Kính chào quý Luật sư ! Tôi có một vấn đề cần sự tư vấn của quý luật sư như sau: Ba mẹ tôi kết hôn năm 1985 và có 3 người con chung, tôi (26 tuổi), em gái 20 tuôi (bị bệnh thiểu năng) và một em gái nhỏ năm nay 11 tuổi (hiện đang định cư với mẹ tôi tại Hoa Kỳ). Do trong quá trình chung sống, ba tôi thường hay nhậu nhẹt say xỉn và đánh đập mẹ tôi nên vào năm 2006 ba mẹ tôi đã ly hôn. Trong quyết định ly hôn, phần con chung là mẹ tôi nuôi hết; phần tài sản chung (bao gồm căn nhà gia đình tôi đang ở tại vũng tàu), căn nhà này đứng tên cả ba và mẹ tôi, đã tự thỏa thuận xong. Sau khi ly hôn, mẹ tôi sang nước ngoài định cư và mỗi tháng đều gửi tiền về nuôi dương chúng tôi. Khi ký đơn ly dị, ba tôi đã yêu cầu mẹ tôi lập một giấy thỏa thuận tay rằng nếu sau 3 năm kể từ ngày mẹ tôi sang nước ngoài mà không về việt nam thì phần tài sản chung sẽ do ba tôi toàn quyền định đoạt. Năm 2008, mẹ tôi về Việt nam để lo thủ tục bảo lãnh em gái út sang định cư với mẹ để tiện việc chăm sóc, ba tôi đã gây rất nhiều trở ngại cản trở mẹ tôi lo thủ tục cho em gái út (vì lúc đó bé út sống với ba, và mỗi tháng mẹ tôi gửi tiền về nuôi dưỡng). Rất khó khăn mẹ tôi mới lo được thủ tục cho em út sang định cư cùng mẹ. Hỏi: Nay mẹ tôi muốn khởi kiện ra tòa yêu cầu tòa án chia lại tài sản chung là căn nhà đứng tên chung giữa ba và mẹ tôi thì có được không? Vì nghe nói trong thời gian qua, ba tôi đã nhiều lần rao bán căn nhà trên nhưng vì đứng tên sở hữu 2 người nên chưa bán được . Trường hợp nếu ba tôi đem thế chấp căn nhà trên thì có được không? Nếu căn nhà trên đã được thế chấp cho ngân hàng thì trong trường hợp mẹ tôi khởi kiện yêu cầu tòa án phân chia tài sản chung thì có được hay không? Xin cám ơn quý Luật sư.
1. Theo thông tin bạn nêu thì ba mẹ bạn đã có quyết định có hiệu lực của Tòa án công nhận thuận tình ly hôn, đối với tài sản do hai bên tự thỏa thuận. Tuy nhiên, việc thỏa thuận của bố mẹ bạn về việc chia tài sản chung chưa có hiệu lực pháp luật (chưa công chứng, chứng thực văn bản thỏa thuận và đăng ký theo quy định pháp luật). Do vậy, đến nay nhà đất trên vẫn là tài sản chung của bố mẹ bạn. Việc định đoạt phải có sự đồng ý của cả hai người. Nếu không có ý kiến của mẹ bạn thì ba bạn không thể thế chấp, bán, chuyển nhượng được căn nhà đó theo quy định pháp luật. Nếu ba bạn tự ý thế chấp hoặc bán căn nhà trên thì mẹ bạn có quyền khởi kiện để yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch đó là vô hiệu.
2. Trong vụ việc của gia đình bạn, tốt nhất là bố mẹ bạn nên thỏa thuận để chia tài sản chung tránh mâu thuẫn, tranh chấp kéo dài ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của hai bên. Nếu không tự thỏa thuận được thì có thể đề nghị Tòa án chia tài sản sau ly hôn theo quy định pháp luật.
