó là: gây tai nạn rồi bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn.
Gây tai nạn rồi bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm là trường hợp người phạm tội do tham gia vào cuộc đua xe trái phép gây tai nạn cho người khác nhưng đã bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm.
Nói chung người tham gia đua xe trái phép gây tai nạn ít có trường hợp không bỏ chạy vì họ không chỉ trốn tránh trách nhiệm đối với người bị tai nạn mà còn phải trốn tránh về hành vi đua xe trái phép. Tuy nhiên, nếu người phạm tội không bỏ chạy mà tai nạn xảy ra chỉ thiệt hại cho sức khỏe của người khác có tỷ lệ thương tật dưới 31% thì người phạm tội chỉ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo khoản 1 Điều 207, nếu bỏ chạy thì phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo điểm b khoản 2 Điều 207. Nếu tai nạn xảy ra là tính mạng hoặc thiệt hại cho sức khỏe của người khác mà có tỷ lệ thương tật từ 31% trở lên thì người phạm tội vừa thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản 2 vừa thuộc trường hợp quy định tại điểm b khoản 2 của Điều 207 (tức là có hai tình tiết là yếu tố định khung hình phạt).
Nếu người phạm tội bỏ chạy vì lý do bị đe dọa đến tính mạng và đến trình báo ngay với cơ quan công an nơi gần nhất; cung cấp thông tin xác thực về vụ tại nạn cũng như cuộc đua xe trái phép cho cơ quan công an thì không bị coi là bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm.
Cố ý không cứu giúp người bị tai nạn là trường hợp người phạm tội do đua xe trái phép gây thiệt hại cho sức khỏe hoặc có khả năng thực tế gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe của người khác nhưng đã cố ý không cứu giúp người bị nạn.
Cố ý không cứu giúp là có điều kiện cứu mà không cứu, đã có yêu cầu của người khác nhưng vẫn không giúp. Hành vi cố ý không cứu giúp không nhất thiết phải dẫn đến hậu quả là người bị tai nạn chết hoặc bị tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe.
Trường hợp phạm tội này tương tự như trường hợp quy định tại điểm c khoản 2 Điều 202 đối với tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, chỉ khác ở chỗ người gây tại nạn là người tham gia vào cuộc đua xe trái phép.
b) Tham gia cá cược
Trường hợp phạm tội này là người tham gia cuộc đua đồng thời là người tham gia cá cược về việc thắng thua của cuộc đua, tức là có hành vi đua xe trái phép vừa có hành vi đánh bạc.
Người đua xe trái phép có thể cá cược với người cùng đua xe, nhưng cũng có thể cá cược với người khác không cùng đua xe. Nếu cá cược với người khác không cùng đua xe thì người đua xe bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội đua xe trái phép thuộc trường hợp quy định tại điểm c khoản 2 Điều 207 mà còn bị truy cứu trách nhiệm hình sự thêm tội đánh bạc, còn người không tham gia đua xe còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội đánh bạc, nếu có đủ các yếu tố quy định tại Điều 248.
c) Chống lại người có trách nhiệm bảo đảm trật tự an toàn giao thông hoặc người có trách nhiệm giải tán cuộc đua xe trái phép
Trường hợp phạm tội này cũng tương tự như trường hợp phạm tội quy định tại điểm c khoản 2 Điều 206 đối với người tổ chức đua xe trái phép, chỉ khác ở chỗ hành vi chống lại người có trách nhiệm bảo đảm trật tự an toàn giao thông hoặc người trách nhiệm giải tán cuộc đua xe trái phép do chính người đua xe trái phép thực hiện.
Nếu hành vi chống lại người có trách nhiệm bảo đảm trật tự an toàn giao thông hoặc người có trách nhiệm giải tán cuộc đua xe trái phép mà gây thiệt hại đến tính mạng thì ngoài tội đua xe trái phép quy định tại điểm d khoản 2 Điều 207, người phạm tội còn bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội giết người thuộc trường hợp quy định tại điểm d khoản 1 Điều 93 Bộ luật hình sự. Nếu gây thiệt hại đến sức khỏe của người có trách nhiệm bảo đảm trật tự an toàn giao thông hoặc người có trách nhiệm giải tán cuộc đua xe trái phép có tỷ lệ thương tật thì tùy trường hợp, người phạm tội còn bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe người khác thuộc trường hợp quy định tại Điều 204 Bộ luật hình sự.
Chỉ coi là phạm tội đua xe trái phép thuộc trường hợp quy định tại điểm d khoản 2 Điều 207 nếu hành vi chống lại người có trách nhiệm bảo đảm trật tự an toàn giao thông hoặc người có trách nhiệm giải tán cuộc đua xe trái phép chưa gây thiệt hại về tính mạng hoặc sức khỏe của những người đó. Tuy nhiên, họ sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự thêm tội chống người thi hành công vụ theo Điều 257 Bộ luật hình sự nữa.
đ) Đua xe nơi tập trung đông dân cư
Trường hợp phạm tội này cũng tương tự như trường hợp phạm tội quy định tại điểm d khoản 2 Điều 206, chỉ khác ở chỗ: trường hợp phạm tội này là đối với người đua xe trái phép. Thông thường, người tổ chức đua xe ở nơi đông dân cư thì người đua xe cũng là người chịu chung tình tiết là yếu tố định khung hình phạt này. Tuy nhiên, cũng không phải bao giờ việc tổ chức và thực tế cuộc đua diễn ra như nhau. Thực tế có trường hợp cuộc đua xe không phải vì nó được tổ chức mà do những người tham gia giao thông tự thỏa thuận với nhau và trong khi đua họ đã đi qua nơi tập trung đông dân cư. Nếu người tổ chức đua xe có kế hoạch sẽ đua xe ở nơi đông dân cư, nhưng vì lý do nào đó mà người đua xe không đua ở nơi đông dân cư thì người đua xe vẫn không chịu trách nhiệm về tình tiết đua xe nơi tập trung đông dân cư.
e) Tháo dỡ các thiết bị an toàn khỏi phương tiện đua
Trường hợp phạm tội này cũng tương tự như trường hợp phạm tội quy định tại điểm đ khoản 2 Điều 206 đối với người tổ chức đua xe trái phép. Việc tháp dỡ thiết bị an toàn khỏi phương tiện đua có thể do người đua xe tự tháo, nhưng có thể do người khác tháo. Tuy nhiên, người đua xe phải biết là phương tiện mà mình điều khiển để đua đã bị tháo dỡ thiết bị an toàn. Nếu người đua xe hoàn toàn không biết phương tiện mà mình điều khiển khi tham gia vào cuộc đua đã bị tháo dỡ thiết bị an toàn thì không thuộc trường hợp phạm tội này; nếu không có các tình tiết là yếu tố định khung hình phạt khác thì người phạm tội chỉ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo khoản 1 của điều luật.
f) Tái phạm về tội này hoặc tội tổ chức đua xe trái phép
Trường hợp phạm tội này cũng tương tự như trường hợp phạm tội quy định tại điểm g khoản 2 Điều 206 đối với người tổ chức đua xe trái phép.
Tuy nhiên, khi xác định tình tiết này cần chú ý với tình tiết là yếu tố định tội quy định tại khoản 1 của điều luật. Nếu người phạm tội chưa gây thiệt hại cho sức khỏe, tài sản của người khác hoặc chưa bị xử phạt hành chính về hành vi này mà tái phạm tội này hoặc tội tổ chức đua xe trái phép thì chỉ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo khoản 1 của điều luật. Người phạm tội chỉ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo điểm g khoản 2 Điều 207 khi hành vi đua xe trái phép đã gây thiệt hại cho sức khỏe, tài sản của người khác hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn thuộc trường hợp tại phạm.
Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 207, người phạm tội bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm, là tội phạm nghiêm trọng.
Nếu chỉ thuộc một trường hợp quy định tại khoản 2 của điều luật và người phạm tội có nhiều tình tiết giảm nhẹ, không có tình tiết tăng nặng hoặc tuy có nhưng mức độ tăng nặng không đáng kể, thì có thể áp dụng Điều 47 Bộ luật hình sự phạt dưới hai năm tù.
Nếu thuộc nhiều trường hợp quy định tại khoản 2 điều luật và người phạm tội có nhiều tình tiết tăng nặng, không có tình tiết giảm nhẹ hoặc nếu có nhưng mức độ giảm nhẹ không đáng kể, thì có thể bị phạt đến bảy năm tù.
3. Phạm tội thuộc các trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 207
Khoản 3 của điều luật quy định hai tình tiết là yếu tố định khung hình phạt, đó là: người phạm tội là người tái phạm nguy hiểm và gây hậu quả rất nghiêm trọng.
Về nội dung của hai tình tiết này hoàn toàn tương tự như trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 206 đối với người phạm tội tổ chức đua xe trái phép, chỉ khác ở chỗ người phạm tộ là người đua xe trái phép.
Cũng tương tự như trường hợp quy định tại điểm g khoản 2 điều luật, người phạm tội chỉ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo khoản 3 Điều 207 khi hành vi đua xe trái phép đã gây thiệt hại cho sức khỏe, tài sản của người khác hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn thuộc trường hợp tái phạm nguy hiểm.
Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 207, người phạm tội bị phạt tù từ năm năm đến mười lăm năm, là tội phạm rất nghiêm trọng.
Nếu thuộc một trường hợp quy định tại khoản 3 của điều luật và người phạm tội có nhiều tình tiết giảm nhẹ, không có tình tiết tăng nặng hoặc tuy có nhưng mức độ tăng nặng không đáng kể, thì có thể được áp dụng Điều 47 Bộ luật hình sự phạt dưới năm năm tù nhưng không được dưới hai năm tù.
Nếu thuộc cả hai trường hợp quy định tại khoản 3 điều luật hoặc tuy chỉ thuộc một trường hợp quy định tại khoản 3 nhưng lại tập trung nhiều tình tiết quy định tại khoản 2 của điều luật và người phạm tội có nhiều tình tiết tăng nặng, không có tình tiết giảm nhẹ hoặc nếu có nhưng mức độ giảm nhẹ không đáng kể, thì có thể bị phạt đến mười lăm năm tù.
4. Phạm tội thuộc các trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 207
Trường hợp phạm tội này cũng hoàn toàn tương tự với trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 206. Nội dung của tình tiết này hoàn toàn giống với tình tiết quy định tại khoản 4 Điều 206.
Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 207, người phạm tội bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm, là tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Nếu người phạm tội có nhiều tình tiết giảm nhẹ, không có tình tiết tăng nặng hoặc tuy có nhưng mức độ tăng nặng không đáng kể, thì có thể được áp dụng Điều 47 Bộ luật hình sự phạt dưới mười hai năm tù nhưng không được dưới năm năm.
Nếu người phạm tội có nhiều tình tiết tăng nặng, không có tình tiết giảm nhẹ hoặc nếu có nhưng mức độ giảm nhẹ không đáng kể và còn tập trung nhiều tình tiết quy định tại khoản 2, khoản 3 của điều luật, thì có thể bị phạt đến hai mươi năm tù.
5. Hình phạt bổ sung đối với người phạm tội
Ngoài hình phạt chính, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng.
Hình phạt bổ sung đối với người phạm tội đua xe trái phép cũng giống với hình phạt bổ sung đối với người phạm tội tổ chức đua xe trái phép, nên khi áp dụng hình phạt tiền là hình phạt bổ sung đối với người phạm tội đua xe trái phép cũng cần chú ý như tội tổ chức đua xe trái phép.
Thư Viện Pháp Luật