Tranh chấp thừa kế về quyền sử dụng đất

1. Điều 645 Bộ luật dân sự quy định thời hiệu khởi kiện về thừa kế là 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế (thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có di sản chết). Do vậy, nếu mẹ bạn đã chết từ năm 1993 thì đến nay đã hết thời hiệu khởi kiện về thừa kế.

2. Em bạn là người đã  và đang sinh sống trên mảng đất đó nên em bạn cũng có thể khởi kiện để tranh chấp quyền sử dụng đất hoặc tranh chấp yêu cầu chia tài sản chung. Còn việc Tòa án có chấp nhận yêu cầu của em bạn hay không thì phụ thuộc vào chứng cứ do các bên đương sự xuất trình và chứng cứ mà tòa án thu thập được trong quá trình giải quyết vụ án.

3. Theo thông tin bạn nêu thì thửa đất của gia đình bạn là giao cho "hộ gia đình" để làm nhà ở và do mẹ bạn đứng tên đại diện hộ gia đình. Do vậy, có thể thửa đất đó sẽ là tài sản chung của hộ gia đình (những người có tên trong hộ khẩu thời kỳ được chia đất). Việc UBND cấp GCN QSD đất cho vợ chồng bạn là chưa có căn cứ pháp lý vững chắc (bạn lưu ý Nghị định 64-CP là quy định về chia đất nông nghiệp chứ không phải là căn cứ công nhận quyền sử dụng đất ở).

4. Điều 135 Luật đất đai quy định tranh chấp về quyền sử dụng đất bắt buộc phải thông qua hòa giải cơ sở, do vậy Tòa án yêu cầu các bên phải hòa giải trước khi khởi kiện là đúng. Còn tòa án thụ lý vụ án nào (tranh chấp quyền sử dụng đất, tranh chấp thừa kế, tranh chấp tài sản chung...) thì phụ thuộc vào nội dung trong đơn khởi kiện và yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.