Tôi có thắc mắc mong Luật sư giúp đỡ, tôi xin trình bày như sau: Gia đình tôi gồm có: Ông bà sinh được 4 người con gồm: Bác gái SN 1958 Bố tôi (1961 - 2003), sinh ra tôi và 2 em gái Cô tôi SN 1963 Và chú út SN 1965, sinh được 2 con gái. Tôi SN 1983 là cháu đích tôn và có 2 em gái. Ông Bà nội tôi có mua 1 mảnh đất là 65m2 từ năm 1971, đến năm 1975 thì Ông nội tôi mất. Và cho đến năm 1996 thì Bố tôi, chú tôi và cô ruột góp tiền xây nhà thành 2 căn( Cô ruột tôi đã lập gia đình ở riêng từ 1986 nên tiền góp xây nhà là cho Bố và chú tôi), căn nhà của Bố tôi 35m2, còn của chú là 30m2. Bà tôi đầu năm nay đã mất và không để lại di chúc, sổ đỏ vẫn đứng tên Cụ. Nhưng khi họp gia đình tôi có yêu cầu là tách sổ đỏ vì tôi lo sợ sau này xảy ra vấn đề ngoài mong muốn trong hoàn cảnh Bố tôi mất năm 2003 mà tôi lại đã có 1 chắt đích tôn của Cụ. HIện tại 2 nhà vẫn dùng chung sân, chú tôi định ngăn sân nhưng lại không đồng ý tách sổ đỏ. Bác gái cả thì đồng ý cho tách còn Cô tôi thì ậm ừ có vẻ theo ý kiến của chú tôi. Mà trước đây Bác gái và Cô cũng đã nói nếu phải chia làm 4 phần ở mảnh đất đó thì Cô tôi sẽ cho tôi phần của cô và bác gái sẽ cho chú tôi phần của bác. Chú tôi mới nuôi bà được 3-4 năm nay thôi, trước đây Cụ vẫn được Bố tôi và Mẹ tôi nuôi. Nay vì bức xúc và lo lắng nên tôi đang có ý định đem kiện việc này, tôi lo lắng vì không hiểu tại sao chú tôi lại xử sự như vậy??? Luật pháp có cách giải quyết để ràng buộc tôi không thể tự do bán nhà hay tự ý làm gì, mặc dù hình như tôi vẫn có thể có quyền làm thế. (Thêm nữa là khi còn sống Cụ cũng dành giụm được chút tiền vàng và cũng công bố cho những ai cái gì, nhưng cái đó đã nằm trong tay chú tôi rồi, tôi không đòi hỏi, mà nói đúng hơn là không thèm đòi hỏi, tôi chỉ cần đòi hỏi nhà của Bố tôi thôi.) Nay tôi xin Luật sư cho tôi 1 lời khuyên và giúp tôi tháo gỡ những thắc mắc sau: - Tôi muốn được biết trong hoàn cảnh này tôi có quyền lợi gì? - Tôi có đủ tư cách kiện không? Vì Bố tôi mất rồi tôi có được quyền thay Bố tôi không? - Nếu kiện tôi sẽ phải làm những gì? - Lúc này tôi đang rất mông lung không biết xử trí thế nào vì 10 năm sau không biết thế nào nữa? Kính mong Luật sư tháo gỡ giùm! Xin cảm ơn rất nhiều!
A. VỀ MẶT PHÁP LÝ
1. Theo thông tin bạn nêu thì thửa đất đó có nguồn gốc do ông bà bạn tạo lập (mua) nên là tài sản chung của ông bạn và bà bạn.
2. Tài sản trên đất do bố bạn và chú bạn xây dựng nên phần nào ai đóng góp tiền xây dựng thì được hưởng phần đó;
3. Ông bạn qua đời đã lâu nên hết thời hiệu khởi kiện tranh chấp về thừa kế nên 1/2 quyền sử dụng đất đã hết thời hiệu khởi kiện, nếu bố bạn và chú bạn đang sử dụng thửa đất đó thì mỗi người sẽ được tiếp tục quản lý, sử dụng phần di sản của ông nội bạn (1/2 diện tích đất mà mỗi người đang sử dụng);
4. Bà bạn mới qua đời 2012, không để lại di chúc nên di sản của bà nội bạn (1/2 quyền sử dụng đất của toàn bộ thửa đất đó) thuộc về hàng thừa kế thứ nhất theo quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 676 Bộ luật dân sự (thuộc về các cô, chú bạn và chị em bạn). Nếu có tranh chấp thì phần quyền sử dụng đất của bà bạn (1/2 thửa đất) sẽ chia 4 phần cho các con trong dó có bố bạn.
5. Bố bạn chết trước bà bạn nên chị em bạn sẽ thay mặt bố bạn để nhận phần di sản mà bố bạn được hưởng (thừa kế thế vị theo quy định tại Điều 677 BLDS. Bạn có quyền khởi kiện để yêu cầu chia thừa kế nếu các bên không thỏa thuận được việc phân chia thừa kế. Tuy nhiên bạn không nên khởi kiện, nếu thỏa thuận được thì gia đình bạn mới không mất đất.
B. VỀ TÌNH CẢM
1. Thông thường tục lệ người Việt con gái "theo chồng" và hưởng "lộc" nhà chồng, còn nhà đất thuộc về các anh em trai. Họ được sử dụng nhà đất và có nghĩa vụ chăm sóc, phụng dưỡng cha mẹ già... Căn cứ vào tập quán đó mà gia đình bạn thương lượng, hòa giải với nhau để gia đình bạn và gia đình chú bạn tiếp tục sử dụng nhà đất đó.
Nếu không thỏa thuận được thì theo pháp luật gia đình bạn và gia đình chú bạn đều phải bỏ 1/2 quyền sử dụng đất ra để chia thừa kế cho các thừa kế của bà bạn.
2. Bố bạn có công chăm sóc, phụng dưỡng ông bà bạn thì sẽ được xem xét, cân nhắc khi phân chia thừa kế. Nếu gia đình bạn có công duy trì, tu tạo di sản thì sẽ được xem xét đến phần công sức đó...
