Chở người yêu đâm chết người tình của mẹ đi trốn, có phạm tội không?

Xem xét nội dung vụ án, chúng ta thấy hai nghi can này có những hành vi có dấu hiệu vi phạm các điều luật của Bộ luật Hình sự khác nhau. Hành vi của nghi can Thủy là hành vi dung hung khí tước đoạt tính mạng ông Cường, một người đã ở chung nhà và chăm sóc cho nghi can Thủy nhiều năm. Hành vi của nghi can Vũ Anh là không tố giác tội phạm và che giấu tội phạm. Vấn đề càn xem xét kỹ là với các dấu hiệu phản ánh trong kết quả điều tra ban đầu, để xác định các nghi can có phạm tội không và phạm tội theo tội danh nào?
Trước tiên, hai nghi can Thủy (18 tuổi) và Vũ Anh (28 tuổi) đều đã thành niên và đủ năng lực chịu trách nhiệm hình sự. Nghi can Vũ Anh không biết trước việc nghi can Thủy dùng dao đâm ông Cường nên không phải là đồng phạm với nghi can Thủy.

Trước hết, về các hành vi có dấu hiệu phạm tội của nghi can Thủy. Nghi can Thủy đã cố ý tước đoạt tính mạng của người khác một cách trái pháp luật. Nạn nhân không dùng bạo lực với nghi can Thủy, chỉ cùng mẹ đẻ Thủy ngăn cản Thủy đi ra ngoài vào giữa đêm, như vậy nghi can Thủy không phải tự vệ để cứu sinh mạng của mình, hành vi đâm ông Cường không được coi là hành vi  phòng vệ chính đáng, trong tình thế cấp thiết hoặc thi hành một mệnh lệnh hợp pháp của nhà chức trách. Đây là hành vi tước đoạt sinh mạng người khác một cách trái pháp luật. Đã có ý kiến nói là có thể nghi can Thủy đã giết người trong trạng thái kích động mạnh. Có hay không?

Theo quy định tại điều 95 BLHS, hành vi giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh, tình trạng thần kinh của người phạm tội bị kích động mạnh, tạm thời mất tự chủ, không kiểm soát được hành vi và đồng thời, nạn nhân cũng có hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, tác động vào lợi ích, sức khỏe, sinh mạng của người phạm tội hay thân nhân người phạm tội. Trong vụ án này, rõ ràng, nghi can Thủy không ở tình trạng bị kích động tinh thần mạnh đến mức mất tự chủ. Ngay sau khi phạm tội, nghi can này còn gọi điện cho người yêu đón đi, mặt khác, nạn nhân cũng không có bất kỳ hành vi nào xâm hại đến lợi ích cũng như thân thể nghi can Thủy. Với tất cả những dấu hiệu trong hồ sơ điều tra ban đầu, nghi can Thủy có dấu hiệu phạm tội giết người. Nghi can Thủy có thể  bị truy tố theo khoản 1 điều 93 BLHS, tội danh Giết người.

 Về các hành vi của nghi can Vũ Anh. Như trên chúng ta đã nói, nghi can Vũ Anh không biết trước hành vi giết người của nghi can Thủy và không hứa hẹn trước sẽ đưa nghi can Thủy đi trốn, vì vậy nghi can Vũ Anh không phải là đồng phạm với nghi can Thủy trong tội giết người. Tuy nhiên, nghi can Vũ Anh sau khi biết nghi can Thủy giết người đã không báo tố giác với cơ quan chức năng mà lại chở nghi can Thủy đi trốn. Hành vi này có dấu hiệu phạm tội: Không tố giác tội phạm hoặc che giấu tội phạm. Với tội danh che giấu tội phạm, theo quy định tại điều 313 BLHS: Người nào không hứa hẹn trước, nhưng sau khi biết tội phạm được thực hiện, đã che giấu người phạm tội, các dấu vết, tang vật của tội phạm hoặc có hành vi khác cản trở việc phát hiện, điều tra, xử lý người phạm tội, thì phải chịu trách nhiệm hình sự về tội che giấu tội phạm trong những trường hợp mà Bộ luật Hình sự  quy định. Hành vi giúp đỡ tội phạm bỏ trốn cũng được coi là hành vi che giấu tội phạm. 

Trong vụ án này, nghi can Vũ Anh có thật sự khuyên nghi can Thủy bỏ trốn không? Vì chỉ có hai người với nhau nên cần tiếp tục điều tra. Tuy nhiên hành vi chở nghi can Thủy đi nhà nghỉ và hôm sau vẫn loanh quanh khu vực xảy ra án mạng cho thấy, chưa chắc chắn nghi can Vũ Anh đã cố tình, hoặc có ý thức đưa nghi can Thủy đi trốn. Vì vậy để làm rõ, cơ quan công an cần tiếp tục điều tra.

Tuy nhiên, rõ ràng, nghi can Thủy đã nói rõ hành vi phạm tội của mình cho nghi can Vũ Anh biết mà nghi can Vũ Anh không tố cáo với cơ quan công an. Với hành vi này, nghi can Vũ Anh đã có dấu hiệu phạm tội theo điều Điều 314 BLHS, tội không tố giác tội phạm: Người nào biết rõ một trong các tội phạm được quy định tại Điều 313 của Bộ luật này đang được chuẩn bị, đang hoặc đã được thực hiện mà không tố giác, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến ba năm. Như vậy, nghi can Vũ Anh sẽ bị truy tố theo điều 314 BLHS.